VP-Expert эксперттік жүйенің жазбасы жайлы



1. Эксперттікжүйеніңтүсінігі
2. VP.Expert жүйе басқа қолданбалы бағдарламалардан ерекшеленеді
3. Эксперттік жүйелердің құрылымы
Эксперттік жүйелер белгілі бір облыс бойынша маманның, эксперттің жинақтаған білімі негізінде күрделі интеллектуалды мәселелерді шеше алады және шешуге көмек бере алады. Қазіргі сәтте эксперттік жүйелер әр түрлі қиындық туғызатын облыстарда қолданылады. Көбінесе эксперттік жүйелер бизнесте, өндірісте және медицинада қолданылады. Эксперттік жүйелер күрделі шешімдерді қабылдау үшін қолданылады, бірақ өзінің қабылдаған шешімдерінің сапасы бойынша маман-эксперттен қалыспайды және оларға шешімдерінің «мөлдірлігі» тән. Сонымен қатар, олардың білім базасын эксперттің қатысуымен толықтырып, жаңартып отырады.Эксперттік жүйелер адамның білімі мен тәжірибесін және машинаның жылдамдығын өз бойында сыйыстыра отырып, қойылған мәселені шешу мақсатында жүйеге енгізілген мәліметтердің белгілі бір саны мен сапасына қатысты шешім қабылдауға және оны түсіндіруге мүмкіндік береді.Медицинада экперттік жүйелер адам ағзасының жұмысының бұзылу себептерін анықтау үшін, басқаша айтқанда, диагноз қою мақсатында қолданылады. Көпшіліктің пікірі бойынша ең белгілі диагностикалық эксперттік жүйе болып MYCIN есептеледі. Сонымен қатар дәрігерлерге күнделікті дұрыс диагноз қоюға және сәйкес емделу тағайындауға көмектесетін көптеген медициналық эксперттік жүйелер жасақталған. Осы күнге дейін жаңа эксперттік жүйелер жасақталу үстінде, мысалы, НЕФРЭКС – балалардағы бүйрек ауруларының медициналық диагностикалық эксперттік жүйесі, РЕПРОКОД – тамыр ауруларын анықтайды (атеросклероз, гипертония), ДИАКОМС – көздің онкологиялық ауруларын анықтау үшін, ES 4.0 – сүт бездері және қалқанша без ауруларының диагностикалық жүйесі және тағы басқалары.Интерпретация, диагностика, реттеу, болжау, жоспарлау, нобайлау мәселелері бар. Мұндай мәселелерді эксперттік жүйелер көмегімен шешуге болады. Мамандардың жұмыс істейтін көптеген адам қызметінің облысындағы объектілер математикаға тиісті таза синтаксистік объекттерге топтастырыла алмайды. Медицина мамандардың білімі күрделі формалданатын адам қызметінің облыстарының бірі болып табылады.
1. Джозеф Джарратано, Гари Райли «Экспертные системы: принципыразработки и программирование» : Пер. с англ. — М. : Издательскийдом«Вильямс», 2006
2. Шапиро Дж., Бойс Дж. Глава 17. Архивация и восстановление данных // Windows 2000 Server. Библия пользователя = Windows 2000 Server. Bible. — Москва: «Диалектика», 2001
3. Бойко В.В., Савинков В.М. Резервное копирование. М.,2002
4. Тельнов Ю.Ф. Интеллектуальные информационные системы в экономике.
М., 2005. — 174 с.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Автоматтандыру және электротехника кафедрасы

СӨЖ
Тақырыбы: VP-Expert эксперттік жүйенің жазбасы

Орындаған: Социалов С
Тобы: ВТ-211
Қабылдаған: Курушбаева Д.Т

СЕМЕЙ 2015

Жоспар
1. Эксперттік жүйенің түсінігі
2. VP-Expert жүйе басқа қолданбалы бағдарламалардан ерекшеленеді
3. Эксперттік жүйелердің құрылымы

Эксперттік жүйелер белгілі бір облыс бойынша маманның, эксперттің жинақтаған білімі негізінде күрделі интеллектуалды мәселелерді шеше алады және шешуге көмек бере алады. Қазіргі сәтте эксперттік жүйелер әр түрлі қиындық туғызатын облыстарда қолданылады. Көбінесе эксперттік жүйелер бизнесте, өндірісте және медицинада қолданылады. Эксперттік жүйелер күрделі шешімдерді қабылдау үшін қолданылады, бірақ өзінің қабылдаған шешімдерінің сапасы бойынша маман-эксперттен қалыспайды және оларға шешімдерінің мөлдірлігі тән. Сонымен қатар, олардың білім базасын эксперттің қатысуымен толықтырып, жаңартып отырады.Эксперттік жүйелер адамның білімі мен тәжірибесін және машинаның жылдамдығын өз бойында сыйыстыра отырып, қойылған мәселені шешу мақсатында жүйеге енгізілген мәліметтердің белгілі бір саны мен сапасына қатысты шешім қабылдауға және оны түсіндіруге мүмкіндік береді.Медицинада экперттік жүйелер адам ағзасының жұмысының бұзылу себептерін анықтау үшін, басқаша айтқанда, диагноз қою мақсатында қолданылады. Көпшіліктің пікірі бойынша ең белгілі диагностикалық эксперттік жүйе болып MYCIN есептеледі. Сонымен қатар дәрігерлерге күнделікті дұрыс диагноз қоюға және сәйкес емделу тағайындауға көмектесетін көптеген медициналық эксперттік жүйелер жасақталған. Осы күнге дейін жаңа эксперттік жүйелер жасақталу үстінде, мысалы, НЕФРЭКС - балалардағы бүйрек ауруларының медициналық диагностикалық эксперттік жүйесі, РЕПРОКОД - тамыр ауруларын анықтайды (атеросклероз, гипертония), ДИАКОМС - көздің онкологиялық ауруларын анықтау үшін, ES 4.0 - сүт бездері және қалқанша без ауруларының диагностикалық жүйесі және тағы басқалары.Интерпретация, диагностика, реттеу, болжау, жоспарлау, нобайлау мәселелері бар. Мұндай мәселелерді эксперттік жүйелер көмегімен шешуге болады. Мамандардың жұмыс істейтін көптеген адам қызметінің облысындағы объектілер математикаға тиісті таза синтаксистік объекттерге топтастырыла алмайды. Медицина мамандардың білімі күрделі формалданатын адам қызметінің облыстарының бірі болып табылады. Медициналық диагностикалық эксперттік жүйелер жасақтау мәселесі қазіргі сәтте өте маңызды. Жүрек тамыры аурулары -- еліміздегі ең көп таралған аурулардың бірі, сондықтан медициналық эксперттік жүйенің нақты облысын таңдау кезінде жүрек тамыры аурулары таңдалған болатын. Бұл дипломдық жобада жүрек тамыры жүйесі аурулары себептері мен симптомдары және олардан емделу тәсілдері туралы ақпарат танылып және жүйеленеді. Осыған орай дипломдық жобада жүрек тамыры жүйесі аурулары туралы білімді жүйелеу, білім қорына негізделген жүйе арқылы осы аурулардың алдын алу, оларды классификациялау және бұл облыстағы маман үшін белгілі бір деңгейде ұсынылған емдеу жолдары туралы шешім қабылдайтын көмекші құрал жасақтау есебі қойылады.
VP-Expert жүйе басқа қолданбалы бағдарламалардан мынадай белгілерімен ерекшеленеді:
* Адамның ойлау механизмін белгілі бір кәсіптік міндетті шешуге белгілейлі. Бұл эксперттік жүйені математикалық модельдеу мен компьютерлік анимациядан айырады.
* Жүйе есептеу операцияларын орындаумен қатар нақты түсініктер мен қорытындыларды қалыптастырады. Білім қоры жүйеде белгілі бір арнайы тілде сақталып, өзінің жеке бағдарламалық кодынан бөлек тұрады. Олар түсініктер мен қорытындыларды құрастырады. Бұл бағдарлама компонентін деректер қоры деп атауға болады.
* Міндетті шешуде негізгі болып эвристикалық және жақындатылған тәсілдер қолданылады. Эвристика дегеніміз адамның ұқсас проблемаларды шешу кезінде (rule of thumb), жинақталған практикалық тәжірибенің машиналды түрде ықпал етуі.

VP-Expert ЭЖ көмегімен сервистік утилита және кіріктірілген редактор білім конструкциясын өңдейтін интерпретаторды қамтитын эксперттік жүйені құруға болады. Білім базасында ережелер базасын, ақпараттық базасын және сыртқы бағдарламаларды беруге болады. Ережелер базасы келесіден тұрады:
* Actions - консультация стратегиясы мен нәтижеге қол жеткізу ережелері берілетін блок. Блок мазмұнына сәйкес ЭЖ қалыпты немесе күйін келтіру режимінде жұмыс атқарады;
* IF...THEN...ELSE типті айнымалылар операторларын және VP-Expert-ң басқа объектілерін бір-бірімен байланыстыратын конструкция жиынтығынан тұратын ережелер блогы;
* ASK текст, пайдаланушыға қойылатын сұрақтар, текс-меню сияқты қосымша ақпараттан тұратын блок;

VP-Expert ЭЖ жүктеу VPX.exe. файлын ашудан басталады. ЭЖ іске қосылған соң келесі хабарлармен мәзір ашылады:

Induce - кесте түрінде берілген ақпарат сақталған файлдан ББ құру;
Edit - берілген ББ түзетуді қосу;
Consult - ББ жүктеу және консультация мәзіріне көшу;
Tree - қадағалау мәзіріне көшу;
FileName - ББ атын өзгерту;
Path - қажет ББ-на путь жасау;
Quit - ОЖ-дан шығу.

Induce режимін таңдағагда экранда келесі мәзір ашылады:
Create - ереже жасауға қажет кестесі бар файл құру. ББ автоматты түрде IF...THEN...ELSE типті ережелері бар файлдан құрылады. Файлдағы ақпарат кесте түрінде беріледі.
Кестелер жол және бағаннан тұрады. Жолға мәлімет бас әріптен енгізіледі, ал бағанды формалау үшін табуляция пайдаланылады. Қателерді жөндеу - Ctrl+Delete батырмасы.

Edit режимін қолданғанда ББ файлының ЭЖ кіріктірілген редакторы іске қосылады, ол ЭЖ-дегі ББ құруға және өзгертуге мүмкідік береді.
Consult режимінде жұмыс істейтін болсақ, пайдаланушыға келесідей қызметтер беріледі:
Go - сеанс басталуы;
Variable - МБ айнымалылар мәнін қарау;
Rule - МБ-на жүктелген ережелерді қарау;
Set - қосымша ереже орнату.

Tree режимі келесі мүмкіндіктер береді:
Text - нәтижеге қол жеткізу үшін қажет ережелер жүйесін текст формасында беру;
Graphics ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
VP-Expert эксперттік жүйенің жазбасы туралы
VP-Expert эксперттік жүйенің жазбасы
Жалпыланған экспертті жүйенің құрылымдық сұлбасы және компоненттері
Сараптама жүйелерінің мысалдары
Эксперттік жүйелер мен қолдану аудандары
Эксперттік жүйені жасақтау технологиясы
Сарапшы жүйе құрамы
Эксперттік жүйені құру. Эксперттік жүйенің функциялары
Жоғары оқу орнында студенттерді интеллектуалды жүйелер бойынша даярлауды жетілдіру
Стратегиялық жоспарлау бойынша дәрістер
Пәндер