Жасөспірімдерге психологиялық көмек көрсету туралы мәлімет

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы : Жасөспірімдерге психологиялық көмек көрсету

Орындаған: Мухметкалиева Е.

Тобы: Пх-315 тобы

Тексерген: Тезекбаева М. Ж.

Семей 2015 жыл

Жоспар:

Жасөспірім кезеңі.
Жасөспірімдік кезеңнің ерекшеліктері.
Жаөспірімдік кезеңде балаларға және ата-аналарға берілетін кеңес.

Әр жастың өзінше жақсы жақтары, қиындықтары мен ерекшеліктері бар. Сондықтан да жасөспірім шақтың өзідік ерекшелігі- бұл ең ұзақ және баланың физиологиялық өзгерістерге ұшырайтың кезең. Жасөспірім шақ-қыздар арасында 10-12 жастан 15-16 жасқа дейін, ал ұлдар арасында 12-14 жастан 17-18 жасқа дейін жалғасады. Баланың тез дамуына байланысты бүкіл ағзаның органдары және құрамдары физиологиялық және психологиялық өзгерістерге тап болады.

Жасөспірім шағы жыныстық факторлардың ерекшеленген және психологиялық өзгерістерге ұшырайтын кезеңнің бірі. Жасөспірімнің өз автономиясына күрес ашып, яғни, «мен үлкенмін» деп өзімен санасқанды қалайды. Өз құқықтарын айтып, ата-ананың бақылауынан шығуға қажет етуі және де осы кезеңде өзіндік-жеке қарым-қатынас негізгі қажеттілікке айналады. Қойылатын талаптардың көбі қарсылық реакциясына әкеледі, өйткені жасөспірім, өзін үкенмін деп сезінгенімен, қиындықтардан қашады, өзіне қөңіл мен қолдау көрсеткенді қажет етеді.

Жасөспірімнің тағы бір ерекшеліктері эмоционалдық тұрақсыздық. Ұлдардың эмоционалдық тұрақсыздықтың шарықтау шегі 11-12 жасқа, ал қыздар 13-15 жасқа келеді. Әрине үлкен жасөспірім шақ кезінде баланың көңіл күйі, психологиялық ренакциясы тұрақтайды, сонда да кей жағдайда тұрақсыздық көрінеді. Осы кезде жасөпірім өз-өзін тануға, өзін тәрбиелеуге, өмірді танып білуге, өзінің өмірлік компетенциясын жоғарлатуға дайын. Сондықтан мектеп тарапынан психолог, мұғалім және тәрбие жетекшісі әртүрлі бағдарламалар құрастырып, жасөспіріммен түрлі жұмыстарды қарастыра алады. Ал ата-анасы жасөспірім өміріне ерекше көңіл аударуы қажет. Өйткені көбінесе жасөспірім стресс жағдайда, көңіл күйінің тез өзгеруіне байланысты және ашу ыза басым болуы - өте қауіпті. Ата-ана қарым -қатынасты құрбылардың қарым-қатынасына ауыстырады. Осы кезде үйден кетіп қалу, қаңғыбастық, мектепке келмеу, оқудан қашу, өтірік айту, агрессиялық тәртіп жие кездеседі. Осының барлығы жасөспірімның іштей ізденуіне, физиологиялық және психологиялық қалыптасуының өзгерістеріне байланысты.

Мамандарының айтуынша, жасөспірім шақ - қиын күрделі кезең деп тегін айтылмаған. Жасөспірім шақта өмірілік құндылықтарды іздену мен қатар өмірілік көзқарастар қалыптасады. Жасөсірімнің өз-өзін табуға, өзіне деген сенімділікті артуға, өзін жайлы сезінуге, қызмет түрін табуға, жоғары жетістіктермен табыстарға қол жеткізуге сынып жетекшінің тәрбиежетекшісінің және психологтың ролі үлкен. Тағы бір ерекше көңіл бөлетін нәрсе, ол жасөспірімнің салауатты өмір салтын ұстана отырып, бос уақытын тиімді пайдалануы. Бос уақыты тиімді, яғни үйірмелерге бару, қосымша жұмыстар мен айналысу, қоғамдық жұмыстар атқару, жасөспірімнің қоғамдағы қарым-қатынасы, өз-өзін көрсетуге қалыптасуына дамуына және жалғыздықтан сақтануына көмектеседі. Қиын өмірлік жағдайға тап болған жасөспірімге дер уақытта көмек көрсету, қолдау, көптеген традегиядан сақтайды.

Жас өспірімдік шактың аса маңызды міндеттері - мамандык таңдау, еңбек пен коғамдык-саяси кызметке даярлану және болашак мамандык алатын оку орнын аныктау. Бұл міндеттерді жүзеге асыру баладан ұзак уақыт максатты даярлыкты талап етсе, үлкендер жагынан баланың мұқтаждыгын жаксы түciнiп оган кеңес бepiп, кол ұшын беруді кажет етед. Мамандык таңдау баланың жалпы дүниетанымдык іздешстері мен өмірлік жоспарларында орныгып, нактыланады.

Жас өспірім есейген сайын таңдау кажеттігі күшейе түседі. Ойдагы, киялдагы немесе абстрактілік көптеген мумкіндіктердің ішінен неғұрлым шындыкка жакынын, кабылдауга келетшін варианттарды тандау керек болады. Сондыктан мамандыкка баулу, баланың мамандык тандау мотивациясын, кызыгушылыгын, денсаулыгын және анатомо-физиологиялык мумкіншілігін зерттеп кәсіби багдар беру - психолог алдында тұрган екінші міндет болады.

Жас өспірімдік жас кезеңінде адам өзінің кандай екенін, каншалык құнды, кабілетті екенін барынша толыгырак, түсініп білгіci келеді. өзін-өзі багалаудыц екі тәсілі бар. Оның бipiншісі -өз талаптарының деңгейін жеткен нәтижелермен салыстырып багалау, ал екіншісі - әлеуметтік жарыс, өзі туралы теңірегіндегілердің пікірлерін салыстыру. Осы тәсілдер аркылы құрылган баланың өз "менінің" бейнелері күрделі әpi бip мәндес болмайтыны белгілі.

Мұнда накты "мен" (казір кандаймын), динамикалык "мен" (кандай болгым келеді, мұраттың "мен" (өзімнің адамгершілік ұстанымдарыма байланысты сондай болуга тиістімін), киялдагы "мен" (колымнан бәpi келетін болса, сондай болар едім) т. с. с. көз алдына елестететшін"мен" бейнелері бар. өзіне-өзі талдау нәтижесінде балалар өзіне объективті, төмен немесе асыра багалауы мумкін. Балалар психолог көмегімен "Мен" көpiнicтepiн аныктауга, оны зерттеуге мумкіндіктері болуы керек. Сондыктан әр баланы өзін-өзі танып білуге үйрету психологиялык кызметтің келесі міндеті.

Осы шакта эгоцентризм, невротизм белгілері болуы әбден мумкін. Сонымен катар жас өспірімдік рефлексияныц терендігі мен каныктылыгына байланысты көптеген әлеуметтік (әлеуметтік тегі мен ортасы, білім денгейі), жеке типологиялык (интроверсия-экстроверсияның дәрежесі) және өмірбаяндык (отбасында тәрбиелену жагдайлары, құрдастарымен карым-катынасы, окыган кітаптары мен көрген кинофильмдерінің сипаты) факторларга байланысты. Психолог осы шактагы баланың ерекшеліктерін аныктап, әркайсысына кажетті көмек крсетуі керек. Бұл жас өспірімдepгe психологиялык кызмет көрсетудің келесі мідеті.

Жас өспірімдік шакта достыкты кажетсіну күрт өседі және бұл сезім өте тұракты да терең бола бастайды. Достык туралы жас өспірімдік ұғым мен оның накты дәрежесі әр балада әр түрлі болады. Қыз балаларда олардың ертерек толысатындыгымен байланысты интимдік достыкты кажетсіну ер балалардан ерте басталады. Егер жастары бip шамалас ер балалар мен кыз балалардыц достык мұраттарын салыстырса, кыз балалар ер балаларга қараганда достыкка неғұрлым жогары талаптар коятындыгы көрінеді. Есейген сайын бұл айырмашылықтар жогалады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.