Қызанақтың макроспориозы

Кіріспе
1. Қызанақ
2. Қызанақ макроспориозы
2.1 Қызанақтың макроспориоз ауруының тән белгілері
2.2 Макроспориоз немесе құрғақ дақ
3. Қызанақтың ауруларға тән белгілері
3.1 Қызанақтың септориоз ауруына тән белгілер
3.2 Қызанақтың альтернариоз ауруына тән белгілері
3.3 Қызанақтың бактериялы қара дақ аурулары тән белгілері

Макроспориоз ауруының таралуы тұқымдық материадың сапасына, агротехникалық іс-шаралардың сақталуына және өсу кезеңіндегі ауа райы жағдайына байланысты анықталады. Аурумен залалданудың белгілері қызанақ дақылының гүлдеу фазасында шеңберленген қоңыр дақтар түрінде маусым айының бірінші жартысында тіркелді. Ары қарай орныққан құрғақ ыстық ауа райы аурудың дамуын тежеді. Қызанақ жемісі жеуге жарамды, бір жылдық немесе екі жылдық шөптесін өсімдік. Орыс тілінде 'помидор' атауы итальян тіліндегі 'pomodoro - алтын алма' дегеннен шыққан. Ал 'томат' атауы француздардың 'tomate' сөзінен аударылған. Отаны Оңтүстік Америка, бұл жерде қызанақтың жабайы және жартылай мәдени түрін кездестіруге болады. Ең алғаш Еуропаға XVI ғасырдың ортасында Испания, Португалия, кейін Италия мен Францияға да жеткен. Басында барлығы қызанақты жеуге жарамсыз және улы деп санап, бақша өсімдігі ретінде ғана өсірген. Осыдан 200 жыл бұрын құмыраға егілген бұл өсімдікті Англияда үйлердің терезесінен, бақтан кездестіруге болатын еді.
1. Қызанақ
Қызанақ – жемісі жеуге жарамды, біржылдық немесе екіжылдық шөптесін өсімдік. Орыс тілінде «помидор» атауы итальян тіліндегі «pomodoro–алтын алма» дегеннен шыққан. Ал «томат» атауы француздардан «tomate» деген сөзінен аударылған. Отаны Оңтүстік Америка, бұл жерде қызанақтың жабайы және жартылай мәдени түрін кездестіруге болады. Ең алғаш Еуропаға XVI ғасырдың ортасында Испания, Португалия, кейін Италия мен Францияға да жеткен. Басында барлығы қызанақты жеуге жарамсыз және улы деп есептеп, жемісінің әдемілігі үшін бақша өсімдігі ретінде ғана өсірген. Қазіргі уақытта қызанақ ең кең таралған және өсіретін көкөністердің бірі болып саналады. Түрінің көптігімен, дәмімен және диеталық қасиеттерімен танымал. Қызанақтың тамыр жүйесі қатты және жақсы дамыған болып келеді. Кейбір түрлерінің тамыры 1 метр тереңдікке дейін барады. Өсімдікке дұрыс күтім жасалса, тамыр сабағының бойына да өсіп шығады. Осыдан қызанақты тек тұқымы арқылы емес, тамыр сабақтары арқылы да көбейтуге болатынын көреміз.