Тұлғаның өмірлік жолда дамуының психологиялық механизімдері

Алдыңғы тарауларда біз тұлғаның дамуын оның барлық өмілік ауқымында қарастырдық.Бірақ көрінбейтін тұлғалық өзгерістері тұлғаның психикалық білімі бұзылған немесе нығайған кезде күнделікті жүреді. Тұлға құрылымының «құрылыс материалы» болып , тұлғаның барлық іс-әрекеті мен мінез-құлқына сонымен қатар , оның өмірлік жолында өмірлік іс-әрекетіне қызмет ететін, психологиялық процесстер болып табылады. Тұлға қасиеттерінде процесстердің қарым-қатынас арқылы өтуі теориясын С.Л.Рубинштейн белгілеген. Мотивтер қорытындысы мінез бітістерінің тұрақты көрінуіне, әрекеттер қорытындысы – қабілетке әкеледі (1).
Психикалық процесстердің көкейкестілігі, олардың мазмұны мен бағыттылығы өмірлік жағдайлар сипаты мен құрылымы , сонымен қатар, тұлғаның құрылымы мен мінезіне байланысты болады. Алайда, өмірлік жол контексінде психикалық процесстер жаңа формаға еніп, «не үшін және қалай өмір сүреді? » тақырыбында экзистенционалды қобалжулар дәрежесіне дейін жетеді. Сонда қабылдау пайымдау сапасын иеленіп, ес еске түсіруге, ойлау- толғанысқа, ой- ойлауға, эмоциялар- эстетикалық, этикалық және интеллектуалды қобалжуларға айналады. Осының барлығы тұлғаның ішкі өмірін, оның субьективті әлемінің феноменологиялық суретін құрайды.
Ішкі өмірлік белсендіру тағдырлық және тұлғалық-дамытушы мағынаға ие болатын ерекше жағдайда болады. Ол жағдайлар немесе оларға деген қажеттілктің болуы арқылы шақырылады. Ол үшін адам жағдайды оған адрестелген , оны іштей ақыл-ой арқылы жоспарлап, кейін амалын шешетін өмірлік мәселе ретінде қабылдау керек. Нақтыланған құндылықтарды бекітуге бағытталған, өмірлік маңызды сұрақтардың шешімдерін қабылдап, оларды іске асыру , осылайша өмірлік таңдау іске асады.
Адамның өмірлік жолындағы мәселесі
Қазіргі адамдардың өмірі бұрынғыдан қарағанда, тез өзгеретін жағдайлар арқылы өтіп жатыр. Саяси құрылыстар, әлеуметтік құрылымдар, заңдылықтар, қоғам идеологиясы өзгеріп, жаңа техникалар ал онымен қатар, жаңа мамандықтар, еңбек , қарым-қатынас , адамдардың демалысы үшін жаңа мүмкіндіктер шығады. Қоғам тұлғаға жиі кездесетін оның өзіндік ұмтылысы мен қабілеттеріне жиі қайшы келетін алуан түрлі талаптар қояды. Бұл тұлғаның өмірлік жолындағы имманенттік (имманентную) мәселені білдіреді, яғни ол тез тарихи-әлеуметтік немесе апат жағдайларының қайта құрылуы кезінде көтерілетін деңгей.
Расыменде, нақты тариғи жағдайлар, оладың қатысушылары мен куәгерлері болатын адамдардың дамуы мен өмірлік бөлінуіне қатысады. Әрине, тарихи тектен шыққан өмірлік мәселеден басқада, микроорта жағдайлары арқылы шығатын нақты мәселелер де бар.