Мектеп басшысының жеке тұлға ретіндегі ролі туралы ақпарат



Мектеп — жас ұрпаққа білім, тәрбие беретін мекеме; білім беру жүйесінің негізгі буыны. Басты нысаны – сабақ оқыту. Оны мұғалім атқарады.[1] Мектептердің түрлері:
1) білім беру сипатына қарай: жалпы білім беретін және кәсіптік;
2) берілетін білім көлеміне қарай: бастауыш, орта, жоғары;
3) балаларды жынысына қарай бөліп оқытатын мектептер;
4) оқытудың тілдік нысанына қарай:
а) ұлт мектебі;
ә) орыс тілді мектеп, аралас тілді мектеп;
б) дінге қатысына қарай: діни зайырлы;
в) меншік түріне қарай: мемлекеттік, қоғамдық және жеке меншік (ақылы) мектептер болып сараланады; қара Қазақстан (оқу-ағарту жүйесі).
Басқару - реттеуге, қорғауға, қойылған мақсатқа сай нысанның жүйесін өзгертуге немесе жоюға бағытталған, субъектінің нысанға әрекет ету процессі. Басқару адам іс-әрекетінің түрі ретінде адамдардың бірлесіп қызмет ету пайда болғаннан бар. Әрбір тарихи кезең басқару субъектілерінің қатынасын, ынталандыру әдістерін, ұйымдастыру процессінің көлемін қырлап, өз түзетулерін енгізді, дегенмен тек XX ғасырда ғана басқаруға ғылыми көзқарас пайда болып, дами бастады. Басқару өндірісте еңбек бөлінісінің нәтижесінде пайда болды. Басқару адам тұрмысының ажырамас бөлігі, онсыз адамдардың ортақ қызметі де, жалпы қоғам да мүмкін емес. Тиімді басқару дамудың негізгі факторларының бірі. Басқару теориясын белгілі бір ереже- лерге сүйенген қисынды реттелген принциптер, әдістер және өңделген ақпарат негізінде эмпирикалық жолмен немесе бірқатар нақтылы ғылымдардан алынған басқару технологиялары жүйесі ретінде қарастыруға болады.
Басқарушы тұлғасы жалпы психология, еңбек психологиясы, инженерлік психологиялық пәндер қатарымен оқылады. Сонымен бірге жұмысшы топ немесе еңбек ұжымы әлеуметік және педагогикалық психологияда қарастырылады. Басқару психологиясының айрықша ерекшілігін оның обьектісі болатын адамдардың ұйымдастырылған қызметі құрайды. үйымдастырылған қызмет - бұл адамдардың ортақ қызығушылығымен немесе мақсаттарымен, симпатияларымен немесе құндылықтарымен біріккен көнделікті жай қызметі емес. Бұл адамдардың бір ұйымға біріккен сол ұйымның ережелерімен нормаларына бағынатын және экономикалық, технологиялық, құқықтық, ұйымдық және корпоративтік талаптарға сәйкес оларға қойылған бірлескен жұмысты орындайтын қызметі болып табылады.
Мектеп ережесі, нормалары талаптары тек қана ұйымда ғана болатын адамдар арасындағы ерекше психологиялық қарым - қатынасты туындатады: ол адамдардың басқарушылық қарым-қатынастары. Әлеуметік психологиялық қатынас адамдардың біріккен іс-әрекетінің мақсаттары мен міндетері және құндылықтары мен сонымен бірге шын мазмұны мен келіскен адамдардың өзара қатынастары ретінде көрініс табады. Басқару қатынасы ұйымдасқан біріккен қызметті құрап оны ұйымдасқан төрге келтіреді.
1 .«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 жыл, II том
2.Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Педагогика / О 74 Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д., профессор Е. Арын - Павлодар: "ЭКО" ҒӨФ. 2006. - 482 б.
3.Мильнер Б.З. Теория организации. - М.: ИНФРА-М. 1998. -336с.
4. Галлиев Т.Т. Системный подход к интенсификации учебного пооцесса (для технических специальностей вуза). // Диссертация д.п.н. Караганда. 2002. -305 с.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Қазақсатан Републикасы Білім және ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

СӨЖ№4

Тақырыбы : Мектеп басшысының жеке тұлға ретіндегі ролі.
Орындаған : Төлеуханова А .
Тексерген: Тұрғанбаева Б . Ш
Топ : Т -4

Семей 2015 ж

Мектеп -- жас ұрпаққа білім, тәрбие беретін мекеме; білім беру жүйесінің негізгі буыны. Басты нысаны - сабақ оқыту. Оны мұғалім атқарады.[1] Мектептердің түрлері:
1) білім беру сипатына қарай: жалпы білім беретін және кәсіптік;
2) берілетін білім көлеміне қарай: бастауыш, орта, жоғары;
3) балаларды жынысына қарай бөліп оқытатын мектептер;
4) оқытудың тілдік нысанына қарай:
а) ұлт мектебі;
ә) орыс тілді мектеп, аралас тілді мектеп;
б) дінге қатысына қарай: діни зайырлы;
в) меншік түріне қарай: мемлекеттік, қоғамдық және жеке меншік (ақылы) мектептер болып сараланады; қара Қазақстан (оқу-ағарту жүйесі).
Басқару - реттеуге, қорғауға, қойылған мақсатқа сай нысанның жүйесін өзгертуге немесе жоюға бағытталған, субъектінің нысанға әрекет ету процессі. Басқару адам іс-әрекетінің түрі ретінде адамдардың бірлесіп қызмет ету пайда болғаннан бар. Әрбір тарихи кезең басқару субъектілерінің қатынасын, ынталандыру әдістерін, ұйымдастыру процессінің көлемін қырлап, өз түзетулерін енгізді, дегенмен тек XX ғасырда ғана басқаруға ғылыми көзқарас пайда болып, дами бастады. Басқару өндірісте еңбек бөлінісінің нәтижесінде пайда болды. Басқару адам тұрмысының ажырамас бөлігі, онсыз адамдардың ортақ қызметі де, жалпы қоғам да мүмкін емес. Тиімді басқару дамудың негізгі факторларының бірі. Басқару теориясын белгілі бір ереже- лерге сүйенген қисынды реттелген принциптер, әдістер және өңделген ақпарат негізінде эмпирикалық жолмен немесе бірқатар нақтылы ғылымдардан алынған басқару технологиялары жүйесі ретінде қарастыруға болады.
Басқарушы тұлғасы жалпы психология, еңбек психологиясы, инженерлік психологиялық пәндер қатарымен оқылады. Сонымен бірге жұмысшы топ немесе еңбек ұжымы әлеуметік және педагогикалық психологияда қарастырылады. Басқару психологиясының айрықша ерекшілігін оның обьектісі болатын адамдардың ұйымдастырылған қызметі құрайды. үйымдастырылған қызмет - бұл адамдардың ортақ қызығушылығымен немесе мақсаттарымен, симпатияларымен немесе құндылықтарымен біріккен көнделікті жай қызметі емес. Бұл адамдардың бір ұйымға біріккен сол ұйымның ережелерімен нормаларына бағынатын және экономикалық, технологиялық, құқықтық, ұйымдық және корпоративтік талаптарға сәйкес оларға қойылған бірлескен жұмысты орындайтын қызметі болып табылады.
Мектеп ережесі, нормалары талаптары тек қана ұйымда ғана болатын адамдар арасындағы ерекше психологиялық қарым - қатынасты туындатады: ол адамдардың басқарушылық қарым-қатынастары. Әлеуметік психологиялық қатынас адамдардың біріккен іс-әрекетінің мақсаттары мен міндетері және құндылықтары мен сонымен бірге шын мазмұны мен келіскен адамдардың өзара қатынастары ретінде көрініс табады. Басқару қатынасы ұйымдасқан біріккен қызметті құрап оны ұйымдасқан төрге келтіреді. Басқаша айтқанда бұл қызметінің байланысты қатынас емес, ол біріккен іс-әрекетті құрайтын қатынас болып табылады. Әлеуметтік психологияда басқарушы, оның мінезі төсініктігі болмайтын тұтас жеке әлеуметтік топтың бөлігі, элементі ретінде көрініс табады.
Басшының басты назары, педагогикалық қызметтің басқарылуына, ПҮ-ке қатысушылардың қарым - қатынасына, оларды ортақ мақсатқа біріктіруге, табыстарға ұмтылуына бағытталуы тиіс.
Басқарудың басты міндетін анықтай отыра, жекелеген мұғалімдер мен педагогикалық ұжымның нысанасыз жиналысқа айналдыруда нені қамтамасыз ететінін шешу керек. Мектепті басқару жүйесі педагогикалық ұжымының қызметімен, педагогикалық қарым - қатынаспен, ПЖ нысаналарының даму үрдісіндегі келесі төмендегідей міндеттерді орындаумен тиімді болып табылады:
1. Мәліметті - қаржылық, интеллектуалдық қорды құру және тарату (даму жоспарын нақтылау мен құрастыру, басымдылық танытатын түбегейлі міндеттерді шешудің тәсілі мен интеллектуалдық мүмкіндігінің нақты бағыты).
2. Мұғалімдердің ұжымы үшін, оқушылар мен ата - аналардың ақпараттық кеңістігін құру. Бұл жердегі маңызды жәйт әрбір білім беру ұйымдарында болуға тиісті норматив негізін әзірлеу (әрине жоғары тұрған органдардың нормативті құжаттары негізінде) және құқықтық, адамгершілік пен мәдени нормаларын жүргізу болып табылады.
3. Басқарудың әр деңгейінде сенімді және қазіргі кері байланыстың жүйесін құру (директор - педкеңес - ата- аналар - конвент (айрықша заң шығарушы өкілеттігі бар сайланатын органдар), директорлар орынбасарлары және қызметтік сенімді өкілдер; кафедра басшылары мен шығармашылық топтар; мұғалімдер - сынып жетекшілері және т.б.).
4. Қызметкерлерді оқыту - басқару адамдарының қызметін зерделеу мен бағалауда (соның ішінде жеке мектептердің) дәделденгендей, басшылар өздеріне бұл міндеттерді көкейтесті мәселе деп есептемейді. Сауалнама жүргізілген көптеген мектеп директорлары мен директор орынбасарлары (сауалнамада жауап алғандардың көрсеткіштер көрсетілетін болса оның ішінде 67% пайызы, егерде сауалнама жасырын жүргізілген болса 87%-пайызы) тәжірибелілер мен өздерін жағымды жақтарымен көрсете білетін мұғалімдерді, жастар мен тәжірибесі аздарды оқытумен айналысатындарды қабылдағанды ұнатады.
Педагогикалық жүйедегі басқаруды дамытудағы біздің тәжірибеміз дәлелдегендей, мұғалімдерді қайта даярлау курстарын бақылап, реттеп қана қоймай, сонымен қатар ПЖ-ң ішкі қызметкерлерін оқытуда жүйелі, мақсатты жұмыстар мен жеке жұмыстар, семинарлар, тренингтер, жүргізумен қатар өз бетімен білім алуын бақылап, ТЭЖ мен ҒЗЖ-на қатыстыру керек.
5. Белгісіздікті жою. Бұл міндет бұрын белгіленген міндеттерді түйіндейді. Тәжірибе көрсеткендей, жүйедегі көптеген жаңылысулар тапсырмаларды дұрыс орындамағандықтан туса, жанжал нұсқауды түсінбегендіктен, ақпараттың бұрмалауынан, уақытылы кері байланыстың, ұсынылған педагогикалық қызметтің түрін түсінбеу мен қабылдай алмауы салдарынан және т.б. туады. Бұл міндеттің аясында алғашқы жоспарға түзету жүргізіледі, негізгі сұрақтарды шешіп, үнемі түзетіп, білімдік қызметтің нормативті тұғырын нақтылап отыру қажет.
Басқару мен педагогикалық міндеттерді жүзеге асыру - мәдени - білімдік ортаға, жағдайларға, көптеген барлық педагогикалық үрдіске қатысушылардың өзара іс - қимыл жасауы арқасында қалыптасатын қағидалар мен құнды бағдарларға байланысты. Мектептің жағдайы - аз зерттелген, өлшеуге де келмейтін құбылыс. Ол мектеп табалдырығынан-ақ, күзетшінің сәлемінен, оқушылар мен мұғалімдердің көзқарасы мен олардың көңіл - күйлерінен сезіледі. Егер мектептің жағдайы өте жоғары деңгейдегі алаңдаушылық пен қызбалық тудыратын болса, онда бірден сезесіз, керісінше барлық педагогикалық үрдіске қатысушыларға қолайлы, жайлы болатын болса, сапалы ауа секілді сезбейсіз де.
Басқару мен менеджмент мәселелері жөніндегі өзіндік тәжірибеге сүйене отыра және әдебиеттерді сараптауда мақсатқа сәйкес деп қорытындылайтынымыз: педагогикалық қызметтің мақсатына жету жолындағы жетістіктер тек басқару міндеттерін шешумен ғана шектеліп қана қоймай, қағидалардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Мектеп басшысының жеке тұлға ретіндегі ролі
Мектептегі басқару жүйесінің принциптері
Басқару, мектепішілік басқару және мектепшілік менеджмент
Мектептің педагогикалық жүйесі және оны басқару нысаны
Мектеп менеджері іс-әрекеттерінің теориялық негіздері
Мектеп – педагогикалық процестерді басқарудың орталығы
Заң алдындағы жауапкершілік
Педагогикалық менеджменттің ғылыми - теориялық негіздері
Педагогикалық менеджмент маңызы
Білім жүйесін басқарудың қоғамдық-мемлекеттік сипаты. Педагогикалық-психологиялық эксперимент құру
Пәндер