Шығыс Қазақстан топырақтарына сипаттама



I Кіріспе
Топырақ туралы жалпы түсінік
II Негізгі бөлім
Шығыс Қазақстан топырақтарына сипаттама
Шығыс Қазастан облысындағы топырақты өңдеу жүйесі
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер
Топырақ – өсімдіктердің, жануарлардың (әсіресе микроорганизмдердің), климат жағдайларының және адамдардың әсерімен өзерген жер бетінің үстіңгі борпылдақ қабаты. Топырақ жеке әртүрлі өлшемдегі қатты бөлшектерден тұрады. Қатты бөлшектер сумен және ауамен қоршалған. Сондықтан топырақты үш фазалы жүйе ретінде қарастырады. Мұның қүрамында көптеген өлі органикалық заттар бар (өсімдіктер қалдығы, қарашірік).Бұл қарашірікті аккумулятивті А қабаты. Тереңірек, өте тығыз иллювиалды өтпелі В қабаты болады. Оның астында топырақ түзуші - С қабаты орналасқан. Барлық топырақтар бір-бірінен осы генетикалық қабаттарымен ажыратылады. Әр түрлі топырақтың генетикалық қабаттары қалыңдығымен, түстерімен, құрылымымен, морфологиялық қасиеттерімен ерекшеленеді. Топырақтың типтеріне байланысты А, В, С қабаттары бірнешеге бөлінуі мүмкін. Топырақ қабаты тереңдеген сайын аэрация нашарлайды түседі. Оттегінің мөлшері азайып, көмірқышқыл газы мен органикалық заттардың ыдырауы кезінде бөлінетін басқа да газдардың мөлшері артады. Топырақтың жоғарғы қабаттарында өсімдікке қажетті фосфор, калий, азот, кальций және басқа заттар жинақталған. Топырақтың әртүрлі қасиетіне (қышқылдығы, тұздылығы, ылғалдылығы) байланысты өсімдіктерді көптеген экологиялық топтарға бөлуге болады. Топырақтану ғылымының негізін орыс ғалымы В.В.Докучаев қалады. В.В.Докучаев топырақ түзілу процесінің бес факторға байланысты екенін анықтады. Оларға: бастапқы аналық жыныстар, ауа райы, жер бедері, уақыт және өсімдіктер мен жануарлар жатады. Кейін ғылыми зерттеулердің нәтижесіне байланысты бұларға су (топырақ суы, жерасты суы) және адамның шаруашылық әрекеті қосылды.
Топырақтың сапасы морфологиялық, генетикалық, химиялық және физикалық қасиеттеріне байланысты болады. Осы қасиеттерге сәйкес топырақтың сапасын анықтауға қажетті негізгі табиғи диагностикалық белгілерге мыналар жатады: қарашірік қабатының қуаты (қалыңдығы); қарашіріктің, тұнбаның және саз балшықтың проценттік мөлшері; топырақтың қарашірінділігі; топырақтағы қозғалмалы қоректік элементтердің (фосфордың және калцийдің) қоры (запасы); топырақтың механикалық құрамы, қышқылдығы және тағы басқалары.
Органикалық заттарға бай топырақтарда оттегі мөлшері 10 пайызға дейін, тіпті одан да азаяды да, көмірқышқылы құрамы 15 пайызға дейін және одан да артық көбейеді. Ластанған топырақтарда газ тәрізді қоспалар (СН4, Н28, N11,), сондай-ақ , май қышқылдары т.б. болуы мүмкін.
1. "Топырақтану" Р.А. Мирзадинов, Қ.Үсен, Ә.Ә. Торғаев, С.Л. Дүйсенбеков, Алматы 2009
2. "Ауыл шаруашылығын өркендету жүйесі жөнінде ұсыныстар" - Алматы : Қайнар, 1982ж. Семей облысы.
3. " Общие особенности почвообразования и почв Восточного Казахстана" - Алма - Ата, Наука, 1977, А.А.Соколов.

Пән: Ауыл шаруашылығы
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік Университеті

БӨЖ

Тақырыбы: Шығыс Қазақстан топырақтарына сипаттама

Орындаған: Оспанов А
Тексерген: Сагандыков С.Н
Тобы: АГ-213



Семей 2015
Жоспар
I Кіріспе
Топырақ туралы жалпы түсінік
II Негізгі бөлім
Шығыс Қазақстан топырақтарына сипаттама
Шығыс Қазастан облысындағы топырақты өңдеу жүйесі
III Қорытынды
IV Пайдаланылған әдебиеттер

Топырақ туралы жалпы түсінік
Топырақ - өсімдіктердің, жануарлардың (әсіресе микроорганизмдердің), климат жағдайларының және адамдардың әсерімен өзерген жер бетінің үстіңгі борпылдақ қабаты. Топырақ жеке әртүрлі өлшемдегі қатты бөлшектерден тұрады. Қатты бөлшектер сумен және ауамен қоршалған. Сондықтан топырақты үш фазалы жүйе ретінде қарастырады. Мұның қүрамында көптеген өлі органикалық заттар бар (өсімдіктер қалдығы, қарашірік).Бұл қарашірікті аккумулятивті А қабаты. Тереңірек, өте тығыз иллювиалды өтпелі В қабаты болады. Оның астында топырақ түзуші - С қабаты орналасқан. Барлық топырақтар бір-бірінен осы генетикалық қабаттарымен ажыратылады. Әр түрлі топырақтың генетикалық қабаттары қалыңдығымен, түстерімен, құрылымымен, морфологиялық қасиеттерімен ерекшеленеді. Топырақтың типтеріне байланысты А, В, С қабаттары бірнешеге бөлінуі мүмкін. Топырақ қабаты тереңдеген сайын аэрация нашарлайды түседі. Оттегінің мөлшері азайып, көмірқышқыл газы мен органикалық заттардың ыдырауы кезінде бөлінетін басқа да газдардың мөлшері артады. Топырақтың жоғарғы қабаттарында өсімдікке қажетті фосфор, калий, азот, кальций және басқа заттар жинақталған. Топырақтың әртүрлі қасиетіне (қышқылдығы, тұздылығы, ылғалдылығы) байланысты өсімдіктерді көптеген экологиялық топтарға бөлуге болады. Топырақтану ғылымының негізін орыс ғалымы В.В.Докучаев қалады. В.В.Докучаев топырақ түзілу процесінің бес факторға байланысты екенін анықтады. Оларға: бастапқы аналық жыныстар, ауа райы, жер бедері, уақыт және өсімдіктер мен жануарлар жатады. Кейін ғылыми зерттеулердің нәтижесіне байланысты бұларға су (топырақ суы, жерасты суы) және адамның шаруашылық әрекеті қосылды.
Топырақтың сапасы морфологиялық, генетикалық, химиялық және физикалық қасиеттеріне байланысты болады. Осы қасиеттерге сәйкес топырақтың сапасын анықтауға қажетті негізгі табиғи диагностикалық белгілерге мыналар жатады: қарашірік қабатының қуаты (қалыңдығы); қарашіріктің, тұнбаның және саз балшықтың проценттік мөлшері; топырақтың қарашірінділігі; топырақтағы қозғалмалы қоректік элементтердің (фосфордың және калцийдің) қоры (запасы); топырақтың механикалық құрамы, қышқылдығы және тағы басқалары.
Органикалық заттарға бай топырақтарда оттегі мөлшері 10 пайызға дейін, тіпті одан да азаяды да, көмірқышқылы құрамы 15 пайызға дейін және одан да артық көбейеді. Ластанған топырақтарда газ тәрізді қоспалар (СН4, Н28, N11,), сондай-ақ , май қышқылдары т.б. болуы мүмкін.
Шығыс Қазақстан топырақтарына сипаттама
Шығыс Қазақстан облысы 10 миллион гектардай жерді алып жатыр. Өсімдігі мен топырағының орналасуы Батыс, Орталық және Оңтүстік Алтай жоталарының таулы рельфінің қиын жағдайына байланысты тік аймақтық заңдылыққа бағынады.
Облыс территориясы 3 географиялық аймаққа бөлінеді:
1.Далалық аймаққа - қызғылт қара қоңыр топырақты қуаң дала топырақттары жатады. Солтүстіктегі жазық далалы аудандарды (Бородулиха, Бесқарағай, Жаңасемейдің оң жақ жағалауы) қамтып қана қоймай сонымен қатар, Обь жағалауындағы үстірт пен Ертіс жағалауындағы ойпауытты жерлерді қамтиды. Топырақ жынысы жеңіл және борпылдақ орташа сазды топырақты болып келеді. Қызғылт қарақоңыр топырақ ішіндегі кең тарағаны - құрамы жеңіл сазды және құмдақты топырақтар. Негізінен Ертіс жағалауындағы жазықтық құм және құмдақ топырағынан тұрады.
Қызғылт қара қоңыр түсті кебір топырақтар көбінесе Коростеле даласына және оған шектес аудандарға тараған. Бұл топырақтың айрықша белгісі сіңіру комплексінде натрийді сіңіруге қатынасады,сөйтіп физикалық қасиеті өте нашар және жаңғақты түйіртпекті әрі балшықты кебір горизонтта шағын тереңдікте иллювиальды коллодтар құрайды.
2.Шөл-далалық аймақ - ашық қызғылт қара қоңыр топырақты дала. Ертістің сол жақ жағалауындағы жазық пен Қазақтың ұсақ адырларының батыс бөлігін қамтып, Абай, Ақсуат, Жаңасемей, Жарма, Шұбартау, Аякөз және Көкпекті аудандарымен шектеседі. Бұл аймақтың жері ашық қызғылт топырақты, бірқалыпты, төменгі қабаты қоңырлана бастаған, гумус горизонтының қуаты шағын, құрылымы кесекті болып келеді.
Шөл далалық аймақтың топырағының негізгі ерекшелігі - барлық жерлерде сортаң топырақпен бірге нашар дамыған және кебір топырақтар ұшырасады. Кебір топырақтың беткі горизонты кесекті - ұлпа әрі тығыз болып келеді және су өткізгіштігі нашарлайды, сөйтіп тұнба көп жиналып, топырақтың тез қабыршақтануына себепші болады. Нашар дамыған ашық қызғылт қоңыр топырақ әдетте бұталы өсімдіктер табанында - сиреген жусан - боз - бетеге өскен, адырлардың беткейлері мен төбелерінде жиі ұшырасады.Шірінді горизонт 25 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстанның таулы аймақтарының орман топырақтары
Топырақтың негізгі типтеріне шолу. Тундралық топырақтар
Еуразия құрлығы
Тектоникалық құрылымы және рельефінің негізгі ерекшеліктері
Қазақстанның топырақ-географиялық аймақтары
Азияның өсімдік жамылғысына сипаттама
Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік шығыс бөлігіндегі таулы аймақтарына физика географиялық сипаттама
Қазақстандық шығыс Арал өңірінің географиялық орны мен геоморфологиясы
Қазақстандағы мұнай өндірісі
Қазақстандық шығыс арал өңірінде экологиялық жағдайға байланысты суармалы топырақ құнары қалыптасуының ғылыми негізі
Пәндер