Жалақы



Жалақы- тұтынушылар табысының басым көпшілігін құрайды, сондықтан ол тауарлардың сұраныс көлеміне және олардың бағасына леулі ықпал етеді. Жалақы деген не, оның дәрежесі мен динамикасы не нәрсеге тәуелді, жалақыға бәсекенің жетілген және жетілмеген түрі қалай әсер етеді?
Жалақының мәні. Осы мәселеге байланысты экономикалық теорияда 2 тұжырымдама бар:
1. Жалақы еңбек бағасы, оның дәрежесі мен динамикасы рыноктық факторлар- сұраныспен және ұсыныспен анықталады.
2. Жалақы жұмыс күші- тауардың бағасы, еңбектің бағасы емес, өйткені еңбек тауар бола алмайды, жалақы өндіріс жағдайымен де, рыноктық факторлар сұраныс, ұсыныспен де анықталады, олардың ауытқуы жалақының жұмыс күші құнынан бірде жоғары, бірде төмен болатындығын көрсетеді.
Жалақының екі тұжырымдамасы да ағылшынның саяси экономикасының классиктері А.Смит пен Д.Рикардоның теориясына негізделген.
А.Смит еңбек пен жұмыс күші арасындағы айырмашылықты ашып көрсеткен емес. Оның пайымдауынша, еңбек табиғи бағасы бар «тауар» деп саналады. Ал, табиғи баға өндіріс шығындарымен

Пән: Қаржы
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Жалақы.

Жалақы- тұтынушылар табысының басым көпшілігін құрайды, сондықтан ол
тауарлардың сұраныс көлеміне және олардың бағасына леулі ықпал етеді.
Жалақы деген не, оның дәрежесі мен динамикасы не нәрсеге тәуелді, жалақыға
бәсекенің жетілген және жетілмеген түрі қалай әсер етеді?
Жалақының мәні. Осы мәселеге байланысты экономикалық теорияда 2
тұжырымдама бар:
1. Жалақы еңбек бағасы, оның дәрежесі мен динамикасы рыноктық
факторлар- сұраныспен және ұсыныспен анықталады.
2. Жалақы жұмыс күші- тауардың бағасы, еңбектің бағасы емес, өйткені
еңбек тауар бола алмайды, жалақы өндіріс жағдайымен де, рыноктық
факторлар сұраныс, ұсыныспен де анықталады, олардың ауытқуы
жалақының жұмыс күші құнынан бірде жоғары, бірде төмен
болатындығын көрсетеді.
Жалақының екі тұжырымдамасы да ағылшынның саяси экономикасының
классиктері А.Смит пен Д.Рикардоның теориясына негізделген.
А.Смит еңбек пен жұмыс күші арасындағы айырмашылықты ашып көрсеткен
емес. Оның пайымдауынша, еңбек табиғи бағасы бар тауар деп саналады. Ал,
табиғи баға өндіріс шығындарымен анықталады, яғни жұмысшының және оның
отбасының тіршілігіне қажетті құнмен есептеледі. А.Смит табиғи жалақы деп
жұмыс күшінің құнын түсінді. Жалақы мөлшері жұмысшының тіршілігіне қажетті
құн минимумымен анықталады. Осыдан басқа жалақы тарихи және рухани
элементтерді қамтиді, осымен байланысты Смит жалақы мөлшерінің ұлттық
айырмашылығы болатынын түсіндірді. Рикардо жалақы теориясын Мальтустың
халық өсімі теориясымен байланыстырды. Жалақы, осы теория бойынша, халықтың
табиғи өсуіне сәйкес күнкөріс заттарының минимумына ұмтылады. Маркстік
тұжырымдамаға сәйкес жалақы еңбек бағасы емес, өйткені еңбек тауар емес,
олай болса оның құны да жоқ. Жұмыс күші тауар бола алады, ал жалақы осы
тауардың бағасы, оның құнының ақшалай көрінісі. Жұмысшы жалақы түрінде
бүкіл еңбегі үшін емес, тек қажетті еңбек мөлшерінің құнын алады. Жалақының
экономикалық маңызы мынада, осы табыс арқылы өндірістің жеке факторының
орны толтырылады, адамның материалдық және рухани қажеттіліктері
қанағаттандырылады, білім алуы, еңбекке дайындығы жүзеге асырылады. К.Маркс
жұмыс күшінің құны мен жалақы күнкөріс заттарының физикалық минимумымен
емес, күнделікті қажетті тұтыну заттарының құнымен анықталады деді.
Жалақының мөлшері жұмыс күшінің құнына әсер ететін еңбек өнімділігіне,
еңбке қарқындылығына, еңбектің күрделілігіне тәуелді. Еңбек рыногында
сұраныс пен ұсыныс тепе-тең болғанда жұмыс күшінің құнына тең жалақы
бөлінеді.
Жалақы еңбек бағасы. Олай болатыны жұмысшы жалақыны өз еңбегін
шығындағаннан кейін алады, жалақы мөлшері еңбектің әрекет ету ұзақтығына
тәуелді, бірдей жұмыс атқаратын жұмысшылардың жалақысында жекелей
айырмашылық орын алады. Еңбек түгелдей төленген болып көрінеді. Сондықтан
да пролетарлық саяси экономикада жалақыны жұмыс күші құнының өзгерген
нысаны, шындығында жұмыс күшінің бағасы деп көрсетеді. Қазіргі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жалақы және кәсіподақ
Нарықтық экономика жағдайындағы жалақыны реттеу ерекшеліктері
НОМИНАЛДЫ ЖӘНЕ НАҚТЫ ЖАЛАҚЫ
Еңбек жалақысы
Жалақы теориясы:мәні, түрлері, жіктелу ерекшеліктері
Жалақы - еңбек бағасы
Жалақының халық өміріндегі және жалпы рыноктық экономикада табыстың түрі ретінде алатын орны
Құн теориясы, маңызы мен мәні
Жалақы құрылымы
Жалақының түрлері, еңбекақы төлеудің нысандары мен жүйелері туралы ақпарат
Пәндер