Экспертті жүйенің қолданылу аудандары
Кіріспе
1. Экспертті жүйелердің қолдану аудандары
1.1. Медициналық диагностика
1.2. Болжам жасау
1.3. Жоспарлау
1.4. Түсіндіру
1.5. Бақылау мен басқару
1.6. Электрлік және механикалық құрылғылардағы түзелмейтіндіктің диагностикасы
1.7. Оқыту
1. Экспертті жүйелердің қолдану аудандары
1.1. Медициналық диагностика
1.2. Болжам жасау
1.3. Жоспарлау
1.4. Түсіндіру
1.5. Бақылау мен басқару
1.6. Электрлік және механикалық құрылғылардағы түзелмейтіндіктің диагностикасы
1.7. Оқыту
Қазіргі кезде эксперттік жүйелердің технологиясы ең алуан түрлі мәселелі облыстарда, қаражат, мұнай және газ өнеркәсібі, энергетика, транспорт, фармацевтикалық өндіріс, ғарыш, метуллургия, тау кен ісі, химия, білім, целлюлозды – қағаз өнеркәсіп, телекоммуникация және байланыс және т.б сияқты әр түрлі түрдегі міндеттерді (интерпретация, болжау, диагностика, жоспарлау, құрылымдау, бақылау, ретке келтіру, инструктаж, басқару) шешу үшін қолданылады. Эксперттік жүйелерді орындаудағы үш негізгі түр өзгешілік белгілі.
Көптеген қолдану облыстарының толық тізіміне тоқтамай ғана, тек қана эксперттік жүйелер әдістемесі сәтті қолданылған дамыған мемлекеттердің халықаралық шаруашылық салаларының кейбіреуін ғана атап кетуге болады: химия, ауыл аруашылығы, электроника, білім, қаражат, геология, медицина, әскери іс, бағдарламалық қамтамасыздандыру және т.б. Олар шешетін есепулердің негізгі типтерінің тізімінен интерпретация, болжау, диагностика, жобалау, жоспарлау, басқару, бақылау, ретке келтіру, жөндеу, оқуды атап кетуге болады.
Қазіргі таңда шетелдерде кеңінен таралған эксперттік жүйелердің тізім және олардың тізімін келесі түрде атап кетуге болады: : INSIGT, LOGIAN, NEXPERT, RULE MASTER, KDS, PICON, KNOWLEDGE CRAFT, KESII, S1, TIMM және т. б.
Көптеген қолдану облыстарының толық тізіміне тоқтамай ғана, тек қана эксперттік жүйелер әдістемесі сәтті қолданылған дамыған мемлекеттердің халықаралық шаруашылық салаларының кейбіреуін ғана атап кетуге болады: химия, ауыл аруашылығы, электроника, білім, қаражат, геология, медицина, әскери іс, бағдарламалық қамтамасыздандыру және т.б. Олар шешетін есепулердің негізгі типтерінің тізімінен интерпретация, болжау, диагностика, жобалау, жоспарлау, басқару, бақылау, ретке келтіру, жөндеу, оқуды атап кетуге болады.
Қазіргі таңда шетелдерде кеңінен таралған эксперттік жүйелердің тізім және олардың тізімін келесі түрде атап кетуге болады: : INSIGT, LOGIAN, NEXPERT, RULE MASTER, KDS, PICON, KNOWLEDGE CRAFT, KESII, S1, TIMM және т. б.
1. Д. Джарратано, Г. Райли. Экспертные системы. Принципы разработки и программирование. Изд. Вильямс, 2006.
2. Н. Убейко. Экспертные системы. – М.: МАИ, 2002.
3. Джозеф Джарратано, Гари Райли «Экспертные системы: принципы разработки и программирование» : Пер. с англ. — М. : Издательский дом «Вильямс», 2006.
4. В.О. Сафонов. Экспертные системы – интеллектуальные помощники специалистов. – СПб.: Санкт-Петербургская организация общества «Знания Росси», 2007.
2. Н. Убейко. Экспертные системы. – М.: МАИ, 2002.
3. Джозеф Джарратано, Гари Райли «Экспертные системы: принципы разработки и программирование» : Пер. с англ. — М. : Издательский дом «Вильямс», 2006.
4. В.О. Сафонов. Экспертные системы – интеллектуальные помощники специалистов. – СПб.: Санкт-Петербургская организация общества «Знания Росси», 2007.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СӨЖ
Тақырыбы: Экспертті жүйенің қолданылу аудандары
Орындаған: Толеуханова Б.Т.
Тексерген: Курушбаева Д.Т.
Семей 2015
Мазмұны
Кіріспе
1. Экспертті жүйелердің қолдану аудандары
1.1. Медициналық диагностика
1.2. Болжам жасау
1.3. Жоспарлау
1.4. Түсіндіру
1.5. Бақылау мен басқару
1.6. Электрлік және механикалық құрылғылардағы түзелмейтіндіктің диагностикасы
1.7. Оқыту
Кіріспе
Қазіргі кезде эксперттік жүйелердің технологиясы ең алуан түрлі мәселелі облыстарда, қаражат, мұнай және газ өнеркәсібі, энергетика, транспорт, фармацевтикалық өндіріс, ғарыш, метуллургия, тау кен ісі, химия, білім, целлюлозды - қағаз өнеркәсіп, телекоммуникация және байланыс және т.б сияқты әр түрлі түрдегі міндеттерді (интерпретация, болжау, диагностика, жоспарлау, құрылымдау, бақылау, ретке келтіру, инструктаж, басқару) шешу үшін қолданылады. Эксперттік жүйелерді орындаудағы үш негізгі түр өзгешілік белгілі.
Көптеген қолдану облыстарының толық тізіміне тоқтамай ғана, тек қана эксперттік жүйелер әдістемесі сәтті қолданылған дамыған мемлекеттердің халықаралық шаруашылық салаларының кейбіреуін ғана атап кетуге болады: химия, ауыл аруашылығы, электроника, білім, қаражат, геология, медицина, әскери іс, бағдарламалық қамтамасыздандыру және т.б. Олар шешетін есепулердің негізгі типтерінің тізімінен интерпретация, болжау, диагностика, жобалау, жоспарлау, басқару, бақылау, ретке келтіру, жөндеу, оқуды атап кетуге болады.
Қазіргі таңда шетелдерде кеңінен таралған эксперттік жүйелердің тізім және олардың тізімін келесі түрде атап кетуге болады: : INSIGT, LOGIAN, NEXPERT, RULE MASTER, KDS, PICON, KNOWLEDGE CRAFT, KESII, S1, TIMM және т. б.
Экспертті жүйелердің қолдану облыстары бірнеше негізгі класстарға топталынады: медициналық диагностика, басқару және бақылау, механикалық және электрлік құрылғыларың аұаулықтарының диагностикасы, оқып үйрену.
Медициналық диагностика.
Диагностикалық жүйелер ағза қызметінің бұзылуы мен олардың мүмкін болатын себептерінің арасында байланыс орнату үшін қолданылады. Бактериалды инфекция және менинигит кезінде науқастың жағдайын бақылау мен диагностика жасауға арналған MYCIN ең танымал диагностикалық жүйе. Оның алғашқы нұскасы 70-жылдарда Стэнфорд университетінде өңделді. Қазіргі уақытта бұл жүйе дәрігер-маман деңгейінде диагноз қояды. Ол медицинаның басқа да салаларында қолданылуына мүмкіндік беретін кеңейтілген білім қорына ие.
Қазіргі таңда, медициналық мекемелерде көптеген персоналды компьютерлер мәтіндік құжатнаманы өңдеу, деректер базасын өңдеу үшін, статистиканы жүргізу және қаржылық есеп айыруды орындау үшін қолданылады. Машинаның жеке, мамандандырылған бөлігі әр түрлі диагностикалық және емдеу құралдарымен қолданылады.
Білім мен эксперттік жүйелерді (ЭЖ) ұсыну әдістерін қалыптастыруға арналған зерттеулер саласы білім инженериясы деп аталады. Бұл терминді Е. Фейгенбаум енгізген және оның жазбаларында сарапшылардың білімін қажет ететін күрделі қолданбалы бағдарламалар шешуіне жасанды интеллект саласының ұстанымдары мен құралдарын енгізу дегенді білдіреді. Басқа сөзбен айтқанда, эксперттік жүйелер қалыптаспаған қиындықтарды шешу үшін қолданылады, оған төмендегі тізімнен бір немесе бірнеше сипатқа ие тапсырмалар жатады:
-Тапсырмалар сандық түрде бейнелене алмайды;
-Пәндік аймақ туралы бастапқы деректер мен білім бірмәнді емес, дәл емес, қарама-қайшы;
-Мақсаттарды нақты айқындалған мақсаттық функцияның көмегімен айшықтауға болмайды;
-Тапсырманың бірмәнді алгоритмдік шешімі жоқ.
Жоғарыда аталып өткен қасиеттердің барлығы медициналық тапсырмалар үшін типті, себебі көп жағдайда олар көпөлшемді, шатыс, кейде тіпті қарама- қайшы клиникалық деректермен толтырылған. ЭЖ диагностиканың, дифференциалды диагностиканың, болжаудың, емдеу жолы мен тәсілін таңдау және т.б. тапсырмаларын шешуге мүмкіндік береді.
Эксперттік жүйелерді медицинада қолдану мысалдары аз емес, олар денсаулық сақтау саласының көп тармақтарында қолданылады. Мұндай жұмыстардың басым көпшілігін шетел зерттеушілерімен жасаған және негізінен олар ЖНЖ-нің түрлі клиникалық жағдайларда қолданылу мүмкіндігіне қатысты. Мысалы, оталау саласында P.L. Liew et al. ЖНЖ негізінде артық салмақты адамдарда өт қабына тас байлану ауруының асқынуын болжайтын жүйе құрылды. Авторлар антропоморфометрикалық, анамнестикалық, клиникалық және зертханалық деректерін ретроспективті зерттеп шықты және де кері тарату алгоритміне оқытылған ЖНЖ құрылды.
Болжам жасау
Болжам жасаушы жүйелер мүмкін болатын нәтижелерді немесе объектінің қазіргі жағдайы жөніндегі мәліметтер негізінде оқиғаларды болжап айтады. "Уолл-стритті жаулап алу" бағдарламалық жүйесі нарық коньюктурасын талдай алады және алгоритмдердің статистикалық әдістерінің көмегімен болашаққа капитал жұмсалуының жоспарын өңдей алады. Ол дәстүрлік бағдарламалаудың алгоритмін және ... жалғасы
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СӨЖ
Тақырыбы: Экспертті жүйенің қолданылу аудандары
Орындаған: Толеуханова Б.Т.
Тексерген: Курушбаева Д.Т.
Семей 2015
Мазмұны
Кіріспе
1. Экспертті жүйелердің қолдану аудандары
1.1. Медициналық диагностика
1.2. Болжам жасау
1.3. Жоспарлау
1.4. Түсіндіру
1.5. Бақылау мен басқару
1.6. Электрлік және механикалық құрылғылардағы түзелмейтіндіктің диагностикасы
1.7. Оқыту
Кіріспе
Қазіргі кезде эксперттік жүйелердің технологиясы ең алуан түрлі мәселелі облыстарда, қаражат, мұнай және газ өнеркәсібі, энергетика, транспорт, фармацевтикалық өндіріс, ғарыш, метуллургия, тау кен ісі, химия, білім, целлюлозды - қағаз өнеркәсіп, телекоммуникация және байланыс және т.б сияқты әр түрлі түрдегі міндеттерді (интерпретация, болжау, диагностика, жоспарлау, құрылымдау, бақылау, ретке келтіру, инструктаж, басқару) шешу үшін қолданылады. Эксперттік жүйелерді орындаудағы үш негізгі түр өзгешілік белгілі.
Көптеген қолдану облыстарының толық тізіміне тоқтамай ғана, тек қана эксперттік жүйелер әдістемесі сәтті қолданылған дамыған мемлекеттердің халықаралық шаруашылық салаларының кейбіреуін ғана атап кетуге болады: химия, ауыл аруашылығы, электроника, білім, қаражат, геология, медицина, әскери іс, бағдарламалық қамтамасыздандыру және т.б. Олар шешетін есепулердің негізгі типтерінің тізімінен интерпретация, болжау, диагностика, жобалау, жоспарлау, басқару, бақылау, ретке келтіру, жөндеу, оқуды атап кетуге болады.
Қазіргі таңда шетелдерде кеңінен таралған эксперттік жүйелердің тізім және олардың тізімін келесі түрде атап кетуге болады: : INSIGT, LOGIAN, NEXPERT, RULE MASTER, KDS, PICON, KNOWLEDGE CRAFT, KESII, S1, TIMM және т. б.
Экспертті жүйелердің қолдану облыстары бірнеше негізгі класстарға топталынады: медициналық диагностика, басқару және бақылау, механикалық және электрлік құрылғыларың аұаулықтарының диагностикасы, оқып үйрену.
Медициналық диагностика.
Диагностикалық жүйелер ағза қызметінің бұзылуы мен олардың мүмкін болатын себептерінің арасында байланыс орнату үшін қолданылады. Бактериалды инфекция және менинигит кезінде науқастың жағдайын бақылау мен диагностика жасауға арналған MYCIN ең танымал диагностикалық жүйе. Оның алғашқы нұскасы 70-жылдарда Стэнфорд университетінде өңделді. Қазіргі уақытта бұл жүйе дәрігер-маман деңгейінде диагноз қояды. Ол медицинаның басқа да салаларында қолданылуына мүмкіндік беретін кеңейтілген білім қорына ие.
Қазіргі таңда, медициналық мекемелерде көптеген персоналды компьютерлер мәтіндік құжатнаманы өңдеу, деректер базасын өңдеу үшін, статистиканы жүргізу және қаржылық есеп айыруды орындау үшін қолданылады. Машинаның жеке, мамандандырылған бөлігі әр түрлі диагностикалық және емдеу құралдарымен қолданылады.
Білім мен эксперттік жүйелерді (ЭЖ) ұсыну әдістерін қалыптастыруға арналған зерттеулер саласы білім инженериясы деп аталады. Бұл терминді Е. Фейгенбаум енгізген және оның жазбаларында сарапшылардың білімін қажет ететін күрделі қолданбалы бағдарламалар шешуіне жасанды интеллект саласының ұстанымдары мен құралдарын енгізу дегенді білдіреді. Басқа сөзбен айтқанда, эксперттік жүйелер қалыптаспаған қиындықтарды шешу үшін қолданылады, оған төмендегі тізімнен бір немесе бірнеше сипатқа ие тапсырмалар жатады:
-Тапсырмалар сандық түрде бейнелене алмайды;
-Пәндік аймақ туралы бастапқы деректер мен білім бірмәнді емес, дәл емес, қарама-қайшы;
-Мақсаттарды нақты айқындалған мақсаттық функцияның көмегімен айшықтауға болмайды;
-Тапсырманың бірмәнді алгоритмдік шешімі жоқ.
Жоғарыда аталып өткен қасиеттердің барлығы медициналық тапсырмалар үшін типті, себебі көп жағдайда олар көпөлшемді, шатыс, кейде тіпті қарама- қайшы клиникалық деректермен толтырылған. ЭЖ диагностиканың, дифференциалды диагностиканың, болжаудың, емдеу жолы мен тәсілін таңдау және т.б. тапсырмаларын шешуге мүмкіндік береді.
Эксперттік жүйелерді медицинада қолдану мысалдары аз емес, олар денсаулық сақтау саласының көп тармақтарында қолданылады. Мұндай жұмыстардың басым көпшілігін шетел зерттеушілерімен жасаған және негізінен олар ЖНЖ-нің түрлі клиникалық жағдайларда қолданылу мүмкіндігіне қатысты. Мысалы, оталау саласында P.L. Liew et al. ЖНЖ негізінде артық салмақты адамдарда өт қабына тас байлану ауруының асқынуын болжайтын жүйе құрылды. Авторлар антропоморфометрикалық, анамнестикалық, клиникалық және зертханалық деректерін ретроспективті зерттеп шықты және де кері тарату алгоритміне оқытылған ЖНЖ құрылды.
Болжам жасау
Болжам жасаушы жүйелер мүмкін болатын нәтижелерді немесе объектінің қазіргі жағдайы жөніндегі мәліметтер негізінде оқиғаларды болжап айтады. "Уолл-стритті жаулап алу" бағдарламалық жүйесі нарық коньюктурасын талдай алады және алгоритмдердің статистикалық әдістерінің көмегімен болашаққа капитал жұмсалуының жоспарын өңдей алады. Ол дәстүрлік бағдарламалаудың алгоритмін және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz