Бруцеллез туралы ақпарат
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1. Бруцеллез
2.Індеттік ерекшіліктері
3. Патологоанатомиялық өзгерістер
III.Қорытынды.
IV.Пайдаланылған әдебиеттер.
II.Негізгі бөлім
1. Бруцеллез
2.Індеттік ерекшіліктері
3. Патологоанатомиялық өзгерістер
III.Қорытынды.
IV.Пайдаланылған әдебиеттер.
Конопаткин А.А-ның /1984 / мәліметіне сүйенсек бруцеллез /brucellosis/-аналықтардыңіштастауымен, шу түспеуімен, эндометриттермен, еркектерініңжиірексимптомсызөтетінорхиттарыменсипатталатынмалдардыңсозылмалыауруы.
Бруцеллез жершарыныңкөптегенелдеріндетаралған, бірақсиреккездесетін Африка, ОрталықжәнеОңтустікАмерикада. Азия мен Европаныңкейелдерінде.
Қоздырғышы.Brucelloтусының 6 турі бар: 9 биоварианты бар Br.abortus, Br.melitensiz-3, Br.suis-4, Br. Neotomac, Br. OvisжәнеBr. Canis. Барлықбруцеллаларполиморфты, /0,6-1,5*0,5-0,7 мкм/. Микробтарқозғалмайды, анимендібояуларменжақсыбоялады, грам-теріс. Кейбірштамдар капсула түзеді.
Бруцеллалардың физикалық жэне химиялық факторларға төзімділігі жоғары емес. 60 С-да 30 минутта70 С-да 5-10 минутта, 90-100 С-та бірденөледі. Ашылғанжәнесалқынсутте, қаймақта микроб 4-7 кунгедейінсақталады, киімде – 14 кун, ірімшік,май, тұздалгантеріде – 67 кун, тұздалғанетте – 3 айғадейінсақталады. Топырақта, суда, іріазықта – 4 айғадейінөміршендігінсақтайалады. Шірігенматериалда микроб тез жойылабастайды. Тікетускен кун саулесі 3-4 сағатта, креомин, фенол, формацильдегид (1%) ерітінділерібірсағатта, 5%-к жанасөндірілгенәк – 2 сағаттаөлтіреді.
Бруцеллез жершарыныңкөптегенелдеріндетаралған, бірақсиреккездесетін Африка, ОрталықжәнеОңтустікАмерикада. Азия мен Европаныңкейелдерінде.
Қоздырғышы.Brucelloтусының 6 турі бар: 9 биоварианты бар Br.abortus, Br.melitensiz-3, Br.suis-4, Br. Neotomac, Br. OvisжәнеBr. Canis. Барлықбруцеллаларполиморфты, /0,6-1,5*0,5-0,7 мкм/. Микробтарқозғалмайды, анимендібояуларменжақсыбоялады, грам-теріс. Кейбірштамдар капсула түзеді.
Бруцеллалардың физикалық жэне химиялық факторларға төзімділігі жоғары емес. 60 С-да 30 минутта70 С-да 5-10 минутта, 90-100 С-та бірденөледі. Ашылғанжәнесалқынсутте, қаймақта микроб 4-7 кунгедейінсақталады, киімде – 14 кун, ірімшік,май, тұздалгантеріде – 67 кун, тұздалғанетте – 3 айғадейінсақталады. Топырақта, суда, іріазықта – 4 айғадейінөміршендігінсақтайалады. Шірігенматериалда микроб тез жойылабастайды. Тікетускен кун саулесі 3-4 сағатта, креомин, фенол, формацильдегид (1%) ерітінділерібірсағатта, 5%-к жанасөндірілгенәк – 2 сағаттаөлтіреді.
1. Жумабеков Х.С., Дербышев К.Ю. Жануарлардың патологиялық
анатомиясы. Алматы, 2011. 364б.
2. Қожабеков З.К. Мал аурулары. Алматы, Қайнар,1989ж. 384 б.
3. Қаракөбенов Н.Н. Соттық медициналық сараптама. Алматы 1998ж.
4. Жумабеков Х.С. Патологоанатомическая диагностика инвазионных
болезней домашных животных и птиц. Алматы, 2001.
5. Кожабеков З.К., Отенов А.М. Малдың патологиялық физилогиясы.
Оқулық, Алматы. «Ана тілі», 1992ж. 285б.
6. Жумабеков Х.С. Патоморфология гельминтозов. Алматы, 2007, 174 с.
анатомиясы. Алматы, 2011. 364б.
2. Қожабеков З.К. Мал аурулары. Алматы, Қайнар,1989ж. 384 б.
3. Қаракөбенов Н.Н. Соттық медициналық сараптама. Алматы 1998ж.
4. Жумабеков Х.С. Патологоанатомическая диагностика инвазионных
болезней домашных животных и птиц. Алматы, 2001.
5. Кожабеков З.К., Отенов А.М. Малдың патологиялық физилогиясы.
Оқулық, Алматы. «Ана тілі», 1992ж. 285б.
6. Жумабеков Х.С. Патоморфология гельминтозов. Алматы, 2007, 174 с.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Бруцеллез
Орындаған : Қанатова Б.
Тобы: ВМ-201
Тексерген : Нуркенова М.К.
Семей 2015 ж
Жоспар
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1. Бруцеллез
2.Індеттік ерекшіліктері
3. Патологоанатомиялық өзгерістер
III.Қорытынды.
IV.Пайдаланылған әдебиеттер.
Конопаткин А.А-ның 1984 мәліметіне сүйенсек бруцеллез brucellosis-аналықтардыңіштастауы мен, шу түспеуімен, эндометриттермен, еркектерініңжиірексимптомсызөтетіно рхиттарыменсипатталатынмалдардыңсоз ылмалыауруы.
Бруцеллез жершарыныңкөптегенелдеріндетаралған , бірақсиреккездесетін Африка, ОрталықжәнеОңтустікАмерикада. Азия мен Европаныңкейелдерінде.
Қоздырғышы.Brucelloтусының 6 турі бар: 9 биоварианты бар Br.abortus, Br.melitensiz-3, Br.suis-4, Br. Neotomac, Br. OvisжәнеBr. Canis. Барлықбруцеллаларполиморфты, 0,6-1,5*0,5-0,7 мкм. Микробтарқозғалмайды, анимендібояуларменжақсыбоялады, грам-теріс. Кейбірштамдар капсула түзеді.
Бруцеллалардың физикалық жэне химиялық факторларға төзімділігі жоғары емес. 60 С-да 30 минутта70 С-да 5-10 минутта, 90-100 С-та бірденөледі. Ашылғанжәнесалқынсутте, қаймақта микроб 4-7 кунгедейінсақталады, киімде - 14 кун, ірімшік,май, тұздалгантеріде - 67 кун, тұздалғанетте - 3 айғадейінсақталады. Топырақта, суда, іріазықта - 4 айғадейінөміршендігінсақтайалады. Шірігенматериалда микроб тез жойылабастайды. Тікетускен кун саулесі 3-4 сағатта, креомин, фенол, формацильдегид (1%) ерітінділерібірсағатта, 5%-к жанасөндірілгенәк - 2 сағаттаөлтіреді.
Індеттікерекшіліктері. (Сайдулдин Т. 1999) мәліметібойыншабұлаурудыңтабиғиошағ ыболмайды.
Инфекция қыздырушысыныңбастауынабруцеллезбен ауырғанмалдаржатады, әсіресеоларклиникалықбелгілеріайқын білінгенкездеөтеқаупті. Ондайжануарлар марана мен, шумен, тастандыжолменжәнежынысжолдарынанақ қансорамен ауру қыздырушысын аса мол мөлшердебөліпшығарады.Қыздурышы микроб соныменқатарсутпен, шәуетпен, нәжіспенжәнежесеппенбіргебөлінеді. Сиырдыңжеміндебруцеллалар 7-9 жыл, ал қойда 2-3 жылсакаталып, оқтын-оқтынсутпенбөлініптұрады.
Шаруашылықта ауру жаңаданбасқажақтан мал әкелгендекаратиндеуережелерінсақтам ағанда, ауру жәнесаумалдардыбіргежайганда, бірсуаттансуарганда, біржолменайдағандатаралады. Ауру қоздырушысын мал қарағаит пен кемірушілер де әкеледі. Әсіресеоларбруцеллезгешолдыққанмалд ардыңшуымен не тастандытөлемінжанасканжағдайда микроб тасымалдаушығаайналады.
Індеттіңжаңаошақтарындабейімжануарл ардың 60%-кедейінинфекцияғашалдығумумкін. Бас кезіндебуаз мал ішінара, ал кейінжаппайіштастауымумкін. 2-3 жылөткенсоң аборт байкалмайды, ал шеттен мал коскандаіндеттенуөршіп, жаңаәкелінгенжәнебұрынаурғанмалдард ықосақамтып, тастауқайтаданқаулауымумкін. Малдыаралстыруіндеттіөршетіп, оныңжаңаошақтарынқалыптастырады.
Малдыөсіргенде, бағыпкуткендеветеринарлық- санитарлықталаптардыдұрысорындамау, сотыныңнәтижесіндежануарлардыңауруғ атөзімділігініңнашарлауы, уақытылы шумен тастандытөлдіжинамау, көңдітазаламау, дезинфекцияныреттітурдежасамаубруце ллездіңшығуынажағдайтудырады.
И.А. Тарасовтың (1937) мәліметібойыншаBr. Melitensis - жоғары вируленттіштамының 50 мыңбруцелласының 10-ы қойларда тек лимфа түйіндерініңаймақтықинфекциялануынт удырды, ал 100 мың доза-генерализденгенинфекциялануынт удырды. Бұданмынадайқорытындыжасалды: салыстармалытүрдеқойлар бруцеллез инфекциясынатөзімдіжәнеолардыңкілег ейқабығы мен теріарқылызарарлануыүшінбруцеллалар дыңкөпмөлшерікерек.
Елеміздіңәртүрлімекемелеріндебруцел лалардыңвирулентіштаммдарынтитрлеге нкездеBr.melitensisштаммынынконъюкт иваішілікжәнетеріастынаегіпжұктыруд ағысалыстырмалышамаменорташакөрсетк ішінің 25 тен 100 мың микроб денесіекенінанықтады (М.М. Иванов, Е.С. Орлов) Бұлжағдайдабелгіліуақыттанкейінқанд аспецификалықантиденетудыратын, аз уакыттыбактерияныжәнежануарағзасыны ңбөлекоргандары мен ұлпаларынақоздырғыштыңенуінтудыраты нбруцелладозасыайтылған.
Қайдағысияқтысиырда да Br. Abortus-қатөзімділік бар. Бұлжануарүшінорташазарарланудозасык өздіңкілегейліқабығынаендірілген 10 нан 100 млн. Микробдыденегежетеді. (М.М. Иванов,Е.С. Орлов жәнебасқалары). Қолданзарарлағанкезде қоздырғышдозасыменинкубациялықкезең ніңұзақтығыанықталады. Бірақолүшінгруппадағыжануарлардыңма ссасы мен жасыбірдейболуларыкерек.
Латенттімикроблоздыңқалпы, яғниағзадақоздырғыштіршілікететұра, басқа органдарынзарарламауы, адам мен жануарлардыңәртүрліинфекциялықаурул арыныңбілінуқалпыекенінестеншығарма уқажет.
(А.Зильбер, 1958)
А.Триленко (1956),Плане (Plomet, 1971) жәнебасқаавторларкөрсетуінше, инфекция көзіболыпқалыптыбұзалаукезіндегібру целлабөлетінсиырлар да жатады.
Бұданшығатынқорытынды, бруцеллаинфекциясыныңеңкішкене аз дегенкөзініңөзіқауіпті, себебібұлошақтанжануаранасынаәлсін- әлсінеңминимальдыдозасыныңенуініңөз і инфекция активизациясынажәнеклиникалықбруцел лезгеәкеліпсоғуымүмкін. (Трипенко А.,1976)
Дерттенуі. Бруцеллездің қоздырушысы ас қорыту және тыныс, несеп, жыныс жолдарының кілегейлі қабықтарынан және көз конъюнктивасынан тоқтаусыз өтіп, сөл жүйесіне түседі де, одан маңайында орналасқан сөл түйіндерінде тұрақтайды. Кейіннен басқа сөл түйіндеріне және үлпершек ағзаларға енеді.
Бруцеллез инфекциясының өрбуін з кезіге бөледі: бастапқы латенция, генерализация және екінші летенция.
Регионарлық ( шектелген ) инфекция кезеңінде қоздырушы белгілі бір ұлпаға қалыптаса бастайды да, аурудың клиникалық белгілері біліне қоймайды. Бұл кезеңде сөл түйіндерінің синустарында гиперплазия басталып, үлпершек ағзаларда лимфоциттер мен гистоциттердентұратын микрогранулалар түзіліп, лейкоциттік инфильтрация, мононуклеарлық макрофагтардың қордалануы байқалады. Бұл кезең әсіресе жас төлдерде ұзаққа созылады. Жалпы алғанда ьұл құбылыстар инфекцияға қарсы туындайтын иммунитеттің алғы шарттары болып табылады. Сондықтан жас малдың организмі бруцеллезге төзімді болып келеді. Бұл кезең ересек сақа жануарларда қысқа болады және бір ерекшелігі антидене түзу баяу жүреді де, серологиялық көрсеткіштер төменгі дәрежеде болады.
Генерализация кезеңі буаздықтың, төзімділіктің төмендеуі, күтімнің нашарлауы нәтижесінде байқалады. Буаздықтың екінші жартысы кезінде жиірек өрбейді. Шаранада болатын эритритол көмірсулары бруцеллалардың өсуін жеделдетеді деп есептейді. Бұл кезең бактериямен және айқын клиникалық белгілерімен ерекшеленеді. Жануарлардың денесінде әр түрлі мүшелер мен ұлпаларда өліеттенген қабыну процесстері өрбіп, оның нәтижесінде орхит , бурсит, вагинит сияқты бруцеллездің негізгі белгілері пайда болады. Жатырдың кілегейлі қабығы, қағанақ қабының және ұрықтың зақымдануы салдарынан буаз жануарлар іш тастайды. Генерализация кезеңінде антидене түзілуінің күшеюіне байланысты серологиялық реакциялар оң нәтиже береді. Бірақ, аборт болғанда қанға көп мөлшерде түскен бруцеллалардың антигендері антиденелерді ыдыратып, серологиялық реакциялардың нәтижесі теріс болуы мүмкін.
Генерализациядан кейін байқалатын екінші латенция кезеңінде аурудың клиникалық белгілері өше бастағанымен денеден ұзақ уақыт бойы микроб бөлініп шығады. Бұл кезеіде организмде осы ауруға тән өзгеше аллергиялық құбылыстар бай қалады.
Өтуі мен симптомдары. Инкубациялық кезеңі, ауру жұққаннан серологиялық немесе аллергиялық реакциялар оң нәтиже бергенге дейін, 2 - 4 аптаға созылады. Егер ауру жұққан малдардың ішінде буаздар болмаса, бруцеллез симптомсыз өтеді. Онда шалдыққан малдарды серологиялық немесе аллергиялық тексеру арқылы ғана анықтауға болады.
Жануарлардың барлық түрінде бруцеллездің басты белгісі - буаздықтың екінші жартысында байқалатын іш тастау. Сиыр негізінен 5 - 8 айлығында, қой мен ешкі 3 - 5 айлығында, мегежін кез - келген уақытта, ит 4 0- 50 күн болғанда іш тастайды. Сиыр мен қой әдетте екінші қайта іш тастамайды, ал мегежінде ол бірнеше рет қайталануы мүмкін. Іш тастар алдында буаз малдың емшек үрпі сызданып, сыртқы жыныс мүшелері толықсып, сарпайынан қызғылт - қоңыр түсті сора ағады. Іг тастағаннан кейін әдетте шуы түспей, бастапқыда кілегей - іріңді, соңынан іріңді - фибринді эндометрит байқалады. Кейбір жануарларда эндометритке қабаттаса желіні, аналық безі және фаллопий түтікшелері қабынады. Дерт асқына келе дененің ыстығы көтеріліп, малдың сүті азайып, жүдеп кетеді. Жыныс жолдарының зақымдануы жануардың жыныстық қабілетін нашарлатып, соңы бедеулікке әкеліп соқтыруы мүмкін.
Жекелеген жануарларда бруцеллез кезінде бурсит, гигрома, артрит, тендовагнит, ал еркек малдарда орхит және эпидидемит байқалып, ені ісініп, кейді шектен тыс ұлғайып, салбырап жүреді. Әсіресе , жұқпалы эпидидемитке шалдыққан қошқардың ені ісініп, еннің шылауы білеуленіп, сипап көргенде резеңке түтік тәрізденіп қолға білініп тұрады.
Жыныс мүшелерімен қатар басқа ағзалар да зақымданады. Шошқа тері астындағы шел мен ішкі ағзаларда абцессалар пайда болып, аяқ бұлшықеттері салданады. Жылқының желкесі мен шоқтығында бурсит кездеседі. Қазіргі кезде бурцеллезге қарсы вакцинаның кеңінен қолданылуына байланысты, аурудың клиникалық белгілері білінбей, микроб алып жүруші ретінде, симптомсыз өтеді.
Патологоанатомиялық өзгерістер. Іш тастаған малдың қағанағы қабынып, оның бетіне фибрин ірімтіктері мен ірің жиналады да, жатыры, бүйректері көкбауыры ісінеді, бауырында абцесса болуы мүмкін. Еркек малда іріңдеген өліеттенген орхит, ал ұрғашы малда мастит, аналық малдың кистасы кездеседі. Кейбір жануарда шорбуын, бурсит байқалады.
Тастанды төлдің тері асты шелі жалқақтанып, кіндігі ісініп кетеді. Көкірек және құрсақ қуыстарында фибрин ірміктері бар қызыл - ... жалғасы
СӨЖ
Тақырыбы: Бруцеллез
Орындаған : Қанатова Б.
Тобы: ВМ-201
Тексерген : Нуркенова М.К.
Семей 2015 ж
Жоспар
I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1. Бруцеллез
2.Індеттік ерекшіліктері
3. Патологоанатомиялық өзгерістер
III.Қорытынды.
IV.Пайдаланылған әдебиеттер.
Конопаткин А.А-ның 1984 мәліметіне сүйенсек бруцеллез brucellosis-аналықтардыңіштастауы мен, шу түспеуімен, эндометриттермен, еркектерініңжиірексимптомсызөтетіно рхиттарыменсипатталатынмалдардыңсоз ылмалыауруы.
Бруцеллез жершарыныңкөптегенелдеріндетаралған , бірақсиреккездесетін Африка, ОрталықжәнеОңтустікАмерикада. Азия мен Европаныңкейелдерінде.
Қоздырғышы.Brucelloтусының 6 турі бар: 9 биоварианты бар Br.abortus, Br.melitensiz-3, Br.suis-4, Br. Neotomac, Br. OvisжәнеBr. Canis. Барлықбруцеллаларполиморфты, 0,6-1,5*0,5-0,7 мкм. Микробтарқозғалмайды, анимендібояуларменжақсыбоялады, грам-теріс. Кейбірштамдар капсула түзеді.
Бруцеллалардың физикалық жэне химиялық факторларға төзімділігі жоғары емес. 60 С-да 30 минутта70 С-да 5-10 минутта, 90-100 С-та бірденөледі. Ашылғанжәнесалқынсутте, қаймақта микроб 4-7 кунгедейінсақталады, киімде - 14 кун, ірімшік,май, тұздалгантеріде - 67 кун, тұздалғанетте - 3 айғадейінсақталады. Топырақта, суда, іріазықта - 4 айғадейінөміршендігінсақтайалады. Шірігенматериалда микроб тез жойылабастайды. Тікетускен кун саулесі 3-4 сағатта, креомин, фенол, формацильдегид (1%) ерітінділерібірсағатта, 5%-к жанасөндірілгенәк - 2 сағаттаөлтіреді.
Індеттікерекшіліктері. (Сайдулдин Т. 1999) мәліметібойыншабұлаурудыңтабиғиошағ ыболмайды.
Инфекция қыздырушысыныңбастауынабруцеллезбен ауырғанмалдаржатады, әсіресеоларклиникалықбелгілеріайқын білінгенкездеөтеқаупті. Ондайжануарлар марана мен, шумен, тастандыжолменжәнежынысжолдарынанақ қансорамен ауру қыздырушысын аса мол мөлшердебөліпшығарады.Қыздурышы микроб соныменқатарсутпен, шәуетпен, нәжіспенжәнежесеппенбіргебөлінеді. Сиырдыңжеміндебруцеллалар 7-9 жыл, ал қойда 2-3 жылсакаталып, оқтын-оқтынсутпенбөлініптұрады.
Шаруашылықта ауру жаңаданбасқажақтан мал әкелгендекаратиндеуережелерінсақтам ағанда, ауру жәнесаумалдардыбіргежайганда, бірсуаттансуарганда, біржолменайдағандатаралады. Ауру қоздырушысын мал қарағаит пен кемірушілер де әкеледі. Әсіресеоларбруцеллезгешолдыққанмалд ардыңшуымен не тастандытөлемінжанасканжағдайда микроб тасымалдаушығаайналады.
Індеттіңжаңаошақтарындабейімжануарл ардың 60%-кедейінинфекцияғашалдығумумкін. Бас кезіндебуаз мал ішінара, ал кейінжаппайіштастауымумкін. 2-3 жылөткенсоң аборт байкалмайды, ал шеттен мал коскандаіндеттенуөршіп, жаңаәкелінгенжәнебұрынаурғанмалдард ықосақамтып, тастауқайтаданқаулауымумкін. Малдыаралстыруіндеттіөршетіп, оныңжаңаошақтарынқалыптастырады.
Малдыөсіргенде, бағыпкуткендеветеринарлық- санитарлықталаптардыдұрысорындамау, сотыныңнәтижесіндежануарлардыңауруғ атөзімділігініңнашарлауы, уақытылы шумен тастандытөлдіжинамау, көңдітазаламау, дезинфекцияныреттітурдежасамаубруце ллездіңшығуынажағдайтудырады.
И.А. Тарасовтың (1937) мәліметібойыншаBr. Melitensis - жоғары вируленттіштамының 50 мыңбруцелласының 10-ы қойларда тек лимфа түйіндерініңаймақтықинфекциялануынт удырды, ал 100 мың доза-генерализденгенинфекциялануынт удырды. Бұданмынадайқорытындыжасалды: салыстармалытүрдеқойлар бруцеллез инфекциясынатөзімдіжәнеолардыңкілег ейқабығы мен теріарқылызарарлануыүшінбруцеллалар дыңкөпмөлшерікерек.
Елеміздіңәртүрлімекемелеріндебруцел лалардыңвирулентіштаммдарынтитрлеге нкездеBr.melitensisштаммынынконъюкт иваішілікжәнетеріастынаегіпжұктыруд ағысалыстырмалышамаменорташакөрсетк ішінің 25 тен 100 мың микроб денесіекенінанықтады (М.М. Иванов, Е.С. Орлов) Бұлжағдайдабелгіліуақыттанкейінқанд аспецификалықантиденетудыратын, аз уакыттыбактерияныжәнежануарағзасыны ңбөлекоргандары мен ұлпаларынақоздырғыштыңенуінтудыраты нбруцелладозасыайтылған.
Қайдағысияқтысиырда да Br. Abortus-қатөзімділік бар. Бұлжануарүшінорташазарарланудозасык өздіңкілегейліқабығынаендірілген 10 нан 100 млн. Микробдыденегежетеді. (М.М. Иванов,Е.С. Орлов жәнебасқалары). Қолданзарарлағанкезде қоздырғышдозасыменинкубациялықкезең ніңұзақтығыанықталады. Бірақолүшінгруппадағыжануарлардыңма ссасы мен жасыбірдейболуларыкерек.
Латенттімикроблоздыңқалпы, яғниағзадақоздырғыштіршілікететұра, басқа органдарынзарарламауы, адам мен жануарлардыңәртүрліинфекциялықаурул арыныңбілінуқалпыекенінестеншығарма уқажет.
(А.Зильбер, 1958)
А.Триленко (1956),Плане (Plomet, 1971) жәнебасқаавторларкөрсетуінше, инфекция көзіболыпқалыптыбұзалаукезіндегібру целлабөлетінсиырлар да жатады.
Бұданшығатынқорытынды, бруцеллаинфекциясыныңеңкішкене аз дегенкөзініңөзіқауіпті, себебібұлошақтанжануаранасынаәлсін- әлсінеңминимальдыдозасыныңенуініңөз і инфекция активизациясынажәнеклиникалықбруцел лезгеәкеліпсоғуымүмкін. (Трипенко А.,1976)
Дерттенуі. Бруцеллездің қоздырушысы ас қорыту және тыныс, несеп, жыныс жолдарының кілегейлі қабықтарынан және көз конъюнктивасынан тоқтаусыз өтіп, сөл жүйесіне түседі де, одан маңайында орналасқан сөл түйіндерінде тұрақтайды. Кейіннен басқа сөл түйіндеріне және үлпершек ағзаларға енеді.
Бруцеллез инфекциясының өрбуін з кезіге бөледі: бастапқы латенция, генерализация және екінші летенция.
Регионарлық ( шектелген ) инфекция кезеңінде қоздырушы белгілі бір ұлпаға қалыптаса бастайды да, аурудың клиникалық белгілері біліне қоймайды. Бұл кезеңде сөл түйіндерінің синустарында гиперплазия басталып, үлпершек ағзаларда лимфоциттер мен гистоциттердентұратын микрогранулалар түзіліп, лейкоциттік инфильтрация, мононуклеарлық макрофагтардың қордалануы байқалады. Бұл кезең әсіресе жас төлдерде ұзаққа созылады. Жалпы алғанда ьұл құбылыстар инфекцияға қарсы туындайтын иммунитеттің алғы шарттары болып табылады. Сондықтан жас малдың организмі бруцеллезге төзімді болып келеді. Бұл кезең ересек сақа жануарларда қысқа болады және бір ерекшелігі антидене түзу баяу жүреді де, серологиялық көрсеткіштер төменгі дәрежеде болады.
Генерализация кезеңі буаздықтың, төзімділіктің төмендеуі, күтімнің нашарлауы нәтижесінде байқалады. Буаздықтың екінші жартысы кезінде жиірек өрбейді. Шаранада болатын эритритол көмірсулары бруцеллалардың өсуін жеделдетеді деп есептейді. Бұл кезең бактериямен және айқын клиникалық белгілерімен ерекшеленеді. Жануарлардың денесінде әр түрлі мүшелер мен ұлпаларда өліеттенген қабыну процесстері өрбіп, оның нәтижесінде орхит , бурсит, вагинит сияқты бруцеллездің негізгі белгілері пайда болады. Жатырдың кілегейлі қабығы, қағанақ қабының және ұрықтың зақымдануы салдарынан буаз жануарлар іш тастайды. Генерализация кезеңінде антидене түзілуінің күшеюіне байланысты серологиялық реакциялар оң нәтиже береді. Бірақ, аборт болғанда қанға көп мөлшерде түскен бруцеллалардың антигендері антиденелерді ыдыратып, серологиялық реакциялардың нәтижесі теріс болуы мүмкін.
Генерализациядан кейін байқалатын екінші латенция кезеңінде аурудың клиникалық белгілері өше бастағанымен денеден ұзақ уақыт бойы микроб бөлініп шығады. Бұл кезеіде организмде осы ауруға тән өзгеше аллергиялық құбылыстар бай қалады.
Өтуі мен симптомдары. Инкубациялық кезеңі, ауру жұққаннан серологиялық немесе аллергиялық реакциялар оң нәтиже бергенге дейін, 2 - 4 аптаға созылады. Егер ауру жұққан малдардың ішінде буаздар болмаса, бруцеллез симптомсыз өтеді. Онда шалдыққан малдарды серологиялық немесе аллергиялық тексеру арқылы ғана анықтауға болады.
Жануарлардың барлық түрінде бруцеллездің басты белгісі - буаздықтың екінші жартысында байқалатын іш тастау. Сиыр негізінен 5 - 8 айлығында, қой мен ешкі 3 - 5 айлығында, мегежін кез - келген уақытта, ит 4 0- 50 күн болғанда іш тастайды. Сиыр мен қой әдетте екінші қайта іш тастамайды, ал мегежінде ол бірнеше рет қайталануы мүмкін. Іш тастар алдында буаз малдың емшек үрпі сызданып, сыртқы жыныс мүшелері толықсып, сарпайынан қызғылт - қоңыр түсті сора ағады. Іг тастағаннан кейін әдетте шуы түспей, бастапқыда кілегей - іріңді, соңынан іріңді - фибринді эндометрит байқалады. Кейбір жануарларда эндометритке қабаттаса желіні, аналық безі және фаллопий түтікшелері қабынады. Дерт асқына келе дененің ыстығы көтеріліп, малдың сүті азайып, жүдеп кетеді. Жыныс жолдарының зақымдануы жануардың жыныстық қабілетін нашарлатып, соңы бедеулікке әкеліп соқтыруы мүмкін.
Жекелеген жануарларда бруцеллез кезінде бурсит, гигрома, артрит, тендовагнит, ал еркек малдарда орхит және эпидидемит байқалып, ені ісініп, кейді шектен тыс ұлғайып, салбырап жүреді. Әсіресе , жұқпалы эпидидемитке шалдыққан қошқардың ені ісініп, еннің шылауы білеуленіп, сипап көргенде резеңке түтік тәрізденіп қолға білініп тұрады.
Жыныс мүшелерімен қатар басқа ағзалар да зақымданады. Шошқа тері астындағы шел мен ішкі ағзаларда абцессалар пайда болып, аяқ бұлшықеттері салданады. Жылқының желкесі мен шоқтығында бурсит кездеседі. Қазіргі кезде бурцеллезге қарсы вакцинаның кеңінен қолданылуына байланысты, аурудың клиникалық белгілері білінбей, микроб алып жүруші ретінде, симптомсыз өтеді.
Патологоанатомиялық өзгерістер. Іш тастаған малдың қағанағы қабынып, оның бетіне фибрин ірімтіктері мен ірің жиналады да, жатыры, бүйректері көкбауыры ісінеді, бауырында абцесса болуы мүмкін. Еркек малда іріңдеген өліеттенген орхит, ал ұрғашы малда мастит, аналық малдың кистасы кездеседі. Кейбір жануарда шорбуын, бурсит байқалады.
Тастанды төлдің тері асты шелі жалқақтанып, кіндігі ісініп кетеді. Көкірек және құрсақ қуыстарында фибрин ірміктері бар қызыл - ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz