Зонд. Сиырдың тақия қарнына зонд енгізіп емдеу

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті.

БӨЖ

Тақырыбы : Сиырдың тақия қарнына зонд енгізіп емдеу.

Орындаған: Сабырғалиева А. Қ.

Тексерген: Ахметжанов О. Н.

Семей 2015.

Жоспар:

Кіріспе.
Негізгі бөлім:

Бір бөлімді қарын, көп бөлімді қарын;
Зонд;
Асқазанның ас қалдығын алу;
Зондтың құрамына кіретін негізгі заттар;
Сиырдың тақия қарнына зонд енгізіп емдеу;
Тақия қарынды тексеру;
Күйіс кайтаратын малдың карындарының аурулары;

Қорытынды бөлім.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе.

Малдәрігерлік тәжірибеде оны көбінесе асқазандағы ас қалдықтары мен оның сөлін алып зерттеу үшін пайдаланады. Олардың құрамын анықтау тиісті нұсқауларға сүйене отырып жүргізіледі. Асқазанның сөлін зерттеу үшін оны бір рет немесе фракциялы түрде көп рет алуға болады.

Малдәрігерлік тәжірибеде әртүрлі зондтар жылқылардың, шошқалардың және иттердің асқазандарын; күйіс қайыратын малдардың алдыңғы қарыншақтарын тазалап жуу үшін, олардағы ас қалдықтарын алып тексеру үшін, дәрілік немесе қоректік заттарды жіберу үшін, ағзалардың жирылуын жазып тексеру үшін және т. б. іс-рекеттер үшін қолданылады. Асқазанның ас қалдығын алу үшін әртүрлі аспаптар ұсынылған.

Қарын, асқазан (лат. ventriculus - гр. gaster - қарын) - азық (ас) қорыту жүйесінің қапшық тәрізді кеңейген қуысты ағзасы. Бөлімдерінің санына қарай қарын - бірбөлімді және көпбөлімді қарындар болып бөлінеді. Бірбөлімді қарын өз кезегінде: безсіз қарын, безді қарын және безді-безсіз немесе аралас қарын болып үш түрге бөлінеді.

Бір бөлімді қарын.

Бір бөлімді қарын күйіс қайтармайтын жануарлардың құрсақ қуысында, көкеттен кейін орналасады. Оның сол жағында өңешпен жалғасатын кардиальды тесігі, ал оң жақ ұшында он екі елі ішекке ашылатын пилорикалық (қақпақтық) тесік болады. Қарынның қабырғасы түтікше ағза ретінде үш қабықтан: ішкі - кілегейлі қабықтан, ортаңғы - етті қабықтан және сыртқы - сірлі қабықтан тұрады. Қарынның өңеш тәріздес кілегейлі қабығын - көп қабатты жалпақ эпителий, ал ішек тәріздес кілегейлі қабығын - жалаң қабат призма тәрізді эпителий астарлайды. Безді қарынның кілегейлі қабығында қарын бездері болады. Олар орналасу орындары мен құрылыс ерекшеліктеріне байланысты кардиальды, фундальды (қарын түбі) және пилорикалық (қақпақтық) бездер болып үш топқа бөлінеді. Олар аталуына сәйкес қарынның кілегейлі қабығының кардиальды, фундальды (қарын түбі) және пилорикалық (қақпақтық) аймақтарында орналасады.

Қарынның етті қабығы өз кезегінде ішкі - қиғаш қабаттан, ортаңғы - сақинаша қабаттан және сыртқы - ұзынша қабаттан, ал сірлі қабығы борпылдақ дәнекер- ұлпалық қабаттан және жалаң қабат жалпақ эпителий (мезотелий) қабатынан тұрады. Қарынның сірлі қабығынан үлкен және кіші шарбылар түзіледі.

Көп бөлімді қарын.

Көп бөлімді қарын күйісті жануарларда болады. Ол өз кезегінде: мес қарын, жұмыршақ, қатпаршақ және ұлтабар бөлімдерінен құралған. Бұлардың алдыңғы үшеуінің кілегейлі қабығы көпқабатты жалпақ эпителиймен, ал ұлтабардың кілегейлі қабығы бірқабатты призма тәрізді эпителиймен астарланған. Ұлтабар - безді қарын. Қарындағы азық механикалық және биологиялық өңдеулерден өтіп, химиялық жолмен қорытылады. Қарындағы биологиялық өңдеу нәтижесінде түзілген газ тәрізді және кейбір ерітінді заттар алдыңғы қарын бөлімдерінің қабырғалары арқылы-ақ қан және лимфа тамырларына сіңіріле бастайды.

Зонд.

Зондты қолдану арқылы іш қуысын, қуыс органдарды, ішкі жараны т. б. зерттеп, емдейді. Зонд қай органға қолданылуына қарай металдан (күміс, болат) не жұмсақ серпімді заттан, әр түрлі пішінде жасалады. Зондтың өңешке, асқазанға қолданылатын түрі - диаметрі 10 - 12 мм, ұзындығы 60 - 70 см, резинадан жасалған түтік. Оны ауыз арқылы қарынға жеткенше жұтып, одан қарын сөлін алып зерттейді. Сондай-ақ, асқазанды жуып-шаюға да қолданады. Ұлтабарға қолданылатын зондтың 1 - 1, 5 м резина түтігінің ұшында металдан жасалған сорғыш болады. Зондпен жараның тереңдігін, көлемін, т. б. анықтап, қарын сөлін, өт алады. Диагностикалық және емдік дәрілерді жібереді.

Асқазанның ас қалдығын алу үшін әртүрлі аспаптар ұсынылған. Кейбір малдарға зондты қолдануға болмайтын жағдайлар туындауы мүмкін. Ондай жағдайлар:

ауыз қуысының, жұтқыншақтың, көмекейдің қабынуларында;
өңештің және кардиналды сфинктрдің тарылуы мен спазмасында;
өңештентнемесе өкпеден қан кеткенде;
жүрек-қан тамырлары жүйесінің қызметтерінің жеткіліксіздігінің ауыр түрлерінде.

Ірі қара малдарының арасында жиі кездесетін жарақатты аурулардан сақтандыру үшін көптеген магнитті зондтар ұсынылған.

Зондтың құрамына кіретін негізгі заттар:

Ұзындығы 50 мм, диаметрі 32 мм, сыртқы бетінде ұзынынан 6 жолағы бар, резина манжеткамен жабдықталған, темір шынжырлы, «Алнико» маркалы, сопақша келген магнит;
Ұзындығы 2, 5 м келген өте жұмсақ, ішінде екі қабат капронды бауы бар, екі басында резбалы латунды муфталары бар резина түтікше;
Зонды өңешке кіргізіп және одан алып шығу үшін қолданылатын, бір жақ басы имек, екінші жақ басында резбасы бар, ұзындығы 75 см, диаметрі 8 мм никелді құрыш таяқша;
Магниттің қай жерде екенін анықтау үшін қолданылатын компас.

Өңешке түскен магнит мал жұтынғаанда алдымен месқарынға, одан кейін тақия қарыншаққа барады. Егер малдың жұтынуы нашар болса, онда бөтелке арқылы су ішкізуге болады. Компас арқылы магниттің қай жерде екенін анықтауға мүмкіншілік бар. Егер магнит тақия қарыншаққа бармай месқарында шөгіп қалатын болса, онда оны кардиналды сфинктерге дейін кері тартып, месқарынның үстіңгі қабы жирылған кезде қайтадан жібереді.

Зондты аурудан сақтандыру үшін 30 - 60 минутқа, ал емдеу үшін 24 сағатқа дейін қалдыруға болады. Ол уақытта мал организмінде болатын физиологиялық процеске ешқандай кері әсерін тигізбейді. Зондты танау қуысы арқылы артып шығарады. Зондты шығарарда күш жұмсауға болмайды. Егер өңеш қатты жирылып зондты босатпаса, онда малға бөтелке арқылы су ішкізу керек. Зондты тиімді пайдалану арқылы, әсіресе мол өнімді ірі қара малдарында минералды заттардың алмасуының бұзылуынан болатын, жарақатты ретикулит, ретикулоперитонит, ретикулоперикардит ауруларынан сақтандыруға болады. С. Г. Меликсетян ұсынған зондтың кемшіліктерін ескере келе, А. В. Коробов өзінің жетілдірілген магнитті зондын ұсынды (ЖМЗ-1) . Ол зонд арқылы алдыңғы қарыншақтарда болатын бос жатқан металл заттарын ғана емес, олардың қабырғасына еніп тұрған металл заттарын да тартып шығаруға болады-мыс. Себебі ферромагнитті заттарды шығару үшін үлкен тарту күші бар арнайы стерженді цилиндр пішінді магнит ұсынылған. Олар металл заттары ұзынынан жататындай етіп магниттелген. Көтеру күштілігі бұрынғы 300 - 400 г орнына 8 - 12 кг.

Бұл зондтың тағы бір артықшылығы оның ауыз қуысы арқылы еңгізілуі. Ол үшін мал резина түтікшені шайнап тастамас үшін ол түтікше темір штоктың ішіне орналастырылған. «П» тәрізді пластинка арқылы темір шток төменгі жақ сүйегіне бекітіледі. Зондты жарақаттан сақтандыру үшін 15-20 минутқа, емдеу үшін 1 сағатқа қалдыруға болады. «П» тәрізді пластинка мен темір шток езуліктің қызметін атқарады. Олар жақ сүйегіне бекіту үшін жартылай автоматты белдіктермен жабдықталған.

Енгізу тәсілі:

Ірі қараға зондтты ауыз кергіш арқылы енгізеді. Ірі қара үшін ағаштан жасалған зондтты қолданылады. Зондтты мал тұрып тұрған кезде енгізеді және енгізбес бұрын мүйізінен екінші адам ұстап тұру қажет, екінші адамның ненізгі жұмысы басты жоғары қаратып ұстап тұру.

Сиырдың тақия қарнына зонд енгізіп емдеу.

Зонд енгізу ауыз қуысы арқылы немесе төменгі танау қуысын пайдалану арқылы іске асады, бірақ ол малдың түріне байланысты. Сиырды жақсылап станокқа бекітеді. Содан соң, зондты енгізу үшін танау немесе ауыз-қарын зондтары пайдаланылады. Ауыз қуысы арқылы зондты енгізу үшін әуелі зондты вазелинмен майлап, ауыз кергішті пайдалана отырып, ауыз қуысының ортасымен жұтқыншақ жаққа қарай жылжытып, сонан сон, оның жұтыну уақытын байқап отырып өңешке және мес қарынға енгізіледі. Осы кезде екінші көмекші адам малдың мүйізінен мұқият ұстап тұру керек. Ол үшін зондтың басында темірі бар резеңке шланганы пайдаланады.

Тақия қарынды тексеру. Ірі қара малдың тақия қарынының негізгі ауруы - травматикалық радикулит. Оны анықтау үшін келесі әдістер қолданылады:

төс сүйектің семсер тәрізді өсіндісі аймағына қысым түсіру арқылы;
шоқтық аймағының терісін қатпар қылып бір орынға жинау арқылы;
көкірек қуысының бүйір бетін басу арқылы;
диафрагманың беку сызығы бойымен нұқу арқылы;
жануарды еңіске түсіріп жүргізу арқылы;
пилокартин және т. б. заттарды тері астына егу арқылы.

Күйіс кайтаратын малдың карындарының аурулары.

Қарындардың аурулары ірі қаралар арасында жиірек, ал ұсак малдар арасында сиректеу кездеседі. Қарындар ауруларын жиірек тудыратын себептерге уақытылы тамактандырмау, сапасыз азыктар, азықтардың темір- тесектермен ластануы, шырынды азықтан құрғақ азыққа және керісінше тез

ауыстыру бір түрлі азықтармен-жеммен, сыра қалдықтарымен жане қойыртпагымен не қатқыл, дерекі, нәрсіз азықтармен азықтандыру жатады.

Қарындардың жиырылу қызметін бұзатын рефлекстерді катпаршакты, ұлтабардың барорецепторларын, аш ішектің химорецепторлерін ұзақ және әдеттегіден қаттырақ қоздыру әсерлері, сонымен қатар тақия қарынның жарақаттан ауырсыну реакциясы тудыруы мүмкін. Қарындар жиырылуының рефлекторлы түрде босаңсуы малдың буаз күндерінде, ортаның қызуы көтерілгенде және басқа да үрейлердің әсер етуінен пайда болуы мүмкін. Қарындар ауруларын тудыратын негізгі себептер қатарына олардың жиырылу қызметінің бұзылуын жатқызады. Олардың механо, термо және хеморейепторлары күшті тітіркенуден өзгергенде мес қарынның жиырылуы:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.