Шошка тілмесі кезіндегі қолданылатын биопрепараттар

I.Кіріспе
II.Негізгі бөлім
1. Шошқа тілмесі
2. Патогенезі және клиникалық белгілері

3. Шошқа тілмесі кезіндегі қолданылатын биопрепараттар

III.Қорытынды.
IV.Пайдаланылған әдебиеттер.

Қоздырушысы:Erysipelothrixrhusiopathiae бактериясы (Пастер және Тюлье, 1882). Тілменің қоздырушысы көбінесе шошқалардың ерте жасында(3 – 12 айлық) індеттік ауруларды шақырады. Ірі қара және ұсақ малдардың, жылқылардың, үй және жабайы құстардың кейбір түрлерінің, балықтардың, шаяндардың, крабтардың және тышқандардың ауырған жағдайлары туралы әдебиетте мәлімет кездеседі. Адамдарда бұл ауру «Розенбахэризипелоиды» атымен белгілі.
Қоздырушының морфологиясы және тинкториялдық қасиеті. Шошқа тілмесінің қоздырушысы 0,2 – 0,3 x 0,5 – 1,5 мкм көлеміндегі қысқа, үйлесімді, түзу немесе аздап иілген таяқшалар. Шошқа тілмесінің бактериялары негізгі анилин бояуларының кәдімгі ерітінділерінің бәрімен жақсы боялады. Факультативті аэроб; гармоң, қозғалмайды; спора және капсула түзбейді. Мүшелердің жағындыларында қоздырушы жеке – жеке немесе шоғырымен еркін немесе лейкоциттердегі қосылма түрінде орналасады. Кейде ұзарған таяқшалар немесе қысқа жіпшелер кездеседі (негізінен ЕПС-да); созылмалы түрінде, көбінесе верукозды эндокардитте, жағындыларды жиі ұзын жіпшелер, кейде грамм бойынша оң жақсы боялмайтындары табылады.
Қоздырушының төзімділігі: Тілме бактериялары сыртқы әсерлерге едәуір төзімді. Шіріген материалда қоздырушы айлап сақталады, бөлме температурасындағы жарықта құрғатылған заттық шыныда микроб өміршеңдігін 14 күнге дейін сақтайды. Тікелей түскен күн сәулесі тілме өсінділерінің тіршілікке қабілеттілігіне және бірінші кезекте уыттылығына жойымды әсер етеді. Тілме бактерияларын 70ºC температураға дейін қыздырғанда 5 – 10 минутта өледі, етте біршама ұзақ сақталады; қоздырғышты жою үшін еттің бөлікшесін қайнату 2½ сағаттан кем емес уақытта жалғасуы керек. Етті тұздағанда және қақтағанда тілме таяқшалары 3 – 6 ай бойы жойылмайды. Дезинфекциялаушы дәрілердің қарапайым ертінділері қоздырушыны бірнеше минут арасында жояды.
Патогендігі және жұғу жолдары:Тілме жаз айында шошқалар жайлымда болатын кезінде жұғу процесі жүреді. Шошқалар алиментарлық жолмен – жер бұзылғанда және әртүрлі зарарланған өсімдік және жануарлар қалдықтарын жегенде жұқтырады. Әсіресе бұл жағынан нашар көмілген өліктер қауіпті. Сонымен қатар азықпен (еттік жануарлар), шошқалар зарарланған балшықтарда жатқан кезде тері арқылы жұқтыруы мүмкін. Аурудың бірінші жағдайлары пайда болған кезде, табынның жұқтыруы тікелей жанасу жолымен жүреді. Көбінесе 6 айдан 12 айға дейінгі жас малдар ауырады. Қоршаған ортадағы және бірінен бұрын жайылым топырағындағы, серуендеу қорасындағы және шошқа қора территориясының айналасындағы қоздырушының төзімділігі мен байланысты осы аурудың тұрақтылығы эпизоотологиялық ерекшеліктердің бірі болып табылады.

1. Булашев А Иммунология, Астана, 2002.
2. Омарбеков Е.О.Вирусология пәнінің зертханалық сабақтары. Семей,2001
3. Толысбаев Б.Т, Шоқанов Н, Булашев А, Бияшев Қ, Мал дәрігерлік
микробиология. Алматы,1999
4. Мырзабекова Ш.Б. Ветеринариялық вирусология. Алматы ,2004
5.КостенкоТ.С,Скаршевская Е.И, Гительсон С.С Практикум по ветеринарной микробиологии и иммунологии, Москва, 1989
6.Сайдулдин Т.С Основы серологии.-Алматы: Ғылым, 1992
7. Сайдулдин Т.С Ветеринариялық індеттану,1-2 кітап.Алматы,1999