Табиғи фонды сәулелену мөлшері жайлы

1 Табиғи фонды сәулелену мөлшері 2
1.1 Бета.сәулелену 4
1.2 Өздігінен сәулелену 4
1.3 Жылулық сәулелену 5
1.4 Сәулелену ауруы 5
Қорытынды 7
Пайдаланылған әдебиеттер 8

Табиғи фон - иондаушы сәулелену, ол ғарыштық сәулелену және еркін бөлінген табиғи радионуклидтердің (Жердің үстіңгі қабатында, ауада, тамақ өнімдерінде, суда, адам организмінде т.б.) иондаушы сәулеленуінен тұрады.
Фон (французша fond, латынша fundus — түбі, негізі), орта, ая, табиғи фон — бір нәрсеге табиғи концентрацияның немесе табиғи заттардың әсер ету дәрежесі. Фон өзінің орналасу орнына және мөлшеріне қарай тірі организмдерге жағымды және жағымсыз болып бөлінеді. Табиғатта қалыпты табиғи Фон болады. Мұндай Фондар, негізінен адам организміне қауіп тудырмайды, бірақ кейде табиғатта кездесетін әр түрлі заттардың мөлшеріне байланысты (аз не көп болуынан) эндемия туғызуы мүмкін. Мыс., йодтың жетіспеушілігінен эндемиялық бұғақ (қ. Бұғақ ауруы) дамиды. Радиоактивті табиғи Фонның организмде мутагенезді күшейтіп, тератоген (организмнің дамуында аномалия тудыратын заттар) бола алатын қабілеті болады.
Иондаушы сәулелену, бұл адам синтездеген көптеген химиялық заттар сияқты, бұрын табиғатта болмаған, адамға әсер ететін қандай да бір жаңа фактор емес.
Адамды қоса есептегенде, әрбір тірі ағза, жеке өмір сүруі кезінде (онтогенез) және бүкіл тірі табиғаттың дамуы барысында (яғни филогенез үрдісі) табиғи радиациялық фон деп аталатын, ИС әр түрлі табиғи көздерінен сәулеленуге ұшырайды. Табиғи радиациялық фон – бұл, қоршаған ортаның ажыратылмайтын бір бөлігі (фактор). Ғалымдардың ТРФ-ға қызығушылығының пайда болуына салыстырмалы түрде көп уақыт өткен жоқ, негізінен, адам атом энергиясын басқаруды үйренгеннен кейін пайда болды және ол кездейсоқ болған жоқ. Атом энергиясын пайдаланудың ауқымы кеңіген сайын, ИС-тің әр түрлі көздерінен сәулелену әсеріне ұшырайтын адамдар саны көбеюде. Сондықтан, ИС-тің қауіптілігін бағалау және сәулеленудің әсер ету шегін орнату кезінде, сәулеленудің әр түрлі табиғи көздерінен сәулеленуге ұшырау деңгейін және сипатын білу өте маңызды.

1 Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Әскери іс. Алматы: «Мектеп» ААҚ, 2001 жыл
2 Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5
3 Орысша-қазақша түсіндірме жалпы сөздік: Көлік / профессор Е. Арын — Павлодар : «ЭКО» ҒӨФ. 2006.
4 Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
5 Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Физика / Жалпы редакциясын басқарған э.ғ.д,, профессор Е. Арын – Павлодар: С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті, 2006. ISBN 9965-808-88-0
6 О.Д.Дайырбеков, Б.Е.Алтынбеков, Б.К.Торғауытов, У.И.Кенесариев, Т.С.Хайдарова Аурудың алдын алу және сақтандыру бойынша орысша-қазақша терминологиялық сөздік. Шымкент. “Ғасыр-Ш”, 2005 жыл. ISBN 9965-752-06-0
7 Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5