Өнімділігі 30 тонна/тәулігіне модифицирленген майлар цехын жобалау

Мазмұны

Аннотация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6

Нормативтік сілтемелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7
Анықтамалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
Белгілер мен қысқартулар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10

1.Технико экономикалық негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
1.1. Соғу жұмыстарының аумағын негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .12
1.2. Шикізатпен және материалдармен қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... .12
1.3. Электр қуатымен қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..12
1.4. Сумен қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
1.5. Жылумен қамтамасыз ету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13

2. Аналитикалық шолу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
2.1 Қатты майлар мен сұйық өсімдік майларды алу жолдары мен әдістері ...14
2.2. Сұйық өсімдік майларын алу технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
2.3. Қатты жануарлар майларын алу технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
2.4.Модифицирленген майлар алу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
2.5. Қатты майлар мен сұйық майлардың биологиялық құндылығын анықтайтын факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
2.6. Тағамдық өндірісте, тамақтануда қатты майлар мен сұйық майлардың рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..22
2.7. Майлардың сапасын жақсартуға және биологиялық құндылығын
арттыру үшін қолданылатын қайта этирификациялау процесс ... ... ... ... ... ... ...23
2.8. Патенттік әдіс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .27

3. Техникалық бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29
3.1. Шикізаттың қосымша және дайын өнімнің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... .29
3.1.1. Шикізаттың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .29
3.1.2. Қосымша материалдардың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30
3.3.3. Дайын өнімнің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .31
3.2. Технологиялық тәсімді таңдау және сипаттау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 32
3.2.1. Қайта этирификациялау әдісінің технологиялық тәсімі ... ... ... ... ... ... 32
3.3 Негізгі жабдықтың сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...33
3.3.1. Ағынды қоспалауыш ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..33
3.4 Технологиялық есептеулер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 34
3.4.1 Өнімділік балансы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..34
3.4.2. Жылулық балансы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .35
3.5 Технологиялық жабдықтарды таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...37
3.5.1 Қайта этирификациялау процесіндегі қосымша жабдық ... ... ... ... ... ... 37
3.6. Негізгі объектінің таңдалған конструкциясын негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ..38
3.6.1. Өндіріс цехтарының жадығының компановкасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..38
3.6.2. Өндіріс корпустарының қабаттарының санын таңдау ... ... ... ... ... ... ... ..38
3.6.3. Ғимараттардың конструктивті элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...38
3.6.4. Ғимараттардың темір бетонды элементтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...40
3.6.5. Модифицирленген майлар цехын инженерлік қамтамасыздандыру ... ..40
3.7. Техно . химиялық бақылау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .41
3.7.1. Катализатордың сынамасын алу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...41
3.7.2. Тауарлы метилат (этилат) натрии құрамындағы негізгі затты
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .41

4. Экология ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 43
4.1. Қоршаған ортаны қорғау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 43
4.2. Сумен қамтамасыз ету және суға қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ...44
4.3. Канализация және іркінді суларды сараптау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 45
4.4. Ұсынылған экологиялық зияндылық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 46
4.5. Табиғатты қорғау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..47
4.6. Табиғатты қорғау іс.шараларын жүргізіп болғаннан кейін экологиялық зияндылық есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 48
4.7. Өндірістің қауіп категориясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .49

5. Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...51
5.1. Тіршілік қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 51
5.2. Өндірістік бөлмелерді желдету ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..52
5.3. Метрологиялық жағдайлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .53
5.4. Жарықтандыру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .55
5.5. Еңбекшілерді дәрәгерлік және тұрмыстық тазалық сақтау бойынша жұмыстар өткізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .58
5.6. Жеке қорғаныс құралдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..59
5.7. Технологиялық процестерді жүргізу, жабдықтарды іске қосу кезіндегі қауіпті және зиянды өндірістік факторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..60
5.8. өндірістегі қауіпті және зиянды өндірістік факторларды талдау және техникалық қорғаныс жасау шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...62
5.9. Өрт қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 63
5.10. өрттен қорғау жүйесіне қойылатын талаптар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .63
5.11. Алғашқы медициналық көмек ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..63

6. Экономика ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..65
6.1. Цехтың өндірістік қуатының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 65
6.2. Амортиззациялық салымдардың және капиталдық шығындардың есебі.
6.3. Жабдықтардың бағасын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...66
6.4. Капиталды шығындардың сметалық есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 66
6.5. Еңбек ақы және еңбек сұрақтары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...67
6.6. Жұмысшкерлердің тізімдік есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68
6.7. Еңбек ақы қорының есебі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...68
6.8. Цех персоналының еңбек ақы қоры және штаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .69
6.9. Өнімнің өзіндік құнын есептеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..69
6.10. Жалпы өнімділік шығындарға смета құру ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..70
6.11. Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..71
6.12. Жобаланған цехтың экономикалық тиімділігін анықтау ... ... ... ... ... ... ..71

7. Бизнес жоспар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 73
7.1. Аннотация ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 73
7.2. Резюме ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..73
7.3. Кәсіпорынның сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...74
7.4. Өнімнің сипаттамасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..75
7.5. Маркетинг жоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 75
7.6.Өндірстікжоспары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 76
7.7. Ұйымдастырушылық жоспар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .77
7.8. Қаржылық жоспар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...78
7.9. Жұмыстардың орындалу тізбесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 78
7.10. Жобаның тәуелділігін таңдау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...79

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .80

Қосымшалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...81

Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...84

КІРІСПЕ

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсылтан Әбішұлы Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында айтқан болатын: “Біздің шағын және орта кәсіпкерлікті дамытудың түбірінен жаңа идеологиясын түзуіміз қажет. Біз кәсіпкерлік ортаның бастамашылығын іске асыру үшін қолайлы жағдай түзуіміз керек.
Әрбір іскер қазақстандық осы ортаға кіріп инновациялық экономикадағы өз орнын табуға тиіс.
Қазақстандықтардың бастамашылығына кең өріс ашу үшін жағдай жасалды, кәсіпкерлер ендігі жерде осы мүмкіндіктерді пайдалана білуі керек. Мысалы: Жапония, Германия, Бельгия, Италия сияқты елдерде шағын және орта бизнес олардың барлық кәсіпорындары санының 90% астамын құрайды, көптеген дамыған елдерде олар жалпы ішкі өнімнің 50% - дан астамын береді.”
Өсімдік май мен қатты майлар – тамақ өнеркәсібінің негізгі салаларының бірі. Олардың негізгі өнімі өсімдік майлар және жануарлар майы. Азық – түліктік майлар басқа да тағамдармен қоса адамзаттың нәрлі тағамдармен қоректенуінің негізін құрайды, оларды жеке, өзгеріссіз күйінде де, сондай-ақ, майды өңдегенде алынатын – маргарин, асхана майы, майонез және басқа түрлі өнімдер түрінде қолданады. Өсімдік майлардың кейбір түрлері косметикалық тауар өндірісінде, дәрілік препараттарда еріткіш ретінде, майлағыш заттар ретінде пайдаланылады. Май өндіру өнеркәсібін дамытуда оның шикізат базасын үздіксіз дамыту, шикізат ресурстарын ұлғайтудың үлкен маңызы бар.
Өсімдік май мен қатты майлар адамның тамақтану рационында маңызды орын алған, әлі де маңызды орын алуда. Тамақтануда өсімдік май мен қатты майлардың орнын анықтау өте қиын. Бидайдан және түрлі майлардан алынған өнімнің адамның тәулік бойындағы жинаған энергияның 90% қамтамасыз етеді. Энергия көзі ретінде майлар коміртек пен ақуыздарға қарарағанда 2 есе каллориялы.[1]
Бүгінде бүкіл әлем бойынша бір адамның тағам рационына 16 кг сұйық май қажет екені анықталды және бірінші орында тұтынушыларды тек өніммен қамтамасыз етіп қана қоймай, сондай-ақ оларды май-қышқылмен балансталған өніммен қамтамасыз ету қажеттілігі туындауда.[2]
Өсімдік май мен қатты майлар адам өмірінде тек алмастырылмайтын фактор ғана емес, сонымен қатар энергия көзі және мембраналық жасуша құрамына кіретін пластикалық материал. Адам ағзасындағы липидтер күрделі ауыспалы процестерге қатысады және оның дұрыс жүруін қамтамасыз етеді.[3]
Сұйық өсімдік майларын A, D және E витаминдерімен байытуға қолайлы өнім, себебі :
- барлық адамдар тұтынады;
- A, D және E витаминдері – майда жақсы ериді, сондықтан майда біркелкі таралады;
- A, D және E витаминдері майдың дәміне әсері бар.
А- витамины адам ағзасының өсуіне өте қажет; А витаминінің жетіспеушілігі көздің нашар көруіне әкеліп соғады. А витамины денедегі терінің алмасу процесін қадағалайды және ағзаның инфекциялық ауруларға тұрақтылығын жоғарлатады.
D- витамины қысты күні өте қажет. Ол рахид ауруының алдын алады және ағзадағы кальций алмасуын қадағалайды.
Е- витамины майлардың алмасуында үлкен рөл атқарады. Витамин Е мен қаныққан май қышқылдарын қолдануда ұқсастық бар. Витамин Е-нің қанықпаған май қышқылдарын көп қолданғанда қажеттілігі артады.
Майлардағы витаминдердің тұрақтылығы майдың тұрақтылығына дәл келеді. Осыған қарап майлардағы витаминдердің тұрақтылығы мен майлардың тотығу санының байланысы тікелей (тотығу саны майлардың тотығу деңгейін көрсетеді). Майдың тотығу саны жоғары болған сайын адамның тамақтануына қажеті болмайды. Басқаша айтқанда, тотыққан май тек тұтынуға қажетсіз емес сонымен қатар құрамында ешқандай витаминдері болмайды. [4]
Өсімдік май мен қатты майлар ас дайындағанда, қуырғанда, ұн өнімдерін - нан, пісіргенде, кондитерлік өнімдерді даярлағанда кеңінен қолданылады. Тағам қуырғанда олар сол тағам азығына жылу алмастыру функциясын орындайды. Қуыру процессі, кейінгі он жылда массалық урбанизация кезеңінде кеңінен таралған, үй жағдайында сонымен қатар, өндірістік жағдайдағы тез әдістің бірі.
Әркелкі пісіру әдістерінде майлардың орны бөлек. Нан пісіруде майды қосу (шамамен, өнім салмағына 2%) , оның көп сақталуын және борпылдақтығын жоғалтпауына үлкен әсер етеді. Кондитерлік өнім даярлағанда, әр келкі өнім дайындағанда майды осы өнімдерде түзілетін көпіршіктердің біркелкі орналасуы үшін қосады, соның салдарынан өнімде деликатестік қасиет және құрам пайда болады. [1]
Майлы өнімдердің атеросклероз ауруының прафилактикасында және емделуінде маңызды орын алады.
Майлардың организмде өмірлік қажетті метаболикалық процессі тек май қышқылды құраммен ғана анықталып қоймайды, сонымен қатар үшглицеридтердегі май қышқылдарының малекулааралық орналасуымен де анықталады. Сонымен қатар, майлардың майқышқылды және глицерид құрамы адам денесінің температурасында сұйық болуы қажет.
Майды қолдану мақсатына, пішініне қарай қатты немесе сұйық майлар қолданылады. Қатты майлар шикізат ретінде тағамдық өндірісте өте құнды.
Әр түрлі әдістерді қолдана отырып майлардың қасиетін және құрамын(консистенциясын, балқу температурасын және басқа) өзгертуге болады. Мұның бәрін майлардың модификациясы деп атайды. Майларды модификациялау түрлі температураларда фракционды кристаллизация жолымен гидрогенизация және қайта этерификация әдісімен жүреді.
Майлардың негізгі көрсеткіштерінің түрі олардың балқу температурасы: ол төмен болған сайын
Адам ағзасында тез қабылданады және дәмдік қасиеті жоғары, бірақ, температураның төмен болғаны ыңғайсыз, себебі майлар температураның жоғарлаған кезде тауарлық түрін жоғалтады.

ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

1) Послание президента РК Н.А.Назарбаева народу Казахстана 1.02.2005 г.
2) Нестерова И.Н., Поваляева О.С., Барышев А.Г., Нечаев А.П. Аналог или заменитель? ( функциональные масложировые продукты)/ Масложировая промышленность – 1999, №4.
3) Парфенова Т.В., Кривоносова Ю.Б., Ленцова Л.В., Лиховидов В.Н. Кушнерова Н.Ф. Обоснование методики расчета прогнозируемых сроков хранения/ Масложировая промышленность – 2003, №2.- с.32-33
4) Барышев А.Г., Воробьева В.М., Полосин С.В., Стародубцева Л.Н., Растительные масла «Калитва» - функциональные продукты питания/Масложировая промышленность – 2005, №3.- с.18-19.
5) Скорюкин А.Н., Нечаев А.П., Кочеткова А.А., Барышев А.Г. Купажированные растительные масла со сбалансированным жирнокислотным составом для здорового питания/Масложировая промышленность – 2002, №2.- с.26-27.
6) Нечаев А.П., Кочеткова А.А Растительные масла функционального назначения/Масложировая промышленность – 2005, №3.- с.20-21.
7) Калашева Н.А., Азнаурьян Е.Б. Дезодорация растительных масел на установке фирмы «Крихфельд»/Масложировая промышленность – 2000, №1.- с.10-11.
8) Soft Column – новая ступень в рафинации масла/ Масложировая промышленность – 1998, №2.- с.14-15.
9) Паронян В.Х., Восканян О.С. Анализ влияния различных факторов на качество жиров/Масложировая промышленность – 2004, №2.- с.10-11.
10) Быкова С.Ф., Давиденко Е.К., Минасян Н.М., Разработка технологических приемов переработки масличных культур нового поколения /Масложировая промышленность – 2004, №1.- с.38-39.
11) Лисицын А.Н., Григорьева В.Н., Масложировые технологии: теория, практика, перспективы/Масложировая промышленность – 2002, №3.- с.8-9.
12) Климантова Е.В., Некрасова Т.Э. Витаминизация масложировой продукции/Масложировая промышленность – 2000, №1.- с.32-33.
13) Некрасова Т.Э. Витамины и антиоксиданты для масложировой продукции/Масложировая промышленность – 2002, №3.- с.30-31.
14) ЛобановВ.Г., Каракай М.С., Щербакова Е.В. Стабильность нерафинированного и дезодорированного подсолнечного масла при хранении/Масложировая промышленность – 2001, №32.- с.32-33.
15) Лисицын А.Н., Алымова Т.Б., Прохорова Л.Т., Григорьева В.Н., Горшкова Э.И. Некоторые факторы, определяющие стабильность растительных масел к окислению/Масложировая промышленность – 2005, №3.- с.11-15.
16) Григорьева В.Н., Лисицын А.Н. Факторы, определяющие биологическую полноценность жировых продуктов/Масложировая промышленность – 2002, №4.- с.14-17.
17) Козлов Э.И., Любарева Л.М., Солунина И.А./Масла и жиры – с.6-7.
18) Соколов Б.К., Гончаренко Е.В., Лисняк В.Е. Масло нашего здоровья/Масложировая промышленность – 2003,№3.- с.56-59.
19) Нилов Д.Ю., Некрасова Т.Э. Современное состояние и тенденции развития рынка функциональных продуктов питания и пищевых добавок/ Пищевые ингредиенты – сырье и добавки – 2005, №2.-с. 28-29.
20) Синявский Ю.А., Нарижный В.И., Цой И.Г., Тен И.В. Профилактика витаминной недостаточности / Пищевая и перерабатывающая промышленность Казахстана – 2003, №3.-с. 22-23.
21) Джингилбаев С.С. Современное масложировое производство и перспективы его развития/ Пищевая и перерабатывающая промышленность Казахстана – 2003, №2.-с. 34-35.
22) Патент 2241340 Р.Ф. Способ получения витаминизированного растительного масла/ Мартовщук В.И., Заболотний А.В., Варивода А.А. и др. - опубликовано 10.07.2004г. кл. А23D9/02.
23) Патент 2169478 Р.Ф. Пищевой функциональный продукт на основе растительных масел/ Колетвинцев А.Н. - опубликовано 27.062001г. кл. А23D9/00.
24) Патент 2120962 Р.Ф. Способ получения растительного масла из высокомасличного сырья и технологическая линия для осуществления способа/ Михеев С.Г., Михеев А.Г.- опубликовано 27.10.1998г. кл.С11В1/00.
25) Патент 03.04 – 19Р1.231 Укр. Обоснование применения диетического масла с БАД в функциональном питании/ Шахрай Т.А., Тимофеенко Т.И., Никонович С.Н. - опубликовано 7.06.2001г.
26) Патент 665.334.9 Инд. Оценка возможности использования в кулинарии смесей различных масел - опубликовано 1986.
27) Патент 2148934 Р.Ф. Целебное масло/ Болобан А.Г. - опубликовано 20.05.2000г. кл. А23D9/00.
28) Патент 2208940 Р.Ф. Целебное масло/ Болобан А.Г. - опубликовано 27.07.2000. кл. А23D9/00.
29) Калошин В.П. Технология и оборудование жироперерабатывающей промышленности. - М.: Колос, 2002. - 526 с.
30) Оборудование предприятий масложировой промышленности/ Б.Н.Чубенидзе, В.Х.Паронян, А.В.Луговой. - М.: Агропромиздат, 1985, - 304 с.
31) Тасыбаева Ш.Б. Технологическое оборудование жироперерабатывающих предприятий. - ЮКГУ им. М.Ауезова. - Ш.: ЮКГУ, 2002. - 150с.
32) Руководство по технологии получения и переработки растительных масел и жиров,- Л.: ВНИИЖ, 1975.-725с.
33) Закон о безопасности и охраны труда в Республике Казахстан – 2004. – 151с.
34) Луковник А.В., Милько П.И. Охрана труда. – М.: Агропромиздат, 1990. – 132с.
35) Зотов Б.И., Курдюмов В.И. Безопасность жизнедеятельности на производстве.- М.: Агропромиздат, 2004.
36) Никитин В.С., Бурашников Ю.М. Охрана труда на предприятиях пищевой промышленности. - М.: Агропромиздат, 1991.-350с.
37) Беляков С.В.Охрана труда. – М.: Агропромиздат, 1990г.-158 с.
38) Белов С.В. Безопасность жизнедеятельности. – М.: «Высшая школа», 2000г. – 201с.
39) Алексеев М.В. и др. Основы пожарной безопасности. – М.: «Высшая школа», 1971г.
40) Черкасов В.Н. Пожарная профилактика электроустановок.– М.: «Высшая школа», 1970.
41) Атаманюк В.Г. и др. Гражданская оборона: Учеб. для вузов / В. Г. Атаманюк, Л.Г. Ширшев, Н.И. Акимов. Под ред. Д.И. Михайлика. 2-е изд.-М.: Высш. шк., 1987.-288с.
42) Балацкий О.Ф. и др. Природоохранная работа на промышленных предприятиях. – К.: Техника, 1986. – 133с.
43) Казахстанская правда «Концепция экологической безопасности Республики Казахстан на 2004-2015годы» от 10.12.2003. – 8с.
44) Беспамятный Г.П., Богушевский К.К., Беспамятная А.В. Предельно допустимые концентрации вредных веществ в воздухе и в воде. Справочное пособие для выброса гигиенической оценки методов обезжиривания промышленных отходов. - Л.: Химия, 1972, 306с.
45) Методические указания для выполнения экономической части дипломного проекта и дипломной работы специальности 541230 «Биотехнология» - Ш., 2002г.
46)Акылов Т.К., Аманбаев Б.Б. – Методические указания по разработке бизнес-планирования – Ш., 2006. – 32с.