Қанның сарысуындағы жалпы кальцийді, фосфорды анықтау жайлы ақпарат
Жалпы Кальций;
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша);
Жалпы кальцийді қан сарысуынан Арсеназо III комплексонымен анықтау;
Қан сарысуындаға жалпы кальций мөлшерін мурексид индикаторымен анықтау;
Бейорганикалық фосфор;
Қан сарысу құрамындағы неорганикалық фосфорды вандат.молибден реактивімен анықтау (Пулс бойынша В.Ф.Коромыслова және Л.А.Кудрявцева);
Қан сарысуындағы бейорганиқалық фосфорды анықтау (Аммон және Гинсберг әдістері бойынша С.А.Ивановскийдің модификациялауымен);
Жануар қан сарысуындағы аскорбин қышқылындағы бейорганикалық фосфорды анықтау.
Пайдаланылған әдебиеттер
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша);
Жалпы кальцийді қан сарысуынан Арсеназо III комплексонымен анықтау;
Қан сарысуындаға жалпы кальций мөлшерін мурексид индикаторымен анықтау;
Бейорганикалық фосфор;
Қан сарысу құрамындағы неорганикалық фосфорды вандат.молибден реактивімен анықтау (Пулс бойынша В.Ф.Коромыслова және Л.А.Кудрявцева);
Қан сарысуындағы бейорганиқалық фосфорды анықтау (Аммон және Гинсберг әдістері бойынша С.А.Ивановскийдің модификациялауымен);
Жануар қан сарысуындағы аскорбин қышқылындағы бейорганикалық фосфорды анықтау.
Пайдаланылған әдебиеттер
Жалпы кальций. Кальций сүйектердің құрамына кіреді; қан ұюына қатысады, жасуша мембранасының өткізгіштігі төмендейді; пропердинді жүйені белсендіреді; лейкоциттердің фагоцитарлық белсенділігін арттырады; жүйке және бұлшық ет ұлпаларының қозуын қамтамасыз етеді; ұлпа коллоидтарының суды байланыстыру қабілетін төмендетеді; миокард тонусын жоғарылатады; қан тамырларының өткізгіштігін төмендетеді; вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлігінің тонусын арттырады; ферменттерді белсендіреді. Кальций көбінесе жуан ішекте бөлініп, ащы ішектің алдыңғы бөлігінде, сондай-ақ бүйрек пен бауырда сорылады; сүтті малдарда көбінесе кальций сүтпен бөлінеді. Қан сарысуында жалпы кальций ультрафильтратты (диффундирлі) және коллоидты (диффундирлі емес) фракциялары түрінде болады. Кальций қосылыстарында ақуыз байланысын (кальций протеинаттар, комплексондар), ион алмасулы және қышқыл еріткіш кальций ажыратады. Организмде кальций алмасуының реттелуі қалқанша маңы безі,
қалқанша безі және D витамині арқылы жүреді. Жалпы кальцийдің қан сарысуындағы мөлшерін трилон Б (комплексон III) мен комплексонометриялық әдістерімен және флюорексон немесе мурексид индикаторлары арқылы анықтайды.
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша).
1. Принципі. Кальцийді комплексонометриялық анықтау кезінде флуорексонды пайдалану себебі, оның су ерітінділері қатты сілтілік ортада 85 флуоресценцияланбайды, бірақ дәл осы жағдайда флуорексон кальциймен флуоресцирлеуші комплекстер түзеді. Металл қосылған индикатор комплексінің мықтылығы трилон Б қосылған металл комплексіне қарағанда төмендеу, сондықтан трилон Б ерітіндісі құрамында металл және индикатор бар ерітіндіге қосу дәрежесіне байланысты, металл иондары әрдайым трилон Б-ға ауысады. Трилон Б-мен титрлеген кезде эквиваленттілік нүктесінде флуоресценцияның кенет «өшіп қалуы» байқалады.
Реактивтер: 0,1 н. Трилон Б ерітіндісі. Стандарт-титрдан жасалынады; 0,005 н. Трилон Б ерітіндісі. 0,1 н. Трилон Б ерітіндісін дайындағанда: 10 мл трилон Б ерітіндісін өлшеуіш колбада 200 мл-ге дейін дистилденген сумен жеткізеді. Тұрақтылығы 2 ай;
Индикаторлық қоспа: флуорексон индикаторы және калий хлорид 1:100 қатынасында;
қалқанша безі және D витамині арқылы жүреді. Жалпы кальцийдің қан сарысуындағы мөлшерін трилон Б (комплексон III) мен комплексонометриялық әдістерімен және флюорексон немесе мурексид индикаторлары арқылы анықтайды.
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша).
1. Принципі. Кальцийді комплексонометриялық анықтау кезінде флуорексонды пайдалану себебі, оның су ерітінділері қатты сілтілік ортада 85 флуоресценцияланбайды, бірақ дәл осы жағдайда флуорексон кальциймен флуоресцирлеуші комплекстер түзеді. Металл қосылған индикатор комплексінің мықтылығы трилон Б қосылған металл комплексіне қарағанда төмендеу, сондықтан трилон Б ерітіндісі құрамында металл және индикатор бар ерітіндіге қосу дәрежесіне байланысты, металл иондары әрдайым трилон Б-ға ауысады. Трилон Б-мен титрлеген кезде эквиваленттілік нүктесінде флуоресценцияның кенет «өшіп қалуы» байқалады.
Реактивтер: 0,1 н. Трилон Б ерітіндісі. Стандарт-титрдан жасалынады; 0,005 н. Трилон Б ерітіндісі. 0,1 н. Трилон Б ерітіндісін дайындағанда: 10 мл трилон Б ерітіндісін өлшеуіш колбада 200 мл-ге дейін дистилденген сумен жеткізеді. Тұрақтылығы 2 ай;
Индикаторлық қоспа: флуорексон индикаторы және калий хлорид 1:100 қатынасында;
1. Кондрахин И.П., Архипов А.Р., Левченко В.И.и др. «Методы ветеринарной клинической лабораторной диагностики.» - М.:Колос, 2004- 520с.
2. Практикум по внутренним незаразным болезням животных. Под редакцией В.М. Данилевского и И.П. Кондрахина. – М., Колос, 1992.
3. М.А.Молдағулов, А.Н.Ермаханов, Ө.К.Есқожаев, А.З.Дюсембаева, А.Т.Қамбарбеков, А.И.Көлдеев, Б.Д.Айтжанов, Ж.І.Қазиев, С.Т.Сиябеков. «Жануарлар ауруларының клиникалық диагностикасы». Алматы, 2007ж. 183-184-185-186-187 беттер.
2. Практикум по внутренним незаразным болезням животных. Под редакцией В.М. Данилевского и И.П. Кондрахина. – М., Колос, 1992.
3. М.А.Молдағулов, А.Н.Ермаханов, Ө.К.Есқожаев, А.З.Дюсембаева, А.Т.Қамбарбеков, А.И.Көлдеев, Б.Д.Айтжанов, Ж.І.Қазиев, С.Т.Сиябеков. «Жануарлар ауруларының клиникалық диагностикасы». Алматы, 2007ж. 183-184-185-186-187 беттер.
Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы: Қанның сарысуындағы жалпы кальцийді , фосфорды анықтау
Орындаған: Есенғалиев Д.
Тексерген: Муратбаев Д.
Семей 2015 ж.
Жоспар:
Жалпы Кальций;
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша);
Жалпы кальцийді қан сарысуынан Арсеназо III комплексонымен анықтау;
Қан сарысуындаға жалпы кальций мөлшерін мурексид индикаторымен анықтау;
Бейорганикалық фосфор;
Қан сарысу құрамындағы неорганикалық фосфорды вандат-молибден реактивімен анықтау (Пулс бойынша В.Ф.Коромыслова және Л.А.Кудрявцева);
Қан сарысуындағы бейорганиқалық фосфорды анықтау (Аммон және Гинсберг әдістері бойынша С.А.Ивановскийдің модификациялауымен);
Жануар қан сарысуындағы аскорбин қышқылындағы бейорганикалық фосфорды анықтау.
Пайдаланылған әдебиеттер
Жалпы кальций. Кальций сүйектердің құрамына кіреді; қан ұюына қатысады, жасуша мембранасының өткізгіштігі төмендейді; пропердинді жүйені белсендіреді; лейкоциттердің фагоцитарлық белсенділігін арттырады; жүйке және бұлшық ет ұлпаларының қозуын қамтамасыз етеді; ұлпа коллоидтарының суды байланыстыру қабілетін төмендетеді; миокард тонусын жоғарылатады; қан тамырларының өткізгіштігін төмендетеді; вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлігінің тонусын арттырады; ферменттерді белсендіреді. Кальций көбінесе жуан ішекте бөлініп, ащы ішектің алдыңғы бөлігінде, сондай-ақ бүйрек пен бауырда сорылады; сүтті малдарда көбінесе кальций сүтпен бөлінеді. Қан сарысуында жалпы кальций ультрафильтратты (диффундирлі) және коллоидты (диффундирлі емес) фракциялары түрінде болады. Кальций қосылыстарында ақуыз байланысын (кальций протеинаттар, комплексондар), ион алмасулы және қышқыл еріткіш кальций ажыратады. Организмде кальций алмасуының реттелуі қалқанша маңы безі,
қалқанша безі және D витамині арқылы жүреді. Жалпы кальцийдің қан сарысуындағы мөлшерін трилон Б (комплексон III) мен комплексонометриялық әдістерімен және флюорексон немесе мурексид индикаторлары арқылы анықтайды.
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша).
1. Принципі. Кальцийді комплексонометриялық анықтау кезінде флуорексонды пайдалану себебі, оның су ерітінділері қатты сілтілік ортада 85 флуоресценцияланбайды, бірақ дәл осы жағдайда флуорексон кальциймен флуоресцирлеуші комплекстер түзеді. Металл қосылған индикатор комплексінің мықтылығы трилон Б қосылған металл комплексіне қарағанда төмендеу, сондықтан трилон Б ерітіндісі құрамында металл және индикатор бар ерітіндіге қосу дәрежесіне байланысты, металл иондары әрдайым трилон Б-ға ауысады. Трилон Б-мен титрлеген кезде эквиваленттілік нүктесінде флуоресценцияның кенет өшіп қалуы байқалады.
Реактивтер: 0,1 н. Трилон Б ерітіндісі. Стандарт-титрдан жасалынады; 0,005 н. Трилон Б ерітіндісі. 0,1 н. Трилон Б ерітіндісін дайындағанда: 10 мл трилон Б ерітіндісін өлшеуіш колбада 200 мл-ге дейін дистилденген сумен жеткізеді. Тұрақтылығы 2 ай;
Индикаторлық қоспа: флуорексон индикаторы және калий хлорид 1:100 қатынасында;
Стандартты 100 мг%-дық кальций ерітіндісі: тұрақты массаға дейін 100-120.С температурада құрғатылған 2,497 г кальций карбонатын 1 литрлік өлшеуіш колбаға салады, 3 мл концентрацияланған тұз қышқылын қосады, содан кейін дистилденген сумен белгіге дейін жеткізеді. Ерітіндінің 1 мл құрамында 1 мг кальций болады;
10 мг%-дық кальций жұмыс ерітіндісі. 100 мг-дық кальций ерітіндісін 1:10 қатынасында (1 мл 100 мг%-дық кальций ерітіндісі мен 9 мл су) дистилденген сумен араластыру арқылы дайындайды. Кальций жұмыс ерітіндісін титрлеу және әдісті ақырғы рет тексеру кезінде флуоросценцияның өшіп қалуын анықтау үшін қажет.
Құрал-жабдықтар: 0,01 мл-лік градуирленген микробюретка, градиуровкасының төменгі жағы тартылыңқы келген созылмалы капиллярмен аяқталатындықтан титрлеуді көлемі жағынан кішкентай тамшы арқылы жүргізуге болады; 1 және 10 мл-лік пипеткалар; титрлеуге арналған ыдысшалар (полистирленген).
Ыдыстарды қолданбас бұран трилон Б ерітіндісін қосып ұстайды, содан соң бидистилденген сумен көп қайтара шаяды.
Анықтау барысы. Ыдысшаға 20 мл дистилденген су, 5 мл калий гидроксиді ерітіндісі және бірнеше индикаторлық қоспаның кристаллын қосады. Флуоресценция пайда болады, ол дайындалған қоспаның құрамында кальций бар екендігінің белгісі.
Кальцийді байланыстыру үшін қоспаға микробюреткадан трилон Б ерітіндісін тамшылатып, флуоресценция жоғалып, әлсіз-қызғылт түс байқалғанға дейін қосады. Әдетте, бұл үшін трилон Б ерітіндісінің 1 тамшысы жеткілікті. Одан көп мөлшерін қажет етсе, бұл кальцийдің калий гидроксид ерітіндісінде концентрациясының жоғарылығын және оның талдауға жарамсыздығының белгісін көрсетеді. Ерітіндіде кальций қоспасының болуы ыдысты сапасыз дайындау немесе дистиллятордың
жарамсыздығынан болады.
Натрий гидроксид ерітіндісі құрамындағы кальцийді байланыстырған кейін, дәл осы ыдысшаға 0,5 мл қан сарысуын қосып, қайтадан трилон Б ерітіндісімен флуоресценция жоғалып, әлсіз-күлгін түс пайда болғанша дейін титрлейді.
Есептеуді мына формула арқылы жүргізеді:
Са = а * 20,
бұл жерде, а - қанның сарысуын титрлеуге кеткен трилон Б ерітіндісінің мөлшері, мг %;
20 - мл-дегі қайта санау коэффиценті егер трилон Б ерітіндісінің титрі 0,005 н. болса, 1-ге тең мг%-ды ммольл-ге айналдыру үшін, пайда болған көлемді 4-ке бөледі немесе коэффицент ретінде 20 емес 5-ті қояды.
Ескертпе. Гемолиз, липемия, сарғыштануға ұшырамаған қан сарысуын алады. Алынған қанды бөлмелік температурада 30-60 минут толығымен ұйығанға дейін немесе 37ºС температуралық термостатқа 30-60 минутқа қояды. Жабық пробиркада қан сарысуын 4-5.С t-да 7 күнге дейін сақтауға болады. Жалған жоғары нәтижелерге ЭТДА-мен титрлеу әдістері кезіндегі билирубин және мыс ионы, қыртыстық тығындар, гемоглобин, липемия, оксалаттар себепші болып келеді.
2. Пробиркаға 1 мл КОН 0,1 н ерітіндісі және индикатор сұйықтығының бірнеше үгіндісін салғанда, ақшыл-қызыл түсті сұйық пайда болады. Егер жасылдау флюоресценция пайда болса (ерітіндіде қальций қалдықтары болғандықтан), онда трилон Б 0,001 М ерітіндісімен ақшыл-қызғылт түске дейін титрлейді. 0,1 кальцийдің стандартты жұмыс ерітіндісін қосады, нәтижесінде жасылдау флюоресценция пайда болады. Трилон Б 0,001 М ерітіндісімен ақшыл-қызғылт түске боялғанға дейін титрлейді. Соңында пробиркаға 0,1 мл зерттелінетін қан сарысуын құяды. Флюоресценция пайда болғаннан кейін трилон Б 0,001 М ерітіндісі мен оның түci жойылғанша титрлейді.
Есептеуді мына формуламен жүргізеді:
мұндағы, х-зерттелінген қан сарысуындағы қальций мөлшері, 100 млмг; А-қан сарысуын титрлеуге жұмсалынған трилон Б 0,001 М ерітіндісі мөлшері, мл; Б-кальцийдің стандартты жұмыс ерітіндісін титрлеуге жұмсалынған трилон Б 0,001 М ерітіндісінің мөлшері, мг; 0,1-зерттеуге алынған қан сарысуының мөлшері, мл; 100-100 мл қан сарысуындағы кальций мөлшерін есептеуге арналған коэффициент.
Кальций мөлшерін мына формуламен де анықтайды, (ммольл):
мұндағы, Х-қан сарысуындағы кальций мөлшері, ммольл; 1000-мл литрге аударуға
арналған коэффициент; 40,08 - кальцийдің салыстырмалы молекулярлық салмағы.
Сау малдардың қан сарысуындағы жалпы кальций мөлшері мына аралықтарда болады (100 млмг); ipi қарада - 9,5-13,5; қойда-9,5-13,5; ешкіде - 11-13; жылқыда- 10-14; шошқада - 10-14; итте -10-12,5; тауықта - 15-27. Қалыпты жағдайда қан сарысуындағы кальций мөлшері мынадай болады: (ммольл); ipi қарада - 2,38-3,38; тауықта - 3,75-6,75. қойда - 2,38- 3,38; ешкіде - 2,75-3,25; жылқыда - 2,5-3,5; шошқада - 2,5-3,5 ; итте - 2,5-3,13.
Жалпы кальцийді қан сарысуынан Арсеназо III комплексонымен анықтау. Принципі. Арсеназо III - әр түрлі металл иондарына бірдей ұқсамайтын, диазокомплекс құрушы тобының металлокомплексоны. Th, UO2, Zr, Pu иондарында көбірек, ал Ba, Ca, Sr иондарында азырақ болады. Бұл иондардың ішінен қан сарысуында тек қана Са ионы бар. Арсеназо III сұйықтығы және қан сарысуын араластырғанда кальций мен Арсеназо III комплексі түзіледі, ол сәулеленуді белсенді түрде 650-670 нм. сорып алумен сипатталады. Сорып алудың қарқындылығы 0,5-3,5 ммольл диапазонында кальций концентрациясына тікелей байланысты.
Рективтер: Арсеназо III; Натрий додецилсульфат; мұзды сірке қышқылы; натрий ацетаты; сусыз кальций карбонаты; тұз қышқылы.
Реактивтердің жұмысшы ерітінділері: рН 4,75 болатын 0,1 мольл ацетатты буфер. 1 л буфер дайындау үшін 454 мл 0,1 мольл сірке қышқылы және 500 мл 0,1 мольл натрий ацетатын араластырады. 0,1 мольл сірке қышқылын дайындау үшін 2,86 мл қышқылды (d=1,05 гсм³,17,5 н) 500 мл-лік өлшеуіш колбаға дистилденген сумен белгіге дейін жеткізеді. 0,1 мольл үшсулы натрий ацетаты ерітіндісін дайындау үшін 6,8 г тұзды дистилденген сумен ыдысшада ерітеді, одан соң 500 мл-лік өлшеуіш колбаға құйып, дистилденген сумен белгіге дейін жеткізеді;
Стандартты 2,5 ммольл кальций ерітіндісі: 25 мг сусыз көмірқышқылды кальций, 100 мл-лік өлшеуіш колбада 5мл 0,1 н. Тұз қышқылын ерітеді (фиксаналдан дайындайды) және белгіге дейін дистилденген сумен жеткізеді;
Арсенадо III жұмыс реактиві; 0,3 ммольл Арсенадо III 0,1 мольл ацетатты буферде ph 4,75. 250 мл жұмыс реактивін дайындау үшін 62 мг Арсеназо III-ті 250 мл ацетатты буферде ерітеді, пайда болған ерітіндіге 250 мг натрий додецилсульфатты қосады (0,1 % дейін).
Құрал-жабдықтар: фотоэлектроколориметр, полистиролдық пробиркалар, сыйымдылығы 0,1 және 0,5 мл пипеткалар.
Анықтау барысы: 5 мл Арсеназо III жұмыс реактивіне 50 мкл қан сарысу қосады (1:100 қатынасында), көбік пайда болмайтындай араластырады. 2 минуттан соң қан сарысуы үлгілерінің Арсеназо III жұмыс реактивіне қарсы оптикалық тығыздығын өлшейді. Сол уақытта тура сондай үлгі дайындайды, бірақ қан сарысуының орнына 50 мкл құрамы 2,5 ммольл кальций стандартты ерітіндісін қосады.
Ескертпе.
1. Зерттелетін қан сарысуында гемолиз, алиментарлы гиперлипидемия белгілері болмау керек.
2. Қан сарысуы 4.С t-да сақталған жағдайда ғана, әкелінген соң зерттеуді алғашқы тәуліктерде ғана жүргізуге болады.
3. Кальцийді анықтайтын ыдыс химиялық түрде таза болу керек. Шыныдан жасалған емес, полистиролдық ыдыс таңдаған жөн.
Дерек көзі: А.И.Овсяников, С.А.Коньков, В.К.Гуркало сипаттамаларында көрсетілген. Қан сары суында және басқа Арсеназо III комплексонды биологиялық сұйықтықтарда кальцийдің мөлшерін өлшеу (Клиническая лабораторная диагностика. - Киев, 1999, № 1. - С. 16-18 М.Л.Лизогуб, Н.Н.Куев қосқан өзгертулермен). Аталған методикаға келесі өзгертулер енгізілді: Арсеназо III мөлшері 0,3 ммольл-дың орнына 0,15 ммольл-ге артты; детергент ретінде натрий додецилсульфат қолданылды, оның концентрациясы 0,04%-дың орнына 0,1%, кальцийды анықтау жануарлардың қан сарысуында анықталды.
Қан сарысуындаға жалпы кальций мөлшерін мурексид индикаторымен анықтау. Принципі. Мурексид сілтілік ортада кальциймен қосылған кезде тығыз емес алқызыл түсті байланысу пайда болады. Трилон Б ерітіндісіне қосқан кезде тұрақты комплексті байланысу түзіледі, алқызыл түс күлгін түске ауысады.
Реактивтер: 0,005 н. трилон Б ерітіндісі (стандарт-титр немесе 0,1 н. трилон Б ерітіндісінен дайындайды): 10 мл 0,1 н. трилон Б ерітіндісін өлшеуіш колбада 200 мл-дегі белгіге дейін дистилденген сумен жеткізеді. Тұрақтылығы 2 ай. 2 н. нарий гидроксиді ерітіндісі. 80 н NaOH 1 л дистилденген суда ерітеді. Мурексид жаңа дайындалған индикатор ерітіндісі: 20 мл суға 10 мг. Сусыз кальций карбонат. Стандартты 2,5 мольл (10 мг%) ерітінді: 25 мг затты 100 мл-лік өлшеуіш колбада ерітеді. Жұмыртқалағыш құстардан басқа жануарлардың қанындаға кальцийді зерттеуге жарамды. Тауықтар немесе басқа жұмыртқалағыш құстарды зерттеу үшін 3,8 ммоль\л (15,2 мг%) ерітінді қолданады, оны дайындау: 38 мг затты 100 мл-лік
өлшеуіш колбада ерітеді.
Құрал-жабдықтар: Сыйымдылығы 50 мл ыдысшалар (полистиролдық болған дұрыс); төменгі жағы созылыңқы 2мл-лік микробюретка; пипеткалар.
Анықтау барысы. Стандарттық үлгі: ыдысшаға 10 мл дистилденген су, 0,2 мл 2 н. сілті ерітіндісін, 0,5 мл 10 мг% кальций және 3 тамшы жаңа дайындалған мурексид ерітіндісі қосылған кальций карбонаты ерітіндісін қосады. Ерітінді әлсіз күлгін түске боялады. Трилон Б ерітіндісімен әлсіз-қызғылт түс пайда болғанша дейін абайлап титрлейді.
Қан сарысуының сынамасы: стақанға 10 мл су, 0,2 мл сілті ерітіндісі, 0,5 мл қан сарысуы және 3 тамшы мурексид ерітіндісі қосады. Әлсіз күлгін түске боялады. Сосын трилон Б ерітіндісімен әлсіз күлгін көк түске дейін титрлейді. Егер кальцийді санау мг% -пен жүргізілсе, коэффицентке 10 мөлшерін алады. Жұмыртқалағыш тауық сарысуын зерттеген кезде, стандарт ретінде 3,8 ммольл (15,2 мг%) ерітіндісі алынғанда, коэффицент болып 3,8 немесе 15,2 мөлшерін алады.
Сүйек ұлпасындағы кальцийді анықтау. Алдын ала сүйектің тазалауын қамтамасыз етеді. Сүйекті бұлшық еттен, сіңірлерден ажыратады және өлшейді. Сүйектер мен буындарды (эпифиздер) бір-бірінен ажыратады. Үш бөліктің әрқайсысын (екі эпифиз және диафиз) көлденеңінен және тігінен 4 бөлікке аралап ... жалғасы
СӨЖ
Тақырыбы: Қанның сарысуындағы жалпы кальцийді , фосфорды анықтау
Орындаған: Есенғалиев Д.
Тексерген: Муратбаев Д.
Семей 2015 ж.
Жоспар:
Жалпы Кальций;
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша);
Жалпы кальцийді қан сарысуынан Арсеназо III комплексонымен анықтау;
Қан сарысуындаға жалпы кальций мөлшерін мурексид индикаторымен анықтау;
Бейорганикалық фосфор;
Қан сарысу құрамындағы неорганикалық фосфорды вандат-молибден реактивімен анықтау (Пулс бойынша В.Ф.Коромыслова және Л.А.Кудрявцева);
Қан сарысуындағы бейорганиқалық фосфорды анықтау (Аммон және Гинсберг әдістері бойынша С.А.Ивановскийдің модификациялауымен);
Жануар қан сарысуындағы аскорбин қышқылындағы бейорганикалық фосфорды анықтау.
Пайдаланылған әдебиеттер
Жалпы кальций. Кальций сүйектердің құрамына кіреді; қан ұюына қатысады, жасуша мембранасының өткізгіштігі төмендейді; пропердинді жүйені белсендіреді; лейкоциттердің фагоцитарлық белсенділігін арттырады; жүйке және бұлшық ет ұлпаларының қозуын қамтамасыз етеді; ұлпа коллоидтарының суды байланыстыру қабілетін төмендетеді; миокард тонусын жоғарылатады; қан тамырларының өткізгіштігін төмендетеді; вегетативті жүйке жүйесінің симпатикалық бөлігінің тонусын арттырады; ферменттерді белсендіреді. Кальций көбінесе жуан ішекте бөлініп, ащы ішектің алдыңғы бөлігінде, сондай-ақ бүйрек пен бауырда сорылады; сүтті малдарда көбінесе кальций сүтпен бөлінеді. Қан сарысуында жалпы кальций ультрафильтратты (диффундирлі) және коллоидты (диффундирлі емес) фракциялары түрінде болады. Кальций қосылыстарында ақуыз байланысын (кальций протеинаттар, комплексондар), ион алмасулы және қышқыл еріткіш кальций ажыратады. Организмде кальций алмасуының реттелуі қалқанша маңы безі,
қалқанша безі және D витамині арқылы жүреді. Жалпы кальцийдің қан сарысуындағы мөлшерін трилон Б (комплексон III) мен комплексонометриялық әдістерімен және флюорексон немесе мурексид индикаторлары арқылы анықтайды.
Қан сарысуы құрамындағы жалпы кальцийді флуорексон индикаторы көмегімен комплексонометриялық әдіс арқылы анықтау (Вичев, Каракашев бойынша).
1. Принципі. Кальцийді комплексонометриялық анықтау кезінде флуорексонды пайдалану себебі, оның су ерітінділері қатты сілтілік ортада 85 флуоресценцияланбайды, бірақ дәл осы жағдайда флуорексон кальциймен флуоресцирлеуші комплекстер түзеді. Металл қосылған индикатор комплексінің мықтылығы трилон Б қосылған металл комплексіне қарағанда төмендеу, сондықтан трилон Б ерітіндісі құрамында металл және индикатор бар ерітіндіге қосу дәрежесіне байланысты, металл иондары әрдайым трилон Б-ға ауысады. Трилон Б-мен титрлеген кезде эквиваленттілік нүктесінде флуоресценцияның кенет өшіп қалуы байқалады.
Реактивтер: 0,1 н. Трилон Б ерітіндісі. Стандарт-титрдан жасалынады; 0,005 н. Трилон Б ерітіндісі. 0,1 н. Трилон Б ерітіндісін дайындағанда: 10 мл трилон Б ерітіндісін өлшеуіш колбада 200 мл-ге дейін дистилденген сумен жеткізеді. Тұрақтылығы 2 ай;
Индикаторлық қоспа: флуорексон индикаторы және калий хлорид 1:100 қатынасында;
Стандартты 100 мг%-дық кальций ерітіндісі: тұрақты массаға дейін 100-120.С температурада құрғатылған 2,497 г кальций карбонатын 1 литрлік өлшеуіш колбаға салады, 3 мл концентрацияланған тұз қышқылын қосады, содан кейін дистилденген сумен белгіге дейін жеткізеді. Ерітіндінің 1 мл құрамында 1 мг кальций болады;
10 мг%-дық кальций жұмыс ерітіндісі. 100 мг-дық кальций ерітіндісін 1:10 қатынасында (1 мл 100 мг%-дық кальций ерітіндісі мен 9 мл су) дистилденген сумен араластыру арқылы дайындайды. Кальций жұмыс ерітіндісін титрлеу және әдісті ақырғы рет тексеру кезінде флуоросценцияның өшіп қалуын анықтау үшін қажет.
Құрал-жабдықтар: 0,01 мл-лік градуирленген микробюретка, градиуровкасының төменгі жағы тартылыңқы келген созылмалы капиллярмен аяқталатындықтан титрлеуді көлемі жағынан кішкентай тамшы арқылы жүргізуге болады; 1 және 10 мл-лік пипеткалар; титрлеуге арналған ыдысшалар (полистирленген).
Ыдыстарды қолданбас бұран трилон Б ерітіндісін қосып ұстайды, содан соң бидистилденген сумен көп қайтара шаяды.
Анықтау барысы. Ыдысшаға 20 мл дистилденген су, 5 мл калий гидроксиді ерітіндісі және бірнеше индикаторлық қоспаның кристаллын қосады. Флуоресценция пайда болады, ол дайындалған қоспаның құрамында кальций бар екендігінің белгісі.
Кальцийді байланыстыру үшін қоспаға микробюреткадан трилон Б ерітіндісін тамшылатып, флуоресценция жоғалып, әлсіз-қызғылт түс байқалғанға дейін қосады. Әдетте, бұл үшін трилон Б ерітіндісінің 1 тамшысы жеткілікті. Одан көп мөлшерін қажет етсе, бұл кальцийдің калий гидроксид ерітіндісінде концентрациясының жоғарылығын және оның талдауға жарамсыздығының белгісін көрсетеді. Ерітіндіде кальций қоспасының болуы ыдысты сапасыз дайындау немесе дистиллятордың
жарамсыздығынан болады.
Натрий гидроксид ерітіндісі құрамындағы кальцийді байланыстырған кейін, дәл осы ыдысшаға 0,5 мл қан сарысуын қосып, қайтадан трилон Б ерітіндісімен флуоресценция жоғалып, әлсіз-күлгін түс пайда болғанша дейін титрлейді.
Есептеуді мына формула арқылы жүргізеді:
Са = а * 20,
бұл жерде, а - қанның сарысуын титрлеуге кеткен трилон Б ерітіндісінің мөлшері, мг %;
20 - мл-дегі қайта санау коэффиценті егер трилон Б ерітіндісінің титрі 0,005 н. болса, 1-ге тең мг%-ды ммольл-ге айналдыру үшін, пайда болған көлемді 4-ке бөледі немесе коэффицент ретінде 20 емес 5-ті қояды.
Ескертпе. Гемолиз, липемия, сарғыштануға ұшырамаған қан сарысуын алады. Алынған қанды бөлмелік температурада 30-60 минут толығымен ұйығанға дейін немесе 37ºС температуралық термостатқа 30-60 минутқа қояды. Жабық пробиркада қан сарысуын 4-5.С t-да 7 күнге дейін сақтауға болады. Жалған жоғары нәтижелерге ЭТДА-мен титрлеу әдістері кезіндегі билирубин және мыс ионы, қыртыстық тығындар, гемоглобин, липемия, оксалаттар себепші болып келеді.
2. Пробиркаға 1 мл КОН 0,1 н ерітіндісі және индикатор сұйықтығының бірнеше үгіндісін салғанда, ақшыл-қызыл түсті сұйық пайда болады. Егер жасылдау флюоресценция пайда болса (ерітіндіде қальций қалдықтары болғандықтан), онда трилон Б 0,001 М ерітіндісімен ақшыл-қызғылт түске дейін титрлейді. 0,1 кальцийдің стандартты жұмыс ерітіндісін қосады, нәтижесінде жасылдау флюоресценция пайда болады. Трилон Б 0,001 М ерітіндісімен ақшыл-қызғылт түске боялғанға дейін титрлейді. Соңында пробиркаға 0,1 мл зерттелінетін қан сарысуын құяды. Флюоресценция пайда болғаннан кейін трилон Б 0,001 М ерітіндісі мен оның түci жойылғанша титрлейді.
Есептеуді мына формуламен жүргізеді:
мұндағы, х-зерттелінген қан сарысуындағы қальций мөлшері, 100 млмг; А-қан сарысуын титрлеуге жұмсалынған трилон Б 0,001 М ерітіндісі мөлшері, мл; Б-кальцийдің стандартты жұмыс ерітіндісін титрлеуге жұмсалынған трилон Б 0,001 М ерітіндісінің мөлшері, мг; 0,1-зерттеуге алынған қан сарысуының мөлшері, мл; 100-100 мл қан сарысуындағы кальций мөлшерін есептеуге арналған коэффициент.
Кальций мөлшерін мына формуламен де анықтайды, (ммольл):
мұндағы, Х-қан сарысуындағы кальций мөлшері, ммольл; 1000-мл литрге аударуға
арналған коэффициент; 40,08 - кальцийдің салыстырмалы молекулярлық салмағы.
Сау малдардың қан сарысуындағы жалпы кальций мөлшері мына аралықтарда болады (100 млмг); ipi қарада - 9,5-13,5; қойда-9,5-13,5; ешкіде - 11-13; жылқыда- 10-14; шошқада - 10-14; итте -10-12,5; тауықта - 15-27. Қалыпты жағдайда қан сарысуындағы кальций мөлшері мынадай болады: (ммольл); ipi қарада - 2,38-3,38; тауықта - 3,75-6,75. қойда - 2,38- 3,38; ешкіде - 2,75-3,25; жылқыда - 2,5-3,5; шошқада - 2,5-3,5 ; итте - 2,5-3,13.
Жалпы кальцийді қан сарысуынан Арсеназо III комплексонымен анықтау. Принципі. Арсеназо III - әр түрлі металл иондарына бірдей ұқсамайтын, диазокомплекс құрушы тобының металлокомплексоны. Th, UO2, Zr, Pu иондарында көбірек, ал Ba, Ca, Sr иондарында азырақ болады. Бұл иондардың ішінен қан сарысуында тек қана Са ионы бар. Арсеназо III сұйықтығы және қан сарысуын араластырғанда кальций мен Арсеназо III комплексі түзіледі, ол сәулеленуді белсенді түрде 650-670 нм. сорып алумен сипатталады. Сорып алудың қарқындылығы 0,5-3,5 ммольл диапазонында кальций концентрациясына тікелей байланысты.
Рективтер: Арсеназо III; Натрий додецилсульфат; мұзды сірке қышқылы; натрий ацетаты; сусыз кальций карбонаты; тұз қышқылы.
Реактивтердің жұмысшы ерітінділері: рН 4,75 болатын 0,1 мольл ацетатты буфер. 1 л буфер дайындау үшін 454 мл 0,1 мольл сірке қышқылы және 500 мл 0,1 мольл натрий ацетатын араластырады. 0,1 мольл сірке қышқылын дайындау үшін 2,86 мл қышқылды (d=1,05 гсм³,17,5 н) 500 мл-лік өлшеуіш колбаға дистилденген сумен белгіге дейін жеткізеді. 0,1 мольл үшсулы натрий ацетаты ерітіндісін дайындау үшін 6,8 г тұзды дистилденген сумен ыдысшада ерітеді, одан соң 500 мл-лік өлшеуіш колбаға құйып, дистилденген сумен белгіге дейін жеткізеді;
Стандартты 2,5 ммольл кальций ерітіндісі: 25 мг сусыз көмірқышқылды кальций, 100 мл-лік өлшеуіш колбада 5мл 0,1 н. Тұз қышқылын ерітеді (фиксаналдан дайындайды) және белгіге дейін дистилденген сумен жеткізеді;
Арсенадо III жұмыс реактиві; 0,3 ммольл Арсенадо III 0,1 мольл ацетатты буферде ph 4,75. 250 мл жұмыс реактивін дайындау үшін 62 мг Арсеназо III-ті 250 мл ацетатты буферде ерітеді, пайда болған ерітіндіге 250 мг натрий додецилсульфатты қосады (0,1 % дейін).
Құрал-жабдықтар: фотоэлектроколориметр, полистиролдық пробиркалар, сыйымдылығы 0,1 және 0,5 мл пипеткалар.
Анықтау барысы: 5 мл Арсеназо III жұмыс реактивіне 50 мкл қан сарысу қосады (1:100 қатынасында), көбік пайда болмайтындай араластырады. 2 минуттан соң қан сарысуы үлгілерінің Арсеназо III жұмыс реактивіне қарсы оптикалық тығыздығын өлшейді. Сол уақытта тура сондай үлгі дайындайды, бірақ қан сарысуының орнына 50 мкл құрамы 2,5 ммольл кальций стандартты ерітіндісін қосады.
Ескертпе.
1. Зерттелетін қан сарысуында гемолиз, алиментарлы гиперлипидемия белгілері болмау керек.
2. Қан сарысуы 4.С t-да сақталған жағдайда ғана, әкелінген соң зерттеуді алғашқы тәуліктерде ғана жүргізуге болады.
3. Кальцийді анықтайтын ыдыс химиялық түрде таза болу керек. Шыныдан жасалған емес, полистиролдық ыдыс таңдаған жөн.
Дерек көзі: А.И.Овсяников, С.А.Коньков, В.К.Гуркало сипаттамаларында көрсетілген. Қан сары суында және басқа Арсеназо III комплексонды биологиялық сұйықтықтарда кальцийдің мөлшерін өлшеу (Клиническая лабораторная диагностика. - Киев, 1999, № 1. - С. 16-18 М.Л.Лизогуб, Н.Н.Куев қосқан өзгертулермен). Аталған методикаға келесі өзгертулер енгізілді: Арсеназо III мөлшері 0,3 ммольл-дың орнына 0,15 ммольл-ге артты; детергент ретінде натрий додецилсульфат қолданылды, оның концентрациясы 0,04%-дың орнына 0,1%, кальцийды анықтау жануарлардың қан сарысуында анықталды.
Қан сарысуындаға жалпы кальций мөлшерін мурексид индикаторымен анықтау. Принципі. Мурексид сілтілік ортада кальциймен қосылған кезде тығыз емес алқызыл түсті байланысу пайда болады. Трилон Б ерітіндісіне қосқан кезде тұрақты комплексті байланысу түзіледі, алқызыл түс күлгін түске ауысады.
Реактивтер: 0,005 н. трилон Б ерітіндісі (стандарт-титр немесе 0,1 н. трилон Б ерітіндісінен дайындайды): 10 мл 0,1 н. трилон Б ерітіндісін өлшеуіш колбада 200 мл-дегі белгіге дейін дистилденген сумен жеткізеді. Тұрақтылығы 2 ай. 2 н. нарий гидроксиді ерітіндісі. 80 н NaOH 1 л дистилденген суда ерітеді. Мурексид жаңа дайындалған индикатор ерітіндісі: 20 мл суға 10 мг. Сусыз кальций карбонат. Стандартты 2,5 мольл (10 мг%) ерітінді: 25 мг затты 100 мл-лік өлшеуіш колбада ерітеді. Жұмыртқалағыш құстардан басқа жануарлардың қанындаға кальцийді зерттеуге жарамды. Тауықтар немесе басқа жұмыртқалағыш құстарды зерттеу үшін 3,8 ммоль\л (15,2 мг%) ерітінді қолданады, оны дайындау: 38 мг затты 100 мл-лік
өлшеуіш колбада ерітеді.
Құрал-жабдықтар: Сыйымдылығы 50 мл ыдысшалар (полистиролдық болған дұрыс); төменгі жағы созылыңқы 2мл-лік микробюретка; пипеткалар.
Анықтау барысы. Стандарттық үлгі: ыдысшаға 10 мл дистилденген су, 0,2 мл 2 н. сілті ерітіндісін, 0,5 мл 10 мг% кальций және 3 тамшы жаңа дайындалған мурексид ерітіндісі қосылған кальций карбонаты ерітіндісін қосады. Ерітінді әлсіз күлгін түске боялады. Трилон Б ерітіндісімен әлсіз-қызғылт түс пайда болғанша дейін абайлап титрлейді.
Қан сарысуының сынамасы: стақанға 10 мл су, 0,2 мл сілті ерітіндісі, 0,5 мл қан сарысуы және 3 тамшы мурексид ерітіндісі қосады. Әлсіз күлгін түске боялады. Сосын трилон Б ерітіндісімен әлсіз күлгін көк түске дейін титрлейді. Егер кальцийді санау мг% -пен жүргізілсе, коэффицентке 10 мөлшерін алады. Жұмыртқалағыш тауық сарысуын зерттеген кезде, стандарт ретінде 3,8 ммольл (15,2 мг%) ерітіндісі алынғанда, коэффицент болып 3,8 немесе 15,2 мөлшерін алады.
Сүйек ұлпасындағы кальцийді анықтау. Алдын ала сүйектің тазалауын қамтамасыз етеді. Сүйекті бұлшық еттен, сіңірлерден ажыратады және өлшейді. Сүйектер мен буындарды (эпифиздер) бір-бірінен ажыратады. Үш бөліктің әрқайсысын (екі эпифиз және диафиз) көлденеңінен және тігінен 4 бөлікке аралап ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz