Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Кіріспе
1.Жарық қашықтық өлшеуіштер
2.Радиоқашықтық өлшеуіштер
2.1 Барометр анероид
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
1.Жарық қашықтық өлшеуіштер
2.Радиоқашықтық өлшеуіштер
2.1 Барометр анероид
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Арақашықтықты өлшейтін аспаптар,олардың түрлері.Қашықтық өлшегіш аспаптарымен ұзындық өлшеуде таспаны сызып,сүцретпей-ақ өлшеуге болады,яғни өлшеу шығыны,қиындығы азая түседі.Екі түрлі арақашықтық өлшегіш болады;тұраты бұрышты және ауыспалы базисті;ауыспалы бұрышты және тұрақты базисті.Іс жүзінде тұрақты параллактикалық бұрышты,яғни жіпті қашықтық өлшегіш көп тараған.Қазіргі нивелирлерді үш түрге бөлуге болады;цилиндірлік деңгейлі,автоматты түрде қалыпты жағдайға келіп тұратын;микропроцессорлы электрондық нивелирлер.Цилиндірлік деңгейлі нивелирлер үш негізгі түрлерге бөлінеді;қатаң бекітілген нивелирлер;дүрбісі ауыспалы және дүрбіге деңгей орнатылған.Автоматты түрде қалыпты жағдайға келіп тұратын нивелирлер екі топқа бөлінеді;рейкадан есеп алу индексі жылжымалы нивелирлер;көздеу осьін өзгерте алатын оптикалық компенсаторлы.Цилиндрлік деңгейлі нивелирлер.Көздеу осьі жазық жағдайда болуы керек,яғни ол жазықтықта бұрылмауы керек.
1.Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Қашықтық өлшеуіш (Дальномер) — жергілікті жердегі қашықтықты тікелей өлшеулерсіз анықтауға арналған
аспап. Артиллериялық атыста, бомба тастауда, топографиялық түсіруде, навигацияда, инженерлік геодезияда, астрономияда, суретке түсіру кездерінде пайдаланылады. Өзгешеленуі: электромагниттік толқындар және физикалық табиғи тербелістерді пайдаланушы диапазонға байланысты — акустикалық, жарық-қашықтық өлшеуіш (оның ішінде лазерлі), радиоқашықтық өлшеуіштер және оптикалык қашықты өлшеуіштер; ықпал ету принципі бойынша физикалық Қашықтық өлшеуіш (белсенді) және геометриялық(енжар) түрлері болады.
1. Жарық-қашықтық өлшеуішпен арақашықтықтарды өлшеу
Кескінді желілердің тригонометриялық нивелирлеуін 15-20° артық аралықтардың иілу бұрышында жасаған дұрыс. Жарық-қашықтық өлшеуішті қолдану өлшеу үшін тригонометриялық нивелирлеу дәлдігін береді, ол III – IV геометриялық нивелирлеу класынан кем түспейді. Мұндай дәлдікке жету үшін желілік өлшеулерді МСД-1М жарық-қашықтық өлшеуішпен немесе дәлдігі жағынан ұқсас 2-5 мм қашықтықта өлшеу қателері болатын прибормен жасаған дұрыс, ал тік бұрыштарын оптикалық теодолит Т2, Theo-010, OTC өткізген дұрыс және 5 аспайтын бір ретте орта квадратты өлшеу қатесі бар.
1.Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Қашықтық өлшеуіш (Дальномер) — жергілікті жердегі қашықтықты тікелей өлшеулерсіз анықтауға арналған
аспап. Артиллериялық атыста, бомба тастауда, топографиялық түсіруде, навигацияда, инженерлік геодезияда, астрономияда, суретке түсіру кездерінде пайдаланылады. Өзгешеленуі: электромагниттік толқындар және физикалық табиғи тербелістерді пайдаланушы диапазонға байланысты — акустикалық, жарық-қашықтық өлшеуіш (оның ішінде лазерлі), радиоқашықтық өлшеуіштер және оптикалык қашықты өлшеуіштер; ықпал ету принципі бойынша физикалық Қашықтық өлшеуіш (белсенді) және геометриялық(енжар) түрлері болады.
1. Жарық-қашықтық өлшеуішпен арақашықтықтарды өлшеу
Кескінді желілердің тригонометриялық нивелирлеуін 15-20° артық аралықтардың иілу бұрышында жасаған дұрыс. Жарық-қашықтық өлшеуішті қолдану өлшеу үшін тригонометриялық нивелирлеу дәлдігін береді, ол III – IV геометриялық нивелирлеу класынан кем түспейді. Мұндай дәлдікке жету үшін желілік өлшеулерді МСД-1М жарық-қашықтық өлшеуішпен немесе дәлдігі жағынан ұқсас 2-5 мм қашықтықта өлшеу қателері болатын прибормен жасаған дұрыс, ал тік бұрыштарын оптикалық теодолит Т2, Theo-010, OTC өткізген дұрыс және 5 аспайтын бір ретте орта квадратты өлшеу қатесі бар.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.
Картография пәнінен
СӨЖ
Тақырыбы: Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Орындаған: ГК-407С
тобының студенті Меңдыбаева М.Б.
Семей 2015 жыл
Жоспар
Кіріспе
1.Жарық қашықтық өлшеуіштер
2.Радиоқашықтық өлшеуіштер
2.1 Барометр анероид
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Арақашықтықты өлшейтін аспаптар,олардың түрлері.Қашықтық өлшегіш
аспаптарымен ұзындық өлшеуде таспаны сызып,сүцретпей-ақ өлшеуге болады,яғни
өлшеу шығыны,қиындығы азая түседі.Екі түрлі арақашықтық өлшегіш
болады;тұраты бұрышты және ауыспалы базисті;ауыспалы бұрышты және тұрақты
базисті.Іс жүзінде тұрақты параллактикалық бұрышты,яғни жіпті қашықтық
өлшегіш көп тараған.Қазіргі нивелирлерді үш түрге бөлуге болады;цилиндірлік
деңгейлі,автоматты түрде қалыпты жағдайға келіп тұратын;микропроцессорлы
электрондық нивелирлер.Цилиндірлік деңгейлі нивелирлер үш негізгі түрлерге
бөлінеді;қатаң бекітілген нивелирлер;дүрбісі ауыспалы және дүрбіге деңгей
орнатылған.Автоматты түрде қалыпты жағдайға келіп тұратын нивелирлер екі
топқа бөлінеді;рейкадан есеп алу индексі жылжымалы нивелирлер;көздеу осьін
өзгерте алатын оптикалық компенсаторлы.Цилиндрлік деңгейлі
нивелирлер.Көздеу осьі жазық жағдайда болуы керек,яғни ол жазықтықта
бұрылмауы керек.
1.Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Қашықтық өлшеуіш (Дальномер) — жергілікті жердегі қашықтықты тікелей
өлшеулерсіз анықтауға арналған
аспап. Артиллериялық атыста, бомба тастауда, топографиялық түсіруде,
навигацияда, инженерлік геодезияда, астрономияда , суретке түсіру кездерінде
пайдаланылады. Өзгешеленуі: электромагниттік толқындар және физикалық
табиғи тербелістерді пайдаланушы диапазонға байланысты — акустикалық, жарық-
қашықтық өлшеуіш (оның ішінде лазерлі), радиоқашықтық өлшеуіштер және
оптикалык қашықты өлшеуіштер; ықпал ету принципі бойынша физикалық Қашықтық
өлшеуіш (белсенді) және геометриялық(енжар) түрлері болады.
1. Жарық-қашықтық өлшеуішпен арақашықтықтарды өлшеу
Кескінді желілердің тригонометриялық нивелирлеуін 15-20° артық аралықтардың
иілу бұрышында жасаған дұрыс. Жарық-қашықтық өлшеуішті қолдану өлшеу үшін
тригонометриялық нивелирлеу дәлдігін береді, ол III – IV геометриялық
нивелирлеу класынан кем түспейді. Мұндай дәлдікке жету үшін желілік
өлшеулерді МСД-1М жарық-қашықтық өлшеуішпен немесе дәлдігі жағынан ұқсас 2-
5 мм қашықтықта өлшеу қателері болатын прибормен жасаған дұрыс, ал тік
бұрыштарын оптикалық теодолит Т2, Theo-010, OTC өткізген дұрыс және 5
аспайтын бір ретте орта квадратты өлшеу қатесі бар.
Кескіндік желіні 120-150 м ұзындықтағы секцияларға әрбір секцияда 6-10
қада белгі бойынша рефракция әсерін азайту үшін бөледі. Секция ішінде қада
белгілер арасындағы тік бұрыштар мен қашықтықты екі тәсілмен (1-сурет)
өлшейді: қашықтықты және тік бұрыштарды тәуелсіз өлшеу немесе бұрыштық және
желілік өлшеулерді бірізді жасау арқылы, яғни жарық-қашықтық өлшеуішпен
және теодолитпен өзара алмастыру арқылы өлшеуге болады.
1-сурет. Секция ішінде қада белгілері
арасындағы қашықтық пен тік бұрыштарды өлшеу сұлбасы.
Бірінші жағдайда жарық қашықтық өлшеуіш А нүктесінде
орнатылған, ic биіктігінде Lқашықты қты В нүктесінде орнатылған
шағылдырғышқа D дейін өлшейді. Шағылдырғыш құрылғының биіктігі-υс. Зенит
қашықтығын Z өлшеуді теодолит биіктігі iт мен υт сигнал болғанда жасайды.
Көлденең салыну мен А және В нүктелерінің арасындағы артық мақсатқа сай
теодолиттің көріну сәулесіне дейінгі өлшенген қашықтыққа алып келе алады.
Бұл үшін қосалқы h шамасын (1-сурет) анықтайды:
h = ic - iт - (υc - υт). (10)
Өлшенген қашықтыққа түзету ΔL:
ΔL = hcos Z - , (11)
Ал артық ΔН пен көлденең S мына формулалар бойынша анықталады:
ΔН = (L + ΔL) cos Z + iт – υт; (12)
S = (L + ΔL) sin Z. (13)
Екінші тәсілмен желілік және бұрыштарды өлшеуді бақылағанда мына ретте
орындалады. Жарық-қашықтық өлшеуішпен қада белгілер арасындағы
арақашықтықты өлшейді, содан кейін сол орныққа теодолитті орнатады, яғни
теодолиттің автоцентрленуін қолданады және шағылдырғыш центрінде зенитті
қашықтықты Z өлшейді. υc = υт, болғандықтан, (10)-формула мына түрде
болады:
h = ic - iт. (14)
Мұнда h мәні жарық қашықтық өлшеуіш үшін тұрақты болып, теодолит үшін өріс
жұмыстарын бастағанға дейін нақты анықталуы мүмкін.
ΔL анықтау қажет болмайды, егер зенитті қашықтықты өлшегенде көру
нүктесі мен шағылдырғыш центрі теодолит пен жарық қашықтық өлшегіштің
көлденең осьтері сияқты шамаға ауыстырылған болса. Бұл қатты салымды
пайдаланғанда және шағылдырғышты қолданғанда арнайы саптаманы қолданғанда
мүмкін (2-сурет). Саптама екі бөліктен тұрады-жоғарғы 6) және төменгі 2),
олар өзара бұрамалар мен гайкалармен 3) бекітілген. Төменгі бөлікті ... жалғасы
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ.
Картография пәнінен
СӨЖ
Тақырыбы: Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Орындаған: ГК-407С
тобының студенті Меңдыбаева М.Б.
Семей 2015 жыл
Жоспар
Кіріспе
1.Жарық қашықтық өлшеуіштер
2.Радиоқашықтық өлшеуіштер
2.1 Барометр анероид
Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Арақашықтықты өлшейтін аспаптар,олардың түрлері.Қашықтық өлшегіш
аспаптарымен ұзындық өлшеуде таспаны сызып,сүцретпей-ақ өлшеуге болады,яғни
өлшеу шығыны,қиындығы азая түседі.Екі түрлі арақашықтық өлшегіш
болады;тұраты бұрышты және ауыспалы базисті;ауыспалы бұрышты және тұрақты
базисті.Іс жүзінде тұрақты параллактикалық бұрышты,яғни жіпті қашықтық
өлшегіш көп тараған.Қазіргі нивелирлерді үш түрге бөлуге болады;цилиндірлік
деңгейлі,автоматты түрде қалыпты жағдайға келіп тұратын;микропроцессорлы
электрондық нивелирлер.Цилиндірлік деңгейлі нивелирлер үш негізгі түрлерге
бөлінеді;қатаң бекітілген нивелирлер;дүрбісі ауыспалы және дүрбіге деңгей
орнатылған.Автоматты түрде қалыпты жағдайға келіп тұратын нивелирлер екі
топқа бөлінеді;рейкадан есеп алу индексі жылжымалы нивелирлер;көздеу осьін
өзгерте алатын оптикалық компенсаторлы.Цилиндрлік деңгейлі
нивелирлер.Көздеу осьі жазық жағдайда болуы керек,яғни ол жазықтықта
бұрылмауы керек.
1.Жарық және радиоқашықтық өлшеуіштер
Қашықтық өлшеуіш (Дальномер) — жергілікті жердегі қашықтықты тікелей
өлшеулерсіз анықтауға арналған
аспап. Артиллериялық атыста, бомба тастауда, топографиялық түсіруде,
навигацияда, инженерлік геодезияда, астрономияда , суретке түсіру кездерінде
пайдаланылады. Өзгешеленуі: электромагниттік толқындар және физикалық
табиғи тербелістерді пайдаланушы диапазонға байланысты — акустикалық, жарық-
қашықтық өлшеуіш (оның ішінде лазерлі), радиоқашықтық өлшеуіштер және
оптикалык қашықты өлшеуіштер; ықпал ету принципі бойынша физикалық Қашықтық
өлшеуіш (белсенді) және геометриялық(енжар) түрлері болады.
1. Жарық-қашықтық өлшеуішпен арақашықтықтарды өлшеу
Кескінді желілердің тригонометриялық нивелирлеуін 15-20° артық аралықтардың
иілу бұрышында жасаған дұрыс. Жарық-қашықтық өлшеуішті қолдану өлшеу үшін
тригонометриялық нивелирлеу дәлдігін береді, ол III – IV геометриялық
нивелирлеу класынан кем түспейді. Мұндай дәлдікке жету үшін желілік
өлшеулерді МСД-1М жарық-қашықтық өлшеуішпен немесе дәлдігі жағынан ұқсас 2-
5 мм қашықтықта өлшеу қателері болатын прибормен жасаған дұрыс, ал тік
бұрыштарын оптикалық теодолит Т2, Theo-010, OTC өткізген дұрыс және 5
аспайтын бір ретте орта квадратты өлшеу қатесі бар.
Кескіндік желіні 120-150 м ұзындықтағы секцияларға әрбір секцияда 6-10
қада белгі бойынша рефракция әсерін азайту үшін бөледі. Секция ішінде қада
белгілер арасындағы тік бұрыштар мен қашықтықты екі тәсілмен (1-сурет)
өлшейді: қашықтықты және тік бұрыштарды тәуелсіз өлшеу немесе бұрыштық және
желілік өлшеулерді бірізді жасау арқылы, яғни жарық-қашықтық өлшеуішпен
және теодолитпен өзара алмастыру арқылы өлшеуге болады.
1-сурет. Секция ішінде қада белгілері
арасындағы қашықтық пен тік бұрыштарды өлшеу сұлбасы.
Бірінші жағдайда жарық қашықтық өлшеуіш А нүктесінде
орнатылған, ic биіктігінде Lқашықты қты В нүктесінде орнатылған
шағылдырғышқа D дейін өлшейді. Шағылдырғыш құрылғының биіктігі-υс. Зенит
қашықтығын Z өлшеуді теодолит биіктігі iт мен υт сигнал болғанда жасайды.
Көлденең салыну мен А және В нүктелерінің арасындағы артық мақсатқа сай
теодолиттің көріну сәулесіне дейінгі өлшенген қашықтыққа алып келе алады.
Бұл үшін қосалқы h шамасын (1-сурет) анықтайды:
h = ic - iт - (υc - υт). (10)
Өлшенген қашықтыққа түзету ΔL:
ΔL = hcos Z - , (11)
Ал артық ΔН пен көлденең S мына формулалар бойынша анықталады:
ΔН = (L + ΔL) cos Z + iт – υт; (12)
S = (L + ΔL) sin Z. (13)
Екінші тәсілмен желілік және бұрыштарды өлшеуді бақылағанда мына ретте
орындалады. Жарық-қашықтық өлшеуішпен қада белгілер арасындағы
арақашықтықты өлшейді, содан кейін сол орныққа теодолитті орнатады, яғни
теодолиттің автоцентрленуін қолданады және шағылдырғыш центрінде зенитті
қашықтықты Z өлшейді. υc = υт, болғандықтан, (10)-формула мына түрде
болады:
h = ic - iт. (14)
Мұнда h мәні жарық қашықтық өлшеуіш үшін тұрақты болып, теодолит үшін өріс
жұмыстарын бастағанға дейін нақты анықталуы мүмкін.
ΔL анықтау қажет болмайды, егер зенитті қашықтықты өлшегенде көру
нүктесі мен шағылдырғыш центрі теодолит пен жарық қашықтық өлшегіштің
көлденең осьтері сияқты шамаға ауыстырылған болса. Бұл қатты салымды
пайдаланғанда және шағылдырғышты қолданғанда арнайы саптаманы қолданғанда
мүмкін (2-сурет). Саптама екі бөліктен тұрады-жоғарғы 6) және төменгі 2),
олар өзара бұрамалар мен гайкалармен 3) бекітілген. Төменгі бөлікті ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz