Вирустардың нәсілдік қасиеттері,олпрдың өзгергіштігі

I.Кіріспе.
II. Негізгі бөлім.
1. Вирустардың нәсілдік қасиеттері.
2.Мутация түрлері.
3.Гендік инженерия.
4. Вирустарды лабораториялық жағдайда өсірі ерекшеліктері.
III.Қорытынды.
Пайдаланылған әдебиеттер.

Вирустардың молекуларлық биология, генетика, гендік инженерия ғылымдары үшін маңызы өте зор. Себебі көрсетілген ғылымдардағы зерттеулерде вирустарды негізгі модель етіп қолдануға болады. Нуклеин кышқылының нәсілдік функциясы — нәсілдік кодты шешу және клеткадағы макромолекулалардың құралуын зерттеу тек вирустардың көмегімен шешілді.
Нәсілдік инженерияда вирустарды қолданудың теория және практика үшін де маңызы зор. Себебі нәсілдік қасиеттер зертханалық жағдайда зерттеген кезде нуклеин кышкылының фрагменттерін ферменттер арқылы кез келгең жерінен кесіп, керекті генді ғана алып, оны басқа организмнің нәсілдік нұсқасына еңгізуге болады.
Мысалы: кұтырық вирусының генін алып, сол микробының клеткасына енгізсе, ондай микроб вирустың белогын шығарады. Осының арқасында қауіпсіз вакцина алуға болады. Мұндай вакциналарды гендік инженерия арқылы алынған вакцина деп атайды.
Вирусология ғылымының өсіп-жетілуі жаңа вирустар ашуға әсер етті, олардың саны өсті. Осыған байланысты вирус сақтайтын музейлер салына бастады. Мұндай музейлер бізде де, шет елдерде де бар.
Москвадағы вирусология институтыпда 1965 жылы вирусология коллекциясы, 1959 жылы АҚШ-та Вашингтонда вируетар коллекциясы ашылды. Чехияда, Прагада — эпидемиология, микробиология институтында, Жапонияда, Англияда, Швейцарияда вирустардың халыкаралық каталогі бар.
Қазіргі кезде вирусология жалпы және жеке болып бөлінеді. Жалпы вирусология вирустардың табиғатын, шығу тегін, физикалық құрылымын, химиялық құрамын, өсіп-жетілуін, нәсілдік қасиеттерін зерттейді және вирустардың клеткалармен өзара байланыстарын, вирусқа қарсы иммунитетті, вирус ауруларын зертханалық тәсілдер арқылы зерітеумен айналысады.
Мутация (латын тілінде mutatіo – өзгеру) – табиғи жағдайда кенеттен болатын немесе қолдан жасалатын генетикалық материалдың өзгеруі. Соның нәтижесінде ағзаның белгілері мен қасиеттері тұқым қуалайтын өзгергіштікке ұшырайды. Ғылымға мутация терминін 1901 ж. голланд ғалымы Х. де Фриз (1848 – 1935) енгізді. Генетикалық аппараттың өзгеруіне байланыстымутацияның: геномдық, хромосомалық, гендік немесе нүктелік деген түрлері бар. Бұл тосыннан, кейде сыртқы факторлардың әсерінен болуы мүмкін .Генетикалық кодты анықтайтын жүйедегі бір азоттық негіздің орнын басқа біреу алмастырса немесе бір немесе одан да көп негіздер генге енгенде немесе геннен жоғалғанда гендік мутация пайда болады. Мутациялардың көбі зиянсыз; оларды үнемі қалыпты доминанттық ген жауып тұрады.

1.Мырзабекова Ш.Б «Ветеринариялық вирусология».А.2004ж.
2. Мырзабекова Ш.Б «Жалпы вирусология».А.1994ж.
3.Сюрин В.Н, Фомина Н.В «Малдардың вирустық аурулары»
4.Интернет желісі.
5.Бахитоват Р.А «Микробиология,вирусология пәнінен дәрістер жинағы».А.2014ж.