Буылтық құрттар типі

1. Құрылысы. Барлық буылтық құрттардың ортақ белгілері: денесі созылыңқы ұзын гомономдық метамериялы болады, денесі бірінен соң бірі қайталап отыратын дұрыс біркелкі сақиналардан тұрады. Олар бір – біріне өте ұқсас болады, сондықтан гомономды метамерия деп атайды. Денесінің тұрқы мекен еткен ортасына қарай өзгеріп отырады, 0,5 мм ден 3 мм дейін, жиірек 10-150 мм аралығында кездеседі. Буылтық құрттардың денесі бас бөлімі (простомизм), келесі сақиналардан (метамерлер) және артқы бөлімінен (пигидизм) тұрады. олардың сақиналары бір – бірінен перде арқылы бөлініп жатады. Дене сигменттерін сыртынан тығыз жамылғы немее кутикула жауып тұрады. Кутикуланың астыңғы жағында бір қабатты эпителий жатады, қозғалғанда жеңілдік жасау үшін және жауларын қорқыту үшін. Оның терісінде әртүрлі шырындар шығарып тұратын тері бездері көп болады. көпшілік түрлерінің терісінде әртүрлі түс беретін пигменттері бар, ол теңізде тіршілік ететін көпқылтанды құрттарда және әртүрлі сүліктерде бұл пигменттер өте әсерлі және ашық болып келеді. Су түбінде немесе топырақта тіршілік ететін түрлерінде пигменттер болмайды.
2. Нерв жүйесі. Орталық нерв жүйесі бас (ганглиясы) ми жұтқыншақ маңындағы нерв сақинасы мен мидан шыққан нерв тізбегінен құралады. Құрсақ тізбегінің нерв түйіндері, әрбір буылтыққа бір түйіннен жіберіп жалғасады. Түйіндер бір – бірімен көлденең коммисуралар арқылы тұрады. Нәтижесінде әрбір құрсақ тізбегінің ганглиясы буылтықтың мүшелерін қоздырғыш әрекетті жеткізіп отырады. Бас ганглиясы бүкіл ішкі мүшелерді нервпен қамтамасыз етеді. Олар негізінде дененің алдыңғы бөлімінде жинақталған. Сезім мүшелері қармалағыштардың ішіндегі нерв клеткаларының ұшымен қабылданады. Тамақ іздеп оны табуда ауыз айналасында орналасқан сезгіш химиялық тітіркендіргіштер зор роль атқарады.
Жарық сезгіш клеткалар бүкіл дененің үстінде орналасқан. Көпшілік теңізде тіршілік ететін көп қылтанды буылтық құрттарда және көпшілік сүліктерде құрылысы әртүрлі көздері болады. Көпшілік көп қылтанды