ЭҚК көзі және ток көзі. Ом және Кирхгоф заңдары жайлы
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Тұрақты электр тогы
2.2 Ом және Кирхгоф заңдары
3. Қортынды
4. Қолданылған әдебиеттер
2.Негізгі бөлім
2.1 Тұрақты электр тогы
2.2 Ом және Кирхгоф заңдары
3. Қортынды
4. Қолданылған әдебиеттер
Электр тізбегі деп, генерациялауға арналған, тапсырулар, өзгертулер және электрлік энергия қолдану құрылғылар жиынтығын атайды, осы процестер электрлік ток, электр кернеу және электр қозғаушы күш (ЭҚК) ұғымдар арқасында жазылады.
Электр тізбегіне кіретін бөлек құрылғыларды электр тізбегінің элементтері деп атайды .
Электр тізбек элементтері электр энергияны генерациялауына арналған, электр энергия көзін атайды, ал электр энергияны қолданатын элементтер электр энергиясын қабылдағыштар деп атайды.
Тізбектің тапсырушы элементтері көздер және қабылдағыштарды байланыстырады. Сымдардан басқа, тапсырушы элементтерге бақылау құралдары және басқарулар жатады , сонымен қатар қайта құрушы құрылғылар (трансформатор,түзетуші және т.б.).
Электр тізбегінің әрбір элементі тізбектен электр энергияны жұту қасиеттеріне және энергияның басқа түрлеріне ауысуына ие болады (қайтымсыз процес ), өздерінің магнит және электр өрістерін еңгізеді, энергиялар жиналады және белгілі бір шартта қайтып келеді ( кері процес ).
Бұл қасиеттердің мінездемесін беру үшін , элемент параметрлерінің ұғымын енгізеді .
Электр тізбегінен энергияны жұту элементтер қасиеттеріне кедергі параметрлері мінездеме береді және оны энергияның басқа түріне ауыстыруын.
Индукция параметрі электр тоғы аққан кезде өзіне меншікті магниттік өрісін шығаратын элементтер қасиеттеріне мінездеме береді ( өздік индукция өрісі).
Элемент қасиеттерінің заряд жинауына немесе олармен электр өрісін қоздыруына сыйымдылық (С) параметрлері мінездеме береді.
Кедергі параметрі тұрақты ток үшін R=P/I2 және ауыспалы тоқ үшін r=p/i2 мына формулалармен анықталады.
Кедергінің ХБЖ-гі негізгі өлшем бірлігін - Ом (Ом ).
Индукция параметрі L ток (I, i) арасындағы пропорционалдық коэффициенті және ағын ілінісі болып келеді (ψ, ψi): ψ=LI және ψi=Li. Оны өздік индукция коэффициенті деп атайды және ХБЖ-де өлшем бірлігі – Генри ( Гн ).
Сыйымдылық параметрі кернеу және элемент қуаты арасындағы пропорционалдық коэффициент: q=CU, q=Cu . ХБЖ-де өлшем бірлігі – Фарада (Ф)
Жалпы жағдайда кез келген нақты құрылғы 3 параметргеде ие болады R, L, C.
Кедергі, индукция, сыйымдылық параметрлерінің көмегімен сипаттауға болатын тізбек элеметтерін пассивтікдеп атайды.
Электр тізбегіне кіретін бөлек құрылғыларды электр тізбегінің элементтері деп атайды .
Электр тізбек элементтері электр энергияны генерациялауына арналған, электр энергия көзін атайды, ал электр энергияны қолданатын элементтер электр энергиясын қабылдағыштар деп атайды.
Тізбектің тапсырушы элементтері көздер және қабылдағыштарды байланыстырады. Сымдардан басқа, тапсырушы элементтерге бақылау құралдары және басқарулар жатады , сонымен қатар қайта құрушы құрылғылар (трансформатор,түзетуші және т.б.).
Электр тізбегінің әрбір элементі тізбектен электр энергияны жұту қасиеттеріне және энергияның басқа түрлеріне ауысуына ие болады (қайтымсыз процес ), өздерінің магнит және электр өрістерін еңгізеді, энергиялар жиналады және белгілі бір шартта қайтып келеді ( кері процес ).
Бұл қасиеттердің мінездемесін беру үшін , элемент параметрлерінің ұғымын енгізеді .
Электр тізбегінен энергияны жұту элементтер қасиеттеріне кедергі параметрлері мінездеме береді және оны энергияның басқа түріне ауыстыруын.
Индукция параметрі электр тоғы аққан кезде өзіне меншікті магниттік өрісін шығаратын элементтер қасиеттеріне мінездеме береді ( өздік индукция өрісі).
Элемент қасиеттерінің заряд жинауына немесе олармен электр өрісін қоздыруына сыйымдылық (С) параметрлері мінездеме береді.
Кедергі параметрі тұрақты ток үшін R=P/I2 және ауыспалы тоқ үшін r=p/i2 мына формулалармен анықталады.
Кедергінің ХБЖ-гі негізгі өлшем бірлігін - Ом (Ом ).
Индукция параметрі L ток (I, i) арасындағы пропорционалдық коэффициенті және ағын ілінісі болып келеді (ψ, ψi): ψ=LI және ψi=Li. Оны өздік индукция коэффициенті деп атайды және ХБЖ-де өлшем бірлігі – Генри ( Гн ).
Сыйымдылық параметрі кернеу және элемент қуаты арасындағы пропорционалдық коэффициент: q=CU, q=Cu . ХБЖ-де өлшем бірлігі – Фарада (Ф)
Жалпы жағдайда кез келген нақты құрылғы 3 параметргеде ие болады R, L, C.
Кедергі, индукция, сыйымдылық параметрлерінің көмегімен сипаттауға болатын тізбек элеметтерін пассивтікдеп атайды.
1.Атабеков Г.И. Теорические основы электротехники. ч.1.М.Энергия,1970
2.Бессонов Л.А.Теорические основы электротехники.Электрические цепи. 3.М.:Гардарики,1999
4.Блажкин А.Т. и др.Общая электротехника. Л.: Энергия,1979
5.Касаткин А.С.,Немцев М.В. Электротехника. М.:Энергоатомиздат,1983
6.Касаткин А.С.,Перекалкин М.А.Электротехника.М.-Л.:Госэнергоиздат,1959
7.Основы теории цепей.М.:Энергия,1975
8.Поливанов К.М. Теорические основы электротехники.Т.1.М.:Энергия,1972
9.Сылкин М.И. Теорические основы электротехники.Алма-Ата,Қайнар,1987
2.Бессонов Л.А.Теорические основы электротехники.Электрические цепи. 3.М.:Гардарики,1999
4.Блажкин А.Т. и др.Общая электротехника. Л.: Энергия,1979
5.Касаткин А.С.,Немцев М.В. Электротехника. М.:Энергоатомиздат,1983
6.Касаткин А.С.,Перекалкин М.А.Электротехника.М.-Л.:Госэнергоиздат,1959
7.Основы теории цепей.М.:Энергия,1975
8.Поливанов К.М. Теорические основы электротехники.Т.1.М.:Энергия,1972
9.Сылкин М.И. Теорические основы электротехники.Алма-Ата,Қайнар,1987
Қазақстан Республикасы
Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті
СӨЖ №1
Тақырыбы: ЭҚК көзі және ток көзі. Ом және Кирхгоф заңдары.
Орындаған: Жақашева А.Д АУ-401
Тексерген: Турусбеков Б.Ш
Семей қаласы
2015 жыл
Жоспар
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Тұрақты электр тогы
2.2 Ом және Кирхгоф заңдары
3. Қортынды
4. Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Электр тізбегі деп, генерациялауға арналған, тапсырулар, өзгертулер және электрлік энергия қолдану құрылғылар жиынтығын атайды, осы процестер электрлік ток, электр кернеу және электр қозғаушы күш (ЭҚК) ұғымдар арқасында жазылады.
Электр тізбегіне кіретін бөлек құрылғыларды электр тізбегінің элементтері деп атайды .
Электр тізбек элементтері электр энергияны генерациялауына арналған, электр энергия көзін атайды, ал электр энергияны қолданатын элементтер электр энергиясын қабылдағыштар деп атайды.
Тізбектің тапсырушы элементтері көздер және қабылдағыштарды байланыстырады. Сымдардан басқа, тапсырушы элементтерге бақылау құралдары және басқарулар жатады , сонымен қатар қайта құрушы құрылғылар (трансформатор,түзетуші және т.б.).
Электр тізбегінің әрбір элементі тізбектен электр энергияны жұту қасиеттеріне және энергияның басқа түрлеріне ауысуына ие болады (қайтымсыз процес ), өздерінің магнит және электр өрістерін еңгізеді, энергиялар жиналады және белгілі бір шартта қайтып келеді ( кері процес ).
Бұл қасиеттердің мінездемесін беру үшін , элемент параметрлерінің ұғымын енгізеді .
Электр тізбегінен энергияны жұту элементтер қасиеттеріне кедергі параметрлері мінездеме береді және оны энергияның басқа түріне ауыстыруын.
Индукция параметрі электр тоғы аққан кезде өзіне меншікті магниттік өрісін шығаратын элементтер қасиеттеріне мінездеме береді ( өздік индукция өрісі).
Элемент қасиеттерінің заряд жинауына немесе олармен электр өрісін қоздыруына сыйымдылық (С) параметрлері мінездеме береді.
Кедергі параметрі тұрақты ток үшін R=PI2 және ауыспалы тоқ үшін r=pi2 мына формулалармен анықталады.
Кедергінің ХБЖ-гі негізгі өлшем бірлігін - Ом (Ом ).
Индукция параметрі L ток (I, i) арасындағы пропорционалдық коэффициенті және ағын ілінісі болып келеді (ψ, ψi): ψ=LI және ψi=Li. Оны өздік индукция коэффициенті деп атайды және ХБЖ-де өлшем бірлігі - Генри ( Гн ).
Сыйымдылық параметрі кернеу және элемент қуаты арасындағы пропорционалдық коэффициент: q=CU, q=Cu . ХБЖ-де өлшем бірлігі - Фарада (Ф)
Жалпы жағдайда кез келген нақты құрылғы 3 параметргеде ие болады R, L, C.
Кедергі, индукция, сыйымдылық параметрлерінің көмегімен сипаттауға болатын тізбек элеметтерін пассивтікдеп атайды.
Жұмысты сипаттағанда ЭҚК-н еңгізуге міндетті тізбек элементтерін активтік деп атайды. Активті элементтерге барлық энергия көздері кіреді.
Негізгі бөлім
2.1 Тұрақты электр тогы
Еркін зарядталған бөлшектердің реттелген немесе бағытталған қозғалысын электр тогы деп атайды.
Электр тогының бағытына оң зарядталған бөлшектердің қозғалыс бағыты алынған.
Электр өрісінің әсерінен өткізгіштерде пайда болатын электр тогын өткізгіштік ток деп атайды, ал зарядталған денені тұтастай көшіретін болсақ, онда бұл кезде пайда болатын токты конвекциялық ток деп атайды.
Ортадан электр тогы өткенде келесі құбылыстар байқалады:
1. Электр тогы өткенде орта қызады (электр тогының жылулық әсері).
2. Электр тогы өткенде орта құрамды бөліктерге бөлінеді (электр тогының химиялық әсері).
3. Электр тогы өзін қоршаған ортада магнит өрісін тудырады (электр тогының магниттік әсері).
Электр тогын сандық сипаттау үшін физикалық скаляр шама ток күші енгізілген. Ток күші деп - өткізгіштің көлденең қимасынан бірлік уақытта өтетін зарядты айтады.
өлшем бірлігі
Бағыты мен шамасы өзгермейтін электр тогын тұрақты электр тогы деп атайды.
мұндағы: - өткізгіштің көлденең қимасынан уақытта өтетін зарядтың мөлшері.
Өткізгіштің қарастырылатын бетінің кез-келген нүктесіндегі электр тогының бағыты мен шамасын анықтау үшін физикалық векторлық шама электр тогының тығыздығы енгізілген.
өлшем бірлігі .
Ток тығыздығының бағыты сол нүктедегі ток күшінің бағытымен сәйкес келеді және өткізгіштің көлденең қимасына перпендикуляр бағытталады.
Кез келген токтар үшін
Тұрақты электр тогы үшін () ток тығыздығы формуласымен анықталады.
Ток күшін және ток тығыздығын өткізгіштегі зарядтардың реттелген қозғалысының жылдамдығы, концентрациясы арқылы өрнектейік. Өткізгіштегі заряд тасушылар концентрациясы n және оның әрқайсысының заряды q0-ге тең болса, онда dt уақыт ішінде ауданы S көлденең қима арқылы өтетін зарядтар шамасы:
мұндағы: - өткізгіштегі еркін электрондардың реттелген қозғалысының орташа жылдамдығы.
Ток күші:
Ток тығыздығы:
Ортада электр тогы болу үшін қажетті шарттар:
1. Ортада еркін зарядталған бөлшектер болуы қажет;
2. Осы еркін зарядталған бөлшектерге сырттан күш әсер ету қажет, яғни ортада электр өрісі болуы керек.
Металдарда электр тогын тасымалдаушылар - электрондар, электролиттерде - оң және теріс иондар, газдарда - оң иондар мен электрондар және жартылай өткізгіштерде - электрондар мен кемтіктер болып табылады.
2.2 Ом және Кирхгоф заңдары
Түйін - электр тізбегінің үш немесе одан көп тармақтардың жалғанған нүктесі.
Тармақ деп электр тізбектерінің түйіндерін өзара қосып тұратын бөлігін атайды. Тармақтың элементтері өзара тізбектей жалғанады және олар арқылы бірдей тоқ өтеді.
Контур - Тармақтар бойымен тұйықталатын, схеманың бөліктерін айналып өту жолы.
Ом заңы электр тізбегінің негізгі параметрлерін байланысын сипатайды
а)Толық тізбек үшін Ом заңы
(1.2.1)
б) Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы
(1.2.2)
мұндағы, U12 тізбектің 1-ші және 2-ші нүктелері арасынадағы кернеу
R12 тізбектің 1- ші және 2 - ші нүктелері арасынадағы кедергісі
Кирхгоф заңдары
... жалғасы
Білім және Ғылым министрлігі
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті
СӨЖ №1
Тақырыбы: ЭҚК көзі және ток көзі. Ом және Кирхгоф заңдары.
Орындаған: Жақашева А.Д АУ-401
Тексерген: Турусбеков Б.Ш
Семей қаласы
2015 жыл
Жоспар
1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
2.1 Тұрақты электр тогы
2.2 Ом және Кирхгоф заңдары
3. Қортынды
4. Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Электр тізбегі деп, генерациялауға арналған, тапсырулар, өзгертулер және электрлік энергия қолдану құрылғылар жиынтығын атайды, осы процестер электрлік ток, электр кернеу және электр қозғаушы күш (ЭҚК) ұғымдар арқасында жазылады.
Электр тізбегіне кіретін бөлек құрылғыларды электр тізбегінің элементтері деп атайды .
Электр тізбек элементтері электр энергияны генерациялауына арналған, электр энергия көзін атайды, ал электр энергияны қолданатын элементтер электр энергиясын қабылдағыштар деп атайды.
Тізбектің тапсырушы элементтері көздер және қабылдағыштарды байланыстырады. Сымдардан басқа, тапсырушы элементтерге бақылау құралдары және басқарулар жатады , сонымен қатар қайта құрушы құрылғылар (трансформатор,түзетуші және т.б.).
Электр тізбегінің әрбір элементі тізбектен электр энергияны жұту қасиеттеріне және энергияның басқа түрлеріне ауысуына ие болады (қайтымсыз процес ), өздерінің магнит және электр өрістерін еңгізеді, энергиялар жиналады және белгілі бір шартта қайтып келеді ( кері процес ).
Бұл қасиеттердің мінездемесін беру үшін , элемент параметрлерінің ұғымын енгізеді .
Электр тізбегінен энергияны жұту элементтер қасиеттеріне кедергі параметрлері мінездеме береді және оны энергияның басқа түріне ауыстыруын.
Индукция параметрі электр тоғы аққан кезде өзіне меншікті магниттік өрісін шығаратын элементтер қасиеттеріне мінездеме береді ( өздік индукция өрісі).
Элемент қасиеттерінің заряд жинауына немесе олармен электр өрісін қоздыруына сыйымдылық (С) параметрлері мінездеме береді.
Кедергі параметрі тұрақты ток үшін R=PI2 және ауыспалы тоқ үшін r=pi2 мына формулалармен анықталады.
Кедергінің ХБЖ-гі негізгі өлшем бірлігін - Ом (Ом ).
Индукция параметрі L ток (I, i) арасындағы пропорционалдық коэффициенті және ағын ілінісі болып келеді (ψ, ψi): ψ=LI және ψi=Li. Оны өздік индукция коэффициенті деп атайды және ХБЖ-де өлшем бірлігі - Генри ( Гн ).
Сыйымдылық параметрі кернеу және элемент қуаты арасындағы пропорционалдық коэффициент: q=CU, q=Cu . ХБЖ-де өлшем бірлігі - Фарада (Ф)
Жалпы жағдайда кез келген нақты құрылғы 3 параметргеде ие болады R, L, C.
Кедергі, индукция, сыйымдылық параметрлерінің көмегімен сипаттауға болатын тізбек элеметтерін пассивтікдеп атайды.
Жұмысты сипаттағанда ЭҚК-н еңгізуге міндетті тізбек элементтерін активтік деп атайды. Активті элементтерге барлық энергия көздері кіреді.
Негізгі бөлім
2.1 Тұрақты электр тогы
Еркін зарядталған бөлшектердің реттелген немесе бағытталған қозғалысын электр тогы деп атайды.
Электр тогының бағытына оң зарядталған бөлшектердің қозғалыс бағыты алынған.
Электр өрісінің әсерінен өткізгіштерде пайда болатын электр тогын өткізгіштік ток деп атайды, ал зарядталған денені тұтастай көшіретін болсақ, онда бұл кезде пайда болатын токты конвекциялық ток деп атайды.
Ортадан электр тогы өткенде келесі құбылыстар байқалады:
1. Электр тогы өткенде орта қызады (электр тогының жылулық әсері).
2. Электр тогы өткенде орта құрамды бөліктерге бөлінеді (электр тогының химиялық әсері).
3. Электр тогы өзін қоршаған ортада магнит өрісін тудырады (электр тогының магниттік әсері).
Электр тогын сандық сипаттау үшін физикалық скаляр шама ток күші енгізілген. Ток күші деп - өткізгіштің көлденең қимасынан бірлік уақытта өтетін зарядты айтады.
өлшем бірлігі
Бағыты мен шамасы өзгермейтін электр тогын тұрақты электр тогы деп атайды.
мұндағы: - өткізгіштің көлденең қимасынан уақытта өтетін зарядтың мөлшері.
Өткізгіштің қарастырылатын бетінің кез-келген нүктесіндегі электр тогының бағыты мен шамасын анықтау үшін физикалық векторлық шама электр тогының тығыздығы енгізілген.
өлшем бірлігі .
Ток тығыздығының бағыты сол нүктедегі ток күшінің бағытымен сәйкес келеді және өткізгіштің көлденең қимасына перпендикуляр бағытталады.
Кез келген токтар үшін
Тұрақты электр тогы үшін () ток тығыздығы формуласымен анықталады.
Ток күшін және ток тығыздығын өткізгіштегі зарядтардың реттелген қозғалысының жылдамдығы, концентрациясы арқылы өрнектейік. Өткізгіштегі заряд тасушылар концентрациясы n және оның әрқайсысының заряды q0-ге тең болса, онда dt уақыт ішінде ауданы S көлденең қима арқылы өтетін зарядтар шамасы:
мұндағы: - өткізгіштегі еркін электрондардың реттелген қозғалысының орташа жылдамдығы.
Ток күші:
Ток тығыздығы:
Ортада электр тогы болу үшін қажетті шарттар:
1. Ортада еркін зарядталған бөлшектер болуы қажет;
2. Осы еркін зарядталған бөлшектерге сырттан күш әсер ету қажет, яғни ортада электр өрісі болуы керек.
Металдарда электр тогын тасымалдаушылар - электрондар, электролиттерде - оң және теріс иондар, газдарда - оң иондар мен электрондар және жартылай өткізгіштерде - электрондар мен кемтіктер болып табылады.
2.2 Ом және Кирхгоф заңдары
Түйін - электр тізбегінің үш немесе одан көп тармақтардың жалғанған нүктесі.
Тармақ деп электр тізбектерінің түйіндерін өзара қосып тұратын бөлігін атайды. Тармақтың элементтері өзара тізбектей жалғанады және олар арқылы бірдей тоқ өтеді.
Контур - Тармақтар бойымен тұйықталатын, схеманың бөліктерін айналып өту жолы.
Ом заңы электр тізбегінің негізгі параметрлерін байланысын сипатайды
а)Толық тізбек үшін Ом заңы
(1.2.1)
б) Тізбектің бөлігі үшін Ом заңы
(1.2.2)
мұндағы, U12 тізбектің 1-ші және 2-ші нүктелері арасынадағы кернеу
R12 тізбектің 1- ші және 2 - ші нүктелері арасынадағы кедергісі
Кирхгоф заңдары
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz