Қарасан кезінде қолданылатын биопрепараттар

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Қарасан кезінде қолданылатын биопрепараттар

Орындаған : Қанатова Б.

Тобы: ВМ-201

Тексерген : Муратбаев Д. М.

Семей 2015 ж

Жоспар

Қарасан
Індеттік ерекшеліктері.
Өтуі мен симптомдары.
Жұқпалы аурулардың емі.
Қолданған әдебиеттер

Қарасан - жіті өтетін, жұғымтал емес, бұлшық еттердің басып көргенде сықырлайтын қабынуы арқылы ерекшеленетін жұқпалы ауру.

Тарихи деректер. Қарасан өте заманнан белгілі, бірақ, оны ұзақ уақыт топалаңмен шатастырып келді. 1870 ж Ф. Шабер бан жағынұл екі жұқпалы аурудың клиникалық белгілерін талдап, бір - бірінен ажыратты. Қоздырушысын 1887 ж С. Арлуэн мен Ж. Томас ашты. 1925 ж Лекленш пен Валлъ вакцина ұсынды. Ауру бүкіл дүниежүзінде байқалды.

Қоздырушысы - Clostridium chauvoei - түзу, аздап иілген таяқша, ұзындығы 2 - мкм. Ұлпалардан алынған жағындыда жеке дара немесе қосарланып орналасады, қозғалады, жаңа өсіндіде грамоң, ескірген кезде грамтеріс боялады. Өлексе мен сыртқы ортада микробтың ортасында, болмаса шеткерірек орналасқан, оның диаметрінен үлкен спора түзеді, қауашақ түзбейді. Қоздырушысы табиғатта кеңінен тараған, топырақта, көңде, түбі лай су қоймаларында кедеседі. Дені сау сиыр, қой, жылқы т. б. жануарлардың ішектерінің ішіндегісінен бөліп алуға болады.

CL. chauvei - нағыз ауасыбағасыз микроб. Қан, бауыр, ми қосылған қоректік орталарда ( китт - троцци, Хотингер орталары) өседі. Қоздырушысының қн бойындағы соматикалық О - антигені осы микроб түрінің барлық өкілдеріне ортақ. Жіпшелеріндегі Н - антигені бойынша қойдан және сиырдан юөлінген штамдарының айырмашылығы бар.

Қоздырушысының споралары аса төзімді келеді. Олар топырақта, суда бірнеше жыл, шіри бастаған етте, көңде 6 айға дейін сақталады. Тура түскен күн сәулесі 24 сағ, . Қайнату 2 сағ, . Автоклавтау 30 - 40 мин. өлтіреді. Еі сенімді дезинфектант - 4%формальдегид ерітіндісі.

Індеттік ерекшеліктері. Қарасанмен негізінен 3 айдан 4 жас аралығындағы сиыр малы, сирегірек қой, ешкі, бұлан мен бұғы ауырады. Жас төл колостральдік иммуниетінің, ал сақа мал иммундеуші субинфекцияның әсерінен төзімді келеді. Негізінен қоңды, бұлшықеттерінде гликоген мол жас жануарлар ауырады. Түйе мен шошқаға қолдан жұқтыруға болады. Зертханалық жануарлардың ішінде теңіз тышқаны аса сезімтал.

Ауру алиментарлық жолмен және зақымданған тері арқылы жұғады. Қоздырушысының денеге бойлауына ауыздың кілегейлі қабығының бүлінуі, ішек - қарынның қабынуы, кейбір гельминтоз аурулары жағдай жасайды. Қойларға негізінен тері арқылы. Қырыққан кезде жұғады.

Ауру жылдың кез келген мезгілінде кездескенімен, жазғы, күзгі маусымдығы айқын сезіледі. Көптеген өлкелерде қарасанның ең көп байқалатын уақыты - күздігүні. Бұл кезде жайылымдағы шөптер қурап, қатайып, тікенектенеді, егін орылып, аңызға мал жайылады. Тамырлы мал азығын жинап алған жерге мал жіберіледі. Осының бәрі қоздырушының топырақтан жұғуына жағдай жасайды. Сондықтан да қарасан топырақ инфекциялары тобына жатады.

Өтуі мен симптомдары. Жасырын кезеңі өте қысқа 1 - 2 күн, кейде 5 күнге дейін созылады. Әдетте ауру кенеттен басталады да, жіті осы ауруға тән карбункулезді түрде өтеді. Жекелеген жануарларда кәдімгідей емес үзілмелі түрде өтуі мүмкін. Өте жіті қағынған түрі де байқалады.

Жіті өтуі дененің ыстығы 41 - 42 С дейін көтерілуімен басталып дененің бұлшық еті мол тұстарында ( сан, сауыр, мойын, әуке) кейде ауызда, аңқада, тез үлкейген ( 8 - 10 сағатта) ісік пайда болады. ісік бастапқыда тығыз, ыстық болады, ауырсынады, басып көргенде сықырлайды, тықылдатқанда ( перкуссия) тимпаниялық дыбыс береді. Кейіннен ісік суынып, сезімталдығы басылады. Ол жердің терісі қызыл - қоңыр түске енеді. Маңындағы сөл түйіндері ұлғаяды. Карбункулалар санында, сауырында, жауырында болғанда мал ақсайды. Дерт ауызда болғанда тіл сықырлайтын ісікке шалдығады. Аңқада болған процесті құлақтың түбін басып көргенде шығатын дыбыс арқылы аңғаруға болады. тереңде орналасқан бұлшық еттердің зақымданғаны өлексе сойғанда ғана байқалады.

Инфекциялық процесс өрбігенде жануардың жалпы күйі нашарлайды. Ауырған мал күйзеліп, жемшөпке қарамайды. Тынысы жиілеп, жүрек ырғағы бұзылып, минутына ( 100-120), қан тамыры толымсыз соғады. өлер алдында дененің температурасы қалыптан төмендейді. әдетте ауырған мал 1 - 2 күнде, кейде 3 - 10 күнде өледі.

Кейбір жануарларда, әсіресе, кәрі малда, ауру кәдімгідей емес үзілмелі түрде байқалуы мүмкін. Ондай жағдайда жануардың тәбеті нашарлап, сәл күйзеліп, кейбір бұлшықеттерін басып көргенде домбығу білінбесе де ауырсынады. Бұндай жағдайда 3 - 5 күнде жазылып кетеді.

Аса жіті өтуі біршама сирек, әдетте 3 айлық бұзауларда кездеседі. Ауру қағынған түрде, дененің қызынуы, қатты күйзеліс арқылы карбункуласыз байқалады да, 6 - 12 сағ, ішінде өліммен аяқталады.

Қойда қарасан сиырдағыдай өткенімен, сықырлауық домбығу көбінесе байқалмайды. Малдың аузынан көбік ағып, тісін шықырлатады, іші кеуіп, жүнсіз тықыр жерлері қоңыр - сарғылттанып дымданады ( қанды тер шығады) . Ауру өте жіті өтіп, бірнеше 6 - 24 сағатта кейде 2 - 3 өліммен бітеді.

Жұқпалы аурулардың емі. Жұқпалы аурумен ауырған жануарларды емдеу кешені түрде жүргізіледі. Бұл кешен этиотропты және симптоматикалық емдеу шараларынан тұрады. Этиотропты ем-аурудың себебіне, яғни оның қоздырушысына қарсы бағытталады. Ол үшін сол ауруға тән өзгеше және сонымен қатар өзгеше емес дәрі-дәрмектер қолданылады. Белгілі бір аурудың қоздырушысына әсер ететін өзгеше дәрмектерге иммунды қан сарысуы, имуноглобулиндер, бактериофагтар жатады. Өзгеше емес дәрі-дәрмектерге антибиотиктер, сульфаниламидтер, нитрофурандар және химиялық препараттар жатады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.