Паповавирустар. Парвовирустар. Поксвирустар

1.Вирус туралы жалпы мәлімет.
2. Паповавирустар. Парвовирустар. Поксвирустар
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер

1)Вирустар туралы ілімді-вирусология деп атайды. Вирустар тек қана клетка ішінде өсіп-өне алмайды, былайша айтқанда оларға клетка ішінде паразитенцим тән.
Бұларға бактерияларға қарағанда анағұлым ұсақ, құрылысы қарапайым организімдер. Жай микроскоппен көруге болмайды. Оларды 1892 жылы Ивановский ашқан болатын. Ол зақымдалған темекі жапырағын әбден езіп, әдеттегі оның сүзіндері мен бірге кетпейтінін байқады. Осы сүзіндіні сау темекі өсімдігіне жұқтырса, ол қайтадан ауруға шалдығатыны анықтады. Бұл организимдерді Д.И. Ивановский латынша вирустар, яғни “y” деп атады. Қазір бірнеше мың есе ұлғайтып көрсететін микроскоптың құрастырылуы вирустардан және зерттеуге мүмкіндік туғызды.
Құрылыста egnо, цитпиназма, клетка қабықшасы өзара жекеленбеген. Олардың мөлшері 10-нан 350 тм-ға дейін барады.
Вирустардың негізгі қасиеттері-олар микробтардан да өте ұсақ: соның салдарынан бактериялар өтпейтін арнаулы сүзгілерден теориялар лабараторяида қолдан жасалған қоректік ортада өсіп дамымайды: ең тірі клеткадан ғана тіршілік етеді: түрлі, түрлі тірі немесе структурасы алдын ала бұзылып, ұнтақталған тканьдерде, тауық жұмыртқасында өніп-өсе алады. Кейбір вирустардың кристалл түзетін де қасиеті бар.

Вирустардың химиялық құрлымы.

Вирустар дүниесі өздерінің құрлымына көлемініе, пішініне және химиялық құрамына сәйкес әр түрлі болады. Marple- грек тілінен алған, пішін, бейне, түр деген сөз. Вирустардың мынандай түрлері бар.

1. Икосаэдрлық ( гекосоэрдр-20қырлы) немесе куб сияқты. Мал мен адамның жұқпалы ауруын тарататын вирустардлың негізгі көпшілігінің түрі осындай болады.

2. Вирустардың таяқша немесе цилиндр тәрізді түрлері ( оларға: радовирустар, өсімдік вирустары жатады)

3. Сфераалық немесе дөңгелек шар тәрізді түрлері (олар парамиовирустар, ортамиксовирустар, ретравирустар т.б. жатады)

Вирустардың мөлшері де әр түрлі болады.

1.Өте ұқсас вирустар : олардың мөлшері 20-30 нм (парвовирустар, пикорнавирустар)

2. Үлкендігі орташа вирустар : мөлшері 50-150 нм (тогавирустар, ортомиксовирустар, ретровирустар, аденовирустар)

3. Ірі вирустар : олардың мөлшері майда бактерияларға жетіп қалады. (поксовирустар 200-350 нм)

1. Шығаева М.Х., Қанаев Ә.Т. Микробиология және вирусология: Оқулық. - Алматы: Қазақ университеті, 2012. - 380 бет
2. Вирусология, иммунология, генетика, молекулалық биология. Орысша-қазақша сөздік. – Алматы, «Ана тілі» баспасы, 1993 жыл
3. Шыгаева М.Х., Канаев А.Б. Микробиология және вирусология .Алматы, - 2008.
4. Мырзабекова Ш. Жалпы вирусология, Алматы, 1994ж.
5. М. Х. Шигаева.,В.Л. Дзю Микробиология және вирусология Алматы, 2004ж

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Шәкәрім атындағы
Семей мемлекеттік университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Паповавирустар. Парвовирустар. Поксвирустар

Орындаған:Аханова Б.Т.БТ-407
Тексерген:Байтакова А.Қ.

Жоспар:

1.Вирус туралы жалпы мәлімет.
2. Паповавирустар. Парвовирустар. Поксвирустар
3.Қорытынды
4.Пайдаланылған әдебиеттер

1)Вирустар туралы ілімді-вирусология деп атайды. Вирустар тек қана клетка ішінде өсіп-өне алмайды, былайша айтқанда оларға клетка ішінде паразитенцим тән.
Бұларға бактерияларға қарағанда анағұлым ұсақ, құрылысы қарапайым организімдер. Жай микроскоппен көруге болмайды. Оларды 1892 жылы Ивановский ашқан болатын. Ол зақымдалған темекі жапырағын әбден езіп, әдеттегі оның сүзіндері мен бірге кетпейтінін байқады. Осы сүзіндіні сау темекі өсімдігіне жұқтырса, ол қайтадан ауруға шалдығатыны анықтады. Бұл организимдерді Д.И. Ивановский латынша вирустар, яғни "y" деп атады. Қазір бірнеше мың есе ұлғайтып көрсететін микроскоптың құрастырылуы вирустардан және зерттеуге мүмкіндік туғызды.
Құрылыста egnо, цитпиназма, клетка қабықшасы өзара жекеленбеген. Олардың мөлшері 10-нан 350 тм-ға дейін барады.
Вирустардың негізгі қасиеттері-олар микробтардан да өте ұсақ: соның салдарынан бактериялар өтпейтін арнаулы сүзгілерден теориялар лабараторяида қолдан жасалған қоректік ортада өсіп дамымайды: ең тірі клеткадан ғана тіршілік етеді: түрлі, түрлі тірі немесе структурасы алдын ала бұзылып, ұнтақталған тканьдерде, тауық жұмыртқасында өніп-өсе алады. Кейбір вирустардың кристалл түзетін де қасиеті бар.

Вирустардың химиялық құрлымы.

Вирустар дүниесі өздерінің құрлымына көлемініе, пішініне және химиялық құрамына сәйкес әр түрлі болады. Marple- грек тілінен алған, пішін, бейне, түр деген сөз. Вирустардың мынандай түрлері бар.

1. Икосаэдрлық ( гекосоэрдр-20қырлы) немесе куб сияқты. Мал мен адамның жұқпалы ауруын тарататын вирустардлың негізгі көпшілігінің түрі осындай болады.

2. Вирустардың таяқша немесе цилиндр тәрізді түрлері ( оларға: радовирустар, өсімдік вирустары жатады)

3. Сфераалық немесе дөңгелек шар тәрізді түрлері (олар парамиовирустар, ортамиксовирустар, ретравирустар т.б. жатады)

Вирустардың мөлшері де әр түрлі болады.

1.Өте ұқсас вирустар : олардың мөлшері 20-30 нм (парвовирустар, пикорнавирустар)

2. Үлкендігі орташа вирустар : мөлшері 50-150 нм (тогавирустар, ортомиксовирустар, ретровирустар, аденовирустар)

3. Ірі вирустар : олардың мөлшері майда бактерияларға жетіп қалады. (поксовирустар 200-350 нм)

2)Ісік туғызушы вирустар, онкогенді вирустар (грек. onkos - масса, ісік, gennao - туғызушы және вирус) - қалыпты эукариот жасушаларын ісік жасушаларына өзгерте алатын қабілеті бар вирустардың бір тобы. Вирустардың қатерлі ісік тудыра алатын қасиеті бар екенін алғаш рет ғыл. тұрғыда француз ғалымы А.Боррель (1867 - 1936), т.б. зерттеген (1903). Одан сәл кейінірек (1911) америкалық онколог Ф.Раус (1879 - 1970) тауықтарда болатын саркома ауруын тудырушы вирусты алғаш ашты (Нобель сыйл., 1966). 1932 - 33 ж. америка ғалымы Р.Шоуп (1901 - 66) үй қояндарындағы вирусты фиброма мен папилломаны, 1936 ж. неміс онкологы Дж. Битнер (1904 - 1961) тышқандардың сүт безіндегі қатерлі ісік тудыратын вирусты, ал 1951 ж. неміс ғалымы Л.Гросс тышқандарда лейкоз тудыратын вирусты анықтап, сипаттап жазды. Онкогенді вирустардың сырын ашуға, орыс ғалымы Л.А. Зильбердің (1894 - 1966) қатерлі ісіктердің пайда болуының вирусты-генетик. теориясының ашылуы негіз болды (1949). Қазіргі кезде табиғатта 600-ден астам ауру тудыратын вирустар анықталған. Бірақ олардың 14-і ғана жануарларда ісік тудыра алатыны белгілі. І. т. в-ды биол. іс-әрекеттеріне қарай: ДНҚ және РНҚ құрамдас деп екіге бөледі. Көбінесе табиғатта РНҚ-құрамдас вирустар кездеседі. Олар морфологиясына қарай: А, B, С және D деп бөлінеді. Мыс., С вирусы сүтқоректілер мен құстарда лейкоз және саркоманы тудырады. Осы күнге дейін РНҚ-құрамдас вирустар адам денесінде пайда болған ісіктердің құрамынан табылған жоқ. ДНҚ-құрамдас вирустардың үш тобы бар: 1) паповавирустар (папилломалар, сүйел, полиомалар тудырады); 2) ұшық вирустары (әр түрлі ұшық инфекциялары, желшешек, белдеме теміреткі тудырады) және поксвирустар (шешек ауруы пайда болады). Вирус пен сау жасушаның өзара қарым-қатынасы аса күрделі. Вирустың өніп-өсуі жасушаға байланысты. Ол төзімді, иммунитеті жоғары болса, өзінің денесіне вирусты кіргізбейді. Егер жасуша ісік вирусына сезімтал келіп, төзімсіз болса, онда вирус белсенділік көрсете бастайды. Вирус өз денесінен нуклеин қышқылын босатып шығарады да, ол әуелі цитоплазмаға, одан кейін ядроға енеді. Сол жерде қолайлы жағдай туса, өніп-өсіп, жасушаның тіршілік ету қабілетін жояды. І. т. в-дың қасиеттері әлі толық зерттеліп біткен жоқ. Кейінгі кездерде вирустардың бәрі емес, солардың ішінде онкогені бар вирустардың ісік туғызғыш қасиеті жоғары екені анықталды (америкалық ғалымдар Р.Хюбнер, Г.Тодаро, 1969). Бұрын ғалымдар жасушаға ісік тудырушы онкогенді вирустарды жұқтырғаннан кейін, жасушаның өзінің қалыпты жағдайын өзгертпейтінін, ешқандай аурудың дамымағанын байқаған. Тіпті бұл кезде жасушаның құрамынан вирустардың жоғалып кететіні анықталған. Онкогенді РНҚ-құ-рамдас вирустардың құрамынан ДНҚ-ны РНҚ-ға синтездейтін арнайы фермент табылған. Соның нәтижесінде пайда болған ДНҚ-көшірме нағыз ДНҚ-мен бірігеді де, ұрпақтан ұрпаққа беріледі. Міне, осы ісік туғызғыш вирустарды провирус деп атайды. Провирустарды алғаш рет ғылымда дәлелдеген америкалық ғалым Х.М. Темин (1975). Бұл ғылымдағы үлкен жаңалық болды. Хим. канцерогендер, рентген, радий, ультракүлгін сәулелері, "мутация" жасайтын дәрілер немесе созылмалы аурулар провирусты тежейтін күштерді әлсіретеді. Соның нәтижесінде организмнің реттеуіне келмейтін дамылсыз өсіп-өнетін ісік жасушалары пайда болады. І. т. в. біріншіден көлденең, екіншіден төте (анадан балаға емшек сүті немесе жыныстық жасуша арқылы) жолдармен таралады.

Паповавирустар -- құрамында ДНҚ бар вирустар тұқымдастығы. Сыртында липопротеид қабығы жоқ, пішіні шар тәріздес. Папилломавирустар екі туыстан: папиломавирус және полиомавирустан тұрады. Диаметрі 45 -- 55 нм икосаэдрлі капсидтің құрамында м. с. 3 000 000 -- 5 000 000 болатын қос тізбекті, сақиналы ДНҚ бар. Омыртқалы жануарлардың торша ядросында көбейеді, құрамында бестен жетіге дейін құрылымдық белок болады. Папилломавирустар кейбір түрлері ісік туғызады.Папилломавирустар кең таралған және эпителиятропты.Адамдарда эпителиялық қатерсіз ісіктер қоздыруға себепкер болатын папилломавирустардың 100-ден астам генотиптері белгілі (ДНҚ - гибридизация бойынша). Адамдардың папилломавирустары тері эпителиясын инфицирлейді және сол жерлерде ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.