Эксперттік жүйені құру

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Эксперттік жүйені құру.

Алғашқы компьютерлер тек қана есептеулер үшін қолданылған болатын ("компьютер" және "ЭЕМ" терминдерінің шығу тегі де осыған байланысты) . Ең қарапайым деген компьютерлердің өзі бұл салада адамдардан асып түседі. Ең алғашқы шыққан бағдарламалау тілі - Фортран тілі де осы себепті тек қана есептеулер шығаруға арналған болатын.

Екінші жолы - мәліметтер базасы үшін. Бірінші кезекте бұлар үкіметтерге және банктерге қажет болатын. Мәліметтер базасын басқару үшін күрделі компьютерлер және ақпаратты енгізу-шығару, сақтауға қажетті күрделі жүйелер қажет болды. Осы мақсаттарда Кобол тілі пайда болды. Кейінірек пайда болған мәліметтер базасын басқару жүйелерінің өз бағдарламалау тілдері бар болатын.

Үшінші жолы - әр түрлі құрылғылармен бірге қолдану. Даму жолы арнайы мамандандырылған (көп жағдайда аналогтық) құрылғылардан стандартты компьютерлік жүйеге дейін болды. Сонымен қатар, күн өткен сайын, техниканың көп бөлігі компьютерден тұратын болды.

Ақырында, компьютерлер кеңседе де, үйде де негізгі ақпараттық құрал ретінде пайдаланыла бастады. Яғни, ақпаратпен орындалатын кез келген жұмыс (мәтінді енгізу, фильм қарау) компьютер көмегімен жүзеге асырылатын болды. Осы тұжырымды ақпаратты сақтауға да, тасымалдауға да байланысты айтуға болады.

Компьютерлер қолданылатын салалардың ішіндегі ең күрделі, ең аз дамыған саласы жасанды интеллект - компьютерлерді белгілі бір алгоритм жоқ жерде пайдалану болып табылады. Бұл салаға мысал ретінде мәтінді аудару, эксперттің жүйелерді айтуға болады.

Эксперттік жүйе (ЭЖ) -нақты салада тәжрибелі мамандардың білімі енгізілген және осы салада диагноз қою, кеңес беру сияқты Эксперттік (эксперттік) шешім қабылдайтын интелектуальды жүйе.

Бір салада эксперттік жүйе программасын құру үшін адамның жақсы программалаушы болуы жеткіліксіз. Оған осы салада терең білімі, тәжрибесі бар эксперттікның көмегі қажет.

Эволюция жүйесінің басқару процесі жәй жеке жүйе басқаруларының қайтатын байланыс жүйесімен жүреді және семиотикалық түрдің моделді жүйе басқаруна үйрену жаңа тәсілдерді қолдану арқылы жүреді, ақпаратты өңдеу және ұсынылуы, жасанды интеллекттің принциптарына негізделген.

Алғашқы кезде күрделі эксперттік жүйелерді дайындау үшін 20-30 адам -жыл уақыт кететін. Эксперттік Жүйе дайындауға болатын аппараттық құралдар пайда болып, олар дамытылған соң бұл үшін бөлінетін уақыт 4-5 есеге дейін азайды. Мұндай құралдарға әдеттегі программалау тілдері (Бейсик, Турбо Паскаль, Visual Basic, C++, т. б. ), жасанды интеллект жасайтын тілдер (Лисп, Пролог, т. б. ) және Эксперттік жүйелердің арнайы дайындалған қабықшалары жатады.

Бір есепті шешу үшін дайындалған Эксперттік Жүйе программасын сол типті басқа есепті шешу үшін де пайдалануға болады. Программаның білімгеріне қосылған бөлігін алып тастап, оның онына жаңа есептің білім қорын ыңғайлы түрде қосуға болады. Осылайша білім қорынсыз құрылған программаны қабықша жүйе деп атайды.

CLIPS аббревиатурасы бастапқыда С Language Integrated Production System тілінің атауы болды (С тілі өнімділік жүйесімен интеграцияланған), білім базасы мен эксперттік жүйе макетін әзірлеуге қолайлы. Қазір CLIPS эксперттік жүйе құру үшін белгіленген жаңашыл құрал ретінде ұсынылады. CLIPS интерактивтік ортадан тұрады - олар: білімді ұсынудың өзіндік эксперттік қабаты, икемді және күшті тіл, бірнеше көмекші құралдар. CLIPS тегін таратылатындығына қарамастан ол өте әйгілі коммерциялық жобалармен тіпті өте табысты бәсекелеседі. CLIPS тілінің синтаксисін бағдарламаны жазуға арналған үш негізгі элемент тобына бөлуге болады:

1. деректер үлгісі;

2. деректерді өңдеуге қажетті функциялар;

3. тіл құрылымдарын, айғақтар, сыныптар, ережелер құруға арналған конструкторлар. т. с. с.

CLIPS мәліметтерін ұсыну үшін үш негізгі абстракция мәліметтері қолданылады: айғақтар, объектілер және ғаламдық өзгерістер.

Эксперттік жүйенің функциялары.

Эксперттік жүйе білімге негізделген сыныптық жүйеге жатады, эксперт біліміне негізделеді, тар пәндік облыста жұмыс жасап, өзіндік әрекет пен нетижелерін түсіндіруге қабілетті болып келеді. Жүйе құру үрдісінде жинақталатын эксперттік жүйесі орталық звеносы күшті білім базасы болып табылады. Білімдердің базасы әлемнің шек қойылған бөлімінің үлгісі сияқты өңделеді, қорытынды механизмін басып, осы әлем туралы талқылауға мүмкіндік береді.

Типтік эксперттік жүйе функционалдау кезеңінде келесі компоненттерді құрайды:

интерфейс - жүйемен пайдаланушының қатынасын қамтамасыз ету құралы білім базасы - кейбір формальды формада ұсынылатын зерттелетін пәндік облыс туралы мәліметтердің реттелген жиыны (ережелер, фреймдер, семантикалық желі т. б. ) ;
қорытынды машинасы - формальды-қисынды жүйе, шығарылған мәліметтер және білім базасында орналастырылған жаңа мәліметтерді алуға мүмкіндік береді;
пайдаланушының жүйеден алынған ақпараттардың негізділігіне көз жеткізуге мүмкін болатын түсініктер блогы;
әртүрлі есептерді шешуге арналған эксперттік жүйелер, олардың негізгі функциясы өзіндік тектік категорияларына қарай топтастырылуы мүмкін:
интерпретация - байқалынған мәліметтерге негізделген жағдаяттар сипатын алу;
болжау - тапсырылған жағдаяттардың ықтималдық зардаптарын алу;
диагностика - байқау арқылы жүйенің бұзылушылығын айқындау;
жобалау - шектелген шарттағы объектінің кескінін таңдау; жоспарлау - әрекет жоспарын құру;
мониторинг - жоспардың сыни нүктелері бойынша байқауды салыстыру;
оқыту - пән месе курсты оқудағы қателердің диагностикасы және дұрыс шешім айту; басқару - анықталған іс-әрекеттің тәртібін қолдау;

Білім және мәлімет.

Интеллектуалды жүйелерді басқарудың проектісін жасағанда негізгі сұраныс, жүйенің ішіндегі келесі функцияларды анықтау: жағдайды жоспарлау; осы уақытта құрылған орта жағдайында мүсіндерді тану ; мақсатқа жетуге іс-әрекетті жоспарлау, жүйелерді функциялау процесі кезінде жасалған; ақпараттық базаларды құрау - білім базасы, негізгі логикалық құрылысты және берілгендер базасын бейнелеу, осы құрылымдардың толтырылуы; логикалық блоктың жұмысын қамтамасыз ету, логикалық қорытындылардың ережелерін құрайтын. Осыған ұқсас жүйелерді жасау үшін қолданылатын құрастыру принциптері, басқаша айтқанда жүйе тұйық болмау керек және тек басқару объектінің бар болуын ғана есептемеу, сонымен қатар оның қоршаған ортасын да қарастыру керек.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.