Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдын басқару ісі
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары ... ... ... ... ... ... 5
Орман шаруашылығын күзету және пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
Орманның табиғи жаңаруы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
Қорытынды
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары ... ... ... ... ... ... 5
Орман шаруашылығын күзету және пайдалану ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
Орманның табиғи жаңаруы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
Қорытынды
Орманды қалпына келтіру - әр түрлі себептермен, соның ішінде көбінесе адамның теріс іс-әрекеттерінен бұрын болып, кейін жойылып кеткен орманды өсімдіктерді қалпына келтіру. Орман өсімдіктері адамға,жалпы тіршілікке табиғаттың берген аса бір құнды байлығы. Сондықтан ол ормандарды күтіп, қорғау адам қоғамының парызы. Өкінішке орай Қазақстанның көп жерлерінде бағалы ормандарымыз өртке шалынып немесе отын үшін қырқылып,оталып,бұрынғы орманды жерлер ормансыз болып, сол аймақтардың табиғи экологиялық жағдайларын нашарлатуда. Ондай алқаптардың орман жамылғылары,соларды жойып жіберген мекеме,адамдардың есебіне қайтадан қалпына келтірілуі қажет. Ормандарды қайта қалпына келтіру және оларды дамыту шаралары шаруашылық шараларды жүргізіуге болмайиын жерлерден басқа мемлекеттік орман қорының барлық рұқсат етілген жер категорияларында жүзеге асырылады.
Жобалау жұмыстарда орманды пайдаланушылардың көп жылдар бойы,орман екпелері мен табиғи жаңаруды зерттеу жұмыстары кезінде жиналған мәліметтеріне сәйкес жүргізіледі.
Жобаланатын іс шаралардың құрамына төмендегілер кіреді:
1) орманмен қамтылмаған аумақтарда екпе ормандарын отырғызу;
2) өнімділігі төмен және бұталы ормандарды жаңарту үшін, жасанды алқа ағаштарға құру;
3) орманды басты мақсатқа пайдалану үшін кесу кезінде жас өскіндерді ескере отырып, олардың табиғи жаңаруының артуына әсер ету;
4) табиғи жаңарудың келешекте орман құруына мумкіншілігі бар аудандарды қалдыру;
5) мелиоративтік орман өсіру.
Ұдайы өндіру мен орман өсіруді талап ететін және шаруашылық әсер етуге қолайлы учаскелерге енетін орман екпелерінің қоры аралап көріп таксияцалау мәліметтері бойынша анықталады:
1) шарушылық құнды тұқымдылардың табиғи жолмен өсуі мүмкін емес орманмен қамтылмаған учаскелер;
2) тексеру кезеңінде жаппай кесуге жіберілген басым тұқымдылардың толымдылығы бойынша, табиғи жаңаруы мүмкін емес кеспеағаштар;
3) қалпына келтірілген және басқада орманмен қамтылмаған жерлер (орман мелиорациясы ретінде белгіленген,құмдар,жырлар,балкалар,карьерлер);
4) өнімділігі,толымдығы төмен алқа ағаштары мен екпе ормандарды отырғызу жолымен қалпына келтірілген бұталы өсімдіктер.
Орман орналастыру кезеңіндегі кеспеағаштардың жасанды жолмен қайта қалпына келтіруді қажет ететін ауданы пісіп жетілген орман астарындағы табиғи жаңару және есепті кепеағаштың нақты және болашақтағы пайдаланылуын ескере отырып есептеу арқылы анықталады.
Жобалау жұмыстарда орманды пайдаланушылардың көп жылдар бойы,орман екпелері мен табиғи жаңаруды зерттеу жұмыстары кезінде жиналған мәліметтеріне сәйкес жүргізіледі.
Жобаланатын іс шаралардың құрамына төмендегілер кіреді:
1) орманмен қамтылмаған аумақтарда екпе ормандарын отырғызу;
2) өнімділігі төмен және бұталы ормандарды жаңарту үшін, жасанды алқа ағаштарға құру;
3) орманды басты мақсатқа пайдалану үшін кесу кезінде жас өскіндерді ескере отырып, олардың табиғи жаңаруының артуына әсер ету;
4) табиғи жаңарудың келешекте орман құруына мумкіншілігі бар аудандарды қалдыру;
5) мелиоративтік орман өсіру.
Ұдайы өндіру мен орман өсіруді талап ететін және шаруашылық әсер етуге қолайлы учаскелерге енетін орман екпелерінің қоры аралап көріп таксияцалау мәліметтері бойынша анықталады:
1) шарушылық құнды тұқымдылардың табиғи жолмен өсуі мүмкін емес орманмен қамтылмаған учаскелер;
2) тексеру кезеңінде жаппай кесуге жіберілген басым тұқымдылардың толымдылығы бойынша, табиғи жаңаруы мүмкін емес кеспеағаштар;
3) қалпына келтірілген және басқада орманмен қамтылмаған жерлер (орман мелиорациясы ретінде белгіленген,құмдар,жырлар,балкалар,карьерлер);
4) өнімділігі,толымдығы төмен алқа ағаштары мен екпе ормандарды отырғызу жолымен қалпына келтірілген бұталы өсімдіктер.
Орман орналастыру кезеңіндегі кеспеағаштардың жасанды жолмен қайта қалпына келтіруді қажет ететін ауданы пісіп жетілген орман астарындағы табиғи жаңару және есепті кепеағаштың нақты және болашақтағы пайдаланылуын ескере отырып есептеу арқылы анықталады.
Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СӨЖ
Тақырыбы:Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдын басқару ісі.
Тексерген: Самиева Г.Т
Дайындаған: Сейсембинова М.О
Семей
2015 жылы
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары ... ... ... ... ... ... 5
Орман шаруашылығын күзету және пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... .6
Орманның табиғи жаңаруы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
Қорытынды
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары.
Орманды қалпына келтіру - әр түрлі себептермен, соның ішінде көбінесе адамның теріс іс-әрекеттерінен бұрын болып, кейін жойылып кеткен орманды өсімдіктерді қалпына келтіру. Орман өсімдіктері адамға,жалпы тіршілікке табиғаттың берген аса бір құнды байлығы. Сондықтан ол ормандарды күтіп, қорғау адам қоғамының парызы. Өкінішке орай Қазақстанның көп жерлерінде бағалы ормандарымыз өртке шалынып немесе отын үшін қырқылып,оталып,бұрынғы орманды жерлер ормансыз болып, сол аймақтардың табиғи экологиялық жағдайларын нашарлатуда. Ондай алқаптардың орман жамылғылары,соларды жойып жіберген мекеме,адамдардың есебіне қайтадан қалпына келтірілуі қажет. Ормандарды қайта қалпына келтіру және оларды дамыту шаралары шаруашылық шараларды жүргізіуге болмайиын жерлерден басқа мемлекеттік орман қорының барлық рұқсат етілген жер категорияларында жүзеге асырылады.
Жобалау жұмыстарда орманды пайдаланушылардың көп жылдар бойы,орман екпелері мен табиғи жаңаруды зерттеу жұмыстары кезінде жиналған мәліметтеріне сәйкес жүргізіледі.
Жобаланатын іс шаралардың құрамына төмендегілер кіреді:
1) орманмен қамтылмаған аумақтарда екпе ормандарын отырғызу;
2) өнімділігі төмен және бұталы ормандарды жаңарту үшін, жасанды алқа ағаштарға құру;
3) орманды басты мақсатқа пайдалану үшін кесу кезінде жас өскіндерді ескере отырып, олардың табиғи жаңаруының артуына әсер ету;
4) табиғи жаңарудың келешекте орман құруына мумкіншілігі бар аудандарды қалдыру;
5) мелиоративтік орман өсіру.
Ұдайы өндіру мен орман өсіруді талап ететін және шаруашылық әсер етуге қолайлы учаскелерге енетін орман екпелерінің қоры аралап көріп таксияцалау мәліметтері бойынша анықталады:
1) шарушылық құнды тұқымдылардың табиғи жолмен өсуі мүмкін емес орманмен қамтылмаған учаскелер;
2) тексеру кезеңінде жаппай кесуге жіберілген басым тұқымдылардың толымдылығы бойынша, табиғи жаңаруы мүмкін емес кеспеағаштар;
3) қалпына келтірілген және басқада орманмен қамтылмаған жерлер (орман мелиорациясы ретінде белгіленген,құмдар,жырлар,балкалар, карьерлер);
4) өнімділігі,толымдығы төмен алқа ағаштары мен екпе ормандарды отырғызу жолымен қалпына келтірілген бұталы өсімдіктер.
Орман орналастыру кезеңіндегі кеспеағаштардың жасанды жолмен қайта қалпына келтіруді қажет ететін ауданы пісіп жетілген орман астарындағы табиғи жаңару және есепті кепеағаштың нақты және болашақтағы пайдаланылуын ескере отырып есептеу арқылы анықталады.
Орман екпелерін отырғызу шараларын белгіленген учаскелерде есептік әдістемелік картасы болмаған жағдайда,орман орналастыру жобасының түсініктеме қағазында отырғызылатын көшеттердің саны және орналасуы көрсетіледі.
Алқаағаштары қайта құру кезінде ағаштар толық жойылғанда-орман екпелері жаппай жобаланады,ал коридорлар мен толымдылығы төмен телімдердің ашық жерлерінде көшет отырғызатын жағдайда-жартылай жобаланады. Табиғи жаңаруға жәрдемдесу тексеру кезеңіндегі тұқымдылардың өскіні нашар кеспеағаштарда,орман астарындағы толымдылығы төмен пісіп жетілген,пісіп келе жатқан және көнерген ағаштарда, ағашы кесілген және басқа да орманы табиғи жолмен өсетін орманмен қамтылған жерлерде белгіленеді.
Табиғи жаңаруға қолдан ықпал етудің әдістері төмендегідей болады:
1) басты мақсатта пайдалану үшін жаппай кескен кезде,құнды тұқымдылар өскіні мен балауса ағаштарды сақтау мен оларды келешекте күту;
2) шаруашылықта маңызы бар өздігінен шыққвн ағаштар мен балауса ағаштарды күту;
3) сақталған өскіні жеткіліксіз учаскелерде орман екпелерн отырғызу;
4) біртіндеп топырағын өңдеу;
5) Табиғи жаңарып келе жатқан учаскелерді қоршау;
6) Жаңа кесілген жерлердегі табиғи жаңаруға қалдырылған жас өскіндерді жабайы және үй жануарлары зақым келтірмеуі үшін қоршап қою.
Орманның табиғи жаңаруына арналған іс шаралар өткен жылдардағы кесілген жерлерді зерттеу жұмыстарының негізіне сүйене отырып,орманмен қамтылған аумақтардағы балауса ағаштардың динамикалық жағдайын талдау арқылы жүзеге асырылады.
Табиғи жаңару часкелері таңдау басым тұқымдылардың орман жиегінде және кесілген жерлерде жақсы дамуына байланысты болады.
Ормандарды ұдайы өндіру немесе табиғи жануарға қалдыру жоспарланған учаскелерде іс шаралардың жоспарлары арнайы ведмосқа барлық іс шаралардың түрлері бойынша қорытынды шығарылып және әр отырғызу әдәсі бойынша есептік технологиялық картасы көрсетіліп жазылады.
Орманды дамыту кезінде жырлардың, балкалардың, құмдардың және тағы басқа ормансыз жерлердің жұмыс көлемі бөлек есептеледі.
Ормандарды ұдайы өндіру,өсіру көлеміне байланысты уақытша және тұрақты орман тұқым учаскелерінің саны, орман тұқымбақтарының аудандары мен оларға қажетті орман тұқымдары есептеліп шығатын.
Орманшылықтардың аудандарын мастерлік учаскелермен айналымдарға бөлу.Орманшылықтардың аудандарын шеберлік учаскелермен айналымдарға бөлу,олардың аудандарының өрт қаупі кластарына бөлінуін және оларды пайдалану бағыттарын, бұрын жүргізілген талдауларды ескере отырып,жүзеге асырылады.
Орман орналстыру кезінде бөлінген аудандардың жобасы кішірейтілген түрінде сүлбелерде көрсетіледі және арнайы түсіндерме тақырыптарында жазылады. Мастерлік учаскелерімен айналым аудандары,оларды бақылау мүмкіншілігіне байланысты,дайындалатын және жергілікті тұрғындар жиі баратын орамдарды қорғау тиімділігіне ерекше назар аударылады.
Ормандарды өрттерден,заңсыз кесулерден,орманды пайдаланудағы ережелердің бұзылуынан және басқа да ормандарға зақым келтірулерден қорғау үшін орман орналастыру кезінде арнайы іс шаралар жобаланады.
Іс шаралар қолданыстағы ережелер,бұйрықтар мен басқа құжаттардың негізінде және өткен тексеру кезеңіндегі шаруашылық жүргізуді талдау нәтижелері ескере отырып жобаланады.
Ормандарды өрттерден қорғау. Орман орналастыру жобаларының түсіндірме жазбасында мына мәселелер қаралады:
5) орман пайдаланушылардың шекараларын табиғи өрттердің шығуына байланысты белгілеу.
Олар әр орам немесе оның бөлігі үшін орман шаруашылығының ғылыми өндірістік орталығында жасалған және Қазақстанның ерекше өрт қаупі бар ормандардағы орман өртерінің алдын алу шараларының жүйесіндегі келтірілген ұсынымдардағы орман қоры аумақтарын табиғи өрт қауіптілігі кластарына жатқызу шкаласы бойынша анықталады.
6) әр орам немесе оның бір ... жалғасы
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
СӨЖ
Тақырыбы:Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдын басқару ісі.
Тексерген: Самиева Г.Т
Дайындаған: Сейсембинова М.О
Семей
2015 жылы
Жоспар
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары ... ... ... ... ... ... 5
Орман шаруашылығын күзету және пайдалану ... ... ... ... ... ... .. ... ... .6
Орманның табиғи жаңаруы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
Қорытынды
Орман қорларын қалпына келтірудің негізгі жолдары.
Орманды қалпына келтіру - әр түрлі себептермен, соның ішінде көбінесе адамның теріс іс-әрекеттерінен бұрын болып, кейін жойылып кеткен орманды өсімдіктерді қалпына келтіру. Орман өсімдіктері адамға,жалпы тіршілікке табиғаттың берген аса бір құнды байлығы. Сондықтан ол ормандарды күтіп, қорғау адам қоғамының парызы. Өкінішке орай Қазақстанның көп жерлерінде бағалы ормандарымыз өртке шалынып немесе отын үшін қырқылып,оталып,бұрынғы орманды жерлер ормансыз болып, сол аймақтардың табиғи экологиялық жағдайларын нашарлатуда. Ондай алқаптардың орман жамылғылары,соларды жойып жіберген мекеме,адамдардың есебіне қайтадан қалпына келтірілуі қажет. Ормандарды қайта қалпына келтіру және оларды дамыту шаралары шаруашылық шараларды жүргізіуге болмайиын жерлерден басқа мемлекеттік орман қорының барлық рұқсат етілген жер категорияларында жүзеге асырылады.
Жобалау жұмыстарда орманды пайдаланушылардың көп жылдар бойы,орман екпелері мен табиғи жаңаруды зерттеу жұмыстары кезінде жиналған мәліметтеріне сәйкес жүргізіледі.
Жобаланатын іс шаралардың құрамына төмендегілер кіреді:
1) орманмен қамтылмаған аумақтарда екпе ормандарын отырғызу;
2) өнімділігі төмен және бұталы ормандарды жаңарту үшін, жасанды алқа ағаштарға құру;
3) орманды басты мақсатқа пайдалану үшін кесу кезінде жас өскіндерді ескере отырып, олардың табиғи жаңаруының артуына әсер ету;
4) табиғи жаңарудың келешекте орман құруына мумкіншілігі бар аудандарды қалдыру;
5) мелиоративтік орман өсіру.
Ұдайы өндіру мен орман өсіруді талап ететін және шаруашылық әсер етуге қолайлы учаскелерге енетін орман екпелерінің қоры аралап көріп таксияцалау мәліметтері бойынша анықталады:
1) шарушылық құнды тұқымдылардың табиғи жолмен өсуі мүмкін емес орманмен қамтылмаған учаскелер;
2) тексеру кезеңінде жаппай кесуге жіберілген басым тұқымдылардың толымдылығы бойынша, табиғи жаңаруы мүмкін емес кеспеағаштар;
3) қалпына келтірілген және басқада орманмен қамтылмаған жерлер (орман мелиорациясы ретінде белгіленген,құмдар,жырлар,балкалар, карьерлер);
4) өнімділігі,толымдығы төмен алқа ағаштары мен екпе ормандарды отырғызу жолымен қалпына келтірілген бұталы өсімдіктер.
Орман орналастыру кезеңіндегі кеспеағаштардың жасанды жолмен қайта қалпына келтіруді қажет ететін ауданы пісіп жетілген орман астарындағы табиғи жаңару және есепті кепеағаштың нақты және болашақтағы пайдаланылуын ескере отырып есептеу арқылы анықталады.
Орман екпелерін отырғызу шараларын белгіленген учаскелерде есептік әдістемелік картасы болмаған жағдайда,орман орналастыру жобасының түсініктеме қағазында отырғызылатын көшеттердің саны және орналасуы көрсетіледі.
Алқаағаштары қайта құру кезінде ағаштар толық жойылғанда-орман екпелері жаппай жобаланады,ал коридорлар мен толымдылығы төмен телімдердің ашық жерлерінде көшет отырғызатын жағдайда-жартылай жобаланады. Табиғи жаңаруға жәрдемдесу тексеру кезеңіндегі тұқымдылардың өскіні нашар кеспеағаштарда,орман астарындағы толымдылығы төмен пісіп жетілген,пісіп келе жатқан және көнерген ағаштарда, ағашы кесілген және басқа да орманы табиғи жолмен өсетін орманмен қамтылған жерлерде белгіленеді.
Табиғи жаңаруға қолдан ықпал етудің әдістері төмендегідей болады:
1) басты мақсатта пайдалану үшін жаппай кескен кезде,құнды тұқымдылар өскіні мен балауса ағаштарды сақтау мен оларды келешекте күту;
2) шаруашылықта маңызы бар өздігінен шыққвн ағаштар мен балауса ағаштарды күту;
3) сақталған өскіні жеткіліксіз учаскелерде орман екпелерн отырғызу;
4) біртіндеп топырағын өңдеу;
5) Табиғи жаңарып келе жатқан учаскелерді қоршау;
6) Жаңа кесілген жерлердегі табиғи жаңаруға қалдырылған жас өскіндерді жабайы және үй жануарлары зақым келтірмеуі үшін қоршап қою.
Орманның табиғи жаңаруына арналған іс шаралар өткен жылдардағы кесілген жерлерді зерттеу жұмыстарының негізіне сүйене отырып,орманмен қамтылған аумақтардағы балауса ағаштардың динамикалық жағдайын талдау арқылы жүзеге асырылады.
Табиғи жаңару часкелері таңдау басым тұқымдылардың орман жиегінде және кесілген жерлерде жақсы дамуына байланысты болады.
Ормандарды ұдайы өндіру немесе табиғи жануарға қалдыру жоспарланған учаскелерде іс шаралардың жоспарлары арнайы ведмосқа барлық іс шаралардың түрлері бойынша қорытынды шығарылып және әр отырғызу әдәсі бойынша есептік технологиялық картасы көрсетіліп жазылады.
Орманды дамыту кезінде жырлардың, балкалардың, құмдардың және тағы басқа ормансыз жерлердің жұмыс көлемі бөлек есептеледі.
Ормандарды ұдайы өндіру,өсіру көлеміне байланысты уақытша және тұрақты орман тұқым учаскелерінің саны, орман тұқымбақтарының аудандары мен оларға қажетті орман тұқымдары есептеліп шығатын.
Орманшылықтардың аудандарын мастерлік учаскелермен айналымдарға бөлу.Орманшылықтардың аудандарын шеберлік учаскелермен айналымдарға бөлу,олардың аудандарының өрт қаупі кластарына бөлінуін және оларды пайдалану бағыттарын, бұрын жүргізілген талдауларды ескере отырып,жүзеге асырылады.
Орман орналстыру кезінде бөлінген аудандардың жобасы кішірейтілген түрінде сүлбелерде көрсетіледі және арнайы түсіндерме тақырыптарында жазылады. Мастерлік учаскелерімен айналым аудандары,оларды бақылау мүмкіншілігіне байланысты,дайындалатын және жергілікті тұрғындар жиі баратын орамдарды қорғау тиімділігіне ерекше назар аударылады.
Ормандарды өрттерден,заңсыз кесулерден,орманды пайдаланудағы ережелердің бұзылуынан және басқа да ормандарға зақым келтірулерден қорғау үшін орман орналастыру кезінде арнайы іс шаралар жобаланады.
Іс шаралар қолданыстағы ережелер,бұйрықтар мен басқа құжаттардың негізінде және өткен тексеру кезеңіндегі шаруашылық жүргізуді талдау нәтижелері ескере отырып жобаланады.
Ормандарды өрттерден қорғау. Орман орналастыру жобаларының түсіндірме жазбасында мына мәселелер қаралады:
5) орман пайдаланушылардың шекараларын табиғи өрттердің шығуына байланысты белгілеу.
Олар әр орам немесе оның бөлігі үшін орман шаруашылығының ғылыми өндірістік орталығында жасалған және Қазақстанның ерекше өрт қаупі бар ормандардағы орман өртерінің алдын алу шараларының жүйесіндегі келтірілген ұсынымдардағы орман қоры аумақтарын табиғи өрт қауіптілігі кластарына жатқызу шкаласы бойынша анықталады.
6) әр орам немесе оның бір ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz