Тұрғын толқындар

1. Тұрғын толқындар . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
2. Физикалық негізделуі . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
3. Тұрғын толқын амплитудасы . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Белгілі бір жағдайда екі (немесе бірнеше) толқынды қозғалыстардың қабаттасу құбылысы интерференция деп аталады.
Тұрғын толқындар - екі толқынның интерференциясының нәтижесі болып табылады. Тұрғын толқындар амплитудалары бірдей қарама – қарсы тараған екі жазық толқынның беттесуінің нәтижесінде пайда болады. Амплитудалары бірдей екі жазық толқын біреуі у осінің оң бағытымен екіншісі у осінің теріс бағытымен тарайды деп жориық. Толқындардың бірі жіңішке тұтас сызықпен, екіншісі пунктир сызықпен көрсетілген. Қорытқы толқын жуан сызықпен көрсетілген. Қарама-қарсы тараған толқындардың фазалары бірдей болып келетін нүктені координаталар басы деп алып, сонда уақытты бастапқы фазалары нолге тең болатын кезден бастап есептейтінболамыз.

Егер өзара байланысқан бөлшектерден түзілген орта берілсе, онда оның бір бөлшегінің қозғалысының нәтижесінде басқа бөлшектері де қозғала бастайды. Осындай ортаның бір нүктесінің тербелісіке келуі оның көрші нүктелерінің тепбелуіне әсерін тигізеді. Сөйтіп ортаның барлық нүктелерінің тербелуінің нәтижесінде толқын пайда болады. Сонымен толқындық процесс деп тербелістердің серпімді ортада таралуын айтамыз . Мысалы: су бетінің тас түскен жерінің аймағы тербеледі , бұл тербелістер осы аймақтан жан-жаққа тарала бастайды да судың бетінде толқын пайда болады . Тербеліс тараған кезде тербелуші бөлшектер тербеліс процесімен бірге орын ауыстырмай, өздерінің тепе –теңдік қалпының маңында тербелетіндігін айта кетуіміз керек .

1. «Физика курсының лекциялары, Ж. Абдула., Т.Аязбаев. Алматы: Алматы баспасы, 2012.—104 – 106 б.
2. «Статистикалық физика және термодинамика» А.Қ.Ахметов. – Астана, 2006. – 92 - 94 б.