Психикалық ауруларда танымдық іс-әрекеттің бұзылуы

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік мекемесі

Реферат

Тақырыбы: Психикалық аурулардағы танымдық іс-әрекеттің бұзылуы

Орындаған: Баймуханова А

Тексерген: Тезекбаева М. Ж

Семей-2015ж

Жоспар:

1. Психикалық аурулар

2. Психикалық аурулардағы танымдық іс-әрекеттің бұзылуы

Психикалық ауруы бар адамдарда қабылдау қызметінің бұзылуы әр түрлі болып келеді. И. М. Сеченов айқандай - актіссі афферентті және эфферентті механизмнен тұрады. Көзьен қабылдау қабілетігнде тоқталған ол көз әлеміндегі затты ұстап көреді оның ұстан көруі көз бұлшық еттерінің проприоцентивті сигналмен байланысына кіреді. И. М. Сеченов көзқарасы көптеген физиологтар мен психологтардың еңбектерінің бастамасы болды. (Р. Гранит, Е. К. Соколов, В. П. Зинченко, А. В. Запоротец, Я. А. Венгер) қабылдау (көру) қабілеті адамның бұл өмірдегі бейімделуінің негізгі екені көрсетілген. А. Н. Зиненконың; Ю. Б. Гиппнрейтердің теориясынан, адамның қабылдау қабілеті оның өмірлік қызметінің тапсырмасынан туып, ұштасатыны байқалады. Жалпы психологияда зерттеу үшін қабылдау (көру) қабілетін адамның психологиясындағы белсенділік пен құштарлық спецификасында құрастыру керек. С. Р. Рубенштейін болса адамның қабылдау қабілеті жалпыламалы және ол жеке тұлғаның бағытына тәуелді. Сонымен қабылдау қабілеті жалпылама мен мтивациялық негізінде перцептивті қызмет ретінде қарастыру керек. Соңғы жылдары шетел авторлары адамның қабылдау (көру) қабілеті оның жеке тұлғалық ерекшеліктеріне байланысты екенін көрсеткісі келеді. (Д. Ж. Бруннер, Ш. А. Твиткин) . Сондықтан қабылдау (көру) қабілеті - әр түрлі қызметтен бұзылуы мүмкін екендігін мойындау керек. Бұл ауытқулар сезімнің алдануының дұрыс таналмағандықтан, бірденкені танымада, ұнамаудан туады. Солардың біріне тоқталайық. Көру қабылдауды қызмет ретінде қарау оның әртүрлі мінездемелерінің шығуына септігін тигізеді. Олардың бұзылуына жауапты болып табылады. Жоғарыда ішкі және сыртқы анализаторлыр қызметінің өзгеру жағдайы сезімнің алдануына, агнозияға алып келетінің жазғанбыз. Бұл мотивациялық компоненттің өзгеруі науқастың персептивті қызметінде қалай көрініс табатынына тоқталар еді. 1946 ж. С. Л. Рубенштейн жазғандай қабылдау жеке тұлғаның бүкіл өмірі көрінетіні жазған, жеке тұлғаның өзгеруі персептивті қызметтің өзгеруіне әкеледі. Жеке тұлға компоненттің өзгеруі әр түрлі жолдармен жүзеге асады: А) қабылдау қабілеті процесінің бұзылу жолдары: В) қабылдау мотивінің функциясын өзгертіп арнайы тәжірибелі қабылдау жасау. Персептивті қызметтегі жеке тұлға факторының маңызы туралы, мынандай синдромымен ауыратын науқастарды зерттеу барысында ашылған олардың бақылау қабілеті бұзылған, олардың коррекциясы жоқ іс-әрекеті шарт-пұрт болғанмен ерекшеленген. Бұған біз 9-бапта толығымен тоқталамыз, ал бұл жерде топтағы науқастардың қабылдауқабілетінің ерекшелігін көрсеткіміз келеді. Б. есімді науқас 1940 ж. А. М. Дубининмен бірге сол жақ маңдай бөлігінен алған ауыр соққы салдарынан, заттарды әрен таныды. Екі суреттің маңызын айта алмаған суретте екі бала шөп үйіндісінің жанында темекі шегіп тұр, екінші суретте олар жанған шөптің жанынан қашқанын суреттеген бұл жерде екеуі отыр екеуі қашып бара жатыр науқас ненің салдарынан болғанын әлі түсінген жоқ. Келесі бір науқас әйгілі Н. Я. Яройнконның «барлық жерде өмір» туындысының маңызын түсінбеді. Мына жерде адам тұр, мына жерде шымшық ол оларға қарап тұр. Дәл сол сияқты науқас бір- бірінің үстіне қойылған заттарды суреттен тани алмаған (В. Попилевтер фигурасы) . Танудағы қиындық псевдоагностика екеніне дәлел «науқасқа зейін салып қара десен болды ол адекватты жауап беретін» а шынында датор ішінде сотталған кісі. Сонымен танудағы қиындық бұл науқастарда агностикалық күйзеліске емес, бұл науқастың іздеу процесіне белсенді қатысуының салдары, олар өз әрекеттерімен жауаптарын қорытындамен саралай алмады. Неміс психиатры А. Пиканның (1907) клиникалық қорытындылары бұл псевдоагнозия екеніне дәлел. Пик «оперцептикті көңіл-күй соқырлығы» деп атаған. Қабылдау патологисын бақылаған Пик науқасы бұндай потологимен заттардың бөлігін байланыстыра алмайды. Тұтас бір бүтінде көреді. Бұны прогресивті параны науқастарда байқағанбыз. Науқастар үшін соңында бір скомет беретін үзік суреттерді тану қиынға соғатын. Науқас бөлек картинканы айтумен шектелмейтін. Маңдай ми бөлігінің базальды бөлімі зақымданған науқасқа ормандағы қарсы алаңда қасқырдың баланы қуғаны жайында бес картинкадан тұратын серия береді. Бір суретте беле талдың төбесінде отырған астында қасқырлар жүрген көрінісі. Суретке қараған науқас қарап бұны алма аламын деп талдың төбесіне шығып кеткен дейді тәжірибешілер тәжірибесінің науқасқа зейін салып қара деуінің арқасында сол сюжетті дұрыс айтады. Келтірілген көрсеткіштер гностикалық ауытқудың басты рөлін өзін басқару қабілетінің бұзылуы атқаратының дәлелдей түспек. Басқа сөзьен айтқанда псевдоагностикалық ауытқуға коррекция мүмкін емес екендігі жауапты. Бұл науқастарда фигурамен көрініс өзгермейді. Рубиннің қайта оралу қалыпқа түсу фигурасында ұзақ уақыт көріністі көздеу фигурамен көріністің өзінен-өзі өзгеру процесіне әкелері анық. Науқастарда фигура және фон (көрініс) процесінің өзгеруі өздігінен болмайды. Дәл солай Роша тағы ұсынғанда олар гипотез тулайды. Сонымен маңдай синдромымен ауыратын науқастардың псевдоагнозиясы жеке тұлғалық қабілетінің нақты бір формасынынң ауытқуы салдарынан тұратынын дәлелдейді. Америка психологтары арасында жеке тұлға тезесі даму тапты. Бұған келесі тенденцияларды бөліп қарауға болады. Бірінші қабылдау (көру) стимуляция сапасының объективті қарым- қатынасын анықтйтын және ішкі мативициялық факторды анықтайтын семктивті процесс ретінде қарастырады. Д. Ж. Брунер және Я. Постмен аутохонды және дерективті қабылдау фактілерін айырады. Біріншісі адам сенсорикасын қабілетімен анықталады, нәтижесінде объктінің сапасы жайында түсінік қалыптасады. Дерективті қабылдау (көру) факторы адамның бұрыңғы тәжірибесі, оның эмоционалдық жағдайын қажеттілігін көрсетеді. Авторлар ұсінған конгнетивті теорияда ішкі, дерективті фактордың қабылдау (көру) рөлін гипотеза атқарады. Мысалы ретінде Шофера және Мороридің тәжірибесіне келтіруге болады. Рубиннің әйгілі фигурасы такоскопия ретінде ұсынылған ол екі шартты ойдан тұрады. Оның әрбірі фонда тұрған фигураның профилі ретінде көрінетін. Тәжірибе ойын сияқты құрылған: тәжірибеге алынғандар біржақты көргенде сыйлық алған ал екінші жағын көргенде жазаланған. Соңында екі мағыналы фигураны ұсынғанда сипалаушы сияқты алатын жағын таңдаған. Басқа бағыт, Т. Фиткин ұсынған (138) адамның қабылдау (көру) қабілетімен оның жеке ұйымдастыруы қатынасы жайында сұрақ қояды. Бұл бағыт өкілдерінің ойынша

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.