Тағамдық түрлерін ветеринариялық-санитариялық токсикологиялық бағалау

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті

Бөж

Тақырыбы: Тағамдық түрлерін ветеринариялық-санитариялық токсикологиялық бағалау

Орындаған: Даулет Н

Тексерген: Билялов Е. Е

Топ; ВС-203

2015 жыл

Жоспар

I. Кіріспе

II. Негізгі бөлім

1. Ветеринариялық зертханалардағы сүтті биохимиялық тексеру әдісін қолданудағы әдістемелік нұсқау

1. 1. Тексеру әдістері

1. 2. Ауру малдардан алынған сүтке ветеринариялық- санитариялық баға

1. 3. Ауру малдардан алынған сүтті залалсыздандыру әдістері

III. Қорытынды

IV. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Қазіргі ауылшаруашылығында сүт және сүт өнімдері ерекше орынға ие болып отыр. Яғни сүт - барлық жастағы адамдар үшін жұғымдылығы жоғары оңай сіңетін өнім болып табылады. Мысалы, 100 грамм сүтте 3 грамға жуық ақуыз, 3, 2 грамм эмуль-гацияланған оңай сіңетін май, көптеген мөлшерде оңай сіңірілген кальций мен фосфор қосындылары, сондай-ақ белгілі мөлшерде А1, В2, Д витаминдері бар және де жазғы уақытта сиыр сүтіндегі бұл витаминдер қыстағыдан едеуір көп болады. 100 грамм сүт организмге 60-қа жуық килокалория береді. Сүт ақуызы негізінен, казеиннен (2, 7 %), лактальбуминнен (0, 4 %) және лактоглобулиннен (0, 1%) тұрады. Сүт ақуызының 75-96% организмге сіңімді келеді. Құрамындағы лактоза не сүт қанты тез ашиды. Бұл қасиетті сүт ашытуда пайдаланылады. Минералды с заттары органикалық және бейорганикалық қышқыл тұздары түрінде кездеседі. Сондай-ақ, 60-тан астам фермент, әртүрлі гормон (окситоцин, пролактин, фолликулин, адреналин, инсулин т. б. ), иммундық заттар (антитоксин, глотинин, онсонин т, б, ), газдар (СО2, О2, Н2, NH3), микроорганизмдер болады.

1. Ветеринариялық зертханалардағы сүтті биохимиялық тексеру әдісін қолданудағы әдістемелік нұсқау.

1. Жалпы түсінік.

Сүт -ақ мөлдір немесе сарғыштау түсті, тәтті дәмі, өзіне тән шамалы иісі бар сұйық болып табылады. Сүттің түсі көптеген жағдайда одан сарғыштау түр беретін А-каротин құрамына байланысты.

Сүттің тығыздығы судың тығыздығынан біршама жоғары-1, 028-1, 034.

Сүттің құрамы плазма және көлемі 1-5 мкм түйіршік түріндегі майдан тұрады.

Әрүрлі малдағы сүттің құрамы

Малдар

Су

Белок

Май

Лактоза

Минералды заттар

Малдар: Сиыр

Су: 87, 3

Белок: 3, 4

Май: 3, 6

Лактоза: 5, 0

Минералды заттар: 0, 7

Малдар: Бие

Су: 90, 3

Белок: 1, 8

Май: 1, 1

Лактоза: 6, 0

Минералды заттар: 0, 4

Малдар: Есек

Су: 90, 1

Белок: 1, 8

Май: 1, 4

Лактоза: 6, 0

Минералды заттар: 0, 5

Малдар: Ешкі

Су: 87, 0

Белок: 3, 7

Май: 4, 0

Лактоза: 4, 5

Минералды заттар: 0, 9

Малдар: Қой

Су: 84, 0

Белок: 5, 1

Май: 6, 1

Лактоза: 4, 2

Минералды заттар: 1, 0

Малдар: Шошқа

Су: 82, 4

Белок: 6, 1

Май: 6, 4

Лактоза: 4, 0

Минералды заттар: 1, 1

Малдар: Ит

Су: 77, 0

Белок: 9, 7

Май: 9, 3

Лактоза: 3, 1

Минералды заттар: 0, 9

Малдар: Қоян

Су: 70, 0

Белок: 15, 5

Май: 10, 4

Лактоза: 1, 9

Минералды заттар: 2, 7

Малдар: Бұғы

Су: 65, 0

Белок: 14-20, 0

Май: 17, 0

Лактоза: 2, 8

Минералды заттар: 1, 5

Сүттің құрамы мен сандық құрлымы ондағы әр түрлі заттарды, малдардың өсуі мен дамуына жеткілікті болады. Егер сүтте белок пен минералды заттар жоғары болса онда туған төлдердің өсу қарқыны жоғары болады. Сүттегі белоктың концентрациясы бойынша үй жануарларының селекциясы жүргізіледі.

2. Сынама алу әдістері

Сауылғаннан кейін таза шыны ыдысқа сүттің орташа сынамасын алады. Сүттің орташа сынамасын алу үшін өлшеуіш цилиндрді пайдалану қажет, ол үшін әр бидоннан жақсылап араластырып 15-20 мм сүт алу керек. Сүт ұзақ сақталмайды, сондықтан оны консервациялау керек, ол әр түрлі консерваттар қолданылады, олардың бірден сынама алған кезде қосады, ал сақталған жағдайда әр 3-4 күннен кейін. Мысалы, 1 л сүтке 8-10 тамшы 40 % формалин қосады. Мұндай сүттің сақтау мерзімі 10-15 күн. Алайда формалинмен консервіленген мұндай сүтте, белокты, сонымен бірге қышқылдылығын титрометриялық әдіспен анықтай алмаймыз, өйткені формалинді қосқанда ол көбейеді. Сонымен қатар 2 хром қышқылды калиймен консервіленгенде осының 1 гр ұнтағын немесе 20 мл 10% ерітіндісін 1 л сүтке қосады. Мұндай сүт 10 күн сақталады.

Қант, казеин және альбуминді анықтағанда сүттің сынмасын консервілемеу керек, оны суықта сақтайды. Казеин, альбумин, сүттегі қантты және тығыздығын әр сауылған сүттің орташа күндік сынамасын анықтайды.

1. 1. Тексеру әдістері

1. Сүттің тығыздығын анықтау

Тығыздық - сүттің физикалық қасиеттерінің бірі зат массасының, оның көлеміне қатынасын айтады (г/см³, кг/см³ ) . Сүттің тығыздығы арқылы сүттің табиғи жағдайын білуге болады. Тығыздық қөрсеткіші арқылы сүтті литрден килограмға, керісінше килограмнан литрге айналдыруға болады. Сүттің құрғақ заттары мөлшерін есептеп шығарады. Табиғи сүттің тығыздығы 1, 027-1, 033 г/см ³ аралығында болады.

Сүттің тығыздығы оның химиялық құрамы мен темпаратурасына байланысты болады. Жаңа сауылған сүттің тығыздығы төмен болады, сондықтан сүттің тығыздығын сауып болғаннан кейін 2 сағаттан соң анықтайды.

Сүттің тығыздығын ареометр аспабымен, сүт жылуы 20˚С-та болғанында анықтайды.

Анықтау тәсілі

200-250 мл шамасындағы сүтті жақсылап араластырып, тегіс жерге орналастырған цилиндр ыдысқа құяды.
Сүт құйылған цилиндрге жайлап таза құрғақ ареометрді батырады.
1-2 минут өткеннен кейін ареометрдің төменгі көрсеткіші (шкала) бойынша тығыздығын, ал температурасын жоғары көрсеткіш арқылы өлшейді.
Егер сүттің жылуы 20˚С-тан жоғары немесе төмен болатын болса, онда ареометрдің көрсетуін 20˚С - қа айналдыру керек.

2. Сүттегі соданың қосындысын анықтау

Сүт ашымас үшін және қышқылдылығын азайту үшін оған сода қосады. Сода қосылған сүт тез бұзылады, өйткені ол өзінің бактерицидтік қасиетінен айырылады да, онда зиянды бактериялар дами бастайды. Сүтте сода бар жағын розол қышқылы арқылы анықтайды.

Анықтау үшін шыны түтікке 2 мл сүт және оған 2 мл 0. 2% розол қышқылын қосады. Сода болған жағдайда ол қызыл түске айналады. Ал сода аз болған жағдай да түсі өзгермейді.

1. 2. Ауру малдардан алынған сүтке ветеринариялық- санитариялық баға

Сүттің патогендік микробтармен ластануы ауру малдар немесе сүтке жанасқан адамдар арқылы болады. Ауру малдардың сүті арқылы листериоз, паратуберкулез, салмонеллез, некробактериоз, кетоз, желінсау, сәуле аурулары жұғады. Сүтке жанасқан немесе ауырып жазылған адамдар арқылы сүзек, паратиф, дизентерия, диятерия және ангина аурулары басқа сау адамға жұғады.

Листериоз ветеринариялық- санитариялық баға Листериозбен малдар мен қатар адамдар да ауырады. Аурудың қоздырушысы сауын сиырлардың сүтімен бөлінеді. Ондай сүтті 80 градус ыстықтықта 30 мин пастеризациялағаннан кейін тағамға пайдалануға болады. Яғни ауру малдан алынған сүтті қайнатып шаруашылық ішіндегі малдарға азық үшін пайдаланады. Сауыққан малдардың сүтін 2 ай бойы 70 градуста 10 мин пастерлейді.

Паратуберкулезге ветеринариялық-санитариялық бағалауда құс туберкулиніне оң нәтиже берген сиыр сүтін 70 гадуста 30 мин 90 градуста 10-15 минут пастерлеп немесе қайнатқан соң тағам ретінде қолдануға босатады.

Салмонеллез және некробактериоз ветеринариялық-санитариялық бағалау . Салмонеллез ауру сиырдың сүтінде болуымен қатар, сүтке ол сыртқы ортадан да түседі. Сауылған сүт ауру адам арқылыда ластанады. Салмонеллезбен ауырған мал сүтін 5 минут қайнатқан соң оның қауіптілгі жоғалады деп есептеленеді. Салмонеллез ауру болған кезде аурудан сауыққан соң 2 ай бойы сүтті 80 градуста 30 минут пастерлейді. Егер дайын тағамдар да салмонеллалар табылса, ондай өнімдер техникалық утилизацияға жатқызылады. Некробактериоз кезінде сүт безі зақымдалмаса тағамға пайдалана береді.

Кетоз және желінсаумен ауырған мал сүттеріне ветеринариялық-санитариялық баға . Сауын малдар ауырған уақытта май және углеводтың алмасулары бұзылуынан қан мен сүтте кетондық зат пайда болады. Кетоз ауруы жас туған және өте сүтті сиырларда туар алдында, көбінесе бұзаулаған соң байқалады. Сүт ішіндегі кетондық заттың молдығынан ондай сүтпен адам және малдың уланып қалуы ықтималы, сондықтан ондай сүтті 72 градуста 30 минут бойы пастеризациялайды. Кетоз затына оң реакция берген сиыр сүтін браққа шығарады. Желінсау аурудың клиникалық белгілері бар болғанда сүт консистенциясы ірімшік тәрізді, түсі көкшіл немесе сарғыш түсті болғанында сүттерді қайнатқан соң жояды. Желінсаумен сауырған сиырдың сүтінде органолептикалық ақаулар болса 10 минут қайнатқан соң жарамсыздыққа шығарады. Егерде органолептикалық өзгерістер жоқ болса, шаруашылық ішінде 85 гадуста 30 минут пастерлейді, не болмаса 5 минут қайнатқан соң малдарға азық үшін пайдаланады.

Сәуле ауруын ветеринариялық-санитариялық бағалау . Егер сүт құрамындағы радиоактивті заттар шеткі мөлшерден аспаса, онда ол сүтті 95 градуста 10 минут қайнатып 30 күн бойы сүтті пастерлеуге жатқызады. Сүтті қайнатқан соң азық ретінде малға береді немесе жояды.

1. 3. Ауру малдардан алынған сүтті залалсыздандыру әдістері

Сүтті патогені микроағзалардан залалсыздандыру, сақтау мезімін ұзарту және сүт өнімдерін дайындауында технолгиялық қасиеттерін қамтамасыз ету үшін сүті жоғарғы температурада өндейді. Соның ішінде сүтті 100 градусқа дейін қыздырып, бактериялардың вегетативті формаларын құртатын пастеризация әдісі жиі қолданылады. Сүтті шаруашылықта оны сауда орындарына, асхана, балалар бақшасына, сондай-ақ малдың кейбір ауруларында немесе оған күдік туғанда пастеризациядан өткізеді. Ұзақ пастеризацияда сүт 63-65 градус та 30 мин бойы қыздырылады, қысқасында 72-76 градуста 15-20 мин қыздырылады, ал тез пастеризация 85-90 градуста лезде қыздырылады. Ауру сиырлар сүтінің пастеризациялау 85-90 градуста 30 минут бойы жүргізіледі. Кейбір ауруларда сүтті 5 минут және одан артық уақыт қайнатады. Туберкулез микобатериясы сүтте 10 күн, сүт қышқылы өнімдерінде 20 күндей, сырда 300 күнге дейін сақталады. Сондықтан туберкулинге оң нәтиже көрсеткен малдардың сүтін туберкулез клиникасы байқалмаған жағдайда ғана алдын ала 80-850С температурада 30 минут пастеризациялағаннан кейін ғана тағам ретінде немесе сүт өнімдерін өндіруге пайдалануға рұқсат етіледі. Пастеризациялау шаруашылықта жасалуы қажет. Паратуберкулезбен ауыратын малдың сүтін (кез келген клиникалық түрінде) ветеринарлық дәрігердің бақылауымен жою керек. Сондықтан белгісіз малдың сүтін базарда ішуге болмайды.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.