Өнім сапасын арттырудың шетелдік тәжірибесі жайлы ақпарат

1. Қазақстандық кәсіпорындарынің шетелдік тәжірибелеріне қөзқарас
2. Шет елдердегі сапа мәселесі
3. Сапаны қалыптастырудағы Жапонияның рөлі
4. Шет елдік тәжірибелер нәтижесі

Өнімнің сапасы - бұл белгілі мұқтаждылықты қанағаттандыруға үлкен себепші болатын өнімнің пайдалылығының жиынтық ерекшелігі. Өнімнің сапалылығы тек техникалық, тауар тану ғана емес, сонымен қатар ең маңызды экономикалық санаты болып табылады. Экономикалық санаты ретінде ол тұтыну құнына тығыз байланысты. Егер де тұтыну құны - бұл жалпы алғанда тауардың пайдалылығы болса, ал өнімнің сапалылығы - бұл оны пайдаланудағы нақтылы жағдайда тұтынуқұныныңдеңгейіндегі көрінуі.
Практикада өнімнің сапа деңгейін бағалау үшін көрсеткіштер жүйесін пайдаланады. Онда өзіне қорытындылау және өнімнің сапасы жөнідегі жеке көрсеткіштерқосылады. Жапония, АҚШ елдері өндірушілер арасындағы бәсекені ынталандыру арқылы, бұл кәсіпорындардағы жұмыс орындарына жоғары білікті, тәжірибелі мамандардың жұмыс істеуіне қол жеткізді. Бұл мамандар кәсіпорындағы сапа мәселесін шешуде жаңа методтарды қолдану арқылы кәсіпорынның әлемдік нарықта бәсекегеқабілеттілігін арттырды. ҚР – дағы кәсіпорындардың бәсекегеқабілеттілігін жоғарылату үшін келесідей шаралар қолдануқажет:
- ИСО 9000 стандарттарына сәйкес сапа менеджменті жүйесін енгізу;
- ИСО 9000 стандарттарына сәйкес сертификаттау процесін жүзеге асыру:
- Көпсалалы және аймақтық стандарттар жүйесінің талаптарын сәйкестендіру және ИСО 9000 стандарттары арқылы сапаны басқару жүйесіндегі талаптарды үйлестіру;
- Сапаны сертификаттау жүйесінен, тоталдық сапа менеджментіне ауысу. Осы халықаралық стандарттардың талаптарын қанағаттандыратын жүйелер, әлемдік тәжірибеде сапаны басқарудың ең тиімді жүйесі болып табылады.
Европалық елдерде көп жылдар аралығында жоғары сапаға қол білікті жұмысшылар есебінен жеткізілген болатын. Мысал ретінде, Германиядағы «Майстер» жүйесін келтіруге болады. Сапаны мемлекеттік реттеу жүйесі өмірлік қажеттілік ретінде есептелген болатын. Бұл жүйе сапаны қамтамасыз ету жүйесінің ең тиімдісі және ол дүниежүзі бойынша кең тараған болатын.
Сапа мәселесінің барлық маңызын ең алдымен Жапония экономистері түсінді. Сапаны басқарудың жапондық бағдарламасының ерекшелігі, ақаулықтарды алдын алуға бағытталуында. Тауарлар сапасын бақылаудағы жапондық тәжірибе сыртқы саудада басқа елдерде кең қолданыста, әсіресе дамушы елдерде Азия, Африка, Латын Америка. Қазіргі экономикалық жағдайда сапаны қамтамасыз етудегі басты моменттер тауардың тұтынушы талабына сай келуі мен жүйеінің үнемді болып саналуы. Ал, сапаны қамтамасыз ету жүйесі жапондық стандарт бойынша сатып алушы қажеттіліктерін қанағаттандыратын қызметтерді ұсыну мен жаңа тауарларды үнемді құруды қамтамасыз ететін құралдар жиынтығы.

1. 3. Злобин Б.К. Экономика качества – концепция обновления. – Москва, Экономика, 2000.
2. «Қазақстан Республикасының Менеджмент жүйесін 2015 жылға дейін дамыту концепциясы». – Астана, 2008. – 33б.
3. Савицкая Г.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. Оқу құралы. – Москва, 2006. – 330б. Контроль качеста и сертификация продукций
4. Абенова Д.,Зарубежный опыт повышения конкурентно способностипромышленности продукций //Транзитная экономика.-2004 №5- 15б.