Құрылыс материалдар өндірісіндегі ресурстарды сақтау және тиімді пайдалану

Пән: Құрылыс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар факультеті

«Геодезия және құрылыс» кафедрасы

Құрылыс материалдары өндірісіндегі ресурстарды сақтау

СӨЖ

Тақырыбы:Құрылыс материалдар өндірісіндегі ресурстарды сақтау және тиімді пайдалану.

Орындаған: Тексерген:

ПСМ-219 тобының студенті Жетекші: Окасов А. Р.

Тохтабаева Қ. С. (жетекшінің Т. А. Ж. )

(қолы)

(бағасы) (күні) (бағасы) (күні)

Семей

2015 ж.

Мазмұны

Кіріспе

Негізгі бөлім

Құрылыс материалдар өндірісіндегі ресурстарды сақтау және тиімді пайдалану

Қорытынды

Кіріспе.

Қазақстан Республикасы аумағында 20 млрд. тонннан астам өндіріс және тұтыну қылдақтары жиналды, соның ішінде 6, 7 млрд. тонн уыттылар, ондайда олардың көбею тенденциясы байқалады, яғни қалдықтар мөлшері алғашқы алынатын (табылатын) шикізат пен материалдардың көлемінен байқалатындай асады. Кез келген өнеркәсіптік өндіріс қалдықтарды құрады: өндіріс процестерінде пайда болатын көкейтесті қалдықтар, және өндіріс өнімдері мен бұйымдар жарамдылық немесе пайдалану мерзімі өткен соң немесе ақаулар үшін қалдықтарға өтсе. Өнеркәсіптік қалдықтар, уыттыларды қоса, осы күнге дейін, жиі тиісті экологиялық нормаларды сақтамай, түрлі қоймаларда қоймаланады және сақталады. Қоймаға салынатын қалдықтардың үнемі өсетін көлемі жаңа техногендік ландшафттарды қалыптастырады. Бойы отвалдар мен террикондардың биіктігінде олар шаң пайда болудың қарқынды көздері болып табылады. Ол қалдықтармен байланысты мәселелердің өсу мәнін көрсетеді және қауіпті және басқа қалдықтардың кәдеге жаратылмаған бөлігімен жинау, сақтау, тасымалдау кешенді жинау кезеңдерінде пайда болатын мәселелердің тез шешілуі қажеттілігін көрсетеді.

Қалдықтардың пайда болатынан болатын мәселелерді екі бөлікке бөлсе болады: қоршаған ортаға және адамға қалдықтардың зиянды әсерін төмендеті, және қалдықтарды баламалы энергия көзі және шикізат ретінде қайта пайдалану. Соңғы уақытқа дейін қалдықтарды қолданудың осы екі бағыттары тәуелсіз дамыған.

Энергетикалық және басқа да ресурстарды үнемдеу - құрылыс материалдары өнеркәсібі алдында тұрған маңызды міндет. Өндірістік кәсіпорындар үшін жылу мен электр энергиясын пайдалануды жүйелі төмендету бұл отын-энергетикалық ресурстарын сатып алу арналған шығындарды қысқарту мүмкіндігі, сондай-ақ табиғат ресурстарын үнемдеудің жалпы саласына өз үлесін қосу мүмкіндігі.
Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың 2008 жылғы халыққа жолдауында «Үкімет біруақытта өз күшін энергия үнемдеу мен экологиялық таза технологияларды енгізуге жұмылдыруы тиіс».

Негізгі бөлім.

Құрылыс материалдарының технологиялары саласында ресурсты үнемдеу технологияларын (құрамында отын бар материалдарды, әртүрлі қоспаларды және т. б. пайдалану), озық технологиялық жабдықтар мен материалдардың жаңа түрлерін пайдалану есебінен энергия ресурстарын едәуір үнемдеуге қол жеткізуі мүмкін.
Бірінші блок: Құрамында отын бар шикізатты пайдалану жолымен күйдірілетін материалдар өндірісінде отынды үнемдеу (күл шлак, көмір қалдықтары, қиры және т. б. ) .
Ірі тоннажды құрамында отын бар күл ГРЭС және ЖЭО мен көмір өндіру қалдықтары сияқтыларға барынша қызығушылық білдіруде. Жыл сайын күл шығару 20 млн. тоннаға жетті, 400 млн. тоннадан жоғары үйінділер жиналды Көмір өндіру және көмір байыту қалдықтарының ашылатын кендері 2 млрд. т. астамын құрайды.

Кейбір жылдары фосфорлы және дөмендік қоқыстар, ЖЭС күл және көмір қалдықтарын пайдалана отырып, құрылыс материалдарын алу технологиялары. ГРЭС және ЖЭО күлді пайдалана отырып, күл цемент, күл бетон, күлді күйдірілмеген гравий, күл керамикалық кірпіш алынған болатын. Көмір өндіру және көмір байыту қалдықтары негізінде керамзит, қыш кірпіш және тақталар алынды. Өңделген технологияларды 80 жылдары ҚазССР Өнеркәсіп құрылыс материалдары кәсіпорындарында кеңінен апробациялаудан өтті.
Өткен жылғы қажеттілікке және 2010 және 2014 жылдарға арналған күтілетін қажеттілікке байланысты күл цемент, күл бетон, күлді күйдірілмеген гравий, күл керамикалық кірпіш технологияларын енгізу кезінде дәстүрлі шикізат негізінде цемент, қыш кірпіш, керамзит, бетон және темір бетон сияқты материалдарды алмастыру келісілген отынды айтарлықтай үнемдеуге болады. Мысалы, 2007 жылы келісілген отынды 1, 34 млн. т., 2010 жылы келісілген отынды - 1, 86 млн. т, 2014 жылы - келісілген отынды 2, 5 млн. т үнемдеу күтілуі мүмкін болатын.
Екінші блок: Диспергировенделген техногендік өнімдерді (күлдер, шлактар, шламдар, қалдықтар және т. б) пайдалану жолымен ұнтақ, кесек материалдары өндірісінде энергияны үнемдеу.
Құрылыс материалдары өнеркәсібінде энергияны қажет ететіндер ұсақтау және ұнтақтау процесі болып табылады. Тау-кен өнеркәсібіндегі ұсақтау және ұнтақтау операцияларына бар технологиялар кезінде барлық шығындардың 50% астамы бірінші кезекте, энергетиканы қамтиды. Сондықтан ұсақтау процесінен өткен мынадай қалдықтарды пайдалану орынды: тау-кен өнеркәсібі, ТЭС күлдері және шлактар, байыту комбинаттарының қалдықтары, тас өндіру және қайта өңдеу және т. б.
10 % (4 млн. т) цементті аралас кішкене клинкерлік байланыстырушы (СМВ) 5 % (2 млн. т) және 5% (2 млн. т) аралас клинкерлік емес байланыстырушы алмастырудан жыл сайын 500 мың тонна сұйық отын үнемдеуге болады.
Табиғи құмды алмастыру кезінде ЖЭС алаңдарындағы ҚҚҚ өндіруді 50 % ұйымдастыру кезінде құрғақ құрылыс қоспалары (ҚҚҚ) және оларды 8 млн т. көлемінде өндіру ҚҚҚ өндіру кезінде дәстүрлі пайдаланылатын кәдімгі құмды кептірудің орнына электр сүзгіштің ішінен құрғақ күлді кептіруді алып тастау есебінен жыл сайын 61 мың т. сұйық отын үнемдеуге болады.
Барлық көлемі 4 млн. текше м. табиғи құмды шлакқа және күлге алмастыру жыл сайын 4 мың т. дизелдік отынды үнемдеуге әкеледі; 4 млн текше м. табиғи қиыршықтасты шлакқа алмастыру жыл сайын 14 мың т. дизелдік отынды үнемдеуге болады.
Үшінші блок: Тиімді технологиялық жабдықтарды қолдану арқылы отын мен энергияны үнемдеу.
Қазіргі уақытта өндірісте қолданылатын құрылыс материалдары технологияларының, техникалық шешімдері мен жабдықтардың кейбір түрлері жоғары сапалы энергияны қажет ететіндер болып табылады. Бірінші кезекте бұл цемент өндіруге қатысты. Шикізаттық қоспаны дайындауға қарамастан портландцемент өндірісінің екі негізгі тәсілмен ерекшеленеді: сулы және құрғақ. Қазақстанда цемент негізінен сулы тәсілмен өндіріледі.
Сулы тәсілмен дайындау кезінде клинкер тоннаға отынның орташа шығыны 240 кг, құрғақ - 183, 9 кг құрайды. Құрғақ тәсіл бойынша дайындау кезінде кесілген отынды үнемдеу 56, 1 кг тонна клинкерді құрайды.
Қажеттілігі үнемдеуді қажет ететін қажеттілік өндірісінің көлемін есепке ала отырып, цемент өндірудің құрғақ тәсілге өтуі кезінде: келісілген отын 2007 жылы - 504, 9 мың т, келісілген отын 2010 жылы - 690, 03 мың т, келісілген отын 2014 жылы - 942, 48 мың т күтіледі.
Сұранысқа ие материалдардың бірі қалыптаудың пластикалық және жартылай құрғақ тәсілмен жүзеге асырылып, өндірілетін керамикалық кірпіш болып табылады. Өндірістің жартылай құрғақ тәсілі кезінде шикідей кептіру шикізат кептіру процесі жоқ, бұл отынды айтарлықтай үнемдеуге мүмкіндік береді. Қалыптаудың пластикалық тәсілі кезінде 1000 дана кірпішке келісілген отынның шығыны 240 кг құрайды. Қалыптаудың жартылай құрғақ тәсілі кезінде 1000 дана кірпішке келісілген отынның шығыны 180 кг құрайды. Келісілген отыннан күтілетін үнемдеу 1000 дана келісілген кірпішке 60кг құрайды. Келісілген отын шығынын азайту есебінен өнімді қайта өңдеудің атмосфераға шығарындылар көлемі қысқарады.
Өндірістің болжамды көлемін және үнемдеуді қажет етуі мүмкін қажеттілікті есепке ала отырып, кірпіш өндіруді жартылай құрғақ тәсілге ауыстыру кезінде: келісілген отын 2007 жылы - 45, 3 мың т, келісілген отын 2010 жылы - 62, 2 мың т. күтілуі мүмкін және келісілген отын 2014 жылы - 84, 5 мың т.
Негізгі құрылыс материалы ретінде бетонды шығаруға құрылыс материалдарын өнеркәсіпке жататын отын-энергетикалық ресурстардың 40 % дейін жұмсалады. Құрама темір-бетон бұйымдарын дайындау және монолиттік конструкцияларын салу кезінде оларды барлық ел аумағында жыл ішінде 1 текше м. бетонға келісілген отын 60-100 кг бірдей шығыспен 80 ⁰ С температура кезінде төменгі әлеуетін жылумен термоөңдеуге ұшырайды.
Бетон және темір-бетон бұйымдары өндірісі кезінде энергияны пайдалануды азайту тәсілдерінің бірі гелиотехникалық құрылғылардың көмегімен күн энергиясын пайдалану болып табылады. Энергияның жаңа түрін игеру үлес салмағын немесе бетонның қатаюын үдететін және оларды дәстүрлі жылу тасығыштармен толық бәсекеге қабілетті термоөңдеудің ұзақтығы бойынша тұтынуды мүлде алып тастайды. Бұл ретте термоылғалдық өңдеу кезінде буды үнемдеу 750 кг және электрлік термоөңдеу кезінде бетон бұйымдары 1 текше м сағ. 200 кВт жуық электр энергиясын үнемдеу құрайды.
Көптеген энергетика шығындары тек қайта өңделетін материалдардың көпшілігінің көлемімен ғана емес, бірақ КПД пайдаланатын диірмендер төменгі тиімділігімен сипатталады және жақсы жағдайда 5% тәртібіне жетеді.
Сондықтан соңғы уақытта құрылыс материалдарының ұнтақталған жіңішкелігін арттыру бойынша жұмыстар жоғары өнімділікпен, энергиялық қауырттылықпен және өңделуші ортаға қарқынды ықпал ететін тиімді әдістер мен тетіктерді қолдануға негізделген.
Қазіргі уақытта цемент клинкерінің ұнтағы және басқа да құрылыс материалдары үшін диірмендердің жаңа қағидаттық конструкциялары мен принциптері бойынша әрекеті әзірленді.
Оған аса жұқа материалдарды алуға, мүмкіндік беретін «планетарная мельница» (Ресей) жатады, ал кез келген қатты заттарды ұсатады. Ұнтақтаудың ірілігі 5 мкм (адам шашынан 5-10 рет жұқа) . Эл/энергиясының шығыны сағ. 30 кВт, дөңгелек диірменге қарағанда 1, 3 есе кем. Орталық - эллиптикалық диірмен ОЭД 25 (Ресей) өндірістік жоғары ұсақтау саласындағы жаңа әзірлеме болып табылады. ОЭД 25 диірмен минералдық шикізат пен көмірді ұсақтау үшін, цемент зауыттарына арналған (құрғақ және сулы тәсілмен цемент өндіру кезінде клинкерді ұсақтау), Эл/энергиясының шығыны сағ. 18-30 кВт, дөңгелек диірменге қарағанда 1, 3-2, 2 есе кем. «Atox» білікті диірмен (Германия, Жапония) үшін арналған әртүрлі минералдық шикізатқа өнеркәсіптік жұқалап ұсақтау. Эл/энергиясының шығыны сағ. 26, 7 кВт, дөңгелек диірменге қарағанда 1, 5 есе кем. «Pfeiffer» Білікті диірмен (Германия) цемент зауыттары мен әртүрлі минералдық шикізатты жұқалап ұсақтауға арналған. Эл/энергиясының шығыны сағ. 10, 4 кВт, дөңгелек диірменге қарағанда 3, 8 есе кем.
Төртінші блок: Цемент өндірісіндегі энергия сыйымдылықты төмендетудің аз инвестициялық жолы.
Қазіргі уақытта барынша капиталсыйымды бірақ, өте тиімді технологияларды енгізу қажет, мысалы, тұйықталған циклдегі шикізат пен цементті ұсатуды енгізу. Бұл іс-шара цемент сапасын жақсартуға және цементті ұсатуға арналған электр энергиясының шығындарын 15-20% қысқартуға мүмкіндік береді. Суперпластификаторлар мен қатаю үдеткіштеріне үлестерді қоса отырып, айрықша сәйкестігіне осындай технология тиімді.
Клинкерді күйдіруде оны өндірудің сулы тәсілі кезінде отын шығындарын едәуір төмендетуді қамтамасыз ететін бірқатар сынақтан өткен техникалық шешімдер бар. Отынды үнемдеу резерві сұйытқыш шламдарды қолдану болып қала береді, себебі шлам ылғалдылығының төмендеу әрбір проценті клинкерді күйдіруде отынның үлес шығындарын орташа 117-146 кДж/кг, яғни 1, 7-2 %-ке азайтуға мүмкіндік беретіні белгілі.
Айналмалы пештерді футеровкалау үшін жоғары тиімді жылу оқшаулағыш материалдарды қолдану да отын шығындарын клинкердің тоннасына 2-3 килограммға төмендетуге