Микрогетерогенді жүйелердің практикалық мәндері

1. Микрогетерогенді жүйелер туралы жалпы түсінік
2. Аэрозольдардың практикада қолданылуы
3. Эмульсиялардың практикада қолданылуы
4. Суспензиялардың практикада қолданылуы
5. Көбіктердің практикада қолданылуы

Микрогетерогенді жүйелерге суспензиялар, эмульсиялар, көбіктер және аэрозольдер жатады.
Суспензиялар – бұл диспрестік фазасы 10-5 см -ден үлкен өлшемді қатты заттың бөлшектері, ал дисперсиялық ортасы – сұйықтық болып келетін дисперсиялық жүйелер.
Суспеньзияларды шартты түрде бөлшек түрінде белгілейді: бөлімінде ортаның агрегаттық күйі, ал алымында дисперстік фазаның агрегаттық күйі көрсетіледі: Қ/С.
Эмульсиялар деп дисперстік фазасы да, дисперсиялық ортасы да сұйықтық күйінде болып келетін микрогетерогендік жүйелерді айтады. Мұндай жүелер тұрақты болуы үшін екі сұйықтық өзара өте жақсы ерімеуі керек. Эмульсиялар табиғатта және техникада өте көп тараған.
Көбіктер басқа дисперстік жүйелерден қозғалғыштығымен және фазалар бетінің өзгеру қабілеті арқылы ажыратылады. Көбіктер кейбір тамақ өнеркәсібінің технологиялық процесінде, тамақтану азық түлігін қолдану кезінде түзіледі.
Көбіктер Г/С типті дисперстік жүйеге жатады, дисперстік фазасы 0,1% - дан аз.
Аэрозольдер деп дисперстік фазасы сұйықтық ия қатты дене болатын, ал дисперсиялық ортасы газ, әдетте ауа болып келетін дисперстік жүйелерді айтады. Диспестік фазасы сұйықтық болатындарға тұмандар, ал дисперстік фазасы қатты дене болып келетін аэрозольдерге түтіндер, шаң-тозаңдар жатады.
Аэрозольдердің практикалық мәні
Аэрозольдер табиғатта және техникада кең таралуының арқасында адам өмірінде маңызды роль атқарады.
Табиға аэрозольдер – бұлт пен тұман – метеорология және ауыл шаруашылығында үлкен мәнге ие. Себебі, олар тұманның түсуін анықтайды және белгілі бір деңгейде аймақтың ауа-райын анықтауға мүмкіндік береді. Жаңбыр немесе қар, нөсер, кемпірқосақ шығуы сынды табиғи құбылыстар атмосферада аэрозольдардың болуымен анықталады. Аэрозольдардың биологияда да маңызы зор. Өсімдіктер тозаңдары, бактериялар мен зеңдердің споралары, сонымен қатар тұқымдар да табиғатта аэрозольдар түрінде тасымалданады.
Аэрозольдардың зияны
Өндірісте аэрозольдар ұсатқыштар, диірмен, оралма, елеуіш және т.б. әр түрлі машиналарда жұмысы кезінде түзіледі. Бөлінетін шаң машиналардың қозғалатын бөліктерінің ішіне кіре отырып өндірісті ластайды, олардың істен шығуын жылдамдатады, адам жұмысына кері санитарлық жағдай туындатады. Әсіресе, кварцтың өткір қалдықтары бар шаңның зияны мол. Осындай шаңмен ұзақ уақыт демалу аяғы өлімге әкелетін созылмалы ауыру, силикозға әкеп соқтырады. Кварц өкпеге өткір микроскопиялық сынықтар түрінде түссе өкпе ұлпасын бұзады және ағзаға әр түрлі инфекциялар түседі. Сонымен қатар кейбір метал оксидінің асқын тотықтарының аэрозольдары да ағзаға түссе ауру тудырады.

1. Қоқанбаев Ә.Қ. Физикалық және коллоидтық химия: оқулық Алматы: Дәуір, 2011.
2. Жайлау С.Ж. Физикалық және коллоидтық химия: оқу құралы Алматы, 2004.
3. интернет ресурстары
4. Утелбаев Б. Химия; І,ІІ,ІІІ том. Алматы, 1998ж.