Резервтік қорға аударымдар бойынша шегерімдердің салық есебі
1.Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықтарын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленуге тиісті (төленген) сақтандыру сыйлықтары сақтандыру қызметін реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерілуге тиіс.
2.Жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) ұжымдық кепілдендіру (сақтандыру) жүйесіне қатысушы банктер жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) кепілдендіруге (сақтандыруға) байланысты аударылған міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше жарналарының сомаларын шегерімге жатқызуға құқылы.
Сақтандырушымен міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру компаниясына төленген барлық сақтандыру сомалары жеке тұлғалардың табыстары болып табылмайды және нормативтерді қабылдауға дейін толық көлемде шегерімге жатады. Сақтандыру міндеттілігі ҚР заңдар тәртібімен белгіленеді.
Сақтандыру (жұмыс берушімен жұмысшыларын) бойынша шығындар өнімнің, жұмыс және қызметтің өзіндік құнының құрамына кіреді (БЕС 7)
Жұмыс берушінің өз жұмысшыларына сақтандыру келісім-шарты бойынша төленген сақтандыру төлемдері заңды тұлғаның ЖЖТ-нан шегерімдерге жатады.
Қазіргі заманғы сақтандыру индустриясын құру заңдар базасының жетіктігіне, мемлекеттік салық-бюджеттік және ақша-кредиттік саясатының тиімділігіне, сақтандыру қызметіне қадағалаудың сапасына және сақтандыру ұйымдарының жұмыстарының сенімділігіне байланысты болып отыр.
Ал сақтандыру саласын дамытуға қатысты Қазақстан Республикасының салық саясатына келсек, онда Салық кодексінің 99-бабына сәйкес сақтандырушы заңды тұлғалар корпорациялық табыс салығы бойынша салық салынатын табысты анықтаған кезде сақтандыру сыйлықақыларын төлеу жөніндегі шығыстарын жылдық жиынтық табыстан шегеруіне рұқсат берілген.
Сақтандыру сыйлықақысы - бұл сақтанушы сақтандырушыға оның сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде сақтанушыға сақтандыру төлемдерін төлеу міндеттемесі үшін төлеуге міндетті ақша сомасы.
Айта кететін жайт - жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленген немесе төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақылары ҚР Ұлттық Банкі ҚР Қаржы министрлігімен келісе отырып белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерімге жатады.
2.Жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) ұжымдық кепілдендіру (сақтандыру) жүйесіне қатысушы банктер жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) кепілдендіруге (сақтандыруға) байланысты аударылған міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше жарналарының сомаларын шегерімге жатқызуға құқылы.
Сақтандырушымен міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру компаниясына төленген барлық сақтандыру сомалары жеке тұлғалардың табыстары болып табылмайды және нормативтерді қабылдауға дейін толық көлемде шегерімге жатады. Сақтандыру міндеттілігі ҚР заңдар тәртібімен белгіленеді.
Сақтандыру (жұмыс берушімен жұмысшыларын) бойынша шығындар өнімнің, жұмыс және қызметтің өзіндік құнының құрамына кіреді (БЕС 7)
Жұмыс берушінің өз жұмысшыларына сақтандыру келісім-шарты бойынша төленген сақтандыру төлемдері заңды тұлғаның ЖЖТ-нан шегерімдерге жатады.
Қазіргі заманғы сақтандыру индустриясын құру заңдар базасының жетіктігіне, мемлекеттік салық-бюджеттік және ақша-кредиттік саясатының тиімділігіне, сақтандыру қызметіне қадағалаудың сапасына және сақтандыру ұйымдарының жұмыстарының сенімділігіне байланысты болып отыр.
Ал сақтандыру саласын дамытуға қатысты Қазақстан Республикасының салық саясатына келсек, онда Салық кодексінің 99-бабына сәйкес сақтандырушы заңды тұлғалар корпорациялық табыс салығы бойынша салық салынатын табысты анықтаған кезде сақтандыру сыйлықақыларын төлеу жөніндегі шығыстарын жылдық жиынтық табыстан шегеруіне рұқсат берілген.
Сақтандыру сыйлықақысы - бұл сақтанушы сақтандырушыға оның сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде сақтанушыға сақтандыру төлемдерін төлеу міндеттемесі үшін төлеуге міндетті ақша сомасы.
Айта кететін жайт - жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленген немесе төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақылары ҚР Ұлттық Банкі ҚР Қаржы министрлігімен келісе отырып белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерімге жатады.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті
Есеп және аудит кафедрасы
Салық есебі пәні
СӨЖ №1
Тақырыбы: Резервтік қорға аударымдар бойынша шегерімдердің салық есебі
Орындаған: Нурсейтова Айдана
УА-205
Тексерген: Сарсенбаева А.А
2015 жыл
1. Сақтандыру сыйлықтары бойынша шегерімдер салық есебі
Салық Кодексінің 99-бабына сәйкес сақтандыру сыйлықақылары бойынша шығыстарды шегеру
1.Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықтарын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленуге тиісті (төленген) сақтандыру сыйлықтары сақтандыру қызметін реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерілуге тиіс.
2.Жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) ұжымдық кепілдендіру (сақтандыру) жүйесіне қатысушы банктер жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) кепілдендіруге (сақтандыруға) байланысты аударылған міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше жарналарының сомаларын шегерімге жатқызуға құқылы.
Сақтандырушымен міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру компаниясына төленген барлық сақтандыру сомалары жеке тұлғалардың табыстары болып табылмайды және нормативтерді қабылдауға дейін толық көлемде шегерімге жатады. Сақтандыру міндеттілігі ҚР заңдар тәртібімен белгіленеді.
Сақтандыру (жұмыс берушімен жұмысшыларын) бойынша шығындар өнімнің, жұмыс және қызметтің өзіндік құнының құрамына кіреді (БЕС 7)
Жұмыс берушінің өз жұмысшыларына сақтандыру келісім-шарты бойынша төленген сақтандыру төлемдері заңды тұлғаның ЖЖТ-нан шегерімдерге жатады.
Қазіргі заманғы сақтандыру индустриясын құру заңдар базасының жетіктігіне, мемлекеттік салық-бюджеттік және ақша-кредиттік саясатының тиімділігіне, сақтандыру қызметіне қадағалаудың сапасына және сақтандыру ұйымдарының жұмыстарының сенімділігіне байланысты болып отыр.
Ал сақтандыру саласын дамытуға қатысты Қазақстан Республикасының салық саясатына келсек, онда Салық кодексінің 99-бабына сәйкес сақтандырушы заңды тұлғалар корпорациялық табыс салығы бойынша салық салынатын табысты анықтаған кезде сақтандыру сыйлықақыларын төлеу жөніндегі шығыстарын жылдық жиынтық табыстан шегеруіне рұқсат берілген.
Сақтандыру сыйлықақысы - бұл сақтанушы сақтандырушыға оның сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде сақтанушыға сақтандыру төлемдерін төлеу міндеттемесі үшін төлеуге міндетті ақша сомасы.
Айта кететін жайт - жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленген немесе төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақылары ҚР Ұлттық Банкі ҚР Қаржы министрлігімен келісе отырып белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерімге жатады.
Бұл ретте жинақтаушы сақтандыру мына негіздемелердің кез келгені бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыруды көздейтін сақтандыру болып табылады: сақтандыру шартында белгіленген мерзім аяқталғанда не қайсысының бұрын басталуына байланысты сақтандыру жағдайы басталғанда. Жинақтаушы сақтандыру шарты тек жеке сақтандыру бойынша жасала алады.
Алайда, жинақтаушы емес сипаттағы сақтандыру сыйлықақылары бойынша сақтанушының жылдық жиынтық табысынан шегерімге жатқызудың шегін белгілейтін нормативтік акт бүгінгі күнге дейін қабылданған жоқ. Осыған байланысты
салық төлеушілер корпорациялық табыс салыәы бойынша декларацияны Салық кодексінің 136-бабының 3 және 4-тармақтарына сәйкес салық I кезеңінің ішінде салық органдарына тапсырған кезде аталеан акт қабылданғанға дейін 2002 жылеы 1 қаңтареа дейін қолданылған "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" 24.04.95 ж. № 2235 ҚР Заңының 22-бабының ережелерін басшылыққа алады.
2002 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылған "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Заңының 22-бабында былай делінген: "Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын қоспағаида, сақтандыру шарттары бойынша сақтанушылар телейтін сақтандыру сыйлықақылары шегерімге жатады. Демек сақтандырушылар жинақтаушы емес сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын шегеруді жоғарыда аталған нормативтік құжат қабылданғанға дейін толықтай көлемінде шегерімге жатқызады.
Кейбір сақтандыру шарттарының талаптары бойынша сақтандыру сыйлықақылары сақтанушыға қайтарылуы мүмкін. Салық кодексінің 89-бабына сәйкес сақтандыру ұйымының сақтанушыға жинақтаушы емес сақтандыру шартының әрекеті аяқталғаннан кейін немесе оны мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда қайтаруға тиіс (қайтарылған) және сақтанушы бұрын шегерімге жатқызған сақтандыру сыйлықақыларының олар шегерімге жатқызылған салық кезеңінің жылдық жиынтық табысына жатқызылады, сақтандырушы уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіп пен нысанда өзінің тіркелген жері бойынша салық органдарын кірістің пайда болуы туралы міндетті түрде хабардар етеді.
Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы" 1999 жылғы 10 желтоқсандағы № 493-11 ҚР Заңының 8-бабы 2-тармағының 7-тармақшасына сәйкес жұмыс беруші "қызметкердің еңбек міндеттерін орындау кезінде оның денсаулығы мен өміріне зиян келтіргені үшін жауапкершілікті сақтандыруға" міндетті.
Жеке табыс салығы бойынша жеңілдікке келсек, онда Салық кодексінің 144-бабының негізінде жеке тұлғалардың салық салынбайтын табысына жататындар:
Еңбек (қызметтік) міндеттерін орындау кезінде қызметкердің өміріне және денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемдері (СҚ 144-бабы 1-тармағының 32-тармақшасы).
Сақтандыру сыйлықақылары жинақтаушы зейнетақы қорларындағы зейнетақы жиналымдары есебінен немесе жұмыс берушінің қаражаттары есебінен төленген сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қоры бойынша сақтандыру төлемдерін қоспағанда, шарттың қолданылуы кезеңіндегі сақтандырудың кез келген түрі кезінде төленетін, сақтандыру оқиғасына байланысты сақтандыру төлемдерінің сомалары (СҚ 144-бабы 1-тармағының 33-тармақшасы).
Өз қызметкерлерін міндетті сақтандыру шарттары бойынша жұмыс беруші төлейтін сақтандыру сыйлықақыларының сомалары (СҚ 144-бабы 1-тармағының 34-тармақшасы).
Бұл ретте, егер жұмыс беруші сақтандыру сыйлықақыларын өз қызметкерлерінің ерікті жеке сақтандыру шарттары бойынша төлейтін болса, онда сақтандыру сыйлықақыларының аталған сомалары Салық кодексінің 151-бабының 3-тармағының және 149-бабының 2-тармағының негізінде жеке тұлғалардың төлем көзінен жеке табыс салығы салынатын табыстарына жатқызылады. Сақтандыру сыйлықақыларының салық есебінің қолданыстағы тәртібі, ол дұрыс қолданылған жағдайда, заңды және жеке тұлғалардың сақтануға деген белсенділігін арттыра түсуге тиіс.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 31.01.2003 ж. № 27 қаулысымен Сақтандыру шарттары бойынша сақтанушы төлейтін (төлеген) сақтандыру сыйлықақылары бойынша шегерімдердің шегін белгілеу жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі - Нұқсаулық) бекітілді, бұл Қаулы 2003 жылғы 1 қаңтардан бастап туындаған қатынастарға қолданылады.
01.01.2003 ж. бастап сақтандыру сыйлықақыларының сомасын шегерімге жатқызу Салық кодексінің 99-бабына сәйкес және осы Нұсқаулықтың негізінде жүзеге асырылады.
Нұсқаулықтың күші сақтандыру ұйымымен сақтандыру шартын жасасқан және Салық кодексінің талаптарына сәйкес корпорациялық табыс салығын төлеушілер болып табылатын сақтанушыларға қолданылады.
Қазақстан Республикасында "Сақтандыру қызметі туралы" 18.12.2000 ж. № 126-ІІ Заңы 11.06.2003 ж. жағдай бойынша өзгерістерімен және толықтыруларымен бірге қолданылады, 10.07.2003 ж. № 483-IІ ҚР Заңымен енгізілген өзгерістер мен толықтырулар 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді.
"Сақтандыру қызметі туралы" Заңның 6-бабына сәйкес сақтандыру міндетті және ерікті болып бөлінеді, салалары, сыныптары және түрлері бойынша жіктеледі.
Сақтандыру ұйымдары сақтанушыға сақтандыру полисін беру арқылы сақтандыру шартын жасау жөніндегі қызметті сақтандыру ережелерін уәкілетті органмен келіскеннен кейін ғана жүзеге асыруға құқылы болады.
Сондықтан сақтандыру ұйымдарымен сақтандыру шарттарын жасасқан кезде тиісті Ережелерін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің бекіткенін не бекітпегенін біліп алу қажет. Сақтандыру ережелерінде сақтандыру түрі, шарты, қолданыс мерзімі, тараптардың құқықтары мен міндеттері көрсетіледі, сақтандыру өтемі төленетін жағдайлар, сондай-ақ сақтандыру жағдайлары туындаған кезде ұсынылуы қажет құжаттардың тізбесі белгіленеді.
Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің 21.03.2003 ж. № 38-е өкімімен сақтандырудың міндетті түрлерін енгізу жөніндегі жұмыстарды үйлестіру мақсатында міндетті сақтандырудың 11 түрінен тұратын оңтайлы тізбесі бекітілді.
2003 жылы азаматтық-құқықтық жауапкершілікті міндетті сақтандыру туралы 4 Заң күшіне енгізілді.
Қазіргі кезде міндетті сақтандырудың 5 түрі бар:
Тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (01.07.2003 ж. № 444-ІІ ҚР Заңы);
Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (01.07.2003 ж. № 446-ІІ ҚР Заңы);
Жеке нотариустардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (11.06.2003 ж. №435-11 ҚР Заңы);
Міндетті әлеуметтік сақтандыру (25.04.2003 ж. № 405-11 ҚР Заңы, 01.01.2005 ж. бастап күшіне енеді);
Аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (13.06.2003 ж. № 440-ІІ ҚР Заңы).
Жоғарыда аталған өкімге сәйкес міндетті сақтандырудың оңтайлы түрлеріне қолданыстағылардан басқа мыналар жатады: өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру; турагенттер мен тур-операторлардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру; қызметкерлерге еңбектік (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде олардың емірі мен денсаулығына нұқсан келтіргені үшін жұмыс берушінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру; міндетті экологиялық сақтандыру; қызметі үшінші тұлғаларға нұқсан келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру; міндетті медициналық сақтандыру.
Қазіргі кезде қызметкерге келтірілген нұқсан үшін жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру түрі нұқсан келтіргені үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті міндетті сақтандырудың ерікті сыныбына жатады. "Жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" ҚР Заңының жобасы қабылдану үстінде. Бұл Заң қабылданған сәттен бастап сақтандырудың бұл түрі міндетті болады.
Қызметкерлерге келтірілген нұқсан үшін жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру сақтандырудың мүліктік түрлеріне жатады. Мұндай сақтандыру кезінде қызметкерлердің өмірі мен денсаулықтарына нұқсан келтірудің салдарынан туындайтын міндеттемелер бойынша жұмыс берушінің тәуекелі сақтандырылады. Жұмыс берушінің жауапкершілігін сақтандырған кезде сақтанушы, яғни оған қатысты сақтандыру жүзеге асырылатын тұлға жұмыс беруші болып табылады.
Жұмыс берушінің жауапкершілігін сақтандырған кездегі сақтандыру сыйлықақысы қызметкердің табысына жатпайды, өйткені бұл сыйлықақыны жұмыс беруші қызметкерлердің мүліктік мүддесі үшін емес (қайғылы жағдайлардан сақтандырудағы секілді), өзінің мүліктік мүдделерін қорғау үшін төлейді. Осы сақтандырудың арқасында жұмыс беруші қызметкерлердің еңбектік (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде денсаулықтарына немесе өмірлеріне келтірілген нұқсанды өтеу жөніндегі олардың шағым-талаптарынан сақтанады.
Егер жұмыс беруші өзінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандырса, онда қызметкердің өмірі мен денсаулығына нұқсан келген жағдайда, қызметкерге залалды өтеу (сақтандыру төлемін төлеу) міндеті жұмыс берушіден сақтандыру компаниясына өтеді.
Нұсқаулықтың 5-тармағына сәйкес сақтанушы осы 5-тармақта көрсетілген барлық сақтандыру сыныптары бойынша, соның ішінде зиян келтірілгені үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру бойынша 100 процент шегінде, бірақ сақтанушының жылдық жиынтық табысының 1,5 процентінен аспайтын мөлшерде төленетін (төленген) сақтандыру сыйлықақыларын шегеруге құқығы бар.
Сақтандырудың бірнеше сыныптары бойынша сақтандыруды жүзеге асырған кезде Нұсқаулықтың қолданылу тәртібін қарастырайық.
Мысал
"A" компаниясы мыналарды:
Өзінің мүлкін - вагондарын. Баланстық құны 26 659,0 мың теңге. Сақтандыру сомасы - 266,59 мың теңге.
Жеке меншік жеңіл автокөлігін. Баланстық құны 7440,0 мың теңге, сақтандыру сомасы - 392,0 мың теңге.
3500,0 мың теңге сомаәа кәсіпкерлік тәуекелін.
Шарттар бойынша темір жол көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін ... жалғасы
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті
Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеті
Есеп және аудит кафедрасы
Салық есебі пәні
СӨЖ №1
Тақырыбы: Резервтік қорға аударымдар бойынша шегерімдердің салық есебі
Орындаған: Нурсейтова Айдана
УА-205
Тексерген: Сарсенбаева А.А
2015 жыл
1. Сақтандыру сыйлықтары бойынша шегерімдер салық есебі
Салық Кодексінің 99-бабына сәйкес сақтандыру сыйлықақылары бойынша шығыстарды шегеру
1.Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықтарын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленуге тиісті (төленген) сақтандыру сыйлықтары сақтандыру қызметін реттеу және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерілуге тиіс.
2.Жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) ұжымдық кепілдендіру (сақтандыру) жүйесіне қатысушы банктер жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) кепілдендіруге (сақтандыруға) байланысты аударылған міндетті күнтізбелік, қосымша және төтенше жарналарының сомаларын шегерімге жатқызуға құқылы.
Сақтандырушымен міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру компаниясына төленген барлық сақтандыру сомалары жеке тұлғалардың табыстары болып табылмайды және нормативтерді қабылдауға дейін толық көлемде шегерімге жатады. Сақтандыру міндеттілігі ҚР заңдар тәртібімен белгіленеді.
Сақтандыру (жұмыс берушімен жұмысшыларын) бойынша шығындар өнімнің, жұмыс және қызметтің өзіндік құнының құрамына кіреді (БЕС 7)
Жұмыс берушінің өз жұмысшыларына сақтандыру келісім-шарты бойынша төленген сақтандыру төлемдері заңды тұлғаның ЖЖТ-нан шегерімдерге жатады.
Қазіргі заманғы сақтандыру индустриясын құру заңдар базасының жетіктігіне, мемлекеттік салық-бюджеттік және ақша-кредиттік саясатының тиімділігіне, сақтандыру қызметіне қадағалаудың сапасына және сақтандыру ұйымдарының жұмыстарының сенімділігіне байланысты болып отыр.
Ал сақтандыру саласын дамытуға қатысты Қазақстан Республикасының салық саясатына келсек, онда Салық кодексінің 99-бабына сәйкес сақтандырушы заңды тұлғалар корпорациялық табыс салығы бойынша салық салынатын табысты анықтаған кезде сақтандыру сыйлықақыларын төлеу жөніндегі шығыстарын жылдық жиынтық табыстан шегеруіне рұқсат берілген.
Сақтандыру сыйлықақысы - бұл сақтанушы сақтандырушыға оның сақтандыру шартында белгіленген мөлшерде сақтанушыға сақтандыру төлемдерін төлеу міндеттемесі үшін төлеуге міндетті ақша сомасы.
Айта кететін жайт - жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын қоспағанда, сақтанушының сақтандыру шарттары бойынша төленген немесе төленуге тиісті сақтандыру сыйлықақылары ҚР Ұлттық Банкі ҚР Қаржы министрлігімен келісе отырып белгілеген шектерде сақтандыру сыныптары бойынша шегерімге жатады.
Бұл ретте жинақтаушы сақтандыру мына негіздемелердің кез келгені бойынша сақтандыру төлемін жүзеге асыруды көздейтін сақтандыру болып табылады: сақтандыру шартында белгіленген мерзім аяқталғанда не қайсысының бұрын басталуына байланысты сақтандыру жағдайы басталғанда. Жинақтаушы сақтандыру шарты тек жеке сақтандыру бойынша жасала алады.
Алайда, жинақтаушы емес сипаттағы сақтандыру сыйлықақылары бойынша сақтанушының жылдық жиынтық табысынан шегерімге жатқызудың шегін белгілейтін нормативтік акт бүгінгі күнге дейін қабылданған жоқ. Осыған байланысты
салық төлеушілер корпорациялық табыс салыәы бойынша декларацияны Салық кодексінің 136-бабының 3 және 4-тармақтарына сәйкес салық I кезеңінің ішінде салық органдарына тапсырған кезде аталеан акт қабылданғанға дейін 2002 жылеы 1 қаңтареа дейін қолданылған "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" 24.04.95 ж. № 2235 ҚР Заңының 22-бабының ережелерін басшылыққа алады.
2002 жылғы 1 қаңтарға дейін қолданылған "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Заңының 22-бабында былай делінген: "Жинақтаушы сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын қоспағаида, сақтандыру шарттары бойынша сақтанушылар телейтін сақтандыру сыйлықақылары шегерімге жатады. Демек сақтандырушылар жинақтаушы емес сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру сыйлықақыларын шегеруді жоғарыда аталған нормативтік құжат қабылданғанға дейін толықтай көлемінде шегерімге жатқызады.
Кейбір сақтандыру шарттарының талаптары бойынша сақтандыру сыйлықақылары сақтанушыға қайтарылуы мүмкін. Салық кодексінің 89-бабына сәйкес сақтандыру ұйымының сақтанушыға жинақтаушы емес сақтандыру шартының әрекеті аяқталғаннан кейін немесе оны мерзімінен бұрын тоқтатқан жағдайда қайтаруға тиіс (қайтарылған) және сақтанушы бұрын шегерімге жатқызған сақтандыру сыйлықақыларының олар шегерімге жатқызылған салық кезеңінің жылдық жиынтық табысына жатқызылады, сақтандырушы уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген тәртіп пен нысанда өзінің тіркелген жері бойынша салық органдарын кірістің пайда болуы туралы міндетті түрде хабардар етеді.
Қазақстан Республикасындағы еңбек туралы" 1999 жылғы 10 желтоқсандағы № 493-11 ҚР Заңының 8-бабы 2-тармағының 7-тармақшасына сәйкес жұмыс беруші "қызметкердің еңбек міндеттерін орындау кезінде оның денсаулығы мен өміріне зиян келтіргені үшін жауапкершілікті сақтандыруға" міндетті.
Жеке табыс салығы бойынша жеңілдікке келсек, онда Салық кодексінің 144-бабының негізінде жеке тұлғалардың салық салынбайтын табысына жататындар:
Еңбек (қызметтік) міндеттерін орындау кезінде қызметкердің өміріне және денсаулығына зиян келтіргені үшін жұмыс берушінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру төлемдері (СҚ 144-бабы 1-тармағының 32-тармақшасы).
Сақтандыру сыйлықақылары жинақтаушы зейнетақы қорларындағы зейнетақы жиналымдары есебінен немесе жұмыс берушінің қаражаттары есебінен төленген сақтандыру ұйымдары жүзеге асыратын жинақтаушы зейнетақы қоры бойынша сақтандыру төлемдерін қоспағанда, шарттың қолданылуы кезеңіндегі сақтандырудың кез келген түрі кезінде төленетін, сақтандыру оқиғасына байланысты сақтандыру төлемдерінің сомалары (СҚ 144-бабы 1-тармағының 33-тармақшасы).
Өз қызметкерлерін міндетті сақтандыру шарттары бойынша жұмыс беруші төлейтін сақтандыру сыйлықақыларының сомалары (СҚ 144-бабы 1-тармағының 34-тармақшасы).
Бұл ретте, егер жұмыс беруші сақтандыру сыйлықақыларын өз қызметкерлерінің ерікті жеке сақтандыру шарттары бойынша төлейтін болса, онда сақтандыру сыйлықақыларының аталған сомалары Салық кодексінің 151-бабының 3-тармағының және 149-бабының 2-тармағының негізінде жеке тұлғалардың төлем көзінен жеке табыс салығы салынатын табыстарына жатқызылады. Сақтандыру сыйлықақыларының салық есебінің қолданыстағы тәртібі, ол дұрыс қолданылған жағдайда, заңды және жеке тұлғалардың сақтануға деген белсенділігін арттыра түсуге тиіс.
Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 31.01.2003 ж. № 27 қаулысымен Сақтандыру шарттары бойынша сақтанушы төлейтін (төлеген) сақтандыру сыйлықақылары бойынша шегерімдердің шегін белгілеу жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі - Нұқсаулық) бекітілді, бұл Қаулы 2003 жылғы 1 қаңтардан бастап туындаған қатынастарға қолданылады.
01.01.2003 ж. бастап сақтандыру сыйлықақыларының сомасын шегерімге жатқызу Салық кодексінің 99-бабына сәйкес және осы Нұсқаулықтың негізінде жүзеге асырылады.
Нұсқаулықтың күші сақтандыру ұйымымен сақтандыру шартын жасасқан және Салық кодексінің талаптарына сәйкес корпорациялық табыс салығын төлеушілер болып табылатын сақтанушыларға қолданылады.
Қазақстан Республикасында "Сақтандыру қызметі туралы" 18.12.2000 ж. № 126-ІІ Заңы 11.06.2003 ж. жағдай бойынша өзгерістерімен және толықтыруларымен бірге қолданылады, 10.07.2003 ж. № 483-IІ ҚР Заңымен енгізілген өзгерістер мен толықтырулар 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді.
"Сақтандыру қызметі туралы" Заңның 6-бабына сәйкес сақтандыру міндетті және ерікті болып бөлінеді, салалары, сыныптары және түрлері бойынша жіктеледі.
Сақтандыру ұйымдары сақтанушыға сақтандыру полисін беру арқылы сақтандыру шартын жасау жөніндегі қызметті сақтандыру ережелерін уәкілетті органмен келіскеннен кейін ғана жүзеге асыруға құқылы болады.
Сондықтан сақтандыру ұйымдарымен сақтандыру шарттарын жасасқан кезде тиісті Ережелерін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінің бекіткенін не бекітпегенін біліп алу қажет. Сақтандыру ережелерінде сақтандыру түрі, шарты, қолданыс мерзімі, тараптардың құқықтары мен міндеттері көрсетіледі, сақтандыру өтемі төленетін жағдайлар, сондай-ақ сақтандыру жағдайлары туындаған кезде ұсынылуы қажет құжаттардың тізбесі белгіленеді.
Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің 21.03.2003 ж. № 38-е өкімімен сақтандырудың міндетті түрлерін енгізу жөніндегі жұмыстарды үйлестіру мақсатында міндетті сақтандырудың 11 түрінен тұратын оңтайлы тізбесі бекітілді.
2003 жылы азаматтық-құқықтық жауапкершілікті міндетті сақтандыру туралы 4 Заң күшіне енгізілді.
Қазіргі кезде міндетті сақтандырудың 5 түрі бар:
Тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (01.07.2003 ж. № 444-ІІ ҚР Заңы);
Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (01.07.2003 ж. № 446-ІІ ҚР Заңы);
Жеке нотариустардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (11.06.2003 ж. №435-11 ҚР Заңы);
Міндетті әлеуметтік сақтандыру (25.04.2003 ж. № 405-11 ҚР Заңы, 01.01.2005 ж. бастап күшіне енеді);
Аудиторлар мен аудиторлық ұйымдардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру (13.06.2003 ж. № 440-ІІ ҚР Заңы).
Жоғарыда аталған өкімге сәйкес міндетті сақтандырудың оңтайлы түрлеріне қолданыстағылардан басқа мыналар жатады: өсімдік шаруашылығындағы міндетті сақтандыру; турагенттер мен тур-операторлардың азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру; қызметкерлерге еңбектік (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде олардың емірі мен денсаулығына нұқсан келтіргені үшін жұмыс берушінің жауапкершілігін міндетті сақтандыру; міндетті экологиялық сақтандыру; қызметі үшінші тұлғаларға нұқсан келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру; міндетті медициналық сақтандыру.
Қазіргі кезде қызметкерге келтірілген нұқсан үшін жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру түрі нұқсан келтіргені үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті міндетті сақтандырудың ерікті сыныбына жатады. "Жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" ҚР Заңының жобасы қабылдану үстінде. Бұл Заң қабылданған сәттен бастап сақтандырудың бұл түрі міндетті болады.
Қызметкерлерге келтірілген нұқсан үшін жұмыс берушінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру сақтандырудың мүліктік түрлеріне жатады. Мұндай сақтандыру кезінде қызметкерлердің өмірі мен денсаулықтарына нұқсан келтірудің салдарынан туындайтын міндеттемелер бойынша жұмыс берушінің тәуекелі сақтандырылады. Жұмыс берушінің жауапкершілігін сақтандырған кезде сақтанушы, яғни оған қатысты сақтандыру жүзеге асырылатын тұлға жұмыс беруші болып табылады.
Жұмыс берушінің жауапкершілігін сақтандырған кездегі сақтандыру сыйлықақысы қызметкердің табысына жатпайды, өйткені бұл сыйлықақыны жұмыс беруші қызметкерлердің мүліктік мүддесі үшін емес (қайғылы жағдайлардан сақтандырудағы секілді), өзінің мүліктік мүдделерін қорғау үшін төлейді. Осы сақтандырудың арқасында жұмыс беруші қызметкерлердің еңбектік (қызметтік) міндеттерін орындауы кезінде денсаулықтарына немесе өмірлеріне келтірілген нұқсанды өтеу жөніндегі олардың шағым-талаптарынан сақтанады.
Егер жұмыс беруші өзінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандырса, онда қызметкердің өмірі мен денсаулығына нұқсан келген жағдайда, қызметкерге залалды өтеу (сақтандыру төлемін төлеу) міндеті жұмыс берушіден сақтандыру компаниясына өтеді.
Нұсқаулықтың 5-тармағына сәйкес сақтанушы осы 5-тармақта көрсетілген барлық сақтандыру сыныптары бойынша, соның ішінде зиян келтірілгені үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру бойынша 100 процент шегінде, бірақ сақтанушының жылдық жиынтық табысының 1,5 процентінен аспайтын мөлшерде төленетін (төленген) сақтандыру сыйлықақыларын шегеруге құқығы бар.
Сақтандырудың бірнеше сыныптары бойынша сақтандыруды жүзеге асырған кезде Нұсқаулықтың қолданылу тәртібін қарастырайық.
Мысал
"A" компаниясы мыналарды:
Өзінің мүлкін - вагондарын. Баланстық құны 26 659,0 мың теңге. Сақтандыру сомасы - 266,59 мың теңге.
Жеке меншік жеңіл автокөлігін. Баланстық құны 7440,0 мың теңге, сақтандыру сомасы - 392,0 мың теңге.
3500,0 мың теңге сомаәа кәсіпкерлік тәуекелін.
Шарттар бойынша темір жол көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz