Қызметкерлер құқығын қорғау - кәсіподақтың негізгі міндеті

Кіріспе

Жалдамалы қызметкерлер мен жұмыс берушінің өзара қарым-қатынасы,әсіресе,бекітілген еңбек шартында қарастырған талаптарға тараптардың бір жағынан көңілі толмаса,қиындық тудырады.Статистикалық талдау мәліметтер бойынша шамамен 5млн. казақстандық жалдамалы қызметкер болып табылады әрі кейбір бағалауларға сүйенсек 1млн, қазақстандық еңбек қатынасын ресми түрде рәсімдемей жұмыс істеп жатыр.
Республикамызда «ойын ережесі» қызметкер үшін де,жұмыс бкруші үшін де заң нормаларымен белгіленбеген.Бұл заң тараптардың негізгі құқықтары мен міндеетерін белгілейді.Сонымен бірге,ұжымдық және еңбек шарттарын бекіту барысында ол тараптардың республика заңнамасын қайшы келмейтін қосымша құқықтарымен міндеттерін белгілеуге мүмкіндік береді.Ең алдымен, бұл еңбек туралы, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау туралы,ұжымдық еңбек даулары мен ереуіл туралы және т.б туралы заңдар.Бұған еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі нормаларды қамтиды кәсіподақ туралы заңды жатқызуға болады.
Өкінішке қарай, бұл заңдар республикамызда саяси әрі экономикалық қалыптасуының әр қилы кезендерде қабылданды,ал кейбіреулерінің ел Конституциясы қабылданбай тұрып қабылданғанан естен шығармауымыз керек.Осыған орай жеклеген заң нормалары республикада қалыптасқан нарықтық қатынастарға сәйкес келмеуіне байланысты қолдануға келмейді.Сол себепті де ел Парламенті жоғары заңдық күшке ие кодификациланған заң жобасын қарастырады.Еңбек кодексінің нормалары қызметкер мен
Жұмыс берушіінің арасындақы катынасты әлдеқайда өркениетті сатыға жеткізе ме,жаңа заң еңбек өнімділігін арттыруға және қазметкердің

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Қызметкерлер құқығын қорғау-кәсіподақтың негізгі міндеті

Жалдамалы қызметкерлер мен жұмыс берушінің өзара қарым-
қатынасы,әсіресе,бекітілген еңбек шартында қарастырған талаптарға
тараптардың бір жағынан көңілі толмаса,қиындық тудырады.Статистикалық
талдау мәліметтер бойынша шамамен 5млн. казақстандық жалдамалы қызметкер
болып табылады әрі кейбір бағалауларға сүйенсек 1млн, қазақстандық еңбек
қатынасын ресми түрде рәсімдемей жұмыс істеп жатыр.
Республикамызда ойын ережесі қызметкер үшін де,жұмыс бкруші үшін де
заң нормаларымен белгіленбеген.Бұл заң тараптардың негізгі құқықтары мен
міндеетерін белгілейді.Сонымен бірге,ұжымдық және еңбек шарттарын бекіту
барысында ол тараптардың республика заңнамасын қайшы келмейтін қосымша
құқықтарымен міндеттерін белгілеуге мүмкіндік береді.Ең алдымен, бұл еңбек
туралы, еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау туралы,ұжымдық еңбек даулары
мен ереуіл туралы және т.б туралы заңдар.Бұған еңбек қатынастарын реттеу
жөніндегі нормаларды қамтиды кәсіподақ туралы заңды жатқызуға болады.
Өкінішке қарай, бұл заңдар республикамызда саяси әрі экономикалық
қалыптасуының әр қилы кезендерде қабылданды,ал кейбіреулерінің ел
Конституциясы қабылданбай тұрып қабылданғанан естен шығармауымыз
керек.Осыған орай жеклеген заң нормалары республикада қалыптасқан нарықтық
қатынастарға сәйкес келмеуіне байланысты қолдануға келмейді.Сол себепті де
ел Парламенті жоғары заңдық күшке ие кодификациланған заң жобасын
қарастырады.Еңбек кодексінің нормалары қызметкер мен
Жұмыс берушіінің арасындақы катынасты әлдеқайда өркениетті сатыға
жеткізе ме,жаңа заң еңбек өнімділігін арттыруға және қазметкердің
әлеуметтік қорғалуын қамтамасыз ететін өлшемдерді арттыруға тигізе
алама,мінк,бұл сауалдардың жауабын алдағы уақытта алатын боламыз.
Қызметкердің проблемасы олардың өкілі болып табылатын кәсіподақтың
араласуынсыз шешу мүмкін емес,өйткені,әлемдегі барлық кәсіподақтардың
негізгі қызметі-еңбекшілердің құқығын қорғау.
Кәсіподақ туралы заңға сәйкес бұл жарғылық міндетіне қарай
еңбекшілердің заңды мүддеслері мен құқықтарын қорғайтын бірден-бір қоқамдық
бірлестік.Қызметкерлердің құқығы мен кепілдігі Конституцияда және
республиканың өзге заңдарында жазылған.Қызметкерлерге қосымша құқықтар мен
кепілдіктер және еңбек шартымен немесе ұжымдық шартпен белгіленеді.
Еңбекшілердің құқығын қорғау жөніндегі жұмыс ең алдымен жұмыс беруші
мен қызметкердің өзара құқықтары мен міндеттерін белгілейтік ұжымдық шартта
бекітуден басталады.Бұл тең әріптестікке құрылған азаматтық құқық саласына
жатпайтын мүлдем өзгеше шарт.Жұмыс беруші мен қызметкер-екі түрлі субьекті:
біреуі жұмыс береді,екіншісі оны орындайды,бұл арада барлық өндіріс
құралына тек бір жағы ғана иелік етеді.Ендеше, біз өзгеше тәсілдер мен
айырықша мамандарды қажет ететін ерекше салаға жолығып отырамыз.
Республикамыздың кәсіподақ қозғалысы еліміз тәуелсіздікалғаннан кейін
үлкен өзгерістерге ұшырады.Қазіргі үақытта кәсіподақ ұйымның болуы кеңестік
кезкңде кез келген кәсіпорында фабрика-заоттық жергілікті крмиттер
құрылатын,ал қазір кәсіподақты құру құқығы қызметкерлердің өздеріне
берілген.Кәсіподақ ұйымының өзіне келетін болсақ,ол өз күшін өзіндей басқа
ұйымдармен біріктіру үшін кәсіподақ бірлестігіне кіруді өзі шешеді.
Бүгінгі таңда республикалық деңгейдегі ең өкілетті кәсіподақ ұйымына
Қазақстан Республикасының Кәсіподақ Федерациясы жатады. Оған шамамен екі
миллион мүшесі бар 26 салалық және 16 аймақтық мүше ұйымдар кіреді. Осы
ұйымның әрбіреуі алдарына қызметкерлердің еңбек құқықтары мен мүдделерін
қорғауды негізгі мақсаты етіп қояды. Бұл жұмыстыңқаншалықты тиімді
жүргізіліп жатқанын кәсіподақ мүшелерінің өздері ғана біледі.
Заң еңбек ұжымдарында қолайлы жағдай тудыруда, жұмыс беруші мен
қызметкердің өзара қарым-қатынасында белгілі бір тепе-теңдік сақтауда
маңызды рөл атқарады. Сондықтан да қызметкердің тиісті кепілдігін заң
актлерімен белгілеу олардың жұмыс берушінің алдында қорғалуын күшейтеді.
Әзірге қызметкер жұмыс берушінің қас-қабағына қарап, оған толық
тәуелді болып отыр. Жұмыс беруші жұмысқа қабылдағысы келсе қабылдайды,
қабылдағысы келмесе қызметкерді жұмысқа қабылдаудан кез келген себеп
бойынша бас тартады. Әрбірден соң бірде-бір бақылаушы мемлекеттік орган
жұмыс берушіні кызметкерді жұмысқа алуға мәжбүрлей алмайды, өйткені, жұмыс
беруші қызметкерге койылатын талаптарды бір ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.