ҚР әкімшілік-территориялық бөлінуі



1. ҚР әкімшілік.территориялық бөлінуі
2. ҚР.ғы жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың жүйесі. Маслихат
3. Жергілікті атқарушылық органдар. Әкімшілік
4. Әдебиеттер
Кеңес Үкіметінің таратылуымен, бұрыңғы кеңестік республикалардың орнына егемендік мемлекеттердің пайда болып, Қазақстан Республикасының егемендік алуына байланысты әкімшілік-территориялық құрылымдар мен басқару жүйелері өзгерістерге ұшырады.
1993 жылдың 8 желтоқсанында Қазақстан Республикасында "ҚР әкімшілік-территориялық құрылымы туралы" Заң қабылданды, ал 1995 жылдың 19 желтоқсанында заңдық күшке енген осы заңды өзгерту туралы Қазақстан Республикасының Президентінің Жарғысы шыққан болатын.
Дәл қазіргі уақытта әкімшілік-территориялық құрылымның қарапайым, экономикалық және басқарылатын жүйесін құруға уақыт жетті, ол туралы Қазақстан халқына деген өзінің жолдауында 1996 жылы 7 қазанда Қазақстанның Президенті Н. А. Назарбаев айтқан болатын.
Кеңес үкіметінен тәуелсіз Қазақстанға келесідей әкімшілік-территориялық құрылым қалды, оның құрамына 19 облыс, 2 мемлекеттік маңызы бар қала, 216 аудандық әкімшілік-территориялық бірліктер болды, оларда мекен ететін тұрғындардың жалпы саны 16,5 млн. адам қалды.
Қалыптасқан әкімшілік-территориялық бөліну экономикалық тараптан қарағанда әсерлі емес және қиынырақ болып көрінеді. Аймақтық шекаралар көптеген облыстардың дамуында маңызды бағыттарды көрсетті. Соның нәтижесінде тек қана ауылшаруашылықтық аймақтар (Көкшетау, Ақмола облыстары), көмір өндіретін және металлургиялық өнеркәсіптері бар аймақтар (Жезқазған, Қарағанды, Шығыс Қазақстан облыстары) болып бөлінді.
1997 жылдың 22 сәуіріндегі ҚР Президентінің «ҚР әкімшілік-территориялық құрылымын оптимизациялау бойынша шаралар қолдану туралы» Жарғысына сәйкес Талдықорған, Торғай облыстарының территориялары жекеленді де, соның салдарынан Ақмола, Алматы, Қостанай облыстарының шекаралары өзгертілген болатын.
1997 жылдың 3 мамырында ҚР Президентінің «ҚР әкімшілік-территориялық құрылымын жаңдандырудың алдағы шаралары туралы» Жарғысы қабылданды, сәйкесінше, Жезқазған, Көкшетау, Семей облыстарының территориялары қысқартылған. Осыған байланысты Қарағанды, Солтүстік Қазақстан және Шығыс Қазақстан облыстарының шекаралары өзгертілді.
Көкшетау облысының Солтүстік Қазақстан облысының құрамына кіруі екі территорияның қорларын, яғни қалайы, қорғасын, молибден, алтын уран, алмаз өндірістерін біріктірді. Сонымен қатар, бұл аймақтарда астық, бидай, қарақұмық пен майлы дақылдар өндірісінің көлемі үлкейе түсті.
Шығыс Қазақстан және Семей облыстарын біріктіру олардың өнеркәсіптік өндірісінің потенциалын көтерді. Осы аймақтарда мыс өндіруде ортақ баланстық қор ортақ республикалық қордың 48%, цинк өндіруде – 48,49%, свинец бойынша – 27% құрап отырды. Электроэнергетиканы біріктіруден үлкен табыс түсті, ол көрсеткіш жалпы ортақ республикалық өндірістің 26% құрады.
1 1995 жылғы Қазақстан Республикасының Конституциясы
2 2001 ж. 23 қантар, ҚР «Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі және мемлекеттік басқару туралы» Заңы, 2009 ж. 09 ақпанында өзгертіліп қосымшаланған
3 2009 ж. 08 маусым «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жоспарлау Жүйесі туралы» ҚР Президентінің Жарғысы
4 Инициативы Главы государства в становлении и формировании модели стратегического управления. Сборник выступлений и статей / под общ. ред. А. С. Сагынгали, Б. М. Каиповой. – Алматы : Издательский дом «Таймас», 2008. – 264 б.
5 Румянцева З. П., Зотов В. Б. Новые реалии территориального управления // Вопросы управления для руководителей органов исполнительной власти. – 2005. – № 5. – Б. 35–38.
6 Королева-Конопляная Г. И., Салов О. А. Местное самоуправление на современном этапе (политико-правовой аспект) // Социально-гуманитарные знания. – 2006. – № 5. – Б. 146 – 157.
7 Гладышев А. Г., Иванов В. Н., Мельников С. Б., Патрушев В. И. Основы современного муниципального управления. – М., 2007. – 347 б.
8 Игнатов В. Г., Рудой В. В. Местное самоуправление. – изд. 3-е, перераб. и доп. – Ростов н/ Д. : Феникс, 2005. – 480 б.
9 Европейская Хартия местного самоуправления 1985 г.
10 Учебные программы для развития местного самоуправления в Казахстане. – Алматы : Изд-во «Искандер», 2003. – 129 б.
11 История муниципального менеджмента http://rusobschina.ru/
12 http://www.pavlodar.com/zakon/?dok=00766&all=al
13 2009 ж. 23 маусым "Казахстанская правда"

Пән: География
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:   
ҚР әкімшілік-территориялық бөлінуі
Кеңес Үкіметінің таратылуымен, бұрыңғы кеңестік республикалардың орнына егемендік мемлекеттердің пайда болып, Қазақстан Республикасының егемендік алуына байланысты әкімшілік-территориялық құрылымдар мен басқару жүйелері өзгерістерге ұшырады.
1993 жылдың 8 желтоқсанында Қазақстан Республикасында "ҚР әкімшілік-территориялық құрылымы туралы" Заң қабылданды, ал 1995 жылдың 19 желтоқсанында заңдық күшке енген осы заңды өзгерту туралы Қазақстан Республикасының Президентінің Жарғысы шыққан болатын.
Дәл қазіргі уақытта әкімшілік-территориялық құрылымның қарапайым, экономикалық және басқарылатын жүйесін құруға уақыт жетті, ол туралы Қазақстан халқына деген өзінің жолдауында 1996 жылы 7 қазанда Қазақстанның Президенті Н. А. Назарбаев айтқан болатын.
Кеңес үкіметінен тәуелсіз Қазақстанға келесідей әкімшілік-территориялық құрылым қалды, оның құрамына 19 облыс, 2 мемлекеттік маңызы бар қала, 216 аудандық әкімшілік-территориялық бірліктер болды, оларда мекен ететін тұрғындардың жалпы саны 16,5 млн. адам қалды.
Қалыптасқан әкімшілік-территориялық бөліну экономикалық тараптан қарағанда әсерлі емес және қиынырақ болып көрінеді. Аймақтық шекаралар көптеген облыстардың дамуында маңызды бағыттарды көрсетті. Соның нәтижесінде тек қана ауылшаруашылықтық аймақтар (Көкшетау, Ақмола облыстары), көмір өндіретін және металлургиялық өнеркәсіптері бар аймақтар (Жезқазған, Қарағанды, Шығыс Қазақстан облыстары) болып бөлінді.
1997 жылдың 22 сәуіріндегі ҚР Президентінің ҚР әкімшілік-территориялық құрылымын оптимизациялау бойынша шаралар қолдану туралы Жарғысына сәйкес Талдықорған, Торғай облыстарының территориялары жекеленді де, соның салдарынан Ақмола, Алматы, Қостанай облыстарының шекаралары өзгертілген болатын.
1997 жылдың 3 мамырында ҚР Президентінің ҚР әкімшілік-территориялық құрылымын жаңдандырудың алдағы шаралары туралы Жарғысы қабылданды, сәйкесінше, Жезқазған, Көкшетау, Семей облыстарының территориялары қысқартылған. Осыған байланысты Қарағанды, Солтүстік Қазақстан және Шығыс Қазақстан облыстарының шекаралары өзгертілді.
Көкшетау облысының Солтүстік Қазақстан облысының құрамына кіруі екі территорияның қорларын, яғни қалайы, қорғасын, молибден, алтын уран, алмаз өндірістерін біріктірді. Сонымен қатар, бұл аймақтарда астық, бидай, қарақұмық пен майлы дақылдар өндірісінің көлемі үлкейе түсті.
Шығыс Қазақстан және Семей облыстарын біріктіру олардың өнеркәсіптік өндірісінің потенциалын көтерді. Осы аймақтарда мыс өндіруде ортақ баланстық қор ортақ республикалық қордың 48%, цинк өндіруде - 48,49%, свинец бойынша - 27% құрап отырды. Электроэнергетиканы біріктіруден үлкен табыс түсті, ол көрсеткіш жалпы ортақ республикалық өндірістің 26% құрады.
Осы шараларды іске асыру салдарынан 1997 жылы 4550 - 4800 адамды құрайтын облыстық басқарушылық аппарат пен мемлекеттік органдар аппараттары қысқартылған еді. Тура экономикалық пайда 1210 - 1270 млн. теңгені құрады, осы қаражат әлеуметтік мәселелерді шешуге жұмсалды.
Дәл қазіргі уақытта республикамызда 14 облыс, 160 аудан, облыстық және республикалық маңызы бар 84 қала, 195 кеншарлар мен 2150 ауылдық округтер бар.
Нақты бір аймақта әлеуметтік-экономикалық үрдістерді әсерлі басқару үшін, жалпы осы территорияны, экономикалық-географиялық жағдайын, оның шекараларын, табиғи жағдайлары мен ресурстарын, барлық демографиялық үрдістерін, даму тарихын, шаруашылығының қазіргі заман талаптарына сай орналасуын, специализациясы мен инфрақұрылымын тереңірек зерттеу керек. Осылардың бәрінің сақталуы қазіргі заманғы Қазақстанның территориясында басқарудың оптималды құрылымын құруға мүмкіндік туғызып отыр.

ҚР-ғы жергілікті өкілетті және атқарушы органдардың жүйесі. Маслихат
ҚР Конституциясының 85 бабына сәйкес жергілікті мемлекеттік басқару жергілікті өкілетті және атқарушылық органдармен іске асырылады, олар арқылы сәйкес территорияның істерінің жағдайларына жауап береді.
2001 жылдың 21 қаңтарындағы ҚР жергілікті мемлекеттік басқару және өзің-өзі басқару туралы ҚР Заңына (2010 жылдың 8 сәуіріндегі өзгертулер мен қосымшаларға сәйкес) сәйкес, жергілікті өкілетті орган (маслихат) - тандалатын орган, яғни облыстың (республикалық маңызы бар қалалар мен астаналар) және ауданның (облыстық маңызы бар қалалар) тұрғындарымен тағайындалады, халықтың еркін білдіреді, және де олар Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес іс шараларды анықтайды, олардың жүзеге асырылуын бақылап отырады.
ҚР Конституциясының 86 бабына сәйкес, маслихаттар әкімшілік-территориялық бірліктердің тұрғындарының еркін білдіреді, және ортақ мемлекеттік қызығушылықтардың есебімен іс шараларды анықтайды, олардың жүзеге асырылуын бақылап отырады.
Маслихаттар барлығына ортақ, тең, тура тандау құқығымен бес жылдық мерзімге құпия дауыс беру арқылы тағайындалады.
Маслихат депутаты болып жиырма жасқа толған Қазақстан Республикасының азаматы тағайындалады, және ол тек қана бір маслихаттың депутаты бола алады.
Сәйкес маслихаттың депутаттар саны келесідей шектеулер бойынша Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясымен тағайындалады: облыстық маслихатта, Алматы мен Астана қалаларының маслихаттарында - елуге дейін; қалалық маслихатта - отызға дейін; аудандық маслихатта - жиырма бесқе дейін.
Егер де оның депутаттарының ортақ санының үштен төрт бөлігі Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясымен тағайындалған болса, маслихат құқықты болып саналады.
Маслихаттардың қызметтері:
1) жоспарлардың, территорияның дамуының экономикалық және әлеуметтік бағдарламаларының, жергілікті бюджет пен оларды орындау бойынша есептердің бекітілуі;
2) осы қызметтерге жататын жергілікті әкімшілік-территориялық құрылымның мәселелерін шешеді;
3) маслихат компетенциядағы заңдарға жататын мәселелер бойынша жергілікті атқарушылық органдардың басшыларының есебін қарастыру;
4) маслихаттың тұрақты комиссиялары мен басқа да жұмыс органдарын құрады, олардың қызметтері туралы есептерді тындайды, маслихаттың ұйымдастырушылық жұмысымен байланысты басқа да көптеген мәселелерді шешеді;
5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың заңды қызығушылықтары мен құқықтарын қамтамасыз ету бойынша басқа да өкілеттерді атқарады.
Павлодар облыстық маслихат құрамында 30 депутат бар.
Депутаттық этика тәртіптерін облыстық маслихат депутаттарының тәртіп нормалары анықтайды, ол тәртіптерді депутаттар өз қызметтерін іске асыру барысында ұстануы керек:
- сайлаушылармен жиі кездесулер жүргізіп, азаматтарды жеке қабылдауы тиіс, тұрғындардың күтілімдері мен көңілдеріне сергек болуы керек, сонымен қатар әлеуметтік мәселелерді бекітілген шешу жолдарын біліп, уақытылы орындауы тиіс;
- тұрақты тексерістер мен сессияларда қарастырылуға ұсынылған мәселерге қатысты ақпаратпен алдын-ала таныс болуы тиіс, мемлекеттік жергілікті басқару тәртібін реттейтін заңдар мен актілерді жетік білуі керек, оптималды басқарушылық шешімдерді қабылдауға септігін тигізіп орындауы тиіс;
- өзінің, дәл сол сияқты басқа да депутаттардың қадырын түсіне білуге, депутаттық міндеттерін атқарумен қатар, күнделікті өмірде де қарым-қатынасқа түсетін азаматтар мен қызметік тұлғаларға да тиісілі көңіл бөлуі тиіс;
- маслихат жұмысының әсерлілігін жоғарылататын, маслихаттағы тілектестік, іскерлік, өзара қолдау және де іскерліктің басқа да түрлерін қалыптастыруы тиіс;
- оратордың сөзін бөлмеуі тиіс, және де өз сөздерінде азаматтардың абыройы мен қадыр-қасиеттің балағаттайтын сөз айтпауы тиіс
- маслихаттың жабық отырыстары мен басқа да мемлекеттік басқару органдарында мәселелерге қатысты қабылданған шешімдерді жария етпеуі тиіс;
- ақпарат көздерінде, пресс-конференцияларда, митингтарла, ашық сөз сөйлеу барысында тек шынайы фактілерге сүйенуі керек, қоғам пікірін балағаттайтын сөздерге жол бермеуі керек;
- егер де дұрыс емес немесе тексерілмеген ақпарат келенсіз қолданылған болса, ондай жағдайда мүдделері мен абыройлары тапталған ұйымдардан, органдар мен азаматтардан кешірім сұрауы;
- депутаттық бланктерді тек ресми тапсырыстарға, хаттарға және басқа да маңызды құжаттарға пайдалану, және оларды өзі ғана рәсімдеу керек;
- сергек болуы керек, шешімдерді қабылдау барысында электрондық дауыс беру үрдісіне жол бермеуі керек;
- сессиялар жүргізілетін уақытқа жолға шығып, іс сапарларды жоспарламауы керек;
- шағым түскен жағдайда, өтініш берушінің алдында депутаттық этиканың тәртібінің бұзылуына қатысты түсіндірмесін келтіруі керек;
- депутаттық этиканың тәртібінің бұзылу себебіне қатысты арнайы есеп айырылысуларды талап ететін жағдайларда тұрақты комиссиялардың төрағалары және облыстық маслихаттың хатшысы құрамдағы комиссияға түсіндірмелер беруі керек.
2011 жылдың 13 қыркүйегінде бекітілген Павлодар облыстық маслихатының регламентіне сәйкес облыстық маслихаттың құрамына келесідей тұрақты комиссиялар кіреді:
- әлеуметтік және мәдени даму мәселелері бойынша комиссия;
- экономика және бюджет бойынша комиссия;
- азаматтардың заңдық қыығушылықтары мен құқықтарын қамтамасыз ету бойынша құрылған комиссия;
- экология және қоршаған ортаны қорғау бойынша комиссия;
- ауыл шаруашылық мәселелері бойынша комиссия.
Маслихат жергілікті бюджетті пайдалануды бақылау үшін өзінің өкілеттілігінің мерзіміне шақтап, ревизиялық комиссияны құрады, ревизиялық комиссия мүшелерінің саны маслихатпен бекітіледі.
Павлодар облысының ревизиялық комиссиясы облыстық бюджет және жергілікті бюджетті пайдалану бойынша жылдық есеп беру арқылы облыстық маслихатқа тәуелді болғандықтан сыртқы мемлекеттік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Жергілікті басқару органдарының теориялық аспектілері
Мемлекеттің территориялық құрылымы мен түрлері
Қазақстанда жергілікті өзін - өзі басқару жүйесі
Жергілікті басқару органдарының функционалды құрлымы мен қызметтері
Мемлекеттік органдар жүйесі
Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару жүйесінің дамуы және мемлекеттік басқаруды орталықсыздандырудың ғылыми-практикалық және теориялық-методологиялық аспектілерін зерттеу
Мемлекеттік басқарудың атқарушы билік органдарының ұғымы мен әкімшілік-құқықтық мәртебесі
Минералды бюджет қамтамасыздандыру деңгейін теңестіру
Ішкі шаруашылық жерге орналастыру жұмыс жобасы
Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару: қалыптасу жобалары
Пәндер