Спирт өндіргенде қолданылатын микроорганизмдер

1. Спирт өндірісі.
2. Спирттік ашуда қолданылатын микроорганизмдер.
3. Спирт өндіру технологиясы.

Спирт өндірісі халық шаруашылық салаларымен тығыз байланысты, мұнда спирт негізгі шикізат ретінде қолданылады және ауылшаруашылығында көмекті материал болып саналады. Спирт өндірісінде азықтық ақуыз витаминдерін алу үшін, ауылшаруашылығында өсімді шикізатын алып, одан яғни одан көміртектердің негізгі көзін пайдаланады. Бұл өндірістерде бұзылмаған бидайдан және картоптан сапасы жоғары өнім алудың негізгі саласы болып табылады. Этил спирті әлемде кең таралған өнім. Тамақ өнеркәсібінде – оның негізгі тұтынушысы спирт арақ–шарап өнімдері, сірке қышқыл өндірісінде вино, тамақты ароматтауда және парфюмерия косметика өндірісінде кеңінен қолданылады.
Тағам биотехнологиясында спирт өндіру үшін шикізат ретінде астық тұқымдардың дәні, картоп сульфат сахары, сүрек қанты т.б. шикізаттар қолданылады. Спирт өндіру технологиясы өндірісте қолданылатын шикізаттардың түріне сәйкес ұйымдастырылады. Қазіргі кезде тағамдық маңызы бар көптеген өнімдерді үнемдеу мақсатында спирт өндіру үшін жұмсалатын тағамдық заттардың орнына мұнай құрамынан алынатын химиялық өнімдерді және түрлі табиғи газдарды пайдаланады.
Спиртті крахмалды шикізат – дәннен, картоптан және қызылшақантты мелассадан алады. Техникалық мақсатқа арналған спирттің аздаған мөлшерін ағаш гидролизатынан, сульфитті сілтіден және т.б. алады. Дән шикізатынан бидай, рожь, арпа, сұлы, жүгері және дәндердің басқа түрлерін де өңдейді.
Осы шикізаттан спиртті периодты және үздіксіз алады. Көптеген заводтар ашудың үздіксіз сұлбасы бойынша жұмыс істейді. Жеке заводтар спирт өңдеуде картоп және дән, басқалары қызылша мелассасын, үшіншілері – екеуінде қолдануға маманданады. Этил спиртін техникалық қажеттіліктерге – еріткіш ретінде, синтетикалық каучук өндірісінде, басқа заттар синтезіне, сонымен қатар сусындар дайындауда және медициналық қажеттіліктерге қолданады.

1. Славуцная Н.И. Технология ликерноводочного производства – М. Легкая и пищевая промышленность. 1982 г.
Бачурин П.Я. Смирнов В.А. Технология ликера водочного производства – М. Высшая школа. 1992.
2. «Технология спирта» А.А.Маринченко, В.А.Смирнов и др. – М. Легкая и пищевая промышленность. 1981
3. Фертман Г.Ш. Шайхет М.И. «Технология продуктов бражении – М.
Высшая школа.
4. Бурачевский И. И. Скрипник. Современные сособы получения полуфабрикатов ликерно водочного производства– М. «Легкая и пищевая промышленноссть -1981
5.Фениксов Р.В. Получение концентрированных ферментных препаратов. М.:ЦНТИ-пищепром,1980-31с.
6. Фениксов Р.В. Биосинтез ферментов микроорганизмами .- В.к.н.

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

БАӨЖ №1
Тақырыбы: Спирт өндіргенде қолданылатын микроорганизмдер.

Орындаған:Айтмухамедова Б.А.
Тексерген:Кабденова А.Т.

Семей, 2015
Жоспар:
1. Спирт өндірісі.
2. Спирттік ашуда қолданылатын микроорганизмдер.
3. Спирт өндіру технологиясы.

Спирт өндірісі.
Спирт өндірісі халық шаруашылық салаларымен тығыз байланысты, мұнда спирт негізгі шикізат ретінде қолданылады және ауылшаруашылығында көмекті материал болып саналады. Спирт өндірісінде азықтық ақуыз витаминдерін алу үшін, ауылшаруашылығында өсімді шикізатын алып, одан яғни одан көміртектердің негізгі көзін пайдаланады. Бұл өндірістерде бұзылмаған бидайдан және картоптан сапасы жоғары өнім алудың негізгі саласы болып табылады. Этил спирті әлемде кең таралған өнім. Тамақ өнеркәсібінде - оның негізгі тұтынушысы спирт арақ - шарап өнімдері, сірке қышқыл өндірісінде вино, тамақты ароматтауда және парфюмерия косметика өндірісінде кеңінен қолданылады.
Тағам биотехнологиясында спирт өндіру үшін шикізат ретінде астық тұқымдардың дәні, картоп сульфат сахары, сүрек қанты т.б. шикізаттар қолданылады. Спирт өндіру технологиясы өндірісте қолданылатын шикізаттардың түріне сәйкес ұйымдастырылады. Қазіргі кезде тағамдық маңызы бар көптеген өнімдерді үнемдеу мақсатында спирт өндіру үшін жұмсалатын тағамдық заттардың орнына мұнай құрамынан алынатын химиялық өнімдерді және түрлі табиғи газдарды пайдаланады.
Спиртті крахмалды шикізат - дәннен, картоптан және қызылшақантты мелассадан алады. Техникалық мақсатқа арналған спирттің аздаған мөлшерін ағаш гидролизатынан, сульфитті сілтіден және т.б. алады. Дән шикізатынан бидай, рожь, арпа, сұлы, жүгері және дәндердің басқа түрлерін де өңдейді.
Осы шикізаттан спиртті периодты және үздіксіз алады. Көптеген заводтар ашудың үздіксіз сұлбасы бойынша жұмыс істейді. Жеке заводтар спирт өңдеуде картоп және дән, басқалары қызылша мелассасын, үшіншілері - екеуінде қолдануға маманданады. Этил спиртін техникалық қажеттіліктерге - еріткіш ретінде, синтетикалық каучук өндірісінде, басқа заттар синтезіне, сонымен қатар сусындар дайындауда және медициналық қажеттіліктерге қолданады.
Спирттік ашуда қолданылатын микроорганизмдер.
Спирт спирттік ашу процесі барысында алынады. Спирттік ашу процесі әртүрлі микроорганизмдер арқылы жүргізіледі. Спирттік ашуда микроорганизмдер көмегімен анаэробты жағдайда көмірсулардың этил спирті мен көмірқышқыл газына дейін ыдырауы жүреді.
Алкогольдік ішімдіктер ереже бойынша көмірсу мөлшері жоғары өсімдіктегі өнімдерді ашыту арқылы дайындалады. Ашу нәтижесінде аралық өнімдер болып табылатын фосфоглицерин, пирожүзім қышқылдары, сірке альдегиді және қосымша заттар ретіндегі глицерин, янтарь қышқылы мен сивуш майлары түзіледі. Бұл заттарда амил, бутил және басқа спирттер, сірке, май, т.б. қышқылдар мен эфир бар.
Бастапқыда глюкозадан түзілген пируват пируватдекарбоксилаза ферменті көмегімен ацетальдегидке декарбоксилденеді. Ацетальдегид алкогольдегидрогенеза көмегімен НАДН пайдалана отырып, этанолға айналады. Бұл процеске ашытушы бактериялар емес, бір клеткалы саңырауқұлақтарға жататын эукариот ашытқылар қатысады.
Спирттік ашытқылар ішінде мәдени (Saccharomuces elipsoideus және Sacchomyces cerevisiae) және табиғи тағы ашытқылар (Torula, Micoderma), сонымен бірге кейбір зең саңырауқұлақтар (Mucor) және бактериялар бар.
Мәдени ашытқылар табиғи, таза ашытқылардан бөлініп алынған, өндірістік қасиеті жоғары болады. Мәселен, сыра қайнатуда қолданылатын ашытқы сыраны мөлдірлендіреді, оған жағымды иіс, дәм берсе, шарап ашытқылары спирт мөлшерін арттырады, ал жүзім ашытқылары ерекше сапа түзеді, нан ашытқысы шапшаң көбейіп, көп мөлшерде СО2 бөліп, қамырдың ашуын арттырып, тағамның дәмін жақсартады.
Жалпы тағы табиғи ашытқылар мен зең саңырауқұлақтарының ашытушылық қасиеті төмен, көптеген қажетсіз қосымша өнімдер түзеді.
Sacchomyces cerevisiae- спирт ашуын қуатты жүргізетін қоздырғыш, әрі сопақша және жұмыртқа тәрізді бір клеткалы микроорганизм. Бүршіктену мен қарапайым жынысты жолмен көбейеді. Жынысты жолмен көбейгенде, клетка ішінде шар тәрізді спора пайда болады.
Sacchomyces pombe- клеткасы таяқша тәрізді. Олар екі-екіден өзара ұрықтанады да, одан зигота пайда болады. Өсе келе зиготадан ішінде төрт спорасы бар қалта түзіледі. Спора эллипс тәрізді, сыртқы қабаты тегіс келеді. Спирт ашу процесін қуатты қолдайды. Оттегі бар жерде өсіп-өнеді. Ашу кезінде көп мөлшерде газ түзіліп, орта көпіріп лайланады. Ыдыс түбіне мақта сияқты ұлпа тұнба түзеді. Газ түзілуі өте баяу. Ашу процесі біткеннен соң ашытқы тұнбаға түседі де, сұйық мөлдірленеді.
Көпшілік ашытқылар моносахаридтерді жақсы ашытады. Ал дисахаридтер тек моносахаридтерге ыдырағанда барып тіршілік ете бастайды. Ал полисахаридтерді (крахмал) және декстринді ашытудан бұрын уыттың (өсірілген арпадан алынады) көмегімен гидролиздейді. Ал сүрекпен клетчатканы алдын ала арнаулы әдістермен гидролиздеп алу қажет.
Сыра қайнатқандағы сияқты, спирт өңдеуде де крахмалды жай қанттан ажыратып алу керек. Ол үшін уыт (солод), яғни алдын ала жылы жерде өсірілген арпа дәні алынады. Уытта жай қантты крахмалдан ажырататын амилаза ферменті бар. Қазіргі кезде солодтың орнына құрамында амилаза ферментте микроскопиялық саңырауқұлақтар қолданылады. Жалпы қолданылатын уыт мөлшері қантқа ажыратылатын шикізат мөлшеріне шаққанда 5-10% шамасында болғаны жөн. Бұл процесс +600С температурада жақсы жүреді. Осындай қанты мол (25-30%) сұйықтықты іркіліс (затор) деп атайды. Спирт өндіруде ашытқы саңырауқұлақтардың күшті топтарын қолданады. Ал егер спирт өндіру үшін сірке алынса, оның құрамындағы қанттың концентрациясы жеткенге дейін сұйылтады. Ашытқы саңырауқұлақтардың өсіп дамуын жақсарту үшін оған аз мөлшерде фосфор қышқыл аммонийді немесе суперфосфатты қосады, осы кезде одан 8-10% спирт алынады.
Ағаш сүрегін лигниннен ажырату барысында алынған сульфид қанты спирт өндіруде де пайдаланылады. Оның құрамында 1-5%-ға дейін қант болады. Әдетте сульфид сахарының реакциясы сілтілі болып келеді. Ашытқы саңырауқұлақтарды өсіру үшін оған қышқыл құйып бейтараптайды да, суперфосфат немесе аммоний сульфатын қосады. Спирт өңдеуде оңай өніп өсетін беттік саңырауқұлақтарды қолданады. Қазір ашу процесі жүретін барлық өндірістерде микроорганизмдер таза күйінде, яғни басқа микроорганизмдер қоспасынсыз қолданылады. Бұл өндірісте өндірілетін спирт өнімділігін арттырады.
Спиртті ашуды көбінесе ашытқылар, аздап кейбір бактериялар (Sarcina) және зең саңырауқұлақтар (Mucor) тудырады. Өндірісте ашытқыларды әдетте жоғарғы және төменгі деп бөледі. Жоғары ашытқылар ашуды интенсивті түрде жүргізеді және қиын тұнады. Оларға спирт және нан пісіретін Saccharomyces cerevisiae ашытқылары, сонымен қатар Saccharomyces elipsoideus түріндегі вино ашытқылары жатады. Төмен ашытқыларға сыра қайнату өндірісінде қолданылатын түрлері жатады. Өндірісте ашу процесін 2-3 тәулік жүргізеді.
Ашу кезінде көмірсулар этил спиртіне, көмірқышқыл газына және суға дейін ыдырайды. Кезең аралық өнім - ацетоальдегид. Егер қоректік ортаға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.