Ұлы Жібек жолы



VI-XII ғасырда Орта Азия мен Қазақстанда қалалар тез өсті. Олар сауда мен қолөнердің, дін мен мәдениеттің тірегіне айналды. Батыс Түркістан жерінде Суяб, Құлан, Мерке, Тараз, Отырар, Испиджаб сияқты қалалар бой көтерді. Олардың көтерілуі таптық қоғамның шығуының айқын көрінісі еді.
Орта ғасырда Қазақстан өзінің қалалары арқылы әлемдік қарым-қатынастан тысқары қалмай, Еуропа және Азия елдерімен Жібек жолы арқылы сауда жасасып, байланысын үзген жоқ. Бұл кезде Қазақстанның оңтүстігінде басты және ірі қалалардың бірі-Испиджаб(қазіргі Сайрам) болды. Оның толық сипаттамсын Әл-Макдиси берген. «Испиджаб ірі қала,-деп жазды ол.Оның рабады(күзеті) мен тұратын мединасы бар. Онда төбесі жоқ базарлар, мата базары мен үлкен мешіт бар. Оның 4 қақпасы: Нуджакет қақпасы, Фархан қақпасы,Шахраны қақпасы, Бұқара қақпасы әр қақпаның жанында рабады бар».
VI-XII ғасырларда тікелей орталығы ретінде мәлім болған Испиджабта тауарлардың көптеген түрлері өндіріліп, осы жерден басқа жақтарға мата, қару-жарақ, мыс пен темір әкетіліп тұрды. Ағын суы мол, ағашы көп және тамаша бақшалары бар ең гүлденіп, көркейген кенттердің бірі болған Испиджаб қаласының қазылып, зерттеліп осы уақытқа дейін сыры

Пән: Қазақстан тарихы
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:   
Білім және ғылым министрлігі

тақырыбы:

Ұлы Жібек жолы

Ұлы Жібек жолы

VI-XII ғасырда Орта Азия мен Қазақстанда қалалар тез өсті. Олар сауда мен
қолөнердің, дін мен мәдениеттің тірегіне айналды. Батыс Түркістан жерінде
Суяб, Құлан, Мерке, Тараз, Отырар, Испиджаб сияқты қалалар бой көтерді.
Олардың көтерілуі таптық қоғамның шығуының айқын көрінісі еді.
Орта ғасырда Қазақстан өзінің қалалары арқылы әлемдік қарым-қатынастан
тысқары қалмай, Еуропа және Азия елдерімен Жібек жолы арқылы сауда жасасып,
байланысын үзген жоқ. Бұл кезде Қазақстанның оңтүстігінде басты және ірі
қалалардың бірі-Испиджаб(қазіргі Сайрам) болды. Оның толық сипаттамсын Әл-
Макдиси берген. Испиджаб ірі қала,-деп жазды ол.Оның рабады(күзеті) мен
тұратын мединасы бар. Онда төбесі жоқ базарлар, мата базары мен үлкен
мешіт бар. Оның 4 қақпасы: Нуджакет қақпасы, Фархан қақпасы,Шахраны
қақпасы, Бұқара қақпасы әр қақпаның жанында рабады бар.
VI-XII ғасырларда тікелей орталығы ретінде мәлім болған Испиджабта
тауарлардың көптеген түрлері өндіріліп, осы жерден басқа жақтарға мата,
қару-жарақ, мыс пен темір әкетіліп тұрды. Ағын суы мол, ағашы көп және
тамаша бақшалары бар ең гүлденіп, көркейген кенттердің бірі болған Испиджаб
қаласының қазылып, зерттеліп осы уақытқа дейін сыры ашылған жоқ. Бірақ оның
қандай рөлі болғаны туралы жазба деректер аз емес.
Қазақстанның Сырдарияның орта бойына орналасқан ірі қалаларының бірі-
Отырар. Араб-парсы деректемелерінде Отырар қаласы Фараб, одан бұрын Тарбан
деп те аталған. ІХ ғасырдың бас кезінде арабтар Фадл-Ибн Сахлдың
басқаруымен Отырар аймағын басып алуға тырысты. Ол шекаралық әскерінің
бастығын өлтірді және Қарлұқ жағбуының ұлдарын қолға түсірді деп хабарлайды
деректемелер.VII-VIII ғасырларда Отырар шахристаны мұнаралары бар
дуалдармен қоршалған. Бұл дуалдар қайта салынған түрінде IX-X ғасырларға
дейін сақталған.
Архиология және архивтік материалдар бойынша
VII-VIII ғасырларда Отырардың билеушісі өзін теңдесі жоқ Отырарбенді
патшасы деп атаған. Қала аймағында болған бірнеше ұсақ қоныстар мен
қалалардың бірі –Кедер IX-X ғасырларда оазистің астаналық орталық
дәрежесіне дейін көтерілген, мұның өзі саяси жағдайдың өзгеруіне және осы
ауданның оғыздарға бағынуына байланысты еді. Отырар өмірі Х-ХІІ ғасырлардан
кейін де жалғасып, оның орта Сырдария өңірінің экономикасы мен мәдениетіне
ықпалы күшті болған. Отырар көлемі жағынан ең өскен қала екен.
Қазақстанға белгілі болған орта ғасырлық қалалардың бірі-Тараз. Ол жазба
деректемелерде 568 жылдан бастап аталады. Византия императоры Юстианның
елшісі Земарх Килликискийдің Батыс түрік қағанаты Дизабулға берген
есебінде Тараздың да аты аталған. Шамамен 680 жылы Қытай саяхатшысы Сюань
Цзан Таразды (Далассы) шеңбері 8-9 лиге жеткен маңызды сауда орталығы деп
сипаттайды.
VII ғасырда Тараз Ұлы Жібек жолындағы ірі мекенге айналды. Оны
шапқыншылықтан қорғау кезінде түрік, қарлұқ, оғыз тайпалары, араб және
иран жауынгерлерінің басын алып, талай рет ойранын шығарғаны жөнінде
тарихи мағлұматтар бар.
X-XII ғасырларда Тараз қаласының су құбырлары, сонымен қатар күйген
кірпіштен көпшілік үшін салынған моншасы болған. Оған жақын жерде Айша-
бибінің күмбезі көтерілген. Ол жақсы күйдірілген кірпішпен қаланып
безендірілген, қабырғаларына ою-өрнектер салынған. Қатты қирап тек батыс
жақ қабырғасы мен бұрышы сақталып қалған бұл күмбез қазір қалпына
келтірілді. Тараз жеріндегі ортағасырлық сәулет өнерінің тағы бір
ескерткіші-Қарахан күмбезі. Өкінішке орай, қираған күмбез XX ғасырдың
басында қайта тұрғызылып, сәнді өрнектері өшіп кеткен. Бізге дейін жеткені
тек оның суреті ғана.
Тараз Жетісудың саяси, экономикалық және мәдени өмірінің ірі орталығы
болған. Оның төңірегіндегі Талас, Асса сияқты өзендердің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Ұлы Жібек жолы. Ұлы Жібек жолының пайда болу тарихы
Ұлы жібек жолы Шығыста Қытай империясы
Жаңа Жібек Жолы туризм ретінде болашағы
Ұлы жібек жолының Қазақстандық бөлігінің туристік әлеуетін бағалау және оның Қазақстан Республикасы туризмінің дамуындағы маңызын анықтау
Ұлы жібек жолы халықтарының мәдениетаралық коммуникациясындағы Қазақстан түркілері
Қазақстан аумағындағы Ұлы Жібек жолының тарихы
Қоныстар арасындағы жолдар мен шоқпақ жолдар
Ұлы Жiбек Жолы жайлы
Ұлы Жібек жолының ежелгі тайпалар өміріндегі рөлі
ҰЛЫ Ж БЕК. I ЖОЛЫНЫҢ ТУРИСТ КI ПОТЕНЦИАЛЫ
Пәндер