Регрессиялық талдаудың мақсаты мен есептері



Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Регрессиялық талдаудың негізгі мақсатын анықтау

2. Регрессиялық талдау негізінде ШҚО жер салығы бойынша түсімнің бюджетке тиімділігін қарастыру


Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Регрессиялық талдау - регрессия теңдеуін анықтау және оның параметрлеріне статистикалық бағалауды енгізу. Регрессиялық талдау олардың параметрлеріне статистикалық бағалауды қосқанда регрессия теңдеуін анықтау нәтижесіне ие. Егер тәуелсіз шама немесе тәуелсіз айнымалылар белгілі болса, онда регрессия теңдеуі тәу елді айнымалының мәнін табады.
Регрессиялық талдаудың мақсаты - регрессия теңдеуін оның параметрлерінің статистикалық бағасын пайдалана отырып табу.
Регрессиялық талдау кезінде келесі негізгі мәселелер шешіледі:
1. Регрессия теңдеуінің жалпы түрін таңдау және регрессия параметрлерін анықтау.
2. Регрессия ішіндегі нәтижелік белгі мен факторлар арасындағы өзара байланыс дәрежесін анықтау, регрессия теңдеуінің жалпы сапасын тексеру.
3. Регрессия теңдеуінің әр коэффициентінің статистикалық маңыздылығын тексеру және олардың сенімділік аралықтарын анықтау.
Регрессиялық талдау экономикалық-статистикалық талдаудың келесі қадамы болып табылады және бір немесе бірнеше кездейсоқ шамалардың мәндеріне негізделетін кездейсоқ шаманың мәнін алдын ала айтуға мүмкіндік береді. Бұл мақсатқа Y тәуелді кездейсоқ шамасының (оны бұл жағдайда нәтижелік белгісі деп атайды) Х 1 , Х2, ..., Х М тәуелсіз кездейсоқ шамаларымен (оларды факторлар деп атайды) байланысын сипаттайтын аналитикалық өрнектің түрін анықтау арқылы ғана жетуге мүмкін болады. Y нәтижелік белгісінің Х 1 , Х2, ..., ХМ факторларымен байланыс формасын регрессия теңдеуі деп атайды. Таңдалған теңдеудің типіне байланысты сызықтық және сызықтық емес регрессияны ажыратады (мысалы, квадраттық, логарифмдік, экспоненциалдық және т.б.). Регрессия жұптық (қарапайым) және жиынтықтық болуы мүмкін, бұл өзара байланысқан белгілердің санымен анықталады. Егер екі белгілердің (нәтижелік және факторлық) арасындағы байланыс зерттелетін болса, онда регрессия жұптық деп аталады; бұл типке, мысалы, сату мен жарнамаға кететін шығын арасындағы байланысты зерттеу жатады. Егер үш немесе одан да көп белгілердің арасындағы байланыс зерттелсе, онда регрессия жиынтықтық (көпфакторлы) деп аталады, мысалы, егер тұтыну деңгейі, пайда, қаржылық жағдай және жанұя мөлшері арасындағы байланыс зерттелетін болса.
1 Рахметова Р.У. Эконометрика Алматы. 2009. -226с.
2 Мухамедиев Б.М. Эконометрика и эконометрические прогнозирование. –Алматы: Қазақ университеті. 2007. -250с.
3 К. Доугерти Введение в эконометрику. Пер. с англ. Москва-1997.
4 Просветов Г.И. Эконометрика: задачи и решения. Уч. Методическое пособие. Москва 2004г.
5 Брейли Р. Принципы корпоративных финансов: Пер. с англ.-М.:ЗАО «Олимп-Бизнес», 1997
6 Ә.Ж. Сапарбаев, А.Т. Мақұлова. Эконометрика. Алматы: Бастау, 2007ж.
7 Бухвалов А.В. Самоучитель по финансовым расчетам.- М.: Мир,Пресс-сервис, 1997
8 Қаржы-экономика сөздігі. - Алматы: ҚР Білім және ғылым министрлігінің Экономика институты, "Зияткер" ЖШС, 2007
9 Елисеева И.И Эконометрика. –М.: Финансы и статистика, 2005. -576с.
10 www.wikipedia.kz

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ОӨЖ

Регрессиялық талдаудың мақсаты мен есептері

Орындаған: Қадырова Ж.Р.
Тобы: УА-303
Тексерген: Жаксыгулова Д.Д

Семей 2015 жыл
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Регрессиялық талдаудың негізгі мақсатын анықтау

2. Регрессиялық талдау негізінде ШҚО жер салығы бойынша түсімнің бюджетке тиімділігін қарастыру

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

1. Регрессиялық талдаудың негізгі мақсатын
анықтау
Регрессиялық талдау - регрессия теңдеуін анықтау және оның параметрлеріне статистикалық бағалауды енгізу. Регрессиялық талдау олардың параметрлеріне статистикалық бағалауды қосқанда регрессия теңдеуін анықтау нәтижесіне ие. Егер тәуелсіз шама немесе тәуелсіз айнымалылар белгілі болса, онда регрессия теңдеуі тәу елді айнымалының мәнін табады.
Регрессиялық талдаудың мақсаты - регрессия теңдеуін оның параметрлерінің статистикалық бағасын пайдалана отырып табу.
Регрессиялық талдау кезінде келесі негізгі мәселелер шешіледі:
1. Регрессия теңдеуінің жалпы түрін таңдау және регрессия параметрлерін анықтау.
2. Регрессия ішіндегі нәтижелік белгі мен факторлар арасындағы өзара байланыс дәрежесін анықтау, регрессия теңдеуінің жалпы сапасын тексеру.
3. Регрессия теңдеуінің әр коэффициентінің статистикалық маңыздылығын тексеру және олардың сенімділік аралықтарын анықтау.
Регрессиялық талдау экономикалық-статистикалық талдаудың келесі қадамы болып табылады және бір немесе бірнеше кездейсоқ шамалардың мәндеріне негізделетін кездейсоқ шаманың мәнін алдын ала айтуға мүмкіндік береді. Бұл мақсатқа Y тәуелді кездейсоқ шамасының (оны бұл жағдайда нәтижелік белгісі деп атайды) Х 1 , Х2, ..., Х М тәуелсіз кездейсоқ шамаларымен (оларды факторлар деп атайды) байланысын сипаттайтын аналитикалық өрнектің түрін анықтау арқылы ғана жетуге мүмкін болады. Y нәтижелік белгісінің Х 1 , Х2, ..., ХМ факторларымен байланыс формасын регрессия теңдеуі деп атайды. Таңдалған теңдеудің типіне байланысты сызықтық және сызықтық емес регрессияны ажыратады (мысалы, квадраттық, логарифмдік, экспоненциалдық және т.б.). Регрессия жұптық (қарапайым) және жиынтықтық болуы мүмкін, бұл өзара байланысқан белгілердің санымен анықталады. Егер екі белгілердің (нәтижелік және факторлық) арасындағы байланыс зерттелетін болса, онда регрессия жұптық деп аталады; бұл типке, мысалы, сату мен жарнамаға кететін шығын арасындағы байланысты зерттеу жатады. Егер үш немесе одан да көп белгілердің арасындағы байланыс зерттелсе, онда регрессия жиынтықтық (көпфакторлы) деп аталады, мысалы, егер тұтыну деңгейі, пайда, қаржылық жағдай және жанұя мөлшері арасындағы байланыс зерттелетін болса.
Регрессиялық талдаудың мақсаты және бағалауларын анықтаудан тұрады. Мұнда U - дің мәні кіші болған сайын, есеп жеңіл болады. Егер кездейсоқ мүше мүдделі болмаған жағдайда түзудің орны анық көрсетілуші еді.
хх - тің 4 гипотекалық мәндері. Егер х пен у арасындағы қатыс нақты болса, онда у-тің сәйкес мәндері нүктелерімен берілуші еді. Ал кездейсоқ мүшенің болуы у-тің мәнінің басқа болатынын көрсетеді. Суретте кездейсоқ шама 1-ші және 4-ші бақылауда оң, 2-ші, 3-ші бақылауда теріс болып, pнүктелерімен берілген. және параметрлері бағалау р нүктесіні арқылы теңдеудің орнын анықтаудан тұрады. Егер кездейсоқ шама болмаса, Р мен Q нүктелері сәйкес келіп, теңдеудің орнын оңай көрсетеді.
және т айнымалылар мен тәуелсіз факторлар арасындағы байланысты регрессияның функциясы Y=f(X1 X2, Хм ..., X), ретінде сипаттауға болады. Регрессия коэффициенті айнымалысы нақты мәндерге ие болса, онда у айнымалысының орташа алғанда қандай мәнге ие болатынын көрсетеді.

2. Регрессиялық талдау негізінде ШҚО жер салығы бойынша түсімнің бюджетке тиімділігін қарастыру
Практикада, көптеген жағдайларда қандайда бір қорытындылы белгінің (нышан) бірнеше факторлық белгілерден тәуелділігін зерттеп, талдау жасау қажеттігі туады. Корреляциялық талдау статистикалық жиынтықтағы екі айн-малының арасындағы байланысты зерттеуге мүмкіндік береді. Бұл жағдайда математикалық-статистикалық модель көп айнымалылы регрессия теңдеуімен сипатталады. Мұндай регрессия көбейтілген деп аталады. Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігінің мәліметтері негізінде есептелген кестесін және ШҚО жер қатынастары басқармасынан мәліметтері негізінде құрастырылған суретті негізге ала отырып, жер салығының жалпы салықтық түсімдер ішіндегі үлесін және пайдаға аспай жатқан яғни бұзылған жерлер мен айналымдағы жерлер арасындағы қатынасты, сондай-ақ жер салығы бойынша түсімнің бюджетке тиімділігін қарастырайық (1 кесте).
1 кесте- Бюджеттің салықтық түсімдері (млн. теңге)

Енді келесі белгілеулерді енгізейік:
- cалықтық түсімнің мәні, - корпорация табыс салығы, - жеке табыс салығы,- әлеуметтік салық, - қосылған құн салығы, - акциздер, - мүлік салығы, - жер салығы және - арқылы регрессия теңдеуінің параметрлерін белгілейік. Онда жеті белгісізді сызықтық регрессияның теңдеуін келесі түрде жазуға болады:
(1)
Бұл теңдеудің параметрлерін бағала-ғанда әрбір -інші бақылауда -нәти-желік белгінің және -фак-торлық белгілердің мәндері бекітіледі. Ал регрессия теңдеуінің параметрлерін баға-лауды ең кіші квадраттар әдісінің көмегімен табамыз. Жиынтықтық регрессия жағдайында оны келесі матрицалық түрде қарастырған ыңғайлы болады:
2 кесте- Бюджеттің салықтық түсімдерінің матрицасы
159836
35270
25802
-
33259
6308
1872
2059
178124
41446
31280
-
53905
10892
5902
3449
204127
40285
41266
-
58801
16737
13068
4870
215620
38271
30127
-
81007
18853
14625
5013
330267
54759
35329
70463
89030
18956
15210
4644
524058
163529
51016
99082
115159
19285
14763
5506
635792
169047
68574
124284
159913
21830
20944
5454
752785
209054
77381
133852
175936
25443
24458
5387
947251
272632
93281
157676
231338
26986
27189
5497
1186137
382814
98535
167995
242955
29913
31579
5941
1998314
834332
122999
197300
343926
33416
37272
6903
Ескертпе - кесте автордың өз есептеулері бойынша құрастырылды

Шығыс Қазақстан облыстық салық органдарының жұмысына корреляциялық және регрессиялық талдау жүргізу арқылы жүйелендіру міндеттері ғылыми терең зерттеулерді талап ететін бүгінгі таңдағы өзекті мәселердің бірі. Осы мәселені шешу үшін экономикадағы көп өлшемді статистикалық талдау әдістерін, мәселен корреляциялық және регрессиялық әдістерді пайдалануға болады .
Осы орайда экономикадағы көп өлшемді статистикалық талдау әдістерінің талаптарына сай келетін бастапқы мәліметтер базасын құрамыз. Мәсәлен, 2002-2005 жылдар барысындағы Шығыс Қазақстан облыстық статистика басқармасының мәліметтері кесте 1 арқылы анықталады. Мұндағы мәліметтер бюджеттің салықтық түсімдерінің матрицасы түрінде MS Excel электронды кестесінің А2:Н12 ұяшықтар блогына орналастырылады.Енді регрессия теңдеуінің параметрлерін бағалау үшін ең кіші квадраттар әдісін қарастырамыз, ол үшін алдымен
Келесі белгілеулер енгізейік:
- параметрлерді бағалау векторы,
- белгісіз параметрлер саны;
- тәуелді айнымалылардың мәндерінің векторы,
- бақылаулар саны;
- өлшемі болатын тәуелсіз айнымалылардың мәндерінің матрицасы;
- параметрлері бағаланған теңдеудің қателіктер векторы.
Параметрлері бағаланған регрессия теңдеуі келесі түрде жазылады:
(2)
Сызықтық (1) моделі векторлық түрде келесідей жазылады:
(3)
Ауытқулар квадраттарының қосындысы:
(4)
мұндағы - транспозициялау амалының белгісі, яғни берілген матрицаның жатық жолдары транспозиция-ланған матрицаның тік жолдарының орынына, ал тік жолдары жатық жолдарыныңң орынына жазылады.
Енді - ді бойынша дифференциалдасақ келесі теңдікті аламыз
(5)
Ары қарай - бағалау векторын анықтау үшін туындыны нолге теңестірсек келесі теңдікті аламыз:
,
. (6)
Жоғарыда келтірілген тәсілмен алынған - бағалауын ең кіші квадраттар әдісінің бағалауы деп атайды. Егер (1) регрессия теңдеуіне қолдансақ коэффи-циенттер матрицасы келесі түрде болады:

Енді жоғарыда келтірілген ең кіші квадраттар тәсілін MS Excel электронды кестесінің А2:Н12 ұяшықтар блогына орналастырылған бюджеттің салықтық түсімдерінің матрицасына қолданамыз.
MS Excel электронды кестесінің Регрессия функциясы сызықты регрессия теңдеуінің параметрлерін есептеуге және талдау жасауға арналған. Берілген функцияның негізгі терезесінде келесі параметрлер енгізіледі.
1. Енгізілген аралық Y - мұнда берілген тәуелді айнымалылар орналасқан ұяшықтар енгізіледі. Олар бір тік жолда орналасуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Кәсіпрынның қаржылык жагдайы талдаү
Регрессия коэффициентінің экономикалық түсіндірмесі
Регрессиялық талдау
Сызықты регрессиялық тәуелділік
Материалдық ресурстар - жер немесе шикізат материалдары және капитал
БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ АҒЫЛШЫН ТІЛІ САБАҚТАРЫНДА ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУДЕГІ ТИІМДІ ӘДІС-ТӘСІЛДЕР
Экономика дәрістер кешені
Деректер қорының моделі
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын болжау әдістері
Салу есептерін шешу кезеңдері
Пәндер