Мыс және оның қорытпалары. Алюминий және оның қорытпалары жайлы

1. Кіріспе
2. Мыс және оның қорытпалары. Алюминий және оның қорытпалары
3. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Алюминий – практикалық маңызы зор металл. Ол негізінен жеңіл құймалар өндіру үшін пайдаланылады. Алюминий құймалары авиа, авто, кеме, ядролық реактор, химиялық аппараттар жасауда, құрылыста, т.б. салаларда, таза металл түрінде электртехникасында ток өткізгіш сымдар, тұрмысқа қажетті бұйымдар дайындау үшін қолданылады. Техникалық қасиеттері жағынан өте бағалы құймасы – дюралюминий. Оның құрамында 94% алюминий, 4% мыс және аздаған магний, марганец, темір, кремний болады Алюминийді техникада қолданү оның төмен тығыздығымен (2,7 г/см3), болатпен салыстырғанда шамамен 3 есе аз, жоғары салқындай беріктілігімен, ауада және тоттықтыру ортасында тоттануға беріктігімен байланысты. Таза алюминийдің беріктігі аз, сондықтан одан тоттануға қарсы беріктігі талап етілетін бұйымдар жасайды. Алюминий және оның қорытпаларының балқу температуралары төмен (таза алюминийдің балқу температурасы 6600С), жоғары жылу- және электр өткізгіштігі бар, болатпен салыстырғанда сызықты ұлғаю коэффициенті жоғары және серпімділік модулінің мәні төменірек. Алюминий және оның қорытпаларын негізгі екі топқа бөледі: деформацияланған – баспаланған, илемделген және соққыланған түрінде пайдаланылатын, және құйылған (деформацияланбаған) – құйма күйінде пайдаланылатын. Деформацияланған қорытпаларды өз ретінде термиялық беріктендірілмейтін – бұларға техникалық алюминий мен оның марганец және магний мен қорытпасы жатады; термиялық беріктендірілетін – бұларға алюминийдің мыспен, мырышпен және басқа элементтерімен қорытпасы жатады. Құймалыларға кремний немесе мыстың елеулі құрамы бар қорытпалар жатады. Пісіру құрылғыларының көпшілігін термиялық беріктендірілмейтін деформацияланатын алюминий қорытпаларынан тығыздалмаған күйінде жасайды. Соңғы жылдары пісіру құрылғыларын жасау үшін, термиялық беріктендірілетін қорытпаларды көп көлемде қолдана бастады.

 Cыздыков О., Оразбаев Б., Нысанбаев Ғ. «Конструкциялық материалдар технологиясы» 1993 ж
 Дальский А.М., Арутюнова А.И., Барсукова Т.М. «Технология конструкционных материалов»

Пән: Өнеркәсіп, Өндіріс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ атындағы МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар факультеті

Геодезия және құрылыс кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Мыс және оның қорытпалары. Алюминий және оның қорытпалары

Орындаған:
Тексерген:

ПСМ-219 тобының студенті Жетекші: Тілеуғали
Е.Т.

_____ Нұрғалиев Е.Е.
(жетекшінің Т.А.Ж.)

(қолы)

_____ _______ _____
_______

(бағасы) (күні)
(бағасы) (күні)

Семей 2015

Мазмұны:

1. Кіріспе
2. Мыс және оның қорытпалары. Алюминий және оның қорытпалары
3. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Алюминий – практикалық маңызы зор металл. Ол негізінен жеңіл құймалар
өндіру үшін пайдаланылады. Алюминий құймалары авиа, авто, кеме, ядролық
реактор, химиялық аппараттар жасауда, құрылыста, т.б. салаларда, таза
металл түрінде электртехникасында ток өткізгіш сымдар, тұрмысқа қажетті
бұйымдар дайындау үшін қолданылады. Техникалық қасиеттері жағынан өте
бағалы құймасы – дюралюминий. Оның құрамында 94% алюминий, 4% мыс және
аздаған магний, марганец, темір, кремний болады Алюминийді техникада
қолданү оның төмен тығыздығымен (2,7 гсм3), болатпен салыстырғанда шамамен
3 есе аз, жоғары салқындай беріктілігімен, ауада және тоттықтыру ортасында
тоттануға беріктігімен байланысты. Таза алюминийдің беріктігі аз, сондықтан
одан тоттануға қарсы беріктігі талап етілетін бұйымдар жасайды. Алюминий
және оның қорытпаларының балқу температуралары төмен (таза алюминийдің
балқу температурасы 6600С), жоғары жылу- және электр өткізгіштігі бар,
болатпен салыстырғанда сызықты ұлғаю коэффициенті жоғары және серпімділік
модулінің мәні төменірек. Алюминий және оның қорытпаларын негізгі екі топқа
бөледі: деформацияланған – баспаланған, илемделген және соққыланған түрінде
пайдаланылатын, және құйылған (деформацияланбаған) – құйма күйінде
пайдаланылатын. Деформацияланған қорытпаларды өз ретінде термиялық
беріктендірілмейтін – бұларға техникалық алюминий мен оның марганец және
магний мен қорытпасы жатады; термиялық беріктендірілетін – бұларға
алюминийдің мыспен, мырышпен және басқа элементтерімен қорытпасы жатады.
Құймалыларға кремний немесе мыстың елеулі құрамы бар қорытпалар жатады.
Пісіру құрылғыларының көпшілігін термиялық беріктендірілмейтін
деформацияланатын алюминий қорытпаларынан тығыздалмаған күйінде жасайды.
Соңғы жылдары пісіру құрылғыларын жасау үшін, термиялық беріктендірілетін
қорытпаларды көп көлемде қолдана бастады. Бұл қорытпаларды пісірудегі
қиындықтар жік жаны аумағы металының беріктігін төмендетеді. Бұрын бұл
қорытпалардан құрылғылар алу үшін, тек қана түйіспелі нүктелі және түйіс
пісіруді пайдаланды. Казіргі кезде сондай-ақ, аргон-доғалы және электрон
–сәулелі пісіруді қолданады. Құйма қорытпалар пісіру құрылғыларында
шектеулі қолданыс тапты. Оларды пісіруді, негізінде құйманың ақауларын
жөндегенде пайдаланады. Техникалық алюминийде және оның қорытпаларында,
тұрақты қоспалар темір және кремний болып табылады. Алюминий бетінде
қалыптасатын тығыз қиын балқитын тотық қабыршағы, пісіру ваннасы металы мен
негізгі металдың бірге балқуына кедергі жасайды және жікте қалып, металл
емес қоспалар құрайды. Пісіру кезінде қабыршақтарды кетіру үшін, доға
жанғанда тоқ әсерін пайдаланады немесе флюс құрамының және электрод
қамтамасының алюминий тотығына әсерін пайдаланады. Кері полярлы тұрақты
токпен пісіргенде, токтың тазарту әсері, доғаның барлық жану үрдісінде, ал
айнымалы токпен пісіргенде – негізінде бұйым катод болып тұрған жартылай
периодта орын алады. Ток әсерімен қабыршақты кетіру әдісі қорғаушы газда
пісіргенде қолданылады. Электр тоғының ең бір сенімді әсер ету механизмі,
ол үлкен жылдамдықпен жылжитын оң иондардың металл бетіне тиіп, нәтижесінде
катодты тозаңдату оны кетіреді. Электрон-сәулелі пісіргенде электрондар
топтамасы және қыздыру дағының түбінен көтерілетін сұйықтық, газдар және
металл буларының ағыны әсерінен тотық қабыршағы біршама кетіріледі. Тоқ
әсерінен, салыстырмалы түрде, жұқа тотық қабыршағы қирауы мүмкін. Алюминий
тотығының қалың қабыршағын пісіру алдында, оны механикалық немесе химиялық
жолмен кетіру қажет. Флюс пен қаптама құрамдарының алюминий тотығына әсер
ету механизмі күрделі. Олар қабыршақты ылғалдап, борпылдатып, содан соң оны
шайып, қожға әкетеді. Бұл процеске сұйық металл мен флюстің өзара әсері
нәтижесінде пайда болатын газ бөлінуі ықпал етеді. Пісіру жалғастарының
тоттануын болдырмау үшін, флюс және қож қалдықтарын, пісіру үрдісінің
соңында, кетіреді. Алюминий және оның қорытпаларын пісіргенде жік металында
кеуек пайда болатыны, үлкен қиындық тудырады. Болаттан өзгешелігі
алюминийдегі кеуектер негізгі металмен жіктің балқыған шекарасына жақын
жерде, көпшілігінде жіктің ішінде және жіктің бетінде орналасады. Алюминий
жіктерінде кеуектің негізгі пайда болу себебі сутегіден деп саналады.
Алюминийді пісіргенде кеуектікпен күресу – технологтардың алдында тұрған
бірінші дәрежелі мәселе. Кеуектіктің алдын алу үшін тотық қабыршағын және
майлы ластықтарды кетіреді. Алюминий жаймасының бетіндегі майды кетіру
үшін, оны ыстық сумен немесе органикалық еріткіштермен жуады. Қалың жаймалы
алюминий-магнийлі қорытпаларды пісіргенде 100-1500С температурасынан
асырмай қыздыруға болады. Қыздырылған металды пісіргенде, жалғастың
механикалық қасиеттері төмен болады. Азот іс жүзінде алюминийде ерімейді,
тек қожға ауысатын алюминий нитридін береді, сондықтан кеуек пайда
болдырмайды. Алюминий және оның төменлегірленген қорытпаларын пісіргенде,
кристаллизациялық сызаттар пайда болуынан елеулі қиындықтар туады. Темір
құрамын 0,7%-ға дейін көбейту, жік металында кристаллизациялық сызаттар
пайда болуына қарсы беріктігін жоғарылатады. Осындай сызаттардың пайда
болуына қарсы беріктігі жоғарылау, құрамында 5-6%Mg бар А Мr5 және АМr6
қорытпалары. Қыздыру, әсіресе 200-2500С температурасына дейін жергілікті
қыздыру, болатты пісіруге қарағанда, кристаллизациялық сызаттарды
болдырмауға әсер етпейді, өйткені ол кристаллиттердің мөлшерінің елеулі
ұлғаюына және кернеу мен деформацияның өсуіне алып келеді. Алюминийдің
легірленген қорытпаларын пісіргенде салқын сызаттар пайда болуынан қосымша
қиындықтар туады. Өздігінен шынығатын деп аталатын қорытпаларды (алюминий-
цинк-магнийлі) пісіргенде, пісіргеннен кейін, біршама уақыт өткеннен соң
осы сызаттар пайда болады. Сызаттың мұндай түрін кешеуілдеген қирау деп
атайды. Кешеуілдеген қирауға қарсы күресу үшін, пісіру жалғастарын 200-
2200С температурасына дейін қыздыруды қолданады. Мұнда механикалық беріктік
көрсеткіштері аздап қана төмендейді. Алюминийдің сызықты ұлғаю коэффициенті
жоғары болғандықтан, оны пісіргенде деформациялармен күресу үшін, арнайы
шаралар (кондукторда пісіру, шоғырланған қыздыру көздерін пайдалану т.б.)
қолдану қажет.
Алюминий - периодтық жүйедегі үшінші топтағы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.