Алабұға тұқымдасының кәсіптік түрлері

Кіріспе
1.Алабұға тәрізділердің жалпы сипаттамасы
Негізгі бөлім
2.Кәдімгі алабұға
3.Балқаш алабұғасы
4.Көксерке және кәдімгі көксерке
5.Беріш
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Алабұға тәрізділер (Percіformes) — сүйекті балықтардың бір отряды. Алабұға тәрізділердің қазба қалдықтары жоғары бор кезеңінен сақталған, көптеген түрі эоцен дәуірінде тіршілік еткен. Алабұға тәрізділер бүкіл дүние жүзі суларында таралған. Олар өзендерде, теңіздерде тіршілік етеді, сондай-ақ өзендерден теңіздерге өрістеп шығатын жартылай өткінші түрлері кездеседі. Алабұға тәрізділердің ғылымда 149 тұқымдасы, шамамен 1200-дей туысы және 6500-дей түрі белгілі. Денелерінің ұзындығы бірнеше см-ден 4-5 м-ге дейін жетеді де, ал салмағы 10-12 кг-нан асады. Арқа қанаты үшкір тікен тәрізді және жұмсақ екі бөліктен тұрады. Бұл мүшелері кейбір түрлерінде қосылып кетеді, ал кейбіреулерінде жеке болады. Торсылдағы ішегімен жалғаспайды. Қазақстанда кәсіптік маңызы бар көксерке, берш, кәдімгі алабұға, балқаш алабұғасы сияқты түрлері тараған.
Алабұға туысы – Perca. Денесі биік. Арқа қанаттары бір - бірімен бірігіп жалғаспаған. Құрсақ қанаттары жақын орналасқан. Басында шырыш бӛлетін шұңқырлары аз болады. Бұл туыстыққа 3 түр жатады: кәдімгі алабұға, сары алабұға және балқаш алабұғасы. Таралуы: Еуропа мен Солтүстік Американың тұщы сулары.

1.Сейтбаев Қ.Ж. Ихтиология.-Алматы,2013 жыл
2.Түсіпова К.С. Омыртқалылар биологиясы.-Алматы,1998жыл
3.Ковшарь А.Ф. Қазақстандағы жануарлар әлемі.-Алматы,2003жыл
4.Ахметжанова Т. Биология «Шың».-Алматы,2012жыл

Пән: Биология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

СӨЖ
Тақырыбы:Алабұға тұқымдасының кәсіптік түрлері

Орындаған: Ахметжанова А.С
ОЗ-407 топ
Тексерген: Айткалиев Б.М

Семей қаласы 2015 жыл

Жоспар

Кіріспе
1.Алабұға тәрізділердің жалпы сипаттамасы
Негізгі бөлім
2.Кәдімгі алабұға
3.Балқаш алабұғасы
4.Көксерке және кәдімгі көксерке
5.Беріш
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
1.Алабұға тәрізділердің жалпы сипаттамасы
Алабұға тәрізділер (Percіformes) -- сүйекті балықтардың бір отряды. Алабұға тәрізділердің қазба қалдықтары жоғары бор кезеңінен сақталған, көптеген түрі эоцен дәуірінде тіршілік еткен. Алабұға тәрізділер бүкіл дүние жүзі суларында таралған. Олар өзендерде, теңіздерде тіршілік етеді, сондай-ақ өзендерден теңіздерге өрістеп шығатын жартылай өткінші түрлері кездеседі. Алабұға тәрізділердің ғылымда 149 тұқымдасы, шамамен 1200-дей туысы және 6500-дей түрі белгілі. Денелерінің ұзындығы бірнеше см-ден 4-5 м-ге дейін жетеді де, ал салмағы 10-12 кг-нан асады. Арқа қанаты үшкір тікен тәрізді және жұмсақ екі бөліктен тұрады. Бұл мүшелері кейбір түрлерінде қосылып кетеді, ал кейбіреулерінде жеке болады. Торсылдағы ішегімен жалғаспайды. Қазақстанда кәсіптік маңызы бар көксерке, берш, кәдімгі алабұға, балқаш алабұғасы сияқты түрлері тараған.
Алабұға туысы - Perca. Денесі биік. Арқа қанаттары бір - бірімен бірігіп жалғаспаған. Құрсақ қанаттары жақын орналасқан. Басында шырыш бӛлетін шұңқырлары аз болады. Бұл туыстыққа 3 түр жатады: кәдімгі алабұға, сары алабұға және балқаш алабұғасы. Таралуы: Еуропа мен Солтүстік Американың тұщы сулары.
С а р ы а л а б ұ ғ а - P.flavesciens. Mitch. Солтүстік Америка кӛлдерінде мекендейді.

2.Кәдімгі алабұға
К ә д і м г і а л а б ұғ а - P. Fluviatilis L. Орта Азия мен Еуропияның оттегіне өте қанық, тұщы суларда мекендейтін балық түрі. Денесі сыртынан майда ктеноидты қабыршақтармен жабылған. Алдыңғы арқа жүзбе қанаты артқысынан биік болады. Алдыңғы жүзбе қанатының арт жағында қара теңбілі болады. Денесі 5-9 көлденең қошқыл жолақтары болатын жасыл- сары түсті болады. Құрсақ және анальді қанаттары ашық қызыл түсті. Денесінің ұзындығы шамамен 50 см , салмағы 1,5 кг болатын балық. Бұл түрге жататын балықтар екі топқа бӛлінеді: бірі - су жағалауында ӛсетін майда балықтар, екіншісі - судың терең қабатын мекендейтін ірі балықтар. Су жағалауында мекендейтінері үйірімен топтасып жүретін балықтар. Олар баяу ӛседі. Негізгі қоректері зоопланктондар мен насекомдардың дернәсілдері. Судың терең жерінде мекендейтіндері ірі болады және тобыр (үйір) құрмайды. Негізгі қоректері балықтар. Ірілк пен ұсақтық қасиеттері тұқым қуаламайды. Олардың не ірі не майда болуы ӛсу жағдайына байланысты. Аталықтары 2-3, ал ұрғашылары 3-4 жасында денелерінің ұзындығы 10-16 см жеткенде есейеді. Олардың арасында 1 жасында есейетін ергежей дарақтары да кездеседі. Алабұғалар судың қызуы 8-15 0 С болғанда ұрықтарын шаша бастайды. Ұрықтарын су ӛсімдіктерінің арасына шашады. Ірі дарақтарының анылықтары уылдырықтарын ұзындығы шамамен 1 м болатын, ал майда дарақтары 20-40 см болатын таспаға ұқсас іркілдек шілтер тәрізді етіп шашады. Ӛсімталдығы 10 - 900 мың дана уылдырық. Алабұғалар жас кезінде жылдам ӛсіп есейе келе ӛсу қарқыны тӛмендейді. Кәсіптік маңызы жоғары.
3.Балқаш алабұғасы
Б а л қ а ш а л а б ұғ а с ы - P. schrenki Kessler. Балқаш алабұғасының кәдімгі алабұғаға қарағанда тӛменгі жақсүйегі сәлғана 223 алға қарай шығып тұрады және арқа қанатының арт жағыныда қара теңбілі болмайды, сонымен қатар ересек дарақтарының денесінде қара жолақтары да жоқ. Балқаш, Алакӛл кӛлдерінде және Іле ӛзенінде кездеседі. Ұзындығы 50 см-ге дейін жететін, салмағы 1,5 кг болатын тұщы су балығы. Ұрықтарын сәуір-мамыр айларының аралығында шашады. Ӛсімталдығы 10-200 мың дана уылдырық. Жыртқыштар қатарына жатады. Кейде ӛзінің ұрпақтарын да жеп қояды. Жергілікті кәсіптік маңызы бар.
4.Көксерке және кәдімгі көксерке
Көксерке - судак - Lpuciorca , немесе Stizostedion. Денесі аласалау, арқа жүзбе канаттары 2 және олар жеке дара орналасқан, басында шырыш бӛлетін шұңқырлары аз, денесінде сарғыш түсті кӛлденең жолақтары болады. Солтүстік Америка, Балтық, Солтүстік, Каспий және Арал теңіздерінің тұщы су алаптарында мекендейтін ӛрістегіш (қоныстарын аударатын, ӛткінші) балықтар. Әлемде 5 түрі кездеседі, оның 3 түрі ТМД елдерінің суларын мекендейді, олар: кӛксерке, беріш, теңіз кӛксеркесі.
К ә д і м г і к өк с е р к е - L.lucioperca L. Морфологиялық ерекшеліктері: арқа жүзбе қанаттары 2, екіншісі ұзындау, екінші арқа жүзбе қанатының 19-24 тармақатлынған сәулелері болады, жақтарында сойдақ тістері бар. Үстіңгі жақ сүйегі ұзын және кӛзінің арт жағына дейін жетеді, арқа және құйрық қанатырында бірнеше катар болып ораласқан қара теңбілдері болады. Кӛксеркелердің ұзындығы 130 см-ге, ал салмағы 15 кг-ға дейін жететін дарақтары кездеседі. Таралуы: Эльба ӛзенінен Амудария ӛзеніне дейінгі сулар, Балтық, Қара, Каспий, Азов, Арал теңіздерінің су алаптары Балқаш, Ыстық және Ханка кӛлдеріне жерсіндірілген. Қазіргі кезде Ақмола облысы су қоймаларында жерсіндірілген. Кӛксеркелер тіршілік ету жағдайына байланысты екі формасы кездеседі: тұрғылықты және жартылай ӛрістегіш (жартылай ӛткінші). Тұрғылықты немесе, жергілікті формалары суы оттегіне қанық ӛзендер, кӛлдер мен су қоймаларында тіршілік етеді. Жартылай ӛрістегіштері ТМД елдерінің кермектілеу (ащылау) суларында ӛмір сүреді, ал ұрықтарын шашуға ӛзендерге ӛтеді. Жартылай ӛрістегіш (ӛткінші) формасына жататындары жергіліктілерге қарағанда ерте жетіліп, тез ӛседі және кәсіптік маңызы ӛте жоғары болады. Жыныстық қабілетке 3-7 жасында, денесінің ұзындығы 40-60 см жеткенде келеді. Ұрықтарын оңтүстік аудандарда сәуір-мамыр, ал солтүстікте маусым-шілде айларында, судың қызуы 19-200 С кӛтерілгенде шаша бастайды. Уылдырықтарын судың ағыны шайып жалаңаштанған су ӛсімдіктерінің тамырларына шашады. Аталықтары ұрықтанған уылдырықтарды қорып тұрады. Олар дамылсыз жүзбе қанаттарымен суды толқындатып уылдырықтарды шайып оттегі жағдайын жақсартып тұрады. Уылдырықты қорып тұрған аталық бӛтен балықтарды қасына жақындатпай қорып тұрады. Кейде қарсыластарын ӛткір тістерімен тістеп ауыр жарақаттайды. Ұрық шашақан жердің суы 224 тартылып, оттектік жағдайы тӛмендеген кезде де олар ұясын тастамайды. Ал қызыл қанат, торта, табан секілді балықтар кӛксеркенің қаhарынан қорыпайды, қайта сол жергше ӛздерінің уылдырықтарын шашып болашақ ұрпақтарын кӛксеркені арқасында корғап кориды - бұндай жағдайды ұялық паразитизм-тоғышарлық дейді. Өсімталдығы 200 мыңнан 2,7 млн. - ға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.