Экожүйелердің біртұтастығы және орнықтылығы туралы

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі

«Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті»

СӨЖ

Пәні: « Экология»

Тақырыбы: «Экожүйелердің біртұтастығы және орнықтылығы. Ғаламдық (глобалдық) биогеохимиялық циклдар. В. И. Вернадскийдің негізгі биогеохимиялық заңдары. »

Орындаған: Экономика, құқық және

гуманитарлық ғылымдар

факультетінің ПД-517

тобының студенті

Байсұлтан А. Н

Тексерген: Аға оқытушы

Нуржуманова Ж. М

2015-2016 оқу жылы

Жоспар

І.

Кіріспе

І.: ІІ.

Кіріспе: Негізгі бөлім

І.: 2. 1

Кіріспе: Экожүйелердің біртұтастығы және орнықтылығы.

І.: 2. 2

Кіріспе: Ғаламдық (глобалдық) биогеохимиялық циклдар.

І.: 2. 3

Кіріспе: В. И. Вернадскийдің негізгі биогеохимиялық заңдары.

І.: ІІІ

Кіріспе: Қорытынды

І.:

Кіріспе: Пайдаланған әдебиеттер

I Кіріспе

Экологиялық жүйе , экожүйе - тірі ағзалар жиынтығының қоректену, өсу және ұрпақ беру мақсатында, белгілі бір тіршілік ету кеңістігін бірлесе пайдалануының тарихи қалыптасқан жүйесі. Экожүйе құрамына организмдер де, табиғи орта да кіретін тірі табиғаттың негізгі функционалдық бірлігі болып табылады. Экожүйенің құрылымын энергияны трансформациялаудың үш деңгейі (консументтер, продуценттер, редуценттер) мен қатты және газ тәрізді заттар айналымы құрайды. Экожүйенің қасиеттері: оның құрамына кіретін өсімдіктер мен жануарлардың әрекеттеріне байланысты. Әр түрлі экожүйелерде өсімдіктің күн энергиясын, минералды заттар мен судың қорын пайдалануы әр түрлі мөлшерде жүреді. Биомасса мен энергияның ауысып, өзгеріп отыратын кездерінде тіршілік қорлары барынша толық пайдаланылатын экожүйелерді қаныққан деп, ал осы қорды толық пайдаланбайтын экожүйелерді қанықпаған деп атайды. Экологияның ең негізгі объектісі экологиялық жүйе, немесе экожүйе . Функциялық тұрақтылығы аз уақытқа созылса-да қарым -қатынаста болатын құраыштары бар кез келген бірлікті экожүйе деп атауға болады. Экожүйе деген терминді 1935 жылы бірінші рет ұсынған ағылшын экологы А. Тенсили . А. Тенсели экожүйенің құрамына организмдерде абиотикалық орта да кіретін жер бетіндегі тірі табиғатынтың негізгі функциясының бірлігі деп есептеуі және оның әр бөлігінің екіншісіне әсер ететіндігіне назар аударады. Былайша айтқанда экожүйе - зат айналымы мен энергия тасымалдауы жүретін табиғи бірлік . Экожүйеде зат айналымының жүруіне органикалық молекулалардың сінімділік түрде белгіліқоры және орагнизмнің үш функционалды әр түрлі экологиялық топтары: продуценттер, консументтер, редуценттер болуы керек.

Өздік жұмыс кіріспеден, негізгі бөлімнен, үш бөлімшеден, қорытындыдан және пайдаланылған әдебиеттерден тұрады.

II Негізгі бөлім

Экожүйелердің біртұтастығы және орнықтылығы.

Экожүйе құрамына организмдер де, табиғи орта да кіретін тірі табиғаттың негізгі функционалдық бірлігі болып табылады. Экожүйенің құрылымынэнергияны трансформациялаудың үш деңгейі (консументтер, продуценттер, редуценттер) мен қатты және газ тәрізді заттар айналымы құрайды. Экожүйенің қасиеттері: оның құрамына кіретін өсімдіктер мен жануарлардың әрекеттеріне байланысты. Әр түрлі экожүйелерде өсімдіктің күн энергиясын, минералды заттар мен судың қорын пайдалануы әр түрлі мөлшерде жүреді. Биомасса мен энергияның ауысып, өзгеріп отыратын кездерінде тіршілік қорлары барынша толық пайдаланылатын экожүйелердіқаныққан деп, ал осы қорды толық пайдаланбайтын экожүйелерді қанықпаған деп атайды. Экологияның ең негізгі объектісі экологиялық жүйе, немесе экожүйе . Функциялық тұрақтылығы аз уақытқа созылса -да қарым -қатынаста болатын құраыштары бар кез келген бірлікті экожүйе деп атауға болады. Экожүйе деген терминді 1935 жылы бірінші рет ұсынған ағылшын экологі А. Тенсили . А Тенсели экожүйенің құрамына организмдерде абиотикалық орта да кіретін жер бетіндегі тірі табиғатынтың негізгі функциясының бірлігі деп есептеуі және оның әр бөлігінің екіншіне әсер ететіндігіне назар аударады. Былайша айтқанда экожүйе - зат айналымы мен энергия тасмалдануы жүретін табиғи бірлік . Экожүйеде зат айналымының жүруіне органикалық молекулалардың сінімділік түрде белгілі қоры және орагнизмнің үш функцияоналды әр түрлі экологиялық топтары: продуценттер, консументтер, редуценттер болуы керек. Экожүйелердің және әдетте байланысты байланысты қарсылық биологиялық және тұрақтылықты экожүйе түрлердің биологиялық (alfaraznoobrazie), яғни, жоғары биологиялық, қауымдастықтар неғұрлым күрделі ұйымдастыру, неғұрлым күрделі азық-түлік төсемінің, экожүйелердің тұрақтылығын жоғары. Бірақ 40 немесе одан да көп жыл бұрын осы мәселе бойынша, онда көзқарасы әр түрлі нүктелері болды, және қазіргі уақытта кеңінен экожүйесін жергілікті және жалпы тұрақтылық қауымдастықтар мен биологиялық жай күрделілігі қарағанда факторлар әлдеқайда көп жиынтығы байланысты екенін. Пайымдауынша, Мәселен, биологиялық ұлғаюына сәтінде әдетте, компоненттері арасындағы экожүйелік, материяның ағындарының тұрақтылық және энергетика компоненттері арасындағы қарым-қатынас күрделі электр артуы байланысты. Продуценттер - күн энергиясын пайдаланатын жасыл өсімдіктер немесе органикалық заттарды биогенді элементтерден құрайтын жасыл өсімдіктер. Олар (алғашқы өнімді өндірушілер) автотрофты организмдер, яғни біздің планетамыздағы бүкіл тірі әлемді органикалық заттармен қамтамасыз ететін жасыл өсімдіктер әлемі. Консументтер - өсімдіктер синтездеген органикалық заттарды жаңа формаға айналдыратын тұтынушылар, яғни олар (латынша-«consumo»-тұтынамын) продуцентттер жасаған органикалық заттарды пайдалантын гетеротрофты организмдер. Бұларға жануарлар, көптеген микроорганизмдер, кейбір насеком қоректі өсімдіктер жатады. 1-ші қатар консументтері-өсімдік қоректі, 2-ші қатар консументтері-жыртқыш жануарлар болып табылады. Редуценттер - органикалық қосылыстарды минералды қосылыстарға дейін ыдырататын организмдер, яғни олар (латынша «reduceus, reducentis» - қалпына келтірушілер, деструктор) органикалық заттарды ыдырататын және оларды басқа организмдер игеретін бейорганикалық заттарға айналдыратын ағзаар. Редуценттер биологиялық зат айналымның соңғы звенолары. Олардың қатарына саңырауқұлақтар, бактериялар, сонымен қатар өсімдіктер және жануарлардың өлі қалдықтарын өңдейтін кейбір ұсақ түрлер жатады. Заттар үздіксіз экожүйенің әртүрлі звеноларында айналымға түседі және Жер бетінде 4 млрд жыл тіршіліктің үздіксіз жүру себебі, зат айналым процесінің тұрақты жүзеге асуында. Бұның негізін биоценоздағы органикалық қоректік байланыстары мен өсімдіктердің фотосинтезі құрайды, бірақ биологиялық заттар айналымы тек заттар арқылы ғана емес, ол сонымен қатар организмдердің іс әрекеттерінің нәтижесі болып табылады. Ал кез келген тіршілік тұрақты энергияны қажет етеді. Тірі денені құрауға бірнеше қайта пайдаланылатын химиялық элементтерден ерекшелігі жасыл өсімдіктермен ұсталатын күн сәулесінің энергиясын организмдер шексіз пайдалана алмайды.

2. 2 Ғаламдық (глобалдық) биогеохимиялық циклдар.

Биогеохимиялық цикл - химиялық элементтердің айналымы: бейорганикалық табиғаттан өсімдіктер мен жануарлар организмдері арқылы қайтадан бейорганикалыққа оралу. Күн энергиясы және химиялық реакциялар энергиялары арқылы жүзеге асады Экология- ағзалдарың тіршілік ету жағдайларын және ағзаларың тіршілік ету ортасы арасындағы азара байланыстарын зерттейтын биологиялық ғылымының бөлімі.
Биология ғылыми - зерттеу заты өмірдің мәні, пайда болуы, дамуы, мен сан алуандығы болып табылатын тіршілік туралы ғылым.
Тіршілік- қоршаған ортамен зат және энергия алмасу негізінде өзіндік және реттелген құрылымдардың қайта өсіп-өнуін үнемі қамтамасыз етіп отыратын процесс.
Экологиялық куыс - түрдің, популяцияның, ағзаның түрақты тірішілік етуіне сәйкес келетін, негізігі, ортогональді өзгерісті, жиынтығында орнатып
ресурстары мен жағдайларын бейнелейтін көп өлшемінді кеңістіктің аймағы.
Табиғы немесе табиғы-антропогенді айналатың мүмкіншілік көлемін ағзарал мен олардың қауымдастарына айналатң өзін елеуі бүлдіруісіз қалапты тіршілік әрекетімен қамтамасыз етуі ортаның сыйымдалығы деп аталады.
Қалыпты тіршілік өмір сүру әрекетінің астарынан тиімді коректенуге, тыныс алуға, көбеюге, баспанаға және т. б. мүмкіншіліктерді түсінеміз.
Көбею барлық тіршілік иелеріне тән міндетті қасиет түр ерекшілігімен және ортақ физикалық-химиялық бірлестігімен тіршіліктін үздіксізідгін және жалғасуын қамтамасыз ететін өзіне ұқсастарды тудыру, көбеюдін негізгі екі түрі бар жынассыз және жыныстық көбею.
Зат алмасу- бұл жасушаларда өтетін және ағзалардың қаршаған ортамен байланысын қамтамасыз ететін химиялық үрдістердің жиымтығы.
Ағза / В. И. Вернадский бойынша/ - құрылымы тұйық, сатылы ұйымдасқан, тепе-тен емес, өздігінен қалыптасатың, заттар мен энергия алмасулар бойынша ашық жүйе.
Түр - еркін будандасатын және жемісті ұрпақ беретін, морфологиялық, физиологиялық және биохимиялық ерекшеліктерінің тұкым куалаушылық ұксастығына ие джарақтардың жиынтығы.
Дарақ, тұлга - тіршіліктің бөленбес біріліг. / ағзаны қара/
Популяция - түрдің тіршілік ету формасы, бір түрдің ортақ тектік қоры бар және мекендеу жағдайлары бірыңғай белгілі бір кеңестікке қоныстанатың жиымтығы.
Тектік қор / популяция/ популяция гендерінің жиымтығы, популяция немесе түр топтары.
Қауымдастық - табиғи шектелген тіршілікке жарамды кеңістік шекарасындағы түрлердің өзара байланысты. мен өзара тәуелдігінің жиымтығы.
Биоценоз- құрлыстықтың немесе су қоймаларының бірынғай аймағына қоныстаған микроағзалардың, өсімдіктердің, санырауқұлақтар мен жануарлардың өзара байланысқан жиынтығы /биотоп/
Биотоп /экотоп/ -бір биоценоз жайлаған биосфераның сулық, жер бетілік жер астылық бөлектерінің шегіндегі абиотикалық факторлары бойынша біршама біркелкі.

2. 3 В. И. Вернадскийдің негізгі биогеохимиялық заңдары.

Биосфера - жердің тірі организмдердің барша қауымдастыктарының ж/е планетаның олармен үздіксіз алмасуда болатын бөлігінен тұратын ерекше қабығы. Бул терминді 1875ж жердің тірі организмін құрайтын қабығы ретінде австралиялық геолог Э. Зюсс ұсынған еді, ж/е ол биосф-ның биол-к концепциясынын ауқымына сияды деген. Биосфера эволюциясының негізінде ғаламшарда өмірдің пайда болуы мен өркендеуі жатыр. Органикалық заттардын эволюциясы бірнеше кезеннен өтті. Олардын 1) биологиялык, зат айналымы бар алғашқы биосферанын пайда болуы, 2) көп жасушалы организмдердің пайда болуына байл-ты биосфераның биотикалык компоненті құрылымының күрделене түсуі. 3) адамзат коғамының пайда болуына байланысты. Адамдардын өз өлшемі б-ша биосфера деңгейдегі саналы тіршілігі ноосфераға айналуын септігін тигізеді. Вернадский (1926ж) биосфера біздін ғаламшардын ғаламат жүйесі деген ілімді ойлап шығарды. Онда ол тірі заттардың геохимиялык ж/е куаттык үрдистерінін негізгі жолдарын жазды. Ол биосфера туралы тусінік тек кана организмге ғана емес, олардың ортасына да қатысты деп таратты. Мұның өзі биохимия концепциясына беохимиялық мән берді. Бұған дейін геологиялық уақыт масштабында жердің келбетін өзгеріп жататын құбылыстардың бәрі таза үрдістер(түрлердіңшайылуы, еруі, тұнуы, т. б) деп қарастырылатын. Вернадский тірі организмдердің геологиялық ролі туралы ілімді құрды ж/е олардың тіршілік әрекеттері Жердин минералды қабаттарын өзгерістерге ұшырауынан маңызды факторы екенін көрсетті Вернадский бойынша, биосфера - ішінде қазір тіршілік бар немесе бұрын болған жері ж/е тірі организмнің әсеріне ұшыраған не али де ұшырап жатқан қабат. Бұл қабатқа мына заттар қосылады: 1 . Тірі заттар - біздің ғаламшарды мекендейтин тірі организмдер. Жансыз заттар - тірі организмдердің катысуынсыз пайда болатын заттар(тау жыныстар) . 2 . биожансыз заттар-организмдердин тиршилик арекеттери мен геологиялык урдистердин бирлескен асеринин натижеси болатын биожансыз денелер (топырак, лай, желге мүжілген жер қыртысы) . 3 . Биогендик заттар - организмдердин тиршилик үрдистери кезинде құрылатын ж/е қайта өңделетин жансыз заттар (атмосфера газдары, комир, мунай, актастар, т. б) 4 . радиоактивти заттар - радиоактивти элементтерінін атомдары. 5. Жайылып тараған атомдар 6. Ғарыш заттары - Жердин бетине ғарыштан түсетін заттар (метеориттер, гарыштын шаны) . Биосферанын шектери омирдин тиршилик ету аланына тауелди. Тірі организмдердін ғаламшардағы жалпы қауымдастыгы Вернадский тірі зат деп атаган ж/е онын негізгі сипаттамасы ретінде жалпы массасын, хим-к құрамын ж/е қуатын қарастырған.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.