Көкеніс және бақша дақылдарының зиянкестері жайлы ақпарат


Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министірлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемілекеттік университеті
СӨЖ
Тақырыбы : Көкеніс және бақша дақылдарының зиянкестері
Тобы: АГ-413
Орындаған: Елубек Қарлығаш
Тексерген : Мұхамеджанова Орынгүл
Семей 2015 жыл
Жоспар:
Кіріспе
Көкеніс және бақша дақылдары
Негізгі бөлім
1. Көкеніс және бақша дақылдарының зиянкестері
2. Көкеніс және бақша дақылдарын қорғау шаралары
Қорытынды бөлім
Пайдалынылған әдебиеттер
Түсініктеме
Көкөніс және бақша дақылдары зиянкестерінің түрлі құрамы саналуан. Олардың аса қауіптілеріне мынадай көпқоректі зиянкестер жатады: шыртылдақ қоңыз бен қара қоңыздың дернәсілдері, бұзаубас, кеміргіш көбелектердің жұлдызқұрттары, шырыштар (ұлулар) . Көкөніс дақылдарының бейімделген зиянкестеріне қаттықанаттылар, қабыршаққанаттылар, теңқанаттылар, қабыршаққанаттылар, қосқанаттылар мен трипслердің түрлері жатады. Жабық жерде көкөніс өсімдіктеріне сорғыш зиянкестердің бірнеше түрлері зиян келтіреді.
Сәбіз шыбыны- Psila rosae L(Diptera Psiliade тұқымдасы) .
Шыбынның түсі қара, жылтыр, басы қоңырқай қызыл, төбесінде қара ұшбұрышты дағы бар, мұртшаларымен аяқтары күрең қара түсті. Қанаттары түссіз, жасыл реңді болып келеді. Денесінің ұзындығы 4-5 мм. Дернәсілдері жұқа, жылтыр, қоңыр сары түсті. Денесінің ұзындығы -7мм. Дернәсілдер топырақтың жоғарғы қабатында пупарийлерде (пілләда), кейде көкөніс қоймаларында, тамыр жемістерінде қыстайды. Шыбындардың ұшу мезгілі шетенмен алма ағашының гүлдеуімен сәйкескеледі. Ересек шыбындар гүлдеп келе жатқан шатыргүлдер тұқымдасына жататын өсімдіктердің шырынмен қоректенеді. Ұрғашы шыбын ұшып шыққан соң көпкешікпей жұмыртқа салуға кіріседі. Жұмыртқаларын 10 данадан және оданда көп мөлшерде топыраққа қоректік өсімдіктердің түбіне жақын жерге салады. Арада 4-17 күн өткен соң дернәсілдер жұмыртқадан шығып жемістің ішкі етті бөлігімен қоректенеді. Зақымданған өсімдіктердің жапырақтары қызғыл ттүске боялады, ал дернәсілдер көп болғанда жапырақтар тез сарғайып қурап калады. Дернәсілдің өсіп жетілу мерзімі 20-25 күн. Бұдан кейін дернәсілдер тапырақта қуыршақтанады да, 15-20 күннен кейін шыбынның екінші ұрпағы ұшып шығады. Олар мен зақымдаңған сәбізащы, пайдалануға жарамсыз болып калады. Сақтау кезінде тез бұзылады. Сәбіз
шыбыны біржылда, 1-2 ұрпақбереді.
Күресу шаралары. Ауыспалы егісті пайдалану. Арамшөптерді уақытылы отау және сәбіз өскіндерін сирету. Топырақ . 2-3 аптаөткенсоңәрқайсысы 10 өсімдіктенқұрайтын 10-12 үлгіалынады. Бірөсімдікте 3-4 . Инсектицидтерді«Тізім . . . »бойыншақолданылады.
Пияз шыбыны- Hylemyia antique Mg (Diptera отряды, Muscidae тұқымдасы) .
Шыбынның ұзындығы 5-7 мм, түсі сұрғылт, арқа жағы жасыл реңкті. Ерке кшыбынның құрсағында қара түсті, ұзынша келген жолағы болады. Дернәсілдердің ұзындығы 10 мм, шамасында түсі ақ, пішіні цилиндрт әрізді, басжағы жіңішкерген.
Топырақта 10-20 см тереңдікте қуыршақтары қыстайды. Ұшып шыққаннан кейін ( Мамырдың екінші жартысында) Ұрғашысы жұмыртқаларын жапырақтарға, бадананың қабықшасының астына және пиязбен сарымсақтың айналасындағы топырақ түйірлерінің астына салады. Жұмыртқадан 5-7 , баданаға түпше жағынан енеді. Дернәсілдер 15-25 күн қоректенгенен кейін топырақта қуыршақтанады. Зақымданған баданалар тез шіриді, олардың жапырақтары сарғайып қурап қалады. Пияз шыбыны 1-3 ұрпақ береді.
Күресу шаралары . Дақылдарды кезек орналастыру, өсімдік қалдықтарын жою. Өткен жылы пияз егілген жерлер мен арақашықтықты сақтау. Пиязды ерте отырғызу. Пиязбен сәбізді қатар егу. Егер пияз жуасының өсуі кезінде зиянкестер саны ЭЗШ-тен (1өсімдікте 3 жұмыртқадан болса және пияз егістігінің 25% қоныстанылса немесе аулағышты 100 рет сілтегенде 50-80 данадан астам шыбын түссе) асыпкетсе, онда химиялық өндеу жүргізу қажет (Қосымша) .
Пияздың ызылдақ шыбыны - Eumerus strigatus Fall. (Dipteraотряды, Syrphidaeтұқымдасы)
Шыбын жасыл қола түстес. Құрсағының екі жағында үш-үштен ашық жартылай айтәрізді дақтары болады. Оның ұзындығы 5 -9 мм. Құрттарысұрғылтсары, ұзындығы 7-11 мм . Денесінің артқы жағында қоңыр қайтүтік тәрізді өскіні бар, екі жағында бір-бірден ірі терісі болады.
Құрттар егістік танаптағы жуашықта немесе сақтау қоймаларына қыстайды. Шыбындардың ұшуы мамырдың ортасында байқалады. Ұрғашы жәндіктер жұмыртқаларын жуашықтың үстіне, қабыршақтарының астына, жуашық мойнына немесе жуашық маңындағы топырақ қасалады. Құрттар жуашық мойнына немесе жуашық маңындағы топыраққа салады. Құрттар жуашық мойнымен жуашықтың өзіне кіріпішкі бөліктерін түгел жеп қояды. Зақымдануының салдарынан түтік тәрізді жапырақтар сарғаяды, ал пияз мойны шіріп кетеді. Одан кейін жуашық түгелдей шіридіде, едәуір зақымдануы нәтижесінде қара шірігін массаға айналады. 18-25 күннен кейін ұрпақ шыбындары ұшып шығады. Көбінесе 2 ұрпақ дамиды.
Күресу шаралары. Пияз шыбыны мен күресуге ұқсас.
Бақша бітесі-Aphis gossypii Glov(Homoptera отряды, Aphididae тұқымдасы) . Бұл жәндік қиярды, асқабақты, патиссонды, кәдіні зақымдайды. Бақша бетінің ұзындығы -1, 2-2мм, түсі сарыдан бастап қара жасыл, тіпті қара болып келеді. Балан құрттары сары және жасыл. Ересек бітелер немесе балан құрттар сары және жасыл. Ересек бітелер немесе балан құрттар арамшөптерде қыстайды. Көктемде 12 С температурада бітелер ұрықтанбаған күйінде көбейе бастайды, бастапқы да арамшөптермен қоректенеді, одан кейін екпе өсімдіктерге көшеді. Ашық алаңда біте қияда шілде-тамыз айларында, алжабық алаңда көктемде пайда болады. Бітелер тобы жапырақтардың төменгі бетінде, өскіндерінде, гүлдерімен түйіндерінде орнығадыда, олардың бүрісуіне, қатпарлануына және кеуіп қалуына әкеп соқтырады. Кейде жапырақтар бетінде, бітелердің тәтті шырынына күйе саңырауқұлақтары орнығады.
Күресу шаралары. Арамшөптерді жүйелі түрде жойып отыру, себебі біте екпе дақылдарына тек арамшөптерден ғана көшеді. Тускен жапырақтардың астындағы қыстап жатқан қанқызын жинап, оларды жылы жайларға жіберу; сілті (10 лсуға200 гкүлмен50 гсабынараластырып) бүрку. Инсектицидтерді«Тізімге…»сәйкес қолдану.
Кәдімгі өрмекші кене - Tetranychus urticae Koch. ( Arachnida класы, Acariformes отряды, Tetranychidae тұқымдасы )
Өрмекшікенеөтеұсаққ, ұзындығы -0, 4-тен 0, 6 дейінболады. Кененің денес і сопақша келген, оның түсі бозғылт сары дан янтарь түске дейін немес е қызғылт реңкті жасыл түске айналады. Ересек дарақтарында 4 жұпаяқ, ал балан құрттарда- 3 жұп аяқ болады.
Ұрықтанған аялдаушы ұрғашы жәндіктер өсімдік қалдықтарының астында, топырақ кесектерінің астында немесе құрылыс саңылауларында қыстайды. Ашық алаңда олар жыртылған жерлерде өліп калады және кенелер жолдың жетегінде, сондай-ақ ағаштармен бұташықтар түбінде сақталады.
Кене бәріненде жаздың ыстық уакытында қарқынды түрде дамиды. Өрмекші кененің ұрғашысы ормек астынажұмыртка (140-600 дана) салады. Жұмыртқалары дөнгелек шыны тәрізді мөлдір, анықтап қарамаса, көрінбейді. Ұрықтың дамуына қарай жұмыртқалар көмескіленеді және құрттар шағар алдында інжу тәрізді түске енеді. Кенелер жапырақтың төменгі бетіне орнығады және өсімдіктің клетка шырынымен қоректенеді. Зақымданған жапырақтар түссізденедіде, қурап, түсіпқалады. Орныққан жерімен температуралық жағдайда байланысты зиянкес 6-дан 18-ге дейін ұрпақ бере алады, ал кененің бі рұрпағынаң дамуы 7-ден 20 күнге дейін уақыт алады.
Күресу шаралары. Кенемен аса көп зақымданатын дақылдар (қияр) аз зақымданатын (қызанақ) және зақымдайбайтын дақылдармен (гүлдіқырыққабат) . Жабық алаңда қорғаушараларын бірлі-жарымдар ақтар байқала бастағанда жүргізеді. Зиянкестің алғашқы ошағы біліне бастағанда өсімдікке жыртқыш кенені-фитосейулюсті, яғни жыртқыштың 15-60 , бірақ жыртқышпен оның құр банының арақатынасы 1:80 кем болмауы тиіс. Өрмекші кене өсімдіктерді жаппай басып кетсе, фитосейулюсті есеппен 50-100 дарағын1 малаңғажібереді. Акарицидтермен өңдеу«Тізім…» регламенті бойынша жүргізіледі. Ашық алаңда өндірістік себу , жылыжайлардан, асқабақ дақылдарынан 1000 метрден аса арақашықтықты сақтау қажет. Егін орағынан кейінгіегі істердегі арамшөптермен өсімдік қалдықтарын жою. Ашық алаң үшін ЭЗШ саны 10% отырғызылған өсімдіктер өрмекші кенесімен қоныстанылса және кененің даму дәрежесі 1 балдан жоғары болса (кенелер тобы жапырақ бетін 25% -ке дейін алып жатады. )
Жылыжай аққанаты -Trialeurodes vaporarium Wstw. (Homeptera отряды, Aleyrodidae тұқымдасы ) . Қиярды, , . , 5 . -. 0, 8-0, 9 мм-гедейінжетеді, , , денесініңшетінде 2 жіпшесіболады.
, 10-20 данадансалады. . 1-2 . Ұрықтықтықдаму 7-12 .
Жұмыртқаданшыққан дернәсілдері, одан кейін ересек дарақтар өсімдік шырынымаен қоректеніп, олардың өсуін қатты әлсіретеді. Қоюшы рынды сұйықтықта күйесаңырауқұлақтар дамиды, оларжапырақтың фитосинтетикалық қызмті нәлсіретеді. Сондай-ақ саңырауқұлақтары толықтай немесе жартылай балауызды сұйықтықпен жабылады. 7-15 тәуліктен кейін құрттар қозғалыссыз нимфаларға, 10-16 күннен кейін ересек жәндіктерге айналады. Жылыжайларда аққанат жыл бойы 10-15 ұрпақ беріп дамиалады.
Күресу шаралары .
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz