Ауаны шартқа сәйкестендіруде энергияны үнемдеу жайлы мәлімет

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

ИНЖЕНЕРЛІК - ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ

“Техникалық физика және жылуэнергетика” кафедрасы

“Инженерлік экология” пәнінен

ОӨЖ

Тақырыбы: Ауаны шартқа сәйкестендіруде энергияны үнемдеу

Орындаған: Дюсешов Алмас

Оқу тобы: ТЭ-215

Тексерген: Сейсенбаева М. К

Семей 2015 ж.

Мазмұны

Кіріспе 3

1 Энергия үнемдеу 4

2 Ауаны шартқа сәйкестендіруде энергия үнемдеу 5

3 Энергия үнемдеу шаралары 6

4 Энергияны үнемдеу зерттеулері. 7

Қорытынды 11

Пайдаланған әдебиеттер тізімі 12

Кіріспе

Энергияны үнемдеу (energy saving) - өндірілмейтін отын, электр энергиясы, жылу, механикалық энергия шығындарын төмендету мақсатында қолданылатын өлшемдерін жүзеге асуын қорытындылау.

Энергияны үнемдеу (energy conservation) - энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалануға арналған көлімнің кешені және іс-әрекеттері. Мысалы отын және энергияларды үнемдеуде табысқа жету оларды рациоланлды түрде қолдану қымбат энергоресурстар мен тапшы энергия тасушыларды басқа тиімді және арзан энергия көзімен алмастыру (мұнайды көмірмен, дәстүрлі емес жаңартылатын энергия көзімен т. б. алмастыру) . Бұл өлшемдер құқықты, ұйымдасқан, ғылыми, өндірісті, техникалық, экономикалық болуы мүмкін.

Энергия үнемдеу мәселесі - қазіргі ғылыми тәжірибелерге қойылған ең негізгі мәселелердің бірі. Ол жылутехнологиясына негізделген өнеркәсіпті өндіріс салаларына маңызды болып саналады. Бұл жерде отын, жылу энергияларының біраз қорын үнемдеу мәселесі ғана емес, сонымен қатар оларды тәжірибе жүзінде кеңінен қолдану мәселесі де қрастырылып отыр. Осы принциптердің бағыты бойынша қалыптасқан негізгі жылутехнологиялар энергия үнемдеудің жоғарғы деңгейіне потенциальді түрде бағытталады. Сондықтан, шекті энергия үнемдеу базасындағы энергия үнемдейтін жылутехнологиялық қондырғылар мен жүйелерді құру тапсырмаларын орындау - металл үнемдейтін және экологиялық мінсіз қондырғылар мен жүйелерді бір мезгілде орындауға негізделген.

1 Энергия үнемдеу

Бұл қорларды жүзеге асыру тек қана өнеркәсіптік өндірістің прогесс саласында жүреді.

Жылу технологиясының энергетика саласындағы басты міндеті - принципиальді жаңа қалдықсыз жылутехнологиялық жүйелерді қайта құру мен жүзеге асыруға арналған энергия үнемдейтін жылутехнологиялық құрылғыларды өңдеу, зерттеу және жасап шығару т. б.

Мұндай тапсырмаларды орындау үшін ең алдымен жылутехнологиялық эенергетика саласын зерттеу қажет және де ғылыми ізденістің тиімді әдісін өңдеуді тездету керек.

Осы зерттеулер мына бағытта болу керек: (өнеркәсіптік өндірістің негізгі жылутехникалық энергия сыйымдылығының саласындағы) отын энергетикалық ресурстардың салыстырмалы шығынының төмен деңгейін құру. Отын энергетикалық ресурстардың салыстырмалы шығын қорының азаюын табу. Осы қорларды толықтай пайдаланатын техникалық құралдарды, әдістерді, негізгі бағыттарды өңдеу;

Энергия үнемдейтін жылутехнологиялың әдістемесі осындай әдіспен қалыптасады және олардың мынадай бағыттары бар: энергия үнемдейтін технологияны жақсартуға арналған энергия үнемдейтін жылулық сызбалар, энергия үнемдейтін құрылғылар.

Энергия үнемдейтін технологияның бірінші негізгі бағытын қарастырайық.

Жылутехнологиясы - заттардың жылулық жағдайын өзгерту негізінде берілген өнімдердің негізгі шикізаттар мен материалдарды жасап шығаратын әдістердің жиынтығы. Жылутехнологиясына сәйкес энергия үнемдеуші дегеніміз - шикізат материалын тауарлық өнімге түрлендіру процесіндегі жылуды тұтынудың барынша төмен деңгейі сейкес келетін технология немесе технологияның энергия үнемдеу коэффициентінің максимал мәні сейкес келетін технология.

Жылутехнологиясының энергия үнемдеуші коэффициентін төмендететін маңызды факторларға келесілер жатады: жылудың технологиялық өнімдер арқылы қоршаған ортаға таралуы, қондырғы жұмысының периодты режимінде жүзеге асатын, технология қатарының көпоперациялылығы, ол негізінде қоршаған ортадағы жартылайөнімнің мура және ұзын конткатілерінің көптеген мөлшерімен сәйкес келеді, технологиялық процестердің көпсулы нұсқаларының қолданылуы (мысалы: цементті клинкердің өндірісінің ылғал әдісі), шикізат материалдарының алдын-ала механикалық өңдеудің энергия сыйымдылық кезеңінің болуы, тауар ретінде сатылмайтын технологиялық қалдықтардың бар болуы.

2 Ауаны шартқа сәйкестендіруде энергия үнемдеу

Ауаны шартқа сәйкестендіруде энергия үнемдейтін іс-шаралар келесідей үш топқа бөлінеді.

Утилизациялық (қолданылатын), оған жылу қалдықтары мен энергия потенциалдарын қолдану шаралары жатады. Энергетикалық модернизация - жұмыс істеп тұрған қондырғылар мен жүйелердегі жылу мен энергияның төмендеуі. Іс-шаралардың осы екі топтары дәстүрлі болып табылады және олардың энергия үнемдейтін эффекттен айырмашылығы болмайды. Осы шаралардың үшінші тобына - интенсивті энергия үнемдеу жатады. Интенсивті энергия үнемдеу интенсивті энергия үнемдеу резервінің потенциалы деп аталатын жылуэнергетикалық объектідегі біркезеңді, ірімасштабты энергия үнемдейтін эффектінің ұлғаюының принципальді жаңа міндетін атқарады. Ол технология мен техниканың принципальді негізінің өзгеру базасында және технологиялық өнімнің сапасын ұлғайту және оны толықтай қолдану базаларында ұлғаяды.

Максималды энергия үнемдейтін эффект - тек қана жабық жылутехнологиялық кешеннің энергетикалық аналыз негізінде және интенсивті энергия энергия үнемдеу іс-шаралардың негізінде ұлғаяды.

Мемлкеттің жылутехнологиялық кешенінде экономикалық ресурстардың шекті толық қорын қарқынды энергия үнемдеудің іс-шараларын келесі топқа технологиялық, энергетикалық, жылутехникалық, техникалық деп біріктіруге болады.

Технологиялық шараларға, мысалы төмен энергия сыйымдылықты альтернативті шикізатты қолдану, азсулы жылутехнологиялық операцияларды қабылдау, үздіксіз технологиялық операциялар мен қалдықсыз технологияларды, жылудың шекті технологиялық регенерациясын және өнімнің жрғары сапасын қамтамасыз ету шаралары жатады. Ол отын-энергетикалық ресурстардың көпоперациялы технология резервіне арналған энергия үнемдейтін технологияны қалыптастырады. Бірақ оларды жүзеге асыру үшін күрделі энергетикалық, жылутехнологиялық және техникалық шешімдер қажет.

Энергетикалық шараларға - технологиялық обънектілердің энергия үнемдейтін жылулық схемалары мен энергияның энергиря үнемдейтін көздері жатады. Энергетикалық жетілген эталонға жылутехнологиялық объектілердің термодинамикалық идеальды модельдердін жатқызуға болады. Энергетикалық іс-шаралар құрамына дәстүрлі энергия көзінен басқа (дәстүрлі емес энергия көздерін қолдану) энергиялар да кіреді.

Жылутехникалық шаралар тобы жаңа іздеу және жалпылай алғандағы жылутехнологиялық процесс ұйымының жаңа жылутехникалық әдістерін жүзеге асырады.

Техникалық шаралар тобы жаңа ұрпақтың энергия үнемдейтін технологиялық құрылғыларын қолдануды қарастырады.

3 Энергия үнемдеу шаралары

Энергия үнемдейтін тиімді жүйені құруға арналған екінші іргелі негізгі - энергия үнемдейтін жылулық сызбаларды дайындаудан тұрады. Бұл бағытта тапсырманы жақсы орындау үшін нақты жылутехникалық процестердің жоғарғы энергоүнемділігіне жетудің принципиальді жолдарын толықтай көрсететін жылулық сызбалардың көптеген нұсқаларын қарастырған жөн.

Бұндай шешімдердің мүмкіншілігі - термодинамикалық идеалды технологиялық қондырғылардың принциптерін және олардың жылулық сызбаларының анализін, технологиялық процестер мен технологиялық қондырғыларының қалдықсыздығын жүзеге асыру мүмкіншілігін іздестіруін пайдалану негізінде ашылады.

Энергия үнемдейтін технологиялық жүйелерді іздеу мақсатындағы соңғы нәтиже -осы жүйе құрылғыларының энергия үнемдейтін сипаттамаларымен анықталады. Осыған байланысты, энергия үнемдейтін құрылғыларды құру -іздеу бағытындағы және энергия үнемдейтін жылутехнологиялық жүйелерді жүзеге асыратын үшінші іргелі бағыт болып табылады. Осы бағыттың тапсырмаларын шешудің негізгі алғышарттарына мыналар жатады:

тиімді жылутехникалық принциптердің (әдістердің) өңделуі, зерттелуі және жүзеге асуы, технологиялық процесстердің жүзеге асуы және олардың бөлек салалары;
Жылутехнологиялық емес өндіріс жүйелерінде жылу мен энергияны қолдану ұйымының тиімді әдістерін жобалау, зерттеу және оларды жүзеге асыру;
Технологиялық реактордың, жылутехникалық сызбалардың және олардың компоновкаларының құрамалы сызбаларын жобалау.

Осы қарастырылған әдістеме жоғары энергетикалық сипаттамасы бар жылутехникалық жүйе құруға арналған, потенциалды және тәжірибе жүзінде энергия үнемдеудің шекті жоғары деңгейіне бағытталған тұрақты шешімдерге әкеледі, сондытан ол шекті энергия үнемдеудің әдісі деп аталады.

Шекті энергия үнемдеу әдісі - ол тауар өнімдеріне қажетті негізгі шикізат пен материалдарды комплексті технологиялық экологиялық және экономикалық тиімді өңдеуге қажетті бірінші отын-энергетикалық ресурстарды шамалы шығындауды жүзеге асырудың принциптерін, әдістерін, бағыттарын іздеу әдістемесі.

Сондықтан, шекті энергия үнемдеу базасындағы энергия үнемдейтін жылутехнологиялық қондырғылар мен жүйелерді құру тапсырмаларын орындау - металл үнемдейтін және экологиялық мінсіз қондырғылар мен жүйелерді бір мезгілде орындауға негізделген.

Энергетикалық анализ дискреттілігімен ерекшеленетін энергия үнемдеу тапсырмасын орындаудың дәстүрлі әдістемелік негізгі жеке технологиялық қондырғылардың кейбір жақтарында (салаларында ) отын-энергетикалық ресурстардың толық қорын үнемдеуді және оны жүзеге асырудың негізгі бағыттарын анықтау кезінде мүлдем шарасыз болып қалады.

4 Энергияны үнемдеу зерттеулері.

1996 жылдың мамыр айында Қазақстан Республикасының Үкіметі энергетика мен көмір өнеркәсібі және экономика Министрлігінің еліміздегі энергия үнемдеу бағдарламасын және оның алдын ала өткізілетін іс-шараларын ұйымдастыру жоспарын қолдады. Мемлекет саясатымен жүргізілген энергия үнемдеу іс-шарасының негізгі мақсаты - өнім бірлігіндегі энерготасығыштардың барлық түрінің салыстырмалы шығынын және оған көрсетілетін жұмыс күшін азайту.

Кесте - 3. 2000 жылы аналогты түрде өндірілген өнімге арналған АҚШ пен Қазақстандағы энергоресурстың салыстырмалы шығыны.

Өндіріс орны

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.

АҚШ

Қазақстан

АҚШ

Қазақстан

Өндіріс орны: Мыс рудасын шығару

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 0, 87

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 1, 62

3883, 8

11875, 5

Өндіріс орны: Қорғасын мен мырыш рудаларын шығару

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 0, 13

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 0, 64

491, 7

2754, 0

Өндіріс орны: Мысты балқыту

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 0, 49

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 0, 99

491, 7

2754, 0

Өндіріс орны: Мысты электролиздеу

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 0, 036

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 0, 073

300, 0

600, 0

Өндіріс орны: Мырышты электролиздеу

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.:

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 0, 97

3050, 0

3115, 0

Өндіріс орны: Көмірді ашық әдіспен алу

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 0, 007

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 0, 0014

11, 2

12, 1

Өндіріс орны: Көмірді жер астынан қазып алу

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 0, 004

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 0, 004

22, 4

34, 3

Өндіріс орны: Сары фосфор өндіру

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.: 6, 189

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.: 8, 912

12843, 0

17350, 0

Өндіріс орны: Қара металдың прокаты

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.:

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.:

123, 0

190, 0

Өндіріс орны: Болат

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.:

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.:

125, 0

650, 0

Өндіріс орны: Шойын

1 т. өнімге арналған энергоресурс шығыны, т. у. т.:

Мың доллар өнімге арналған энергия шығыны, т. у. т. /мың дол.:

240, 0

670, 0

Кесте-4. 2000 жылы соңғы энергия түрі бойынша ВВП энергия сыйымдылығы

Энергия түрлері

Абсолютті, ГДЖ/мың доллар

Әлем

Европа

Қазақстан

Энергия түрлері: Электрлік

Абсолютті, ГДЖ/мың доллар: 1, 42

1, 47

3, 6

Энергия түрлері: Жылулық

Абсолютті, ГДЖ/мың доллар: 4, 51

3, 29

12, 57

Энергия түрлері: Механикалық

Абсолютті, ГДЖ/мың доллар: 0, 51

0, 48

1, 08

Энергия түрлері: Химиялық

Абсолютті, ГДЖ/мың доллар: 0, 33

0, 44

0, 703

Энергия түрлері: Барлығы

Абсолютті, ГДЖ/мың доллар: 6, 77

5, 68

17, 95

Қоршаған ортадағы зиянды қалдықтарды ешқандай шығынсыз жоятын құрылғылардың жабдықталуына арналған, энергия өндіретін және энергия тұтынатын технологиялардың кері әсері жойылады деп болжанып отыр. Энергия өндірісін жаңартуға және кеңейтуге қажетті инвестициялық ресурстардың біраз бөлігі шығарылуда. Осы энергоресурстарды шығару есебінде энергия шығаратын және энергия өңдейтін салалардың экспортты потенциалдары өседі.

Басқа да эффектілер бұл жерде артық болмайды. Сонымен қатар өндіріс шығындары мен тұрғындардың энергия тасымалдағыштарға берілетін шығындары белгілі бір деңгеймен шектеледі. Энергия тасығыштардың бағасының көтерілуінен финанс жағдай мен инфляция эффектісін төмендететін болсақ, соның әсерінен ұлттық қордағы жаңармайтын отын ресурстарын пайдалану мерзімі ұзарады және де үнемдеу құрылғысын өндіру арқасында өнеркәсіптің технологиялық деңгейі артады. Көздеген мақсаттарға жетуге арналған іс-шараларды жүзеге асыру; ұйымдық басқару схемасын әр түрлі деңгейде ұсыну; энергия үнемдеу мен финанс қаражатының экономикалық стимулдарын; ғылыми-техникалық, технологиялық іс-шараларын жүзеге асыруға көптеген қолдаулар болып жатыр.

Қазақстан Республикасының "Энергия үнемдеу туралы" заңы 1997 жылы 25 желтоқсанда қабылданған. Осы заң Қазақстан Республикасының отын-энергтикалық ресурстарынтиімді пайдалануға арналған экономикалық және ұйымдық жағдайларды құру мақсатындағы энергия үнемдеу саласының қоғамдық қатынастарын реттейді.

Заң алты тараудан тұрады. "Негізгі жағдай" деп аталатын бірінші тарауы 4 бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде заңдағы негізгі түсініктемелер туралы айтылған. Осы бөлімнің жартысына жуығы МИРЭС-тің энергия үнемдеу туралы болжамдарымен сәйкес келеді. Сонымен, заңға сйкес энергия үнемдеу дегеніміз - отын-энергетикалық ресурстарын үнемдеп қолдануға бағытталған іс немесе қызмет.

Энергия үнемдеу саласындағы саясат - энергия үнемдеусаласындағы құқықты, ұйымдарды және финастық-қаражатты реттеу қызметі. Сонымен қатар, басқа да түсініктер бар: отын-энергетикалық ресурстарын тиімді пайдалану - осы уақыттағы техника мен технологияның даму деңгейі бойынша жоғарынәтижелі, техника жағынан мүмкіндігі мол, отын-энергетикалық ресурстарын үнемді пайдаланатын және технологияның қоршаған ортаға әсерін бір уақытта азайтатын іс-шара. Отын-энергетикалық ресурстарын үнемді пайдаланудың көрсеткіштері - кез келген өнімге, жұмысқа немесе қызметтерге арналған отын мен энергияның салыстырмалы шығынын белгілі мөлшерге регламенттау (белгілі тәртіпке келтіру) . Энергия үнемдеу объектілері - отын-энергетикалық ресурстар мен жылу және электр энергияларының барлық түрлерін шығаратын, өңдейтін, бір жерден екінші жерге таситын, сақтайтын және қолданылатын процестер.

Энергияны үнемдеу саласындағы Қазақстан Республикасының заңы Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес қабылданады. Ол негізгі заңнан, сонымен қатар Қазақстан Республикасының басқа да нормативті құқықтық актілерінен тұрады.

Осы заңның 3-ші бөлімінде энергия үнемдеу саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі принциптері айтылған.

Оларға мыналар жатады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.