Өтпелі процесс

Пән: Автоматтандыру, Техника
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

«Автоматика және элекротехника» кафедрасы

СӨЖ

Тақырыбы: Өтпелі процесс

Орындаған: Кусманов А. Қ.

Тобы: АУ-301

Тексерген: аға оқытушы Секербаева А. Б.

Семей 2015 ж.

Негізгі бөлім:

1 Өтпелі процесс

2 Электрмагниттi өтпелi процесс

3 Пайдаланылған Әдебиеттер

Өтпелі процесс дегеніміз, ол электр тізбегіндегі жұмыс тәртіптерінің бір режимнен басқа режимге ауысуы деп білеміз. Тізбектегі өтпелі процестерді коммутациялау (қосу немесе ажырату) арқылы шақырады. Әдетте өтпелі процесс асатез өтеді, сонда да болса оны зерттеп білу, меңгеру өте қажет, себебі ол тізбектің жеке бөлігіндегі кернеудің ұлғаюына әкеліп, ол құрылғы оқшауламасы үшін қауіпті болуы да мүмкін, сондай-ақ ток амплитудасының ұлғаюына да әсерін туғызады, олар орныққан периодты процестегі тоқ амплитудасынан ондаған есе артып кетуі де мүмкін. Электр тізбектерінде пассивті немесе активті тармақтардың қосылуы және ажыратылуы, жеке тізбек бөліктерінің қысқа тұйықталуы, оларды әр -түрлі ауыстырып қосу, сондай-ақ тізбек параметрлерінің тосыннан өзгеруінің болуы мүмкін. Осындай өзгерістердің салдарынан тізбекте өтпелі процес-тер пайда болады. Өтпелі процестер Алғашында өтпелі процестерді есептеудегі жалпы жағдайларды қарастырамыз. Мысал ретінде тармақталмаған R, L, C элементтерінен тұратын тізбекке е(t) ЭҚК көзін қосып, ол үшін Кирхгофтың екінші заңын жазамыз:

Ri + L di/dt + 1/C ∫ idt = e, (1. 1)

1-сурет

мұндағы і − өтпелі ток, коммутация болғаннан кейін өтпелі процеспен санаспайтындай уақытқа жеткенде еріксіз (принуж-денный) режимге өтетін боламыз ( орныққан, қалыптасқан режим) .

Ri _еркз + L di _еркз / dt + 1/C ∫ i _еркз dt = e , мұндағы і _еркз ─ еріксіз ток (орныққан режимдегі ток) . (1. 1) тең-деуден (1. 2) теңдеуді алатын болсақ, сонда

і _ерк = і-і _еркз

Ri _ерк + L di _ерк / dt + 1/C ∫ i _ерк dt = 0

немесе u _Rерк + u _Lерк + u _Cерк = 0 мұндағы і _ерк және u _ерк ─ еркін (свободный) процестегі ток және кернеу.

Демек, өтпелі прцесс кезіндегі ток және кернеу еріксіз және еркін режимдеріндегі процесс болып жіктеліп, олардың қосын-дысына тең болады.

і = і _еркз + і _ерк ; u _R = u _Rеркз + u _Rерк

u _L = u _Lеркз + u _Lерк ; u _C = u _Cеркз + u _Cерк

Бұл түзу сызықты электр тізбегі үшін беттестіру (наложение) принципі болып саналады. Физикалық тұрғыдан қарағанда тізбек те тек өтпелі токтар және кернеулер ғана болады, ал оларды еріксіз және еркін құраушыларына жіктеу тек математикалық ыңғайлы шешім болып саналады. Ол түзу сызықты электр тізбектеріндегі өтпелі прцестерді есептеуді жеңілдетеді. Шындығында еркін ток, біртектес дифференциалдық теңдеудің жалпы шешімі болып есептеледі, яғни оның шешімі көрсеткіш функ-циясы Ae ^pt болып саналады. Бұл өрнекке А ─ тұрақты еселеуіші кіреді, оның саны дифференциалдық теңдеудің дәреже көрсеткіш ретіне тең.

Электрлiк жүйедегi өтпелi процесс қалыпты жағдайда жүктеменiң белгiлi бiр түрiн қосқанда немесе ажыратқанда болады, сонымен қатар авариялық жағдайда, қысқаша тұйықталу негiзiнде орындалады. Кез - келген өтпелi процесте жүйе элементiнде электромагниттiк жағдай өзгерiсi болады жəне əрбiр электрлiк машинаның айналатын валының арасындағы балансы жəне оның электромагниттi моментi бұзылады. Бұдан мынандай қорытынды шығады, яғни өтпелi процесс электромагниттiк жəне механикалық өтпелi процестiң жиынтығымен сипатталады. Олар өзара байланысты жəне бiрдей бiрлiкте болады. Айналатын машинаның үлкенмеханикалық инерциясы мен оның өтпелi процесi негiзi электромагниттiк өзгерiспен сипатталады. Осыған байланысты осы курс екi бөлiкке бөлiнедi: бiрiншi электромагниттi өтпелi процесс, ал екiншi электромеханикалық процесс.

Электрмагниттi өтпелi процесс. Электрлiк жүйенiң жұмысының сенiмсiздiлiгi жəне жеке элементтерi көп нəрсеге байланысты, сондықтан олар толық жəне дұрыс еске алынуы керек, өйткенi қауыпты өтпелi процесс болады. Мысал ретiнде электрлiк машина құрылысының күрделігінде қысқаша тұйықталу кезiнде өтпелi процестi еске алу. Машинаның қуаты аз болғанда жəне жұмсалатын материалдың шығынының экономдығын еске алғанда, оның конструкциясы нақты қорға ие болғандықтан қысқаша тұйықтылу тоғының механикалық жəне жылулық əсерiне қарсы болады. Қуаттың өсуiне қарай жəне материалды дұрыс қолдануға ұмтылғаннан кейiн, конструкцияны сенiмдi жасау қалыпты жұмыс жасауға жеткiлiктi емес. Бұл жағдайда қысқаша тұйықталу кезiнде машинада күрделi авария байқалады. Сондықтан конструктордың мақсаты авариялық режим кезiндегi қалыпты жұмысты қамтамасыз етуді қарастыру. Өтпелi процестiң шарты электрлiк машина жүйесiнiң параметрiнiң қоздырылуынан жəне байланыс желiсiнiң автоматтандыруынан болады. Техниканың өркендеуiне байланысты өтпелi процестi қарастыру үлкен роль атқарады. Бұл сонымен қатар электрлiк жабдықтауға байланысты жəне электр энергиясын қолдануға да қатысты. Тұрақты параметрлi жүйедегi əртүрлi электромагниттегi өтпелi процесс мына жағдайда болады:

1. Жүйедегi қысқаша тұйықталуда, сонымен қатар қысқаша тұйықталу тiзбегiнiң қосылуын, ажыратуын қайталау кезінде.

2. Жүйедегі жергiлiктi симметриялы еместiктiң пайда болуы.

3. Синхронды машинаның қыздыру əсерiн қадағаламау.

4. Синхронды машинадағы магниттi өрiстi өшiру.

Электрлiк жүйенің жұмысын бiлу үшiн тек қана электрлiк процесс емес, сонымен қатар механикалық процестi қарастыру керек. Қозғалтқыштағы процесс жəне оны автоматты басқарылуы, қозғалтқыштағы жүктеме, мұндағы тоқ көзiнен электр энергиясының қолданылуы, жəне оның механикалық энергияға айналуы болып табылады. Сондықтан электромеханикалық өтпелi процестi қарастырамыз. Процестердiң қосындысы, кез келген моменттегi жағдайын анықтайды немесе аз уақыт интервалында системаның режимi болып табылады. Режим көрсеткiшi жəне жүйенің жұмысы шарт бойынша сипатталады. Бұл көрсеткiш режим параметрi деп аталады. Оған қуаттың мəнi, кернеу, тоқ, бұрыштық ығысуы жатады. Режим параметрi өзара жүйедегі параметрi арқылы байланысады. Бұл параметрлер құрамына қарай система элементтерiнiң қасиетiне байланысты, сондықтан система параметрi деп аталады. Система параметрiнiң құрамына r, x, в, g, xm, z, kб, ку.

мысалы:

мұндағы: Р - режим параметірі; R - жүйе. Электрлік жүйенің режимі орнықталған жəне өтпелі болғандықтан мынадай жағдаймен ерекшеленедi:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.