Адам ауруын қоздырушы ашытқылар (дрожилар). Өнеркәсіпте қолданылатын дрожилар

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ

СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

СӨЖ

Орындаған: Хизат М.

Оқу тобы: БТ-407

Тексерген: Мирашева. Г. О.

Семей 2015 ж

Жоспар:

Адам ауруын қоздырушы ашытқылар (дрожилар)
Өнеркәсіпте қолданылатын дрожилар

Ашытқы

1) Әртүрлі кластағы бір жасушалы саңырауқұлақтардың құрама тобы. Көбі спирттік ашу процесін жүргізеді. Құрамында ақуыздар мен В витаминдері бар. Шарап, сыра ашыту мен нан пісіруде, ауыл шаруашылығында (азықтық ашытқылар) кеңінен қолданылады. Сыра ашытқылары медицинада зат алмасу процесі бұзылғанда, В витамині жетіспегенде және т. б. кезде қолданылады. Азықтық ашытқылар ағаштардың қалдығынан, күнбағыс қауыздарынан және сабандардан өндірілетін саңырауқұлақтар. Құрама жем құрамына, концентраттарға және ақуызды, витаминді және минералды қоспа ретінде пайдаланылады. [1]

2) Тағамдық шикі және ары қарай аспаздық өңдеуге арналған ашытуды реттегіштердің аспаздық атауы. Ашытқылар сүтқышқылды өнімдерді алу үшін, сүтті ашыту үшін, қамырдың көтерілуін тездету үшін, сусындар (квас, сыра, қымыз) өндірісінде және сорпа дайындау үшін қолданылады. Ұн өнімдерін ашыту үшін:

1) ашытқы;

2) уыт (мальтоза) ;

3) бір тәулік тұрған қамыр қалдықтарынан алынған қарабидай ашытқысы қолданылады.

Қарапайым мәнде ашытқы дегеніміз - тағамдық ортаға қосқанда ашу процесін түзетін кез келген органикалық зат. Бұл мағынада аспаздық шарап сірке суы, құрғақ, қышқыл жүзім шарабы, сыражатады, олар тез, бірақ қысқа мерзімге әрекет етеді.

Ашытқылар - құрамына қант, азот, фосфор және басқа да минералдық заттар кіретін және еріген оттекпен қамтамасыз етілетін қоректік ортада тіршілік ете алатын бір жасушалы микроорганизмдер.

Ашу, ашыту - органикалық заттардың ферментті тотығу-тотықсыздану процесі. Оның нәтижесінде организмдер өмір суруге қажет энергия алады. Ашу организмдер дамуының ерте сатысына тән және ол энергия алудың тиімсіз түрі болып есептеледі. Ашу процесі жануарларда, өсімдіктерде және көптеген микроорганизмдерде жүріп жатады. Кейбір бактериялар, саңырауқұлақтар, қарапайымдылар тек Ашудан алынатын энергия арқылы өсіп-өнеді. спирттер, органик. қышқылдар, аминқышқылдар, пуриндер, әсіресе, көмірсулар ашуы мүмкін. Ашу процесінің ашытқылардың қатысымен жүретінін 1837 жылы Каньяр Дела Тур, ал Ашу. табиғатын 1857 жылы Л. Пастер сынды француз зерттеушілері дәлелдеген, 1897 жылы неміс химигі Э. Бухнер қанттың Ашуы ашытқы клеткаларынан алынған сөлдердің әсерімен де жүретінін көрсеткен. Бұл көптеген ферменттерді бөліп алуға мүмкіндік берді. Ашытқы саңырауқүлақтардың систематикасы көбею тәсілдері мен физиологиялық қасиеттеріне негізделген. Олар екі түқымдасқа бөлінеді: сахаромицеттер және сахаромицет еместер.

Сахаромицеттер. Бұларға мәдени ашытқы саңырауқұлақтар жатады. Олар бүршіктену және споралар түзу арқылы көбейеді. Сондықтан бүларды нағыз ашытқы саңырауқүлақтар деп атайды. Мәдени ашытқы саңыраукүлақтарға нан, шарап, сыра ашытқы саңырауқүлақтары жатады.

Сахаромицет емес ашытқы саңырауқұлақтар негізінен жалған ашытқы саңырауқұлақтар. Олай аталатын себебі: ашытқы саңы-рауқұлақтарының спора түзуге қабілеті болмайды бүршіктену арқылы ғана көбейе алады. Бүлардын, көпшілігі әр түрлі өндірістердегі өнімдерді зақымдайды. Дегенмен олардың ішінде шаруашылық үшін маңызды туыстары бар. Олар: торула және микодерма. Торула туысына жататын ашытқы саңырауқүлақтар шар тәрізді келеді және ашыту процесі барысында азғана мөлшерде спирт түзеді. Торула кефир деп аталатын өкілі қымыз және кефир сияқты сүт тағамдарын даярлауда пайдаланылады, ал торула утилис-тағамдық және мал азықтық ашытқы саңырауқұлақтарды өндіруде үлкен маңызы бар. Микодерма туысына жататын ашыткы саңырауқұлақтардың клеткасы үзынша. Олар спирт түзе алмайды. Бірақ ортадағы бар спиртті және органикалық қышқылдарды су мен көмір қышқыл газына дейін тотықтыра алады.

Ашытқылардың құрылымы бактериялардың құрылымына ұқсамайды: олар сопақ немесе ұзыншақ болып бактериялардан ірілеу келеді, олардың көлемі 10 мкм. -ға жетеді. Олар бөлініп, бүршіктеніп, қолайлы жағдайда ұрықтану (споралар) арқылы көбейеді.

Споротриеллотоксикоз (алиментарно-токсическая алейкия) - ауыр ауру, Fusarium sporotrichiella саңырауқұлағының миотоксиндер әсерімен байланысты.

Бұл ауру ерте көктем кезінде дамиды, бадамша безінің, жұмсақ таңдайдың және жұтқыншақтың артқы қабырғасын зақымдалумен сипатталады. Ауру аса маңызды емес продрамальды кезеннен басталады. Теріде полиморфты геморрагиялық бөртпелер пада болады, ал кейбір аймақтарда буллезді бөрпелер болады, оның құрамында серозды сұйықтық болады. Сол уақытта ауыз бен мұрынның шырышты қабығында ұсақ бөртпелер пайда болады. Жұмсақ таңдай бадамшасының гиперимиясынан кейін олардың үстінде некротикалық процесстер дамиды. Бірақ та аурудың сыртқы клиникалық симптомдардың пайда болуынеа дейін ең алғашқы белгісі қан құрамындағы өзгерістер болып табылады, ол гемопоэздің депрессиясын көрсетеді. Лейкоциттердін санының күрт төмендеуі, аурудың ауыр жағдайларында - 1 мм ³ та 100-ге дейін және одан да төмен. Аурудын негізінде қанайналымнын бұзылуы нәтижесінде алейкия жатады. Бірақта уақытысында қолданған шаралар дың нәтижесінде сүйек кемігінің функциясын қалпына келтіру оның өмір сүргіштігін сақтауға мүмкіндік береді.

Патогенез сипатына байланысты ауруды алементарлы - токсикалық алейкия деп атайды. Саңырауқұлақ токсиндеріне үй жануарларының көбісі сезімтал келеді.

Алиментарлы - токсикалық алейкия ауруын алдын алу шараларына далада қыстап шыққан дәндерді қолданбау жатады. Профилактиканың қажетті шарты болып ақуыздарға және көмірсуларға бай тамақтану саналады.

Жануарлар септикалық ангинамен ауыратының ескеретің болсақ, онда қыста далада қалған дәндерді жануарларға жем ретінде қолданылуға болмайды. Көп жағдайда оларды спиртоводочный заводтарға спиртті өндіру үшін жібереді.

( «пьянный хлеб» синдромы) - Fusarium graminearum-мен зақымдалған дәндерден пісірілген өнімдерді қолданғанда туындайтын ауру.

Психикалық бұзылыс пен анемия болуы мүмкін. Басқа Fusarium graminearum микотоксиндері - зеараленон - жемдерді қолданғанда, ірі қара мал мен шошқаларда вульвовагиниттерді, абортты, бесплодияны тудыруы мүмкін.

Фузарионивалетокеикоз «қызыл көгерумен» зақымдалған дәндерді қолданғанда туатын ауру.

Цитровиридин микотоксині орталық жүйке жүйесін және жүрек - қан тамыр жүйесін зақымдайды. Өлімге әкелуі мүмкін. P. Islandicum бауырды зақымдайтың исландитоксинді продуцирлейді.

Эрготизм - бұрыннан белгілі бүкіл әлемге белгілі ауру. Өткір формалары летальдықпен сипатталады. Ауру адамда өткір гастроэнтерит және ОЖЖ зақымдалу симптомдары байқалады. Созылмалы түрі құсумен, асқазан - ішек бұзылыстарымен сипатталады. Жыныс мүшелерінін зақымдалуы кезінде бесплодия болуы мүмкін.

Эрготизмнің 3 формасын ажыратады: конвульсивті, гангренозды, аралас. Эрготизмнің конвульсивті формасында бірінші орынға жүйке жүйесінін зақымдалуы тұрады: аяқ және қол саусақтарының парестезиясы, жансыздану, ұйқышандық; опистотонус, жақтың ұйуы болуы мүмкін, ал содан соң қол және аяқтың жазғыш бұлшық еттерінің контрактурасы, ОЖЖ зақымдалуы, естің бұзылыстары туады.

Гангренозды формасында бірінші орында жүрек - қан айналым жүйесінің бұзылуы тұрады: цианоз, қол мен аяқтың ауруы және басқа да симптомдар, қан тамырлардың облитерациясы нәтижесіндегі гангренаның көріністеріне ұқсас. Аурадың патогенезінің мінезіне байланысты ауруды алиментарлы-токсикалық алейкия деп атайды. Саңырауқұлақтын токсиніне ұй жануарлардың көбісі сезімтал болып келеді. Тағамда F. Sporotrichiella токсины бар екенің тағам экстрактісін құстарға, мысықтарға, тышқандарға еңгізу арқылы анықтауға болады.

Ауыр жағдайда некроздың пайда болуымен гангрена дамиды. Споралардың алкалоидтары жұмсақ бұлшықеттерді, әсіресе жатырдың бұлшықетін қысқартатын қасиетке ие.

Афлатокикоздар- құрамында токсин метаболиттер, афлатоксиндер (As-pergillus flavus және Aspergillus parasiticus) бар, тамақ жегенде пайда болатын ауру

Өнеркәсіпте қолданылатын дрожилар

Ашытқы клеткалар

Saccharomyces cerevisiae , Saccharomyces carlbergensis клеткалар құрамында 50% жуық ақуыз, алмастырылмайтын аминқышқылдары, түрлі витаминдер бар; лизин, треонин, валин және лейцин өсімдіктерден асады, бірақ метионин, цистеин аз мөлшерде. Ашытқы биомассасы тиімді субстратта өндіріледі, ал ферментациялау ақуыз өнімін алуда экономды және ұтымды.

Saccharomyces cerevisiae ашытқы биомассасынан алынған азықтар алмаспайтын аминқышқылдарының жалпы мөлшері және қатынасы бойынша жоғары қоректік тағамдық өнімдерге көрсетілген талаптарға сай келеді; алмастырылатын және алмастырылмайтын аминқышқылдарының оңтайлы қатынасына ие.

1973 ж КСРО-да дүние жүзіндегі ең алғаш азықтық ақуыздар зауыты (жылына 70 000 т. ) іске қосылды. Шикізат ретінде мұнайдан бөлініп алынған н‑алкандар және көмірсуларда тез өсуге қабілетті ашытқылардың бірнеше түрі қолданылды: Candida maltosa, Candida guilliermondii, Candida lipolytica. Кейіннен мұнай өңдеуден қалған қалдықтар ашытқы ақуызын өндіру үшін негізгі шикізат болды, өндіріс 80 жж. қарқынды дамып, өнім 1 млн. т. құрады. КСРО басқа елдерге қарағанда ақуызды екі есе көп өндірді. Бірақ әріқарай мұнай көмірсуларында өсетін ашытқы ақуызының өндіріс масштабы күрт төмендеді. Бұған 90 жж-ғы экономикалық кризис және де өндіріске байланысты көптеген спецификалық проблемалармен байланысты. Осы проблемалардың біріне - канцерогенді қасиетке ие дайын азықтық өнімді мұнай қалдықтарынан тазарту қажеттілігі. Біздің елімізде ақуыз қоспаларының негізгі көзіне жататын сояны өсіруге жарамды аудандар өте аз. Сондықтан n-парафиндерде ашытқылардың көп тонналық өндірісі орнаған. Жылына 70-тен 240 мың т‑ға дейін ақуыз өндіретін бірнеше зауыт жұмыс істейді. Шикізат ретінде тазартылған сұйық парафиндер қолданылады. Субстрат ретінде метанолды қолдану оның химиялық құрылымына байланысты қиындық тудырады: метанол молекуласында көміртегінің бір атомы бар, ал көпшілік органикалық қосылыстардың синтезі екікөміртегілік молекулалар арқылы жүзеге асырылады. Көміртегінің және энергияның жалғыз көзі ретінде метанолда ашытқылардың 25 жуық түрі өсе алады, соның ішінде Pichia polymorpha, Pichia anomala, Yarrowia lipolytica. Бұл субстратта ең жақсы продуценттерге бактериялар кіреді, себебі олар минералды тқздар қосылған метанолда өсе алады. Метанолда ақуыз алу процестері экономикалық жағынан тиімді. Ай-Си-Ай (Ұлыбритания) концернінің деректері бойынша, метанолда өндірілетін өнімнің өзіндік жоғары дәрежеде тазартылған n-парафиндерге негізделген аналогиялық өндіріске қарағанда 10-15%-ке төмен. Микробтық ақуыздардың өндірісі үшін көмірсулардың қол жетімді әрі арзан көзіне өсімдік текті биомасса жатады. Кез келген өсімдікте қанттардың әр түрі кездеседі. Целлюлоза - глюкоза молекулаларынан құралған полисахарид. Гемицеллюлоза арабиноза, галактоза, манноза, фруктоза қалдықтарынан тұрады. Продуценттер ретінде Candida scotti және C. tropicalis штамдары қолданылады.

Сүт өндіретін көптеген елдерде - cарысуды утилизациялаудың дәстүрлі әдісіне оны жануарларға беру жатады. Сарысу ақуызының жануар ақуызына конверсиясының деңгейі жоғары емес (1 кгжануар ақуызын жасау үшін1700 кгсарысу қажет) . Соңғы 10-15 жыл ішінде ультрафильтрация әдісімен сүт сарысуынан жоғары сапалы ақуыздар бөліп алынып жүр, олардың негізінде құрғақ майсыздандырылған сүттің алмастырғыштарын және басқа өнімдерді жасайды. Концентраттарды тағам қоспалары, сондай‑ақ балалар тағамы ретінде де қолдануға болады. Сарысудан сүт қанты - лактоза да өндіріледі, ол тағам және медицина өндірісінде пайдаланылады. Сонымен қатар сарысуды өндірістік өңдеу көлемі оның жалпы өндірісінен 50-60%‑ды құрайды. Осыдан жоғары бағалы сүт ақуызы мен лактозаның үлкен шығыны анық байқалады. Оған қоса, қалдықтарды утилизациялау проблемасы туындайды, өйткені сарысудың табиғи ыдырау процесі өте баяу жүреді. Сүт сарысуының лактозасы микроорганизмдердің көптеген түрлері үшін энергия көзі бола алады, микробтық синтез(органикалық қышқылдар, ферменттер, спирттер, витаминдер) және ақуыз биомассасы өнімдерін өндіру үшін шикізат бола алады. Барлық белгілі микроорганизмдер ішінен сарысу ақуызын микробты ақуызға конверсиялаудың жоғары коэффициентіне ашытқылар ие. Барлық белгілі ашытқылардың ішінен 20% жуығы лактозаны сіңіру қабілетіне ие. Лактозаны ашыту қабілетіне ие ашытқылар өте сирек кездеседі. Лактозаның активті катаболизмі әсіресе Kluyveromyces туысына жататын ашытқыларған тән. Бұл ашытқыларды сүт сарысуынан ақуыз, этанол, β-глюкозидаза препараттарын алуда қолдануға болады. Ашытқыларды алғаш рет сүт сарысуы негізінде Германияда өсіре бастады. Продуценттер ретінде сахаромицеттердің түрлі штамдарын қолданды. Лактозаны монокультура, сондай‑ақ ашытқылар мен бактериялар қосындысы үшін пайдалануға негізделген микробты өнімдерді алу әдістері жасақталған. Қазіргі уақытта продуценттер ретінде Candida, Trichosporon, Torulopsis туысына жататын ашытқыларды қолданады. Ашытқылар өсірілген сүт сарысуы биологиялық құндылығы бойынша бастапқы шикізаттан әлдеқайда асып түседі және оны сүт алмастырғышы ретінде қолдануға болады. Біржасушалылардан ақуыз алуда аталған микроорганизмдер мен процестер тізімі өте көп.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.