Астық түйір массасының жабысуы

Барлық мәдениеттердің дәні және астықтың массасы жағынан қоршаған ортадан интенсивті түрде әртүрлі заттардың және газдардың сіңіру қабілеті бар. Бұл әрбір дәннің көп кеуекті коллойдты құрылысын және астықтың өз массасын түсіндіреді. Астықтан сорбцияланған заттарды жою қиынырақ соғады. Кей кезде дәнмен сіңірілген газдың арасында химиялық өзара әрекеттестік, өтуі мүмкін, ол дегеніміз хемосіңіру пайда болады. Технологиялық кептіру үрдісінің берілген температура тәртібі бұзылған кезде,кептірілген астықтың түтінінің иісі, күкірт газдың, сұйық отынның иісі шығуы мүмкін.
Одан басқа, бұл жағдайда астық қатерлі канцерогенді көміртегілерін сіңіруі мүмкін, негізінен бензапиренді .
Зиянды заттардың уларды сіңіруі физико-химиялық астықтың құрамына, оның ылғалдылығына және ластану дәрежесіне байланысты болады.
Сорбция процесі кезінде солай аталатын астық бетінің қарқындылығына, макро және микро капиллярдың ауданын құрайтын және оның шындық үстін бірнеше рет жоғарлататындығына қатысады.
Г.А. Егоровтың берілгендері бойынша астықтың әртүрлі мәдениеттерінің жоғарғы беті шамамен 200-250м/сағ болады.
Сіңу процесі бидай мен тұқым қабықшаларында ерекше болады,капиллярлы кеуекті құрылымын береді. Бидайдың сіңу тәсілінің әсері,оның химиялық құрамын анықтайды. Мысалы, бидайда гидрофильді коллойдтың аз болуы және липидтердің көп құрамы, оның ылғал теңдігінде аз болады.
Бидай бетінде ылғал және бидай массасында органикалық қоспалары ластанған, жоғары ылғалданған зиянды заттар мен адсорбцияның әсері бар.
Өнімде сапа ұғымы бірінші тауарлық көрсеткішін немесе тауар-тұтынушылық сәйкестігін көрсетеді, содан кейін адам ағзасындағы физиологиялық қажеттігін қанағаттандыратын өнімнің мүмкіндігі қаралады. Өнімнің қасиетінің көрсеткіші (физикалық, химиялық, технологиялық, биологиялық және т.б.) оның тауар-тұтынушылық қабілетін мен сапа деңгейін (экстра, жоғары, бірінші, екінші т.б.) сипаттайды.
Биологиялық көрсеткішіне байланысты өнімнің қасиеті адам ағзасына тигізетін пайдасы болып табылады. Өнім сапасының адам ағзасына кері әсер беруі де кездесіп отырады.
Бір өнім өту-сұраныс жағынан өте жоғары болса да, адам ағзасына биологиялық тұрғыдан зиянын тигізеді. Осы өнімдерге арақ, шылымды т.б. жатқызуға болады.

1. Карпов Б.А. Технология послеуборочной обработки и хранения зерна.– М.: ВО «Агропромиздат», 2007. – 288 с.
2. Резчиков В.А., Налееев О.Н., Савченко С.В. Технология зерносушения – Учебник. - Алматы, 2000. - 400 с
3. Вобликов Е.М. и др Послеуборочная обработка и хранение зерна - М.-2001 г . - 240 с.