Астықты сақтау тәсілдері

Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Сақтау тәртібінің жалпы сипаттамасы
2. Дәнді құрғақ күйде сақтау
3. Дәнді салқын күйде сақтау
4. Пассивті салқындату.
5. Активті салқындату.
6. Дәнді ауасыз ортада сақтау
7. Дәнді химиялық консервілеу

Қорытынды

Сақтау тәртібінің жалпы сипаттамасы.Өткен тарауларда дәнді қоршаған орта, тірі организмдер әсеріне талдау жасалды. Дәннің жекелеген қасиеттері мен оны сақтау кезінде жүретін процестердің өзара байланысы, олардың ортаның негізгі факторларына байланыстылығы, дәннің сапасы мен күйіне тигізетін әсер етуі осының бәрі сайып келгенде дәнді сақтау тәртібіне (режиміне) байланысты. Астық сақтау тәсілдері де негізінен олардың физикалық және физиологиялық қасиеттерінің ерекшеліктеріне байланысты топтастырылған. Одан басқа қолданылатын тәсілдердің тиімділігі елдің техникалық және экономикалық деңгейінен, ауа райы ерекшеліктеріменен және де басқа шарттармен анықталады. Астық өндіру маусымды процесс, ал оны тұтыну жыл бойына созылады. Астықтан жылына азықтық, жемдік және тұқымдық қор жиналады. Оларды тұтыну мұқттаждығына сай әртүрлі мерзімде сақтауға тура келеді. Сондықтан астық сақтау қысқа және ұзақ мерзімді болады.
Бірінші тәсіл сөткелеп, 1-3 айға созылатын болса, екінші тәсіл бірнеше жылға созылады. астық сақтаудың негізгі коры кіші дәннің шығынсыз ысырапсыз болуын қамтамасыз ету.
Астықтың сусымалдығына байланысты дәнді қаптап және үйінді түрде сақтау тәсілдері кең тараған.
Астықты негізгі сақтау тәсілі қоймаларда үйінді (үйме) күйінде сақтау. Бұл тәсілдің қойманың сиымдылығын тиімді пайдалану, астық өңдеуді механикаландыру, астық қорының зиянкестерімен күресуді ұйымдастыру, дәннің сапасын бақылау сияқты жұмыстарды дұрыс жолға қоюға мүмкіндігі мол.
Қаптап сақтау тәсілі, тұқымдық және басқа арнаулы дәндердің түрлерін қаптап, жекелеп сақтау үшін тиімді. Астық сақтаудың негізгі үш тәртібі қолданылады: 1) құрғақ күйде; 2) салқындатылған күйде; 3) ауасыз ортада. Сақталып жатқан астықтың сапасын арттыруға мүмкіншілік тудыратын басқа да әр түрлі технологиялық процестер де қолданылады. Оларға жататындар кептіру, қоспалардан тазарту, желдету, зиянкестерден қорғау, консервілеу және т.б.
Мысалы, ауа райы жауын-шашынсыз, құрғақ оңтүстік аудандарда дәнді құрғақ күйде сақтаған орынды, өйткені жинаған кездегі олардың ылғалдығы төмен болады. Еліміздің орта және солтүстік аймағы жағдайында (егін орағы көбіне жауын-шашынмен қабаттас келіп, дән ылғалдығы 20-25 % дейін жететін, кейде одан да асып кететін жерлерде) дәнді дер кезінде кептіру, салқындату қажет. Шындығына келгенде, астық сақтау тәсілдері мен ереже-тәртіптерінің орнын тауып қолдану технологиялық және экономикалық тиімділікке қол жеткізеді.

1. Қ. Күзембаев Тамақ өнімдерін тану
2. Төлеуов Е. Т., Әмірханов Қ. Ж. «Ет және ет өнімдерінің технологиясы». -Семей қаласы, 2004. – 184 б.
3. Егіншілікте өнім сапасын арттыру. Н. Әлдеков. Алматы, «Қайнар», 2009 ж. 168 б.
4. Кругляков Г.Н., Круглякова Г.В. Товароведение продовольственных товаров: Учебник – Ростов н/Д: изд. Центр «МарТ», 1999. – 448 с.