Вирустардың жіктелу принциптері жайлы мәлімет

І. Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім:
2.1 Вирус
2.2 Вирустардың көбеюінің ерекшеліктері
ІІІ. Қорытынды бөлім.

ІV. Қолданылған әдебиеттер тізімі.

Вирус – тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Вирусты 1892 жылы Д. И. Ивановский ашқан болатын. Ол зақымдалған темекінің жапырақтарын әбден езіп, әдеттегі бактериялар өтпейтін сүзгіден өткізгенде оның сүзіндімен бірге кететінін байқады. Осы сүзіндіні сау темекіге жүқтырса, қайтадан ауруға шалдығатыны анықталды. Бұл вирустың ашылуына алып келді .
Вирусология (лат. virus –“у” және грек. logos – ілім) – вирустар туралы ғылым. Жалпы, ғылым вирустардың табиғатын, олардың құрылысын, көбеюін, биохимиясын, генетикасын зерттейді. Вирусология патогенді вирустарды, олардың инфекциялық қасиеттерін зерттейді, олар тудыратын аурулардан сақтану шараларын, диагностикасын және емдеу жұмыстарын қарастырады. Вирусология вирустардың тұқым қуалаушылық қасиеттерін зерттейтін ғылым – молекулалық генетикамен тығыз байланысты.
Вирустардың көбеюінің ерекшеліктері
Вирустар – адам, жануар, құс, өсімдік және бактериялардың вирус ауруларын қоздырушылар. Вирустар – тек клетканың ішінде ғана тіршілік ететін тоғышарлар. Себебі олар тек тірі клеткалар немесе организмдер ішінде ғана өсіп жетіледі. Вирустар жоғары сатыдағы организмдер сияқты жыныстық жолмен де, бактериялар сияқты бөліну жолымен де көбеймейді. Сондықтан да көбею деген сөздің «репродукция» латынның re – қайталану, pioducere – өндіру, пайда болу деген сөздерінен шыққан термин қолданылады. Вирустарда ерекше дисьюнктивтік көбею жолы кездеседі. Бұл ерекшелікті мынандай жағдайдан байқауға болады: зақымдалған клеткада вирус жолғалып кетеді де, олардың компонеттерінің құралуы біраз уақытқа созылады. Вирус белгілі бір мерзімде және кеңістікте өсіп жетіледі. Мысалы, вирустардың нукоин қышқылы клетканың ядросында пайда болады, белоктары – цитоплазмада, ал вирус – цитоплазма мембранасының ішкі жағында жиналады да, қабықшасы вирус клеткадан шыққан кезде бүршіктену жолымен пайда болады.

1. «Ветеринариялық вирусология» Ш.Б.Мырзабекова;Алматы, «Білім», 2004ж.
2. Ш.Б. Мырзабекова «ветеринариялық вирусология» 2004ж. 5-85 бет.
3. Мырзабекова Ш.Б «Жалпы вируология» Оқулық Алматы, 1994ж.
4. Дарқанбаев Т.Б. Шоқанов Н.Қ. Микробиология және вирусология негіздері. Алматы, “Қайнар”, 1982ж.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы Мемлекеттік Университеті.

БӨЖ
Тақырыбы: 1.Вирустардың жіктелу принциптері. Олардың номенклатурасы. 2.Вирустардың көбеюінің биогенетикалық ерекшеліктері және көбею сатылары.

Орындаған:Узбеханова Ж.О
Тобы; ВС-303
Тексерген: Омарбеков Е.О.

Семей 2015 жыл
Жоспар:
І. Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім:
2.1 Вирус
2.2 Вирустардың көбеюінің ерекшеліктері
ІІІ. Қорытынды бөлім.

ІV. Қолданылған әдебиеттер тізімі.

Кіріспе
Вирус - тірі организмдердің ішіндегі жасушасыз тіршілік иесі. Вирусты 1892 жылы Д. И. Ивановский ашқан болатын. Ол зақымдалған темекінің жапырақтарын әбден езіп, әдеттегі бактериялар өтпейтін сүзгіден өткізгенде оның сүзіндімен бірге кететінін байқады. Осы сүзіндіні сау темекіге жүқтырса, қайтадан ауруға шалдығатыны анықталды. Бұл вирустың ашылуына алып келді .
Вирусология (лат. virus - "у" және грек. logos - ілім) - вирустар туралы ғылым. Жалпы, ғылым вирустардың табиғатын, олардың құрылысын, көбеюін, биохимиясын, генетикасын зерттейді. Вирусология патогенді вирустарды, олардың инфекциялық қасиеттерін зерттейді, олар тудыратын аурулардан сақтану шараларын, диагностикасын және емдеу жұмыстарын қарастырады. Вирусология вирустардың тұқым қуалаушылық қасиеттерін зерттейтін ғылым - молекулалық генетикамен тығыз байланысты.
Вирустардың көбеюінің ерекшеліктері
Вирустар - адам, жануар, құс, өсімдік және бактериялардың вирус ауруларын қоздырушылар. Вирустар - тек клетканың ішінде ғана тіршілік ететін тоғышарлар. Себебі олар тек тірі клеткалар немесе организмдер ішінде ғана өсіп жетіледі. Вирустар жоғары сатыдағы организмдер сияқты жыныстық жолмен де, бактериялар сияқты бөліну жолымен де көбеймейді. Сондықтан да көбею деген сөздің репродукция латынның re - қайталану, pioducere - өндіру, пайда болу деген сөздерінен шыққан термин қолданылады. Вирустарда ерекше дисьюнктивтік көбею жолы кездеседі. Бұл ерекшелікті мынандай жағдайдан байқауға болады: зақымдалған клеткада вирус жолғалып кетеді де, олардың компонеттерінің құралуы біраз уақытқа созылады. Вирус белгілі бір мерзімде және кеңістікте өсіп жетіледі. Мысалы, вирустардың нукоин қышқылы клетканың ядросында пайда болады, белоктары - цитоплазмада, ал вирус - цитоплазма мембранасының ішкі жағында жиналады да, қабықшасы вирус клеткадан шыққан кезде бүршіктену жолымен пайда болады.
Клетка мен вирустың өзара байланысқа түсуі өте күрделі, көп қырлы процесс. Бұл жағдай көптеген факторларға байланысты:
:: Вирустың және клетканың түрлеріне байланысты. Организмде клеткалар саны өте көп. Тек жаңа туған жас баланың организмінің өзінде 2 млрд клетка бар;
:: Клеткалардың вирустарға сәйкестігіне немесе вирустарға қарсы тұрарлық қасиетіне байланысты. Мысалы, ортомиксовирустар тыныс жолдарының эпителиальдық клеткаларына ғана әсер етеді. Себебі бұл вирустарға аталған клеткалар ғана сәйкес келеді. Сондай - ақ осындай клеткалардығана зақымдайды;
:: Вирустардың біркелкі тазалығына және санына да байланысты. Демек, вирустар неғұрлым көп болса, соғұрлым вирус пен клетка арасындағы байланыс мүмкіндігі де артады. Торшаға енген вирустардың бәрі бірдей клетканы зақымдамайды. Вирустардың белгілі бір бөлігі клеткаға кірер қақпаларда жойлады;
:: Әр түрлі физикалық, химиялық факторлардың әсеріне де байланысты. Мысалы, вирусқа қарсы тұратын мал организмі қызуының жоғары болуы вирустар үшін қолайсыз жағдай болып есептеледі. Вирустардың көпшілігі үшін қышқылдар, негіздер аса қауіпті;
:: Организмнің иммунологиялық күйіне де байланысты.Вирусқа қарсы тұратын организмде иммунологиялық жауап өте айқын болады. Мұндай организмде вирустар антиденелер арқылы жәе клеткада вирусқа қарсы пайда болатын заттар арқылы тез жойылады;
:: Макроорганизмнің генетикалық статусына да байланысты. Вирустар миллиондаған жылдар бойы өздері өсіп-өнетін белгілі бір иелерге бейімделген. Мысалы, адамдарда ірі қара обасының вирусы әсер етпейді. Себебі адамдарда генетикалық қарсы тұрарлық қабілет бар. Вирус пен торша аралығында болатын процесті мынандай түрде көрсетуге болады.
І фаза
1.Адсорбция - вирустың клеткаға жабысуы. 2.Вирустың клеткаға енуі. 3. Депротеинизация - вирустың клетка ішіндегі бөлінуі (вирус геномы сыртындағы белоктан тұратын қабықшадан бөлінеді).

ІІ фаза
Вирус геномының іске асуы геномнің экспрессиясы( латынның іске асырамын сөзінен шыққан). 1. Транскрипция - ДНҚ-ын РНҚ-на көшіру. 2. Трансляция - вирустың белок молекуласының құралуы. 3. Репликация - геномының көбеюі: ДНҚ немесе РНҚ молекуласының екі есе көбеюі. 4. Вирус компоненттерінің жиналуы (құрылуы). 5. Вирустың клеткадан шығуы.
Вирустардың көбею сатылары - көрсетілген фазалар - барлық уақытта да осындай бола бермейді, клетка мен вирус арасындағы байланыстың кейде өзгеше де болуы мүмкін. Демек, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.