Педагог зерттеушінің әдіснамалық мәдениеті жайлы


ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ ПЕДАГОГИКА-ПСИХОЛОГИЯ КАФЕДРАСЫ 5В010200 Бастауыш оқыту педагогикасы мен әдістемесі мамандығы
СӨЖТақырыбы: Педагог зерттеушінің әдіснамалық мәдениеті
Орындаған: Қуанышбаева Е. Н
Тобы: П-405
Тексерген: Оралбекова Б. С
Семей 2015
Жоспар
1. Педагог зерттеушінің кәсіби - маңызды қасиеттері
2. Әдіснамалық мәдениет - ғылыми-педагогикалық зерттеудің негізі
3. Болашақ мұғалімдерді ғылыми зерттеуге баулу - студенттермен
ғылыми зерттеу жұмысының негізгі міндеті ретінде.
4. Қорытынды
5. Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Зерттеуші мұғалімнің кәсіби - маңызды қасиеттері
Ғылыми-зерттеу жұмысы ежелгі уақыттан бері белгілі. Адам
әрқашан өзі өмір сүретін дүниені тануға талпынды. Ғылымның әлеуметтік
маңызы және оған деген қажеттілік құбылмалы емес, ол мәңгілік.
Зерттеуші өзінің ғылыми зерттеуін ұйымдастыра отырып, екі негізгі
қызметті жҥзеге асырады: біріншіден, адамзаттың жинаған ілім-білімін
жинақтап жүйелейді , екіншіден , ғылымды толықтыратын, байытатын
жаңа беймәлім дүниені ашады. бұл қызметтер қай уақытта да өзгеріссіз
қалады, тек қоғамдық өмірдегі өзгерістерге ұшырауы мҥмкін. айтылған
қызметтерді іске асыру үшін зерттеуші бойына тұлғасының берік
іргетасын қалайтын сапалық қасиеттерді сіңіруі қажет.
Ғылыми жұмыс - толық берілуді, табандылықты, төзімділікті,
батылдықты, шығармашылық ойлауды, жаңалықты сезіне білуді,
беймәлім дүниені тануға талпынысты талап ететін, ерекше қарбалас,
шығармашылық еңбек.
К. А. Циалковскийдың пікірінше, педагог зерттеушінің негізгі
тұлғалық ерекшелігі: жақсы сақтау қабілеті, назар аудару дағдысын
игеруі, ғылыми қиялы, зияткерлік тәуелсіздігі, яғни ойлауда дербестігі,
ғылымға ынтықтығы, қҧмарлығы, табандылығы болып табылады.
В. А. Обручев жемісті ғылыми қызметтің 3 негізгі қағидасын біліп
көрсетеді: жоспарлылығы, ұқыптылығы және шығармашылыққа деген
сүйіспеншіліктің болуы.
И. П. Павлов педагог зерттеушінің тұлғасының жетекші қасиетіне:
ғылыми жүйелілік, ғылымның әліппесін танудағы мықтылығы және одан
әрі адамзат білімінің шыңына жетуге ынтасы, ұстамдылығы, төзімділігі,
қара жұмысты жасауға дайындығы мен икемділігі, шыдамдылықпен
деректер жинақтауы, ғылыми қарапайымдылығы, ғылым жолында бүкіл
өмірін сарп етуге дайындығын жатқызған болатын.
К. И. Скрябин ғылыми шығармашылықта ғылымға және таңдалып
алынған кәсіпке деген сҥйіспеншіліктің ӛте маңызды екенін атап ӛтті.
зерттеушіге адамның тұлға ретіндегі мҥмкіндігінің шегіндегі
жоғары талаптар қойылды және қойылып келеді. әрине бҧндай талаптар
шеңберінде ғылыми қызметтің дара стилі қалыптасады. зерттеушінің әр
қайсысында зерттеудің сәттілігін қамтамасыз ететін едәуір маңызды
тұлғалық қасиеттерінің құрылымы дараланады.
Зерттеуші-педагогтың негізгі кәсіби-маңызды қасиеттерін
келесідей ұсынған орынды:
1. жалпы психологиялық-педагогикалық қасиеттер:
-кәсіби психологиялық-педагогикалық бағыттылығы;
2. тұлғаның әлеуметтік және кәсіби маңызды қасиеттері:
-азаматтылық, ізгілік, ӛміршеңдік, ғылыми-зерттеу жұмысына тұрақты
қызығушылық, адамдарға әділеттілік және тілектестік, қарым-қатынас
жасай білу, ӛзіне және басқаларға талапшылдық.
3. кәсіби психологиялық-педагогикалық қасиеттері:
-психологиялық-педагогикалық, теориялық, әдістемелік және
тәжірибелік дайындығы;
-дамыған психологиялық-педагогикалық қабілеттері: коммуникативтілік,
келешектен үміттілік, жобалылық, эмоционалды-еріктілік,
құрылымдылық, ұйымдастырушылық, танымдық, мәнерлі-сөзділік,
шығармашылық.
4. кәсіби дара психологиялық-педагогикалық қасиеттер:
-психикалық үрдістердің психологиялық-педагогикалық
бағытталғандығы: танымдық және эмоционалдық, еріктілік;
-эмоционалдық ықыластылық;
-еріктің дамығандығы;
-рефлексия.
демек, зерттеушінің педагогикалық шеберлігі келесідей кәсіби
қабілеттерді дамыту арқылы кӛрініс береді.
-зияткерлік (ғылыми психологиялық-педагогикалық ойлаудың дамуы),
зерттелетін нысанды немесе қҧбылысты талдап және түсіндіре білу,
барды жоқтан ажырата білу; психологиялық және педагогикалық
эксперимент жҥргізу; танымшылдық кезеңмен: деректер-үлгі-ғылыми
болжам-салдар-тексеру; ғылыми ізденісті жҥзеге асыру: тәжірибелік
деректер негізінде теориялық үлгі жасау, зерттелетін құбылыстардың
сандық, сапалық тұрғыда байланысын табу, оңды қорытындылар
тҧжырымдау, олардың қолданылу шекарасын белгілеу; құбылыстар мен
үрдістерді өзара байланыста қарастыру, олардың мәні мен
қайшылықтарын ашу; зерттейтін материалын абстракциялау, талдау
және жинақтап қорыту; көкейкезділік, сәуегейлік, білімнің кеңдігі;
Адамның ішкі дүниесіне үңіле білу, назарды ерекше аудару, ерекше
әсерленуші, алғырлық және т. б;
- Коммуникативті - зерттеу үрдісінің қатысушыларымен оң қарым-
қатынас орната білу;
- Құрылымды қ - білім беру үрдісінің өту барысын, дамуы мен нәтижесін
алдын ала көру;
- Суггестивті - эмоционалды-ерікті ықпал ету, сӛз, бедел кҥшімен
иландырып қажетті нәтиже алуды кӛздеу:
-Эмоционалды -ерікті, өзінің кҥйін, іс-әрекетін, мінез-қҧлқын реттеу;
-Дидактикалық - ақпарат жеткізуде, зерттеу міндеттерін тҥсінікті,
қызықты, нақты, айқын дәйекті талқылай білу;
- Ұйымдастырушылық - оқушылардың танымдық қызметін, сонымен
қатар, ӛзінің жеке педагогикалық зерттеуін ұйымдастыра білу;
- Ғылыми -танымдық, жаңа ақпаратты жедел игеру;
- Шығармашылық - психологиялық-педагогикалық және зерттеу
міндеттерін шығармашылық тҧрғыда шешу; белгілі ҥлгіден ауытқу,
ӛзіндік ерекшеліктің болуы, бастамашылдық, зерттеу мақсатына емес,
сондай-ақ ҥрдістің ӛзіне қанағаттану.
Зерттеуші педагогтың ғалым ретінде келбетін анықтайтын кәсіби-
маңызды қасиеттер осындай.
2. Әдіснамалық мәдениет - ғылыми-педагогикалық зерттеудің негізі.
Ғылыми-зерттеу жұмыстарын сәтті жҥргізу ҥшін педагог
әдіснамалық мәдениетті игеруі тиіс. Оның мазмҧны мыналарды қамтиды:
әдіснамалық рефлексия (ӛзінің ғылыми жҧмыстарын талдай білу), ғылыми
негіздеуге қабілетті болу, кейбір жеке тұжырымдамаларды сыни тҧрғыдан
ой елегінен өткізу және оларды шығармашылықпен пайдалана білу.
Әдіснамалық мәдениеттің негізгі белгілеріне мыналар жатады:
- әдіснаманы тек теориялық қана емес, сонымен бірге практикалық
қызметті де жасаудың тәсілдері мен принциптерінің жүйесі ретінде
қабылдау;
- дидактикалық логиканың принциптерін білу;
- педагогиканың мазмҧны білім мен педагогиканың негізгі категориялары
туралы ғылым екендігін тҥсіну;
- танымдық қызмет әдісі арқылы педагогикалық теорияны жетілдіру;
- білім мен әлеуметтік саясаттың бірлігі принципін, жүйелі және толық
қарастыруды, білімдендірудің толық субьектісін кеңейтуді, жалпы
педагогикалық ҥрдісте тәрбиелік мақсаттардың дамытушылық
басымдығын игеру;
- педагог назарын педагогикалық формалар мен әдістердің тегіне
(генезис) қарай бағыттау;
- педагогиканың терминологиялық-түсініктілік жҥйесінде оқу
тәжірибесін көрсету қажеттілігі;
- тарихи даму барысында педагогикалық білімнің дәстүр жалғастығын
және бірлігін табуға ұмтылу;
- педагогикалық сапаның кейбір деректері мен жағдайларына сын көзбен
қарау;
- өзінің танымдық қызметіне рефлексия;
- педагогиканың дүниетанымдық, гуманистік қызметін тҥсіну.
Дегенмен , әдіснамалық мәдениет тек ғылыми қызметкерге ғана
қажет емес. Мұндай мәдениет тәжірибеге де керек. Педагогикалық
процестегі ойлау акті сол процесте пайда болған мәселелерді шешуге
бағытталады. Әрине, мұнда рефлексиясыз мүмкін емес, яғни өз қызметіңді
толық ой елегінен өткізу қажет.
Әдіснамалық мәдениеттің мынадай деңгейлері бар:
1. Философиялық деңгей
2. Педагогикалық деңгей
Мәдениеттің осындай деңгейлерін меңгерген жағдайда ғана педагог
өзінің кәсіби және зерттеу қызметтерін жетілдіре алады.
Әдіснамалық мәдениет тек ғылыми қызметкер, ғылымға ғана емес,
тәжірибеге де қажет. Жалпы мағынада алғанда, әдіснамалық мәдениет -
қажетті бөлігі рефлексия болатын әдіснамалық білімдерге негізделген
ойлау мәдениеті. Мұндай мәдениет ғылымға қандай керек болса,
практикаға да сондай қажет. Педагогикалық үрдістегі ойлау актісі бұл
үрдістегі мәселелерді шешуге бағытталған және бҧл жерде рефлексиясыз,
яғни өз әрекеті туралы пайымдаусыз мүмкін болмайды.
Ғалым мен педагогтің әдіснамалық мәдениеті арасында айырмашылық
бар. Өйткені, ғалым ғылыми педагогикалық білімді меңгереді, оны
тұжырымдайды, ал мұғалім соны іс жүзінде қолданады. Мұғалімге
әдіснамалық мәдениетті игеру дегеніміз, педагогиканың әдіснамасын
меңгере отырып, сол алған білімін педагогикалық жағдаяттарды шешу
барысында тиімді қолдана білу болып табылады. Мұндай мәдениеттің
құрамдас бӛліктеріне мыналар жатады: оқу-тәрбие процесін жобалау және
құрастыру; педагогикалық мәселелерді анықтап, түсіну, тұжырымдау
және шығармашылықпен шеше білу; әдістемелік рефлексия. Бҧл қҧрамдас
бӛліктер мҧғалімнің кәсіби әрекетінің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді,
оның шығармашылық тҧлғасын сипаттайды.
Бірақ, ғалым мен мҧғалім арасында бҧл ретте ӛтілмейтін жиек жоқ.
Жалпы екеуіне де педагогика саласындағы интеллектуалдық міндеттерді
шешу ортақ болып табылады, ал ол ҥшін мәселені кӛре білу және оны
фактілік материалмен сәйкестендіру, болжам жасау және оны іске асыру
нәтижелерін ойластырып кӛру, егер осылай болса, не болар еді деп,
міндеттерді шешу жолдарын бірізді қадамдарға бӛле білу іскерліктері
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz