Ақша нарығының қазіргі кездегі жағдайы

Ақша нарығы - кең мағынада - нарыққа бейтауар активтер: ақша жиыны, бағалы қағаздар, туынды құралдар, несие капиталдары, т. б. бойынша қатысушылардың арасындағы экономикалық қатынастардың жиынтығы; тар мағынада сайып келгенде қолма-қол ақша айналымы мен қолма-қол ақшасыз нысандағы айналысты, вексельдер мен чектер, банк сертификаттары мен депозиттерінің, т. б. айналысын қамтитын ақша жиынының агрегаттарына біріктіру дәстүрге айналған қысқа мерзімді ақша және қаржы активтері бойынша экономикалық қатынастар; ұлттық несие және депозит нарықтарының жиынтығы, орталық банк, коммерциялық банкілер мен қаржы институттары қысқа мерзімді несие беру операцияларын жасайды.
Ақша нарығында ақша қаражаты ғана емес, қайсысы капитал түрінде шығып тұрады, бірақ әрбір ақша капитал түрінде көрсетілінбейді. Ақша капиталға аударылады, егер келесі шарттар орындалса:
- біріншіден, ол уақытша бос ақша қаражаты болу тиіс, қайсысы қажетті пайдаланушыға жіберіледі;
- екіншіден, ол экономикалық айналым қаражатына қосылған болу керек, және бастапқы салынған жалпы ақшадан табыс түсіре алатын болу керек;
Ақша нарығы өзіне барлық ағымдардың ақша қаражатын қосады.
Ақша саласы дамыған мемлекеттерде ақша нарығының басты бөлігін қысқа мерзімді бағалы қағаздар құрайды.
Бағалы қағаздар құқығы бойынша кімге жататындығы туралы белгілерін куіәләндыру үшін олар былайша бөлінеді:
бағалы қағазды ұсынушыға ― құқықтарын орындау үшін, бірақ олардың иелерін теңестіруді талап етпейді, ұстаушылардың атына тіркеу жасалынбайды. Ұсынушы бағалы қағазды куәландыратын құқығын басқа адамға қарапайым жолмен қолына береді.
атаулы бағалы қағаздар ― белгілі бір адамның атына жазылады. Бағалы қағаздарда куәландырылған құқықтары ондағы қойылған талапты жеңілдету үшін белгіленген тәртіппен басқа тұлғаға беріледі. Атаулы бағалы қағаздар бойынша құқық беретін адам соған сәйкес келетін талаптардың орындалуы емес, ондағы тиесілі талаптың заңды еместігіне жауап береді.
ордерлік бағалы қағаздар ― ол ең алғашында иемденушінің атына немесе оның бұйрығы бойынша жазылады. Бұл онда көрсетілген құқықтар қағазға түсірілген тәртіпке байланысты ауыспалылығын сақтайтындай етіп ― индоссаментке жазып береді. Индоссамент өзінде құқықтың болғанына ғана емес, сонымен бірге, оның жүзеге асуына да жауап береді. Бағалы қағаздардан алынатын табысқа қатысты оларды борыштық және инвестициялық деп бөлуге болады.