Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу жайлы ақпарат



Кіріспе 3
1 Газ өнеркәсібі 4
2 Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу 5
3 Энергия үнемдеу шаралары 6
4 Энергияны үнемдеу зерттеулері. 7
Қорытынды 11
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 12
Энергияны үнемдеу (energy saving) - өндірілмейтін отын, электр энергиясы, жылу, механикалық энергия шығындарын төмендету мақсатында қолданылатын өлшемдерін жүзеге асуын қорытындылау.
Газ өнеркәсібі – табиғи газ кен орындарына барлау жүргізуді, мұнай, көмір мен тақтатастан жасанды газ өндіруді, өңдеуді, газды тасымалдау және оны өнеркәсіп пен коммуналдық-тұрмыстық шаруашылықта пайдалануды қамтитын отын өнеркәсібінің бір саласы.
Энергияны үнемдеу (energy conservation) – энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалануға арналған көлімнің кешені және іс-әрекеттері. Мысалы отын және энергияларды үнемдеуде табысқа жету оларды рациоланлды түрде қолдану қымбат энергоресурстар мен тапшы энергия тасушыларды басқа тиімді және арзан энергия көзімен алмастыру (мұнайды көмірмен, дәстүрлі емес жаңартылатын энергия көзімен т.б. алмастыру). Бұл өлшемдер құқықты, ұйымдасқан, ғылыми, өндірісті, техникалық, экономикалық болуы мүмкін.
Энергия үнемдеу мәселесі – қазіргі ғылыми тәжірибелерге қойылған ең негізгі мәселелердің бірі. Ол жылутехнологиясына негізделген өнеркәсіпті өндіріс салаларына маңызды болып саналады. Бұл жерде отын, жылу энергияларының біраз қорын үнемдеу мәселесі ғана емес, сонымен қатар оларды тәжірибе жүзінде кеңінен қолдану мәселесі де қрастырылып отыр. Қазір Қазақстанда 4 газ өңдеу зауыты істейді Олар: Қазақ газ өңдеу зауыты, Теңіз газ өңдеу зауыты, Жаңажол газ өңдеу зауыты, Қарашығанақ өңдеу кешені. Газ - калориясы жоғары, тасымалдануы жеңіл, бағалы химиялық шикізат. Өндірісте пластмасса, химия талшықтарын, синтетикалық каучук, азот Газ өндіру (1920 жылында) жекелеген тыңайткыштарын алуда қолданылады. сала ретінде Маңғыстау алабын игер- ген кезде пайда болды.
Қазақстан газ өнеркәсібіне республикалқы аумағы арқылы өтетін Бұхара – Орал – Орта Азия – Мәскеу, Бұхара – Шымкент – Тараз – Бішкек – Алматы магистральды газ құбырлары, сонымен бірге газ пайдалану бірлестігін реттеп отыратын Бозой, Полторацкий және Ақыртөбе жер асты газ сақтау қоймасы кіреді. Сондай-ақ республикада жекеленген газ құбырларымен газ тасымдалдап, жеткізу жұмыстарын «Қазтрансгаз», «Қазтрансойл», т.б. компанияларының бөлімшелері атқаруда (2006). Қазақстан uаз өнеркәсібінің дамуы 1991 жылдан жаңа деңгейге көтерілді. Сол жылы «Қазақгазөнеркәсіп» мемлекеттік газ концерні құрылды, кейін ол «Қазресгаз» ұлттық газ компаниясы деп аталды.
1. Карабасов Ю.С. Экология и управление: Термины и определение.- М.: МИСИС,2001.-378с
2. Повышение экологической безопасности ТЭС/Под ред. А.И. Абрамова.-М.: МЭИ,2002.-378с.
3. Еремкин А.И. Нормирование выбросов загрязняющих веществ в атмосферу.-М.: АСВ, 2001.-176с.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ ЖӘНЕ БІЛІМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
ИНЖЕНЕРЛІК - ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТ

"Техникалық физика және жылуэнергетика" кафедрасы

"Инженерлік экология" пәнінен
ОӨЖ

Тақырыбы: Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу.

Орындаған: Дюсешов Алмас
Оқу тобы: ТЭ-215
Тексерген: Сейсенбаева М.К

Семей 2015 ж.
Мазмұны
Кіріспе 3
1 Газ өнеркәсібі 4
2 Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу 5
3 Энергия үнемдеу шаралары 6
4 Энергияны үнемдеу зерттеулері. 7
Қорытынды 11
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 12

Кіріспе

Энергияны үнемдеу (energy saving) - өндірілмейтін отын, электр энергиясы, жылу, механикалық энергия шығындарын төмендету мақсатында қолданылатын өлшемдерін жүзеге асуын қорытындылау.
Газ өнеркәсібі - табиғи газ кен орындарына барлау жүргізуді, мұнай, көмір мен тақтатастан жасанды газ өндіруді, өңдеуді, газды тасымалдау және оны өнеркәсіп пен коммуналдық-тұрмыстық шаруашылықта пайдалануды қамтитын отын өнеркәсібінің бір саласы.
Энергияны үнемдеу (energy conservation) - энергетикалық ресурстарды тиімді пайдалануға арналған көлімнің кешені және іс-әрекеттері. Мысалы отын және энергияларды үнемдеуде табысқа жету оларды рациоланлды түрде қолдану қымбат энергоресурстар мен тапшы энергия тасушыларды басқа тиімді және арзан энергия көзімен алмастыру (мұнайды көмірмен, дәстүрлі емес жаңартылатын энергия көзімен т.б. алмастыру). Бұл өлшемдер құқықты, ұйымдасқан, ғылыми, өндірісті, техникалық, экономикалық болуы мүмкін.
Энергия үнемдеу мәселесі - қазіргі ғылыми тәжірибелерге қойылған ең негізгі мәселелердің бірі. Ол жылутехнологиясына негізделген өнеркәсіпті өндіріс салаларына маңызды болып саналады. Бұл жерде отын, жылу энергияларының біраз қорын үнемдеу мәселесі ғана емес, сонымен қатар оларды тәжірибе жүзінде кеңінен қолдану мәселесі де қрастырылып отыр. Қазір Қазақстанда 4 газ өңдеу зауыты істейді Олар: Қазақ газ өңдеу зауыты, Теңіз газ өңдеу зауыты, Жаңажол газ өңдеу зауыты, Қарашығанақ өңдеу кешені. Газ - калориясы жоғары, тасымалдануы жеңіл, бағалы химиялық шикізат. Өндірісте пластмасса, химия талшықтарын, синтетикалық каучук, азот Газ өндіру (1920 жылында) жекелеген тыңайткыштарын алуда қолданылады. сала ретінде Маңғыстау алабын игер- ген кезде пайда болды.
Қазақстан газ өнеркәсібіне республикалқы аумағы арқылы өтетін Бұхара - Орал - Орта Азия - Мәскеу, Бұхара - Шымкент - Тараз - Бішкек - Алматы магистральды газ құбырлары, сонымен бірге газ пайдалану бірлестігін реттеп отыратын Бозой, Полторацкий және Ақыртөбе жер асты газ сақтау қоймасы кіреді. Сондай-ақ республикада жекеленген газ құбырларымен газ тасымдалдап, жеткізу жұмыстарын Қазтрансгаз, Қазтрансойл, т.б. компанияларының бөлімшелері атқаруда (2006). Қазақстан uаз өнеркәсібінің дамуы 1991 жылдан жаңа деңгейге көтерілді. Сол жылы Қазақгазөнеркәсіп мемлекеттік газ концерні құрылды, кейін ол Қазресгаз ұлттық газ компаниясы деп аталды.

1 Газ өнеркәсібі

Газ өнеркәсібі - табиғи газ кен орындарына барлау жүргізуді, мұнай, көмір мен тақтатастан жасанды газ өндіруді, өңдеуді, газды тасымалдау және оны өнеркәсіп пен коммуналдық-тұрмыстық шаруашылықта пайдалануды қамтитын отын өнеркәсібінің бір саласы. Газ өнеркәсібі әсіресе, АҚШ-та, Канадада, Мексикада ерте кезден дамыған. Англия, Франция, Бельгия, т.б. елдер 18 ғасырдың соңында тас көмірден жасанды газ өндіру ісін жолға қойды. Ресей мен Қазақстанда 20 ғасырдың алғашқы жартысына дейін табиғи газ өндірілген жоқ, тек мұнай кәсіпшіліктерінен аздаған газ алынып тұрды.
Газ - калориясы жоғары, тасымалдануы жеңіл, бағалы химиялық шикізат. Өндірісте пластмасса, химия талшықтарын, синтетикалық каучук, азот тыңайткыштарын алуда қолданылады. Газ өндіру (1920 жылында) жекелеген сала ретінде Маңғыстау алабын игер- ген кезде пайда болды. Оның серпіліп, кең көлемде өндірілуі Қарашығанақ кен орнын игеруімен байланысты болды.
Қазіргі кезде республикамызда 100-ге жуық газ қоры барланды. Бірақ оның 25 бөлігі Қарашығанақ кен орнының үлесінде. Келесі ірі кен орындарына - Қашаған, Теңіз, Жаңажол жатады. Газдың негізгі қоры көбінесе мұнай-газ кен орындарында мүнаймен бірге кездеседі. Оңтүстігімізде Шу-Сарысу газ алабы біртіндеп колға алынып, игеріле бастады.
Республикада табиғи газ 1960 жылы Өзен (Маңғыстау облысы) кен орнында өндірілді. Қазақстанның газ өнеркәсібі мұнай өңдеу өнеркәсібімен тығыз байланысты. Маңғышлақмұнай, Қазақгаз кәсіпорындарын өнеркәсіптік мақсатқа пайдалану 1966 жылдан басталды.
1973 жылы табиғи және ілеспе газ өңдеумен, газ конденсатын сұйылтатын және құрғақ газ, газ бензинін алумен айналысатын Қазақ газ өңдеу зауыты (Жаңаөзен қ.) іске қосылды.

Қазір Қазақстанда 4 газ өңдеу зауыты істейді Олар:

Қазақ газ өңдеу зауыты
Теңіз газ өңдеу зауыты
Жаңажол газ өңдеу зауыты
Қарашығанақ өңдеу кешені.

Қазақстан газ өнеркәсібіне республикалқы аумағы арқылы өтетін Бұхара - Орал - Орта Азия - Мәскеу, Бұхара - Шымкент - Тараз - Бішкек - Алматы магистральды газ құбырлары, сонымен бірге газ пайдалану бірлестігін реттеп отыратын Бозой, Полторацкий және Ақыртөбе жер асты газ сақтау қоймасы кіреді. Сондай-ақ республикада жекеленген газ құбырларымен газ тасымдалдап, жеткізу жұмыстарын Қазтрансгаз, Қазтрансойл, т.б. компанияларының бөлімшелері атқаруда (2006). Қазақстан uаз өнеркәсібінің дамуы 1991 жылдан жаңа деңгейге көтерілді. Сол жылы Қазақгазөнеркәсіп мемлекеттік газ концерні құрылды, кейін ол Қазресгаз ұлттық газ компаниясы деп аталды. Қазақстан жері газға бай. Каспий, Мойынқұм, Шу - Сарысу ойпаттарында, Қарашығанақ пен Теңізде газдың мол қоры бар. Барланған табиғи газ қоры 4,0 трлн. м3 болса, жасанды газ қоры 1,2 млрд. м3. Қазақстандық Каспий т. секторы мен құрлықтағы газдың жобалық ресурстары табиғи газ бойынша 6 трлн. м3, ал жасанды газ қоры 2,2 млрд. м3.

2 Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу

Aғымдағы кезде Қазақстан Республикасындағы газ өнеркәсібін дамыту үшін мынадай түйінді шектеулерді атап көрсетуге болады: газ қорларының негізгі үлесі мұнай-газ конденсаттық кен орындарындағы ілеспе мұнай газына (бұдан әрі - ІМГ) келеді, ІМГ тазарту және тауарлық газды бұдан әрі өткізуді экономикалық ынталандыру жоқ, Қазақстан Республикасының негізгі өңірлеріне тауарлық газды өткізу үшін газ көлігі инфрақұрылымы жоқ.
Әлемде алғашқы үш елге - Ресей, Иран, Катар - алынған газ қорының бүтіндей 55,5% келеді. Қазақстан дәлелденген газ қорлары бойынша әлемде 18-ші орынға және ТМД елдері арасында 3-ші орынға ие.
Қазақстан Республикасы газының геологиялық ресурстары (Каспий қайраңында ашылған жаңа кен орындарын ескере отырып) 6-7 трлн.м3 асып түседі. Aлынатын қорлардың шамамен 3,8 трлн.м3 газ құрайды.
Газ ілеспе болғандықтан оны өндіру көлемі тікелей мұнай өндіру көлеміне байланысты.
2013 жылдың қорытындылары бойынша Қазақстан Республикасының мұнай-газ өңдеуші компанияларының газ өндіруі 42,3 млрд. м3 немесе
2012 жылға қарағанда 105,3 %-ды құрады. Газ өндірудің негізгі өсімін Қарашағанақ Петролиум Оперейтинг б.в, Теңізшевройл ЖШС,
СНПС-Aқтөбемұнайгаз AҚ компаниялары қамтамасыз етеді.
Газ қорларының негізгі үлесі мұнай-газ конденсатты кен орындарына келеді (табиғи газдың жалпы қорларының 81,1 %-ға жуығы), тиісінше табиғи газдың айтарлықтай бөлігін ІМГ құрайды. Осылайша Қазақстандағы өндіру көлемі мұнай өндіру көлеміне тікелей байланысты. Бұл ретте табиғи газ бойынша болжамды ресурстардың айтарлықтай үлесі үлкен тереңдікте жатуымен сипатталатын Каспий маңы ойпаттарының тұзды шөгінділерде орналасады. Қазақстан Республикасының басты кен орындарындағы ілеспе мұнай-газы, сондай-ақ құрамында өте жоғары көмірсутексіз, атап айтқанда күкіртсутекті құрамдастардың болуымен ерекшеленеді, бұл ІМГ тазартумен және күкіртті сақтау мен кәдеге жарату бойынша жер қойнауын пайдаланушыларға қосымша міндеттер жүктейді. Газды кен орындары өңдеу үшін салыстырмалы түрде күрделі емес, жекелеген аумақтарды, мысалы Қызылорда, Жамбыл, Оңтүстік Қазақстан облыстарын газдандыру үшін қажетті жергілікті маңызы бар шағын ғана газ қоры бар. Қазіргі таңда ІМГ пайдаланудың негізгі бағыты оны мұнай беруді арттыру үшін мұнайлы қабатқа қайта жіберу болып табылады, бұл мынадай бірқатар себептермен түсіндіріледі: дамыған газ көлігі инфрақұрылымының жоқтығы, ІМГ тазарту жөніндегі инфрақұрылымның жоқтығы.

3 Энергия үнемдеу шаралары

Энергия үнемдейтін тиімді жүйені құруға арналған екінші іргелі негізгі - энергия үнемдейтін жылулық сызбаларды дайындаудан тұрады. Бұл бағытта тапсырманы жақсы орындау үшін нақты жылутехникалық процестердің жоғарғы энергоүнемділігіне жетудің принципиальді жолдарын толықтай көрсететін жылулық сызбалардың көптеген нұсқаларын қарастырған жөн.
Бұндай шешімдердің мүмкіншілігі - термодинамикалық идеалды технологиялық қондырғылардың принциптерін және олардың жылулық сызбаларының анализін, технологиялық процестер мен технологиялық қондырғыларының қалдықсыздығын жүзеге асыру мүмкіншілігін іздестіруін пайдалану негізінде ашылады.
Энергия үнемдейтін технологиялық жүйелерді іздеу мақсатындағы соңғы нәтиже - осы жүйе құрылғыларының энергия үнемдейтін сипаттамаларымен анықталады. Осыған байланысты, энергия үнемдейтін құрылғыларды құру - іздеу бағытындағы және энергия үнемдейтін жылутехнологиялық жүйелерді жүзеге асыратын үшінші іргелі бағыт болып табылады. Осы бағыттың тапсырмаларын шешудің негізгі алғышарттарына мыналар жатады:
oo тиімді жылутехникалық принциптердің (әдістердің) өңделуі, зерттелуі және жүзеге асуы, технологиялық процесстердің жүзеге асуы және олардың бөлек салалары;
oo Жылутехнологиялық емес өндіріс жүйелерінде жылу мен энергияны қолдану ұйымының тиімді әдістерін жобалау, зерттеу және оларды жүзеге асыру;
oo Технологиялық реактордың, жылутехникалық сызбалардың және олардың компоновкаларының құрамалы сызбаларын жобалау.
Осы қарастырылған әдістеме ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қазақстан Республикасының мемлекеттік энергияны үнемдеу бағдарламасы
Отын - энергетика кешені
Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу
Газ өнеркәсібінде энергияны үнемдеу жайлы
Көмірсутегілік шикізатты өндірудің технико- технологиялық ерекшеліктері
Компрессорлық станцияның сипаттамасы және жұмысы. Мұнай айдау
Кәсіпорынның энергетикалық балансына шығындарды жіктеу
Электр энергия станциясы
Калькуляциялау
Электр энергиясын үнемдеу
Пәндер