Калий тұзының өндірісі

1.Калий тұзының өндірісі ... ... ... ... ... ... 3

2.Флотация түрлер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5

3.Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... 7

Калий хлориді мен сульфаты маңызды калий тұздары болып табылады. 0º С-дан жоғары сусыз тұздар кристалданады. КСl кристалдарының тығыздығы 1,99 г/см 3 . Калий хлоридінің Т балқу 768 ºC, Т қайнау 1417 ºС. Калий сульфатының ауысу температурасы 300, 350, 499 жəне 585 ºС болатын төрт полиморфты модификациясын түзеді. Балқу температурасы 1069ºС. К 2 SO 4 суда ерігіштігі 0 ºС - 6,71 %, 25º – 10,75 %, 100º – 19,4 %. Негізінде калий тұздарын минералды тыңайтқыштар ретінде қолданады. Калий өнеркəсібінің негізгі өнімі калий хлориді болып табылады, оның шамамен 95 %-ы тыңайтқыш ретінде, ал қалған 5 %-ы КОН жəне басқа қосылыстар өндірісінде қолданады.
Өндіру əдісіне байланысты КСl екі маркамен шығарылады: К – ерітінділерден кристаллизациялау жəне Ф – калий кендерін флотациялық байыту арқылы (кесте 1). Техникалық мақсаттар үшін өндірілетін калий хлориді КОН, калий хлораты мен перхлоратын алуға қолданады. Олар жақсы ағартқыш болып табылады жəне жарылғыш заттардың құрамына кіреді, сонымен қатар калий иодиді мен бромидін (формацевтика жəне сурет шығару өнеркəсібінде қолданатын), К 2 СО 3 (арнайы шыны мен глазурдың құрамына кіретін) алуға пайдаланады. КСl кристалдары инфрақызылсəулелер үшін мөлдірлігі өте жоғары болады, сондықтан оларды кейбір оптикалық аспаптарда қолданады. Жер қыртысында калийдің құрамы шамамен ~1,5 % құрайды. Калий алюмосиликаттардың, далада жиналатын шпаттың, граниттің, лейциттің, гнейстың, қатты пайдалы қазба тұз шөгінділерінің жəне теңіздік пен континенталдық тұздықтардың құрамына кіреді. Топырақты құрайтын бөлігі,əсіресе сазды заттар, калийді белсенді ұстап қалады (сорбция арқылы), бұл өсімдіктердің өсуіне өте маңызды əсерін тигізеді. Топырақтың мұндай қасиетінің арқасында калийдің шайылуы баяу жүреді, нəтижесінде табиғи сулардағы оның құрамы, əдетте, натрий мен магний тұздарына қарағанда көп есе аз болады. Калилі тыңайтқыштар және оған сипаттама. Калий сульфатына сипаттама. Калий хлориді. Сильвиниттен калий хлоридін алу. Карналлитті пайдалану. Калий сульфатын алу. Калийлі рудаларды жан жақты өңдеу.

1. Ы.Қ Тойбаев, Қ.А. Жұбанов, Ү.Ә. Садықов, Химиялық технология негіздері, «Қазақ университеті», 2008 ж, 182 – 191 б.

2. Лебаева Ж.Т. Пәннің оқу-әдістемелік кешені «жалпы химиялық технология» 5В072000 – «Бейорганикалық заттардың химиялық технологиясы» мамандығы үшін оқу-әдістемелік материалдар