Мал гигиенасы

Кіріспе бөлім.
I.Негізгі бөлім.
1. Ауыл шаруашылық малдарының (жылқы,түйе,кой,ешкі) күтімінің гигиенасы.
а) Малдарының терісінің гигиенасы.
ә) Тазалау.
б)Гидропроцедуралары.
в) Қырқу
2. Малдардың аяқтары мен тұяқтарына күтім жасау гигиенасы.
3. Төсеніштерді пайдалануға қойылатын гигиеналық талаптар.
II. Қорытынды бөлім.
Қорытынды.

Жылқы (лат. Equus ferus caballus) – тақтұяқтылар отрядының бір тұқымдасы. Жылқы адамзат өркениетіндегі, әсіресе, дала өркениетіндегі дамудың жарқын да елеулі көрсеткіштерінің бірі болады. Жылқыны қолға үйрете бастау көшпелі шаруашылық пен өркениет дамуының негізін қалады. Қолға үйретілген жылқының (E. caballus) шаруашылықта маңызы зор. Ол – ет және қымыз өндіру, салт міну, арбаға не шанаға жегу, әскери және спорттық бағыттарда өсіріледі. Түйе ежелден шөлді-тұзды аймақтардың табиғатжағдайларына жақсы бейімделген, аптап ыстықтарда апта бойына сусыз тіршілік ете алатын бірден-бір түлік. Соған қарамастан оларды жазда күніне 2 рет, қыста 1 рет суару қажет, тұзды-кермек суды жақсы ішеді. Қолайсыз табиғат жағдайларында азық ретінде пайдалану үшін өркешіне артық май жиналады. Кеудесіндегі, табандарындағы, шынтағындағы, тізесіндегі қажау сүйелдерінің арқасында ыстық жерде, құмда жата алады. Түйенің тағы бір биол. ерекшелігі – қыста қолда бағуды, сапалы азықтандыруды және жылы қораны керек етпейді. Бірақ Түйелер жүні қырқылған алғашқы аптада өкпек жел мен жоғары ылғалдылыққа төзімсіз, осы мезгілде олардың жауын-шашын мен суыққа ұрынбауын қамтамасыз ету керек. Қой (лат. Ovis aries) – қуысмүйізділер тұқымдасына жататын, күйіс қайыратын жұптұяқты мал.Қой неолит дәуірінде қолға үйретіле бастаған жабайы қойлардан (арқаржәне муфлон) шыққан. Дүние жүзінің 170-тен аса елінде 650-дей қой тұқымдары мен тұқымдық топтары бар. Қойдың дене ұзындығы 60 – 110 сантиметр, шоқтығының биіктігі 55 – 100 сантиметр. 12 – 15 жыл тіршілік етеді. 5 – 7 айлығында жетіледі, 15 – 18 айында ғана күйекке жіберіледі.

1.М.С.Садуақасов Ветеринариялық-санитариялық гигиена. 1-Окулық кітап. 286 - б. ISBN: 987-601-248-018-4. Алматы - 2008
2. М.С.Садуақасов Мал гигиенасы пәнінен лабороториялық тәжірибе сабағына арналған оқу құралы. 126 - б. ISBN:9965-492-05-0.

Пән: Ветеринария
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының ғылым және білім министрлігі
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті.

БӨЖ

Тақырыбы; Жылқылар мен түйелердің гигиенасы Қойлар мен ешкілердің
гигиенасы.

Орындаған; Кенжебай А.А.

Топ; ВМ-301

Тексерген; Садуакасов.М.С.

Семей2015

Жоспар:

Кіріспе бөлім.

I.Негізгі бөлім.

1. Ауыл шаруашылық малдарының (жылқы,түйе,кой,ешкі) күтімінің гигиенасы.

а) Малдарының терісінің гигиенасы.

ә) Тазалау.

б)Гидропроцедуралары.

в) Қырқу

2. Малдардың аяқтары мен тұяқтарына күтім жасау гигиенасы.

3. Төсеніштерді пайдалануға қойылатын гигиеналық талаптар.

II. Қорытынды бөлім.

Қорытынды.

Кіріспе

Жылқы (лат. Equus ferus caballus) – тақтұяқтылар отрядының бір тұқымдасы.
Жылқы адамзат өркениетіндегі, әсіресе, дала өркениетіндегі дамудың жарқын
да елеулі көрсеткіштерінің бірі болады. Жылқыны қолға үйрете бастау көшпелі
шаруашылық пен өркениет дамуының негізін қалады. Қолға үйретілген жылқының
(E. caballus) шаруашылықта маңызы зор. Ол – ет және қымыз өндіру, салт
міну, арбаға не шанаға жегу, әскери және спорттық бағыттарда өсіріледі.
Түйе ежелден шөлді-тұзды аймақтардың табиғатжағдайларына жақсы бейімделген,
аптап ыстықтарда апта бойына сусыз тіршілік ете алатын бірден-бір түлік.
Соған қарамастан оларды жазда күніне 2 рет, қыста 1 рет суару қажет, тұзды-
кермек суды жақсы ішеді. Қолайсыз табиғат жағдайларында азық ретінде
пайдалану үшін өркешіне артық май жиналады. Кеудесіндегі, табандарындағы,
шынтағындағы, тізесіндегі қажау сүйелдерінің арқасында ыстық жерде, құмда
жата алады. Түйенің тағы бір биол. ерекшелігі – қыста қолда бағуды, сапалы
азықтандыруды және жылы қораны керек етпейді. Бірақ Түйелер жүні қырқылған
алғашқы аптада өкпек жел мен жоғары ылғалдылыққа төзімсіз,
осы мезгілде олардың жауын-шашын мен суыққа ұрынбауын қамтамасыз ету керек.
Қой (лат. Ovis aries) – қуысмүйізділер тұқымдасына жататын, күйіс қайыратын
жұптұяқты мал.Қой неолит дәуірінде қолға үйретіле бастаған жабайы қойлардан
(арқаржәне муфлон) шыққан. Дүние жүзінің 170-тен аса елінде 650-дей қой
тұқымдары мен тұқымдық топтары бар. Қойдың дене ұзындығы 60 – 110
сантиметр, шоқтығының биіктігі 55 – 100 сантиметр. 12 – 15 жыл тіршілік
етеді. 5 – 7 айлығында жетіледі, 15 – 18 айында ғана күйекке жіберіледі.
Саулықтарының буаздық мерзімі 145 – 155 тәулікке созылады. Көпшілігі жалқы,
кейде егіз туады. Ешкі (Сapra hіrcus) – мүйіз қуыстылар тұқымдасына жататын
жұп тұяқты, күйіс қайыратын жануар. Үй ешкілерінің бастапқы тегіне
ешкілердің жабайы екі түрі (безоар ешкісі, иір мүйізді ешкі), сондай-ақ
жойылып кеткен C. prіsca түрі жатады. Ешкі – қолға алғаш үйретілген
жануарлардың бірі. Ешкінің мүйізі қырлы, дене бітімі жеңіл, құйрығы қысқа
келеді. Оның түбіті, жүні, терісі, еті мен сүті пайдаланылады. Ешкінің
сүтті (мегрель, заане, орыс ешкілері), жүндес (ангор ешкі), түбітті
(придон, орынбор, башқұрт ешкілері), сүтті-етті жүндес (өзбек, қазақ-
қырғыз, кавказ, бурят-моңғол ешкілері) тұқымдары бар. Ешкі тоғыз – он жыл
тіршілік етеді. Ешкі бір – екі, кейде бесеуден лақтайды. Жақсылап күтсе
жылына екі рет төлдейді. Текесі 60 – 65 кг-ға дейін, ешкісі 40 – 60
килограмға дейін тартады. Жемденген ешкіден 20 – 28 кг ет, 4 – 6 кг май,
жеті – он айлық лақтан 12 кг ет, 1,5 кг май алынады. Сүтті ешкілер жылына
450 – 550 кг, кейбір шаруашылықтарда 1 т-ға дейін сүт береді. Сүтінің
майлылығы 3,8 – 4,5%. Жүндес тұқымды ешкі қылшығының ұзындығы 15 – 18 см
болады. Ешкілерді көктемде, жылы аудандарда екінші рет тамыз – қыркүйек
айларында қырқады. Текесінен 4 – 6 кг, ешкісінен 3 – 5 кг қыл алынады.
Түбітті ешкіден 0,2 – 0,5 кг, кейде 2 кг түбіт алынады. Ешкі терісінен
сафиян, шевро сияқты бағалы былғары жасалады.

I.Негізгі бөлім.

1. Ауыл шаруашылық малдарының (жылқы,түйе,кой,ешкі) күтімінің гигиенасы.

Малдың терісніе, аяқатары мен тұяқтарына тұрақты күтім жасау және мезгілді
серуендету, олардың өнімділігін арттырып,төзімділігін жоғарылатады.

а) Малдарының терісінің гигиенасы.

Тері гигиенасының маңызы оның физиологиялық атқаратын рөлінен туындайды.
Яғни тері организмде барьерлік (қорғаныс,бөгет) секреторлық бөліп
шығару,тыныс алу және жылу жүйесін реттеу функцияларын атқарады. Теріде
көптеген рецепторлар (аурудың,жылудың, суықтың,механикалық,химиялық т.б.)
жүйелері орналасқан. Терілердің нерв рецепторлары арқылы организм орта мен
тұрақты байланыста болды. Орталық ми жүйесінің рефлекторлық басқару рөлінің
арқасында денедегі барлық ішкі мүшелердің қызметін реттеп тұрады.
Терінің белгілі бөліктерінде
вегетативті нерв жүйесі арқылы барлық дене мүшелерінен рефлекторлы иіндер
тізбегі - Захарин - хеда зона түзеді. Ішкі органдардың тітітркенуі ьерінің
соматикалық нервтермен жабдықталған бөлігіне беріліп, ол тиісті мүшелерге
жетіп,жауапты реакциялар туады. Сондықтан тері денені жауып, тканьдерді
және мүшелерді миханикалық,физикалық,химиялық және басқа әсерлерден қорғап
сол сияқты микроорганизмдердің денеге өтүіне бөгет жасап - барьерлық қызмет
атқарады. Терінің күтімі жоқ кездерде, ондағы тері және май бездерінің
секреттері өтетін жолдары бітеліп,тітіркендіріп,қышытып қасыған орындарда
қызарып, жарық тілімдер және жаралар пайда болады да,терінің функциялары
бұзылып мал өнімінің төмендеуі, тері ауруларының (дерматит,қотыр т.б)
тууына апарып соғады.

Сондықтан малдың терісіне күтім жасау ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.