Сәуле жарақаттары. Жануарлардың бөгде заттармен жарақаттанулары туралы

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім

1. Сәуле жарақаттары.
2. Жануарлардың бөгде заттармен жарақаттанулары.

ІІІ. Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Жарақаттар.Жарақаттар хирургиялық аурулардың ішіндегі ең жиі кездесетін кеселдің бірі. К.И.Шакалов және т.б.ғалымдардың деректері бойынша шаруашылықтардағы кездесетін аурулардың 94-97% жүқпалы емес ішкі аурулар болса, соның ішінде 40% астамы хирургиялық аурулар екен. Көптеген ғалымдардың деректеріне жүгінсек жарақаттар үлесіне хирургиялық аурулардың 23%-тен 30%-ке дейін тиеді. Жарақатгардың әсерінен мал уақытынан ерте санаттан шығарылады, өнімділігі азаяды, салмағы төмендейді, мал шығыны да болады. Бұған ауру малға көрсететін дәрігерлік көмек пен дәрі-дәрмекке кететін шығыңды қоссақ, жарақатгың мал шаруашылығына тигізетін экономикалық зияны орасан зор екендігін көреміз.
Радиациялық жарақаттар бет-жақ аймағының оқпен немесе оқсыз жарақаттануы. Сәуле ауруын тудыратын радиоактивті заттармен зақымданғанда көрінеді. Сәуле ауруы 8, а — бөлшектерімен және ренттен сәулесімен сәулену салдарынан дамуы мүмкін немесе а және /3 — бөлшектерінің организмге жарақат, тыныс алу, ас қорыту жолдары арқылы енген кезде дамиды /3 , а — бөлшектері және жүмсақ рентген сәулелері радиоактивті күйіктер шақырады.
Жедел ағымды сәуле ауруы патогенезінде бөлінген клеткалар мен лимфйциттердің өлуі маңызды рөл атқарады. Сәуле ауруының пайда болуы ионданушы радиацияның сіңген мөлшеріне байланысты. Бүл ауру кезінде организмнің иммунобиологиялық қасиеті жойылады, ол тіндердің репаративті мүмкіндігін төмендетеді: сынықтар баяу бітіседі, жумсақ тіндер жарақатының жазылуы баяу және үзақ өтеді. Сәуле ауруы жарақаттың жазылуын асқындырады, ал механикалық жарақат ауруы ағымын ауырлатады.
Радиацияның сіңген мөлшеріне байланысты, сәуле ауруының бірнеше дәрежесін ажыратады.
Адамда сәуле ауруының жеңіл дәрежесі радиацияның сіңген 1—2 Гр, мөлшерінде дамиды, орта ағымы — 2—4 Гр, ауыр 4—6Гр, өте ауыр 6 Гр жоғары. Егер 10 Гр мөлшерінен жоғары болса өлімге әкеледі. Сәуле аурының ағымы — қосалқы аурулардың санына байланысты. Сәуле ауруын 4 кезеңге бөледі:
I — біріншілік реакциялар. Сәулемен зақымданғаннан 24 сағаттан соң дамып бірнеше сағаттан бірнеше күнге созылуы мүмкін (көбіне 2 күнге). Науқас әлсіздікке, бастың айналып ауыратынына, ауыздың қүрғақтығына, дәмді сезбеуіне, шөлдейтініне шағымданады. Тері қабатының гиперемиясы, дене қызуының артуы, ентігу, тахикардия, артериялық қысымның түсіп кетуі анықталады. Кейде қозу, ұйқышылдық, әлсіздік болады.

1. Абишев Г. Травматизм сельхоз животных. Алматы. 1975.

2. Б.К Ілиясов. Алғашқыветеринариялықжәрдем. Алматы. 2005.

3. К.Н. Қожанов. Жануарлардыңішкіжұқпалыемесаурулары. Алматы. 2008.

4. К.Н. Қожанов. Терапевтикалық техника малдәрігерліктәжірибеде. Алматы. 2006.

5. С.Г. Меликсетян. Профилактика травматического ретикулита крупного рогатого скота. Москва, 1968.

6. А.Л. Хохлов. Диагностика и лечение закупорки пищевода у животных. Ленинград. 1972.

7. Журнал «Ветеринария» Россия. Мерзімдібасылым.(Университет кітапханасыныңоқу залы)

8. Журнал «Ветеринария» Қазақстан. Мерзімдібасылым.(Университет кітапханасыныңоқу залы)

9. Журнал «Ветеринар» Россия. Мерзімдібасылым.(Университет кітапханасыныңоқу залы)

10. Журнал «Ветеринария газеті» Қазақстан, Россия Мерзімдібасылымдар.(Университет кітапханасыныңоқу залы)